What really happened to the Library of Alexandria? - Elizabeth Cox

2,738,868 views ・ 2018-08-14

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: A. Konstancja Wiszniewska Korekta: Marta Grochowalska
00:07
2,300 years ago,
0
7238
1881
2300 lat temu
00:09
the rulers of Alexandria set out to fulfill
1
9119
2682
władcy Aleksandrii postanowili urzeczywistnić
00:11
one of humanity’s most audacious goals:
2
11801
2395
jedną z najśmielszych wizji ludzkości,
00:14
to collect all the knowledge in the world under one roof.
3
14196
4394
zebranie wiedzy całego świata pod jednym dachem.
00:18
In its prime,
4
18590
1234
W czasach świetności
00:19
the Library of Alexandria housed an unprecedented number of scrolls
5
19824
3799
Biblioteka Aleksandryjska miała najliczniejszą kolekcję zwojów
00:23
and attracted some of the Greek world’s greatest minds.
6
23623
3534
i przyciągała najtęższe umysły greckiego świata.
00:27
But by the end of the 5th century CE, the great library had vanished.
7
27157
4540
Pod koniec V wieku naszej ery wielka Biblioteka zniknęła.
00:31
Many believed it was destroyed in a catastrophic fire.
8
31697
3530
Przez lata sądzono, że zniszczył ją katastrofalny pożar.
00:35
The truth of the library’s rise and fall is much more complex.
9
35227
4256
Prawda na temat powstania i upadku Biblioteki jest dużo bardziej złożona.
00:39
The idea for the library came from Alexander the Great.
10
39483
3293
Pomysł założenia biblioteki pochodził od Aleksandra Wielkiego.
00:42
After establishing himself as a conqueror,
11
42776
2262
Po ugruntowaniu swojej władzy
00:45
the former student of Aristotle turned his attention
12
45038
2808
były student Arystotelesa skupił uwagę
00:47
to building an empire of knowledge headquartered in his namesake city.
13
47846
4678
na budowie imperium wiedzy w mieście nazwanym jego imieniem.
00:52
He died before construction began,
14
52524
2208
Zmarł, zanim rozpoczęto budowę,
00:54
but his successor, Ptolemy I,
15
54732
2013
ale Ptolemeusz I, jego następca,
00:56
executed Alexander’s plans for a museum and library.
16
56745
4609
zrealizował projekt muzeum i biblioteki autorstwa Aleksandra.
01:01
Located in the royal district of the city,
17
61354
2386
Usytuowana w królewskiej dzielnicy miasta
01:03
the Library of Alexandria
18
63740
1526
Biblioteka Aleksandryjska
01:05
may have been built with grand Hellenistic columns,
19
65266
2839
miała zapewne wielkie hellenistyczne kolumny,
01:08
native Egyptian influences,
20
68105
1835
nosiła ślady wpływów rodzimego Egiptu
01:09
or a unique blend of the two--there are no surviving accounts of its architecture.
21
69940
5121
albo była unikalnym połączeniem obu, ale nie przetrwały żadne opisy.
01:15
We do know it had lecture halls, classrooms, and, of course, shelves.
22
75061
5028
Wiemy, że miała sale wykładowe, lekcyjne i, oczywiście, półki.
01:20
As soon as the building was complete,
23
80089
1869
Gdy budowla była gotowa,
01:21
Ptolemy I began to fill it with primarily Greek and Egyptian scrolls.
24
81958
4483
Ptolemeusz I zapełniał ją zwojami, głównie greckimi i egipskimi.
01:26
He invited scholars to live and study in Alexandria at his expense.
25
86441
4401
Na swój koszt zaprosił do Aleksandrii uczonych,
01:30
The library grew as they contributed their own manuscripts,
26
90842
3648
których manuskrypty powiększały zbiory Biblioteki,
01:34
but the rulers of Alexandria still wanted a copy of every book in the world.
27
94490
5205
ale władcy Aleksandrii wciąż chcieli kopii książek całego świata.
01:39
Luckily, Alexandria was a hub for ships traveling through the Mediterranean.
28
99695
4637
Szczęśliwie, Aleksandria była węzłem dla statków płynących przez Morze Śródziemne.
01:44
Ptolemy III instituted a policy requiring any ship that docked in Alexandria
29
104332
5109
Od statków cumujących w Aleksandrii Ptolemeusz III wymagał
01:49
to turn over its books for copying.
30
109441
2502
przekazania książek do skopiowania.
01:51
Once the Library’s scribes had duplicated the texts,
31
111943
3137
Po przepisaniu tekstu biblioteczny skryba
01:55
they kept the originals and sent the copies back to the ships.
32
115080
3473
zatrzymywał oryginał, a kopię zwracał na statek.
01:58
Hired book hunters also scoured the Mediterranean
33
118553
3541
Wynajęci łowcy książek przeczesywali rejon śródziemnomorski
02:02
in search of new texts,
34
122094
1818
w poszukiwaniu nowych tekstów,
02:03
and the rulers of Alexandria attempted to quash rivals
35
123912
2823
a władcy Aleksandrii próbowali zmiażdżyć rywali,
02:06
by ending all exports of the Egyptian papyrus used to make scrolls.
36
126735
5438
wstrzymując eksport egipskiego papirusu używanego do produkcji zwojów.
02:12
These efforts brought hundreds of thousands of books to Alexandria.
37
132173
4101
Ich wysiłki sprowadziły do Aleksandrii setki tysięcy książek.
02:16
As the library grew,
38
136274
1551
Powiększająca się Biblioteka
02:17
it became possible to find information on more subjects than ever before,
39
137825
4031
dała dostęp do informacji na niespotykaną dotąd liczbę tematów,
02:21
but also much more difficult to find information on any specific subject.
40
141856
4833
ale jednocześnie trudniej było znaleźć informacje na wybrany temat.
02:26
Luckily, a scholar named Callimachus of Cyrene set to work on a solution,
41
146689
5370
Na szczęście uczony Kallimach z Cyreny rozwiązał ten problem,
02:32
creating the pinakes,
42
152059
1792
tworząc pinakes,
02:33
a 120-volume catalog of the library’s contents,
43
153851
3387
katalog zbiorów Biblioteki w postaci 120 ksiąg,
02:37
the first of its kind.
44
157238
2069
pierwszy w swoim rodzaju.
02:39
Using the pinakes,
45
159307
1438
Tablice pinakes
02:40
others were able to navigate the Library’s swelling collection.
46
160745
3143
umożliwiały poruszanie się po rosnącej kolekcji Biblioteki.
02:43
They made some astounding discoveries.
47
163888
2833
Dokonano wtedy wielu niezwykłych odkryć.
02:46
1,600 years before Columbus set sail,
48
166721
2693
1600 lat przed wyprawą Kolumba
02:49
Eratosthenes not only realized the earth was round,
49
169414
3318
Eratostenes nie tylko wiedział, że Ziemia jest okrągła,
02:52
but calculated its circumference and diameter
50
172732
2502
ale obliczył jej obwód i średnicę
02:55
within a few miles of their actual size.
51
175234
2494
z dokładnością do kilku kilometrów.
02:57
Heron of Alexandria created the world’s first steam engine
52
177728
3602
Heron z Aleksandrii stworzył pierwszy silnik parowy
03:01
over a thousand years before
53
181330
1875
ponad tysiąc lat
przed wynalezieniem go na nowo w czasie rewolucji przemysłowej.
03:03
it was finally reinvented during the Industrial Revolution.
54
183205
3433
03:06
For about 300 years after its founding in 283 BCE, the library thrived.
55
186638
7047
Założona w 283 roku przed naszą erą Biblioteka kwitła jeszcze około 300 lat,
03:13
But then, in 48 BCE, Julius Caesar laid siege to Alexandria
56
193685
5526
ale w 48 roku przed naszą erą Cezar zaczął oblężenie Aleksandrii,
03:19
and set the ships in the harbor on fire.
57
199211
2589
podpalając statki w porcie.
03:21
For years, scholars believed the library burned as the blaze spread into the city.
58
201800
5027
Całe lata uczeni sądzili, że Biblioteka spłonęła wtedy w pożarze miasta.
03:26
It's possible the fire destroyed part of the sprawling collection,
59
206827
3487
Możliwe, że pożar zniszczył część rozrastającej się kolekcji,
03:30
but we know from ancient writings
60
210314
1821
ale z pism starożytnych wynika,
03:32
that scholars continued to visit the library for centuries after the siege.
61
212135
4526
że jeszcze całe stulecia po oblężeniu uczeni odwiedzali Bibliotekę.
03:36
Ultimately, the library slowly disappeared as the city changed from Greek,
62
216661
4574
Biblioteka zaczęła powoli znikać, gdy miasto przechodziło z rąk greckich
03:41
to Roman,
63
221235
1031
w rzymskie,
03:42
Christian,
64
222266
906
chrześcijańskie,
03:43
and eventually Muslim hands.
65
223172
2005
a w końcu muzułmańskie.
03:45
Each new set of rulers viewed its contents as a threat
66
225177
3146
Kolejni władcy widzieli zbiory jako zagrożenie,
03:48
rather than a source of pride.
67
228323
2463
a nie źródło dumy.
03:50
In 415 CE,
68
230786
2096
W 415 roku naszej ery
03:52
the Christian rulers even had a mathematician named Hypatia
69
232882
3406
chrześcijańscy przywódcy przyczynili się do zamordowania Hypatii,
03:56
murdered for studying the library’s ancient Greek texts,
70
236288
3668
matematyczki studiującej w Bibliotece starożytne teksty greckie,
03:59
which they viewed as blasphemous.
71
239956
2423
uważane przez nich za bluźniercze.
04:02
Though the Library of Alexandria and its countless texts are long gone,
72
242379
4524
Chociaż Biblioteka Aleksandryjska i jej niezliczone zbiory dawno nie istnieją,
04:06
we’re still grappling with the best ways to collect,
73
246903
2722
wciąż szukamy najlepszego sposobu gromadzenia,
04:09
access,
74
249625
932
udostępniania
04:10
and preserve our knowledge.
75
250557
1949
i przechowywania wiedzy.
04:12
There’s more information available today
76
252506
2231
Mamy dostęp do większej ilości informacji
04:14
and more advanced technology to preserve it,
77
254737
2646
i zaawansowaną technologię ich przechowywania,
04:17
though we can’t know for sure
78
257383
1657
choć nie mamy pewności,
04:19
that our digital archives will be more resistant to destruction
79
259040
3447
że archiwa cyfrowe będą bardziej odporne na zniszczenie
04:22
than Alexandria’s ink and paper scrolls.
80
262487
3303
niż atrament i zwoje Aleksandrii.
04:25
And even if our reservoirs of knowledge are physically secure,
81
265790
3616
Nawet jeśli nasze zasoby wiedzy są fizycznie zabezpieczone,
04:29
they will still have to resist the more insidious forces
82
269406
3266
i tak będą musiały odeprzeć podstępne siły,
04:32
that tore the library apart:
83
272672
2197
jakie zburzyły Bibliotekę,
04:34
fear of knowledge,
84
274869
1383
czyli obawę przed wiedzą
04:36
and the arrogant belief that the past is obsolete.
85
276252
3539
i aroganckie przekonanie, że przeszłość jest bezwartościowa.
04:39
The difference is that, this time, we know what to prepare for.
86
279791
4176
Jednak tym razem wiemy, na co się przygotować.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7