What really happened to the Library of Alexandria? - Elizabeth Cox

Translator: Da My Tran Ngoc Reviewer: Ai Van Tran

2,300 years ago,

Cách đây 2,300 năm,

the rulers of Alexandria set out to fulfill

những nhà cầm quyền ở Alexandria đã tiến hành thực hiện

one of humanity’s most audacious goals:

một trong những mục tiêu táo bạo nhất của nhân loại:

to collect all the knowledge in the world under one roof.

thu thập tất cả kiến thức trên thế giới gom dưới một "mái nhà"

In its prime,

Ở giai đoạn đầu,

the Library of Alexandria housed an unprecedented number of scrolls

thư viện Alexandria lưu trữ số lượng cực lớn những cuộn giấy chỉ thảo

and attracted some of the Greek world’s greatest minds.

và thu hút những người Hy Lạp với khối óc vĩ đại nhất thế giới.

But by the end of the 5th century CE, the great library had vanished.

Nhưng cuối thế kỷ thứ năm sau Công nguyên Thư viện vĩ đại đã biến mất.

Many believed it was destroyed in a catastrophic fire.

Nhiều người tin rằng nó đã bị phá huỷ bởi một trận hoả hoạn tàn khốc.

The truth of the library’s rise and fall is much more complex.

Sự thật về việc xây dựng và suy tàn của Thư viện còn phức tạp hơn nhiều.

The idea for the library came from Alexander the Great.

Ý tưởng về việc xây dựng Thư viện này là từ Alexander Đại Đế.

After establishing himself as a conqueror,

Sau củng cố sự nghiệp của một nhà chinh phạt,

the former student of Aristotle turned his attention

người học trò cũ của Aristotle chuyển hướng mục tiêu

to building an empire of knowledge headquartered in his namesake city.

sang việc xây dựng một đế chế tri thức với trung tâm tại thành phố mang tên mình.

He died before construction began,

Ông qua đời trước khi công trình được bắt đầu,

but his successor, Ptolemy I,

nhưng người kế nhiệm ông, vua Ptolemy Đệ Nhất,

executed Alexander’s plans for a museum and library.

thừa hành kế hoạch của Alexander cho việc xây dựng Viện Hàn Lâm.

Located in the royal district of the city,

Toạ lạc ngay quận hoàng gia của thành phố,

the Library of Alexandria

Thư viện Alexandria

may have been built with grand Hellenistic columns,

có lối kiến trúc với những cột Hellenistic khổng lồ,

native Egyptian influences,

những ảnh hưởng của người Ai Cập bản địa,

or a unique blend of the two--there are no surviving accounts of its architecture.

sự pha trộn độc đáo của cả 2, không còn tài liệu lưu trữ nào về kiến trúc của nó.

We do know it had lecture halls, classrooms, and, of course, shelves.

Chúng ta đều biết rằng nó có giảng đường, phòng học, và, dĩ nhiên, những kệ sách.

As soon as the building was complete,

Khi vừa được hoàn thành,

Ptolemy I began to fill it with primarily Greek and Egyptian scrolls.

Ptolemy Đệ Nhất đã thu thập đầy những cuộn giấy chỉ thảo tiếng Hy Lạp và Ai Cập.

He invited scholars to live and study in Alexandria at his expense.

Ông mời các học giả đến sinh sống, nghiên cứu ở Alexandria bằng tiền của mình

The library grew as they contributed their own manuscripts,

Thư viện phát triển là nhờ sự đóng góp những bản thảo chép tay của họ,

but the rulers of Alexandria still wanted a copy of every book in the world.

nhưng nhà cầm quyền Alexandria vẫn muốn có bản sao của toàn bộ sách trên thế giới.

Luckily, Alexandria was a hub for ships traveling through the Mediterranean.

May mắn thay, Alexandria là trung tâm các chuyến tàu chu du xuyên Địa Trung Hải.

Ptolemy III instituted a policy requiring any ship that docked in Alexandria

Ptolemy Đệ Tam thi hành chính sách thủ đắc yêu cầu những tàu cập bến Alexandria

to turn over its books for copying.

phải cung cấp cho chính quyền sách của họ cho việc sao chép.

Once the Library’s scribes had duplicated the texts,

Những Thư lại của Thư viện chép lại những văn bản này,

they kept the originals and sent the copies back to the ships.

họ giữ lại bản gốc, và gửi trả bản sao về những con tàu.

Hired book hunters also scoured the Mediterranean

Những kẻ săn sách thuê cũng lùng sục khắp Địa Trung Hải

in search of new texts,

để tìm những ấn bản mới,

and the rulers of Alexandria attempted to quash rivals

những nhà cầm quyền ở Alexandria đã toan xoá sổ đối thủ cạnh tranh

by ending all exports of the Egyptian papyrus used to make scrolls.

với việc ngưng xuất khẩu giấy papyrus của Ai Cập dùng chế tạo cuộn giấy chỉ thảo.

These efforts brought hundreds of thousands of books to Alexandria.

Những nỗ lực này đã mang về hàng trăm ngàn cuốn sách cho Alexandria.

As the library grew,

Với sự phát triển của Thư viện,

it became possible to find information on more subjects than ever before,

nó trở thành nơi có thể tìm kiếm thông tin trên nhiều danh mục nhất từ trước đến nay,

but also much more difficult to find information on any specific subject.

những cũng khó khăn hơn cho việc tìm kiếm thông tin ở những mục cụ thể.

Luckily, a scholar named Callimachus of Cyrene set to work on a solution,

May mắn thay, học giả Callimachus xứ Cyrene đã đưa ra giải pháp,

creating the pinakes,

tạo ra bộ thư mục pinakes,

a 120-volume catalog of the library’s contents,

là bộ thư mục gồm 120 cuộn giấy chỉ thảo tổng kê tất cả sách vở ở Thư viện,

the first of its kind.

là bộ thư mục đầu tiên của Thư viện.

Using the pinakes,

nhờ bộ thư mục pinakes này,

others were able to navigate the Library’s swelling collection.

mà càng có nhiều người có thể tiếp cận được nguồn kiến thức khổng lồ.

They made some astounding discoveries.

Họ đã có những khám phá đáng ngạc nhiên.

1,600 years before Columbus set sail,

1,600 năm trước khi Colombus giong buồm ra khơi,

Eratosthenes not only realized the earth was round,

Nhà toán học Eratosthenes không chỉ biết rằng trái đất hình cầu,

but calculated its circumference and diameter

mà còn tính được chu vi và đường kính trái đất

within a few miles of their actual size.

chỉ trong vài dặm sai lệch so với kích thước thực tế.

Heron of Alexandria created the world’s first steam engine

Heron xứ Alexandria đã chế tạo động cơ hơi nước đầu tiên trên thế giới

over a thousand years before

mà tận 1,000 năm sau

it was finally reinvented during the Industrial Revolution.

nó cuối cùng được phát minh lại trong thời kỳ Cách mạng Công nghiệp.

For about 300 years after its founding in 283 BCE, the library thrived.

Khoảng 300 năm sau khi được xây dựng năm 283 TCN, thư viện đạt sự hưng thịnh.

But then, in 48 BCE, Julius Caesar laid siege to Alexandria

Nhưng sau đó, vào năm 48 TCN, Julius Caesar khi vây hãm Alexandria

and set the ships in the harbor on fire.

đã thiêu trụi những con tàu trên bến cảng.

For years, scholars believed the library burned as the blaze spread into the city.

Nhiều năm qua, các học giả tin là Thư viện bị thiêu bởi ngọn lửa lan trong thành phố.

It's possible the fire destroyed part of the sprawling collection,

Có thể ngọn lửa đã thiêu cháy phần lớn thư viện,

nhưng chúng ta đều biết từ những ghi chép cổ đại:

but we know from ancient writings

that scholars continued to visit the library for centuries after the siege.

các học giả vẫn tiếp tục lui tới Thư viện trong nhiều thế kỷ sau cuộc vây hãm.

Ultimately, the library slowly disappeared as the city changed from Greek,

Sau cùng, Thư viện cũng dần biến mất cùng sự thay đổi của thành phố từ người Hy Lạp,

to Roman,

đến người La Mã,

Christian,

người Công giáo,

and eventually Muslim hands.

và cuối cùng là Hồi giáo.

Each new set of rulers viewed its contents as a threat

Mỗi nhà cầm quyền mới lại xem nguồn tư liệu của Thư viện như mối đe doạ

rather than a source of pride.

hơn là cội nguồn niềm tự hào.

In 415 CE,

Vào năm 415 sau Công nguyên,

the Christian rulers even had a mathematician named Hypatia

những nhà cầm quyền Công giáo đã truy giết nhà toán học Hypatia

murdered for studying the library’s ancient Greek texts,

bởi những nghiên cứu của ông về những bản thảo tiếng Hy Lạp cổ,

which they viewed as blasphemous.

điều mà họ cho là một sự báng bổ.

Though the Library of Alexandria and its countless texts are long gone,

Mặc dù Thư viện Alexandria và vô vàn các bản thảo của nó không còn nữa,

we’re still grappling with the best ways to collect,

nhưng chúng ta vẫn cố gắng tìm kiếm những cách tốt nhất để thu thập,

access,

kết nối,

and preserve our knowledge.

và bảo tồn nguồn tri thức của chúng ta.

There’s more information available today

Thông tin nhiều và sẵn có hơn vào ngày nay

and more advanced technology to preserve it,

cùng những công nghệ tiên tiến để lưu trữ chúng,

though we can’t know for sure

mặc dù chúng ta cũng không thể biết chắc rằng

that our digital archives will be more resistant to destruction

những thành tựu kỹ thuật số này có khó bị phá huỷ hơn

than Alexandria’s ink and paper scrolls.

mực và những cuộn giấy chỉ thảo của Alexandria hay không.

And even if our reservoirs of knowledge are physically secure,

Và ngay cả khi nguồn tri thức của chúng ta được bảo vệ về mặt vật lý

they will still have to resist the more insidious forces

thì chúng vẫn phải chống chọi nhiều hơn những tác động âm ỉ bên trong

that tore the library apart:

điều đã xé tan Thư viện thành:

fear of knowledge,

nỗi sợ hãi tri thức,

and the arrogant belief that the past is obsolete.

và niềm tin ngạo mạn rằng quá khứ sẽ bị xoá bỏ.

The difference is that, this time, we know what to prepare for.

Sự khác biệt chính là, ngay lúc này, chúng ta biết phải chuẩn bị cho điều gì.