What happens to your brain during a migraine - Marianne Schwarz

3,707,434 views ・ 2021-05-17

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Nihal Aksakal Gözden geçirme: Cihan Ekmekçi
00:07
A throbbing, pounding headache.
0
7413
2125
Zonklayan, şiddetli bir baş ağrısı.
00:09
Bright zigzagging lines across your field of vision.
1
9538
3000
Görüş alanınızda parlak, zikzak çizgiler.
00:12
Sensitivity to light, lingering fatigue, disrupted sleep.
2
12538
4500
Işığa duyarlılık, uzun süren yorgunluk, altüst olmuş uyku.
00:17
A migraine can include any of these symptoms.
3
17913
3500
Migren bunlardan herhangi birini içerebilir.
00:21
While an incapacitating headache is one of the most common experiences of migraine,
4
21413
4500
Uyuşturucu bir baş ağrısı en yaygın migren deneyimlerinden biri olsa da
00:25
the word “headache” doesn’t really capture the wide array of experiences
5
25913
4416
“baş ağrısı” kelimesi bir migrenin yol açtığı çok çeşitli deneyimleri
00:30
a migraine can entail.
6
30329
1792
asında içermiyor.
00:32
No two are alike, and some don’t even involve a headache.
7
32454
3625
Hiçbiri birbirine benzemiyor ve bazılarında baş ağrısını yok bile.
00:36
So what then is a migraine? What’s happening in the brain to cause it?
8
36537
5125
O zaman migren nedir? Beyinde buna sebep olacak neler oluyor?
00:42
To trace a migraine’s anatomy,
9
42204
1875
Migrenin anatomisini öğrenebilmek için
00:44
we have to begin in the days and hours leading up to a migraine,
10
44079
3375
migrene sebep olan günlere ve saatlere bakmamız gerekir,
00:47
when people often identify warning signs ranging from fatigue or mood changes,
11
47496
4958
bu günlerde insanlar yorgunluktan hal değişikliklerine,
00:52
to bursts of yawning, sleep disruption, nausea,
12
52454
3375
ani esnemelerden uyku bozukluğuna, baş dönmesinden ışık ve ses hassasiyetine,
00:55
light and sound sensitivity, or even increased thirst.
13
55829
4000
yükselen susama durumuna kadar birçok uyarı işareti deneyimler.
01:00
These warning signs point to a particular part of the brain:
14
60454
4000
Bu uyarı işaretleri beynin belirli bir bölgesine işaret eder:
01:04
the hypothalamus.
15
64454
1500
Hipotalamus.
01:06
The hypothalamus normally controls the systems behind these symptoms—
16
66246
3792
Hipotalamus normalde bu semptomların arkasındaki sistemleri kontrol eder:
01:10
our body’s internal hormonal balances, circadian rhythms and water regulation.
17
70038
5125
vücudumuzun iç hormonal dengeleri, sirkadiyen ritimleri ve sıvı düzenlemesi.
01:15
It has wide connections throughout the brain,
18
75496
2667
Beyinde geniş bağlantıları vardır
01:18
and is more active than usual in the days before migraine.
19
78163
3333
ve migren başlamadan önceki günlerde normalden daha aktiftir.
01:22
Another common warning sign is the migraine aura,
20
82079
3250
Bir başka yaygın uyarı işareti, geçici görsel değişiklikler,
01:25
which can take the form of transient visual changes,
21
85329
3667
karıncalanma ve hatta konuşma güçlüğü
01:28
tingling, or even trouble speaking.
22
88996
2667
şeklini alabilen migren atmosferidir.
01:32
These sensations come from a change in charge across cell membranes
23
92204
4334
Bu hisler, beyin aktivitesindeki ve beynin kan akışındaki değişikliklerin
01:36
that leads to spreading changes in brain activity and blood flow across the brain.
24
96538
4791
yayılmasına yol açan hücre zarlarında bir yük değişikliğinden kaynaklanır.
01:41
We don't know what triggers this change in charge,
25
101829
2709
Bu değişikliği neyin tetiklediğini bilmiyoruz,
01:44
but it can spread quickly over the surface of the brain,
26
104538
3125
ancak beynin yüzeyine hızla yayılabilir
ve etkilenen bölgeye bağlı olarak farklı aura semptomlarına neden olabilir.
01:47
causing different aura symptoms depending on the affected area.
27
107663
3333
01:51
If it inches over the visual cortex, for example,
28
111496
2625
Örneğin görme merkezinin üzerinden geçerse, bir görüntünün
01:54
it may cause an image or blind spot to spread over the visual field.
29
114121
4375
veya kör noktanın görme alanı üzerine yayılmasına neden olabilir.
01:59
During the headache phase, the trigeminal nerve plays a key role.
30
119204
4167
Baş ağrısı aşamasında, üçlü sinir önemli bir rol oynar.
02:03
The trigeminal nerve normally transmits touch, temperature, and other sensations
31
123704
4500
Üçlü sinir normalde dokunma, sıcaklık ve diğerlerini ciltten yüzün çoğunluğuna,
02:08
from the skin to most of the face, part of the scalp,
32
128204
2667
kafa derisinin bir kısmına ve serebral korteksi örten
02:10
and some of the blood vessels and layers covering the cerebral cortex.
33
130871
3625
bazı kan damarları ve katmanlarına iletir.
02:14
Once activated, the trigeminal nerve transmits pain signals.
34
134871
3875
Etkinleştirildiğinde üçlü sinir ağrı sinyalleri iletir.
02:18
During a migraine, this pain pathway becomes sensitized,
35
138746
3958
Migren sırasında, bu ağrı yolu duyarlı hale gelir,
02:22
meaning the threshold for provoking pain is lowered.
36
142704
3292
yani ağrıyı tetikleme eşiği düşürülür.
02:26
Sensations that would usually be pain-free,
37
146579
2292
Genellikle ağrısız olan öksürme, eğilme gibi hisler
02:28
such as coughing, bending over, or light and sound, can become painful.
38
148871
5292
veya ışık ve ses ağrılı hale gelebilir.
02:34
Migraines are as common as they are diverse,
39
154871
3000
Migren, çeşitli olduğu kadar yaygın
02:37
affecting as many as 33% of women and 13% of men in their lifetimes.
40
157871
5542
ve yaşamları boyunca kadınların %33′ünü ve erkeklerin %13′ünü etkiler.
02:43
Still, there’s much we don’t know about them.
41
163913
2791
Hala, migren hakkında bilmediğimiz birçok şey var.
02:46
We can see that migraine is a neurological disorder
42
166704
3084
Migrenin beynin beyin sapı, beyin yarımküreleri
02:49
affecting multiple parts of the brain—
43
169788
2083
ve sinirlerin kendisini gibi birçok bölümünü etkileyen
02:51
the brainstem, cerebral hemispheres, and the nerves themselves.
44
171871
3375
nörolojik bir bozukluk olduğunu anlayabiliriz.
02:55
But we don't know for sure what exactly triggers each step,
45
175621
3958
Ancak her adımı tam olarak neyin tetiklediğini,
02:59
why some people get migraines and not others,
46
179579
2709
neden bazı insanlar migren hastası olurken diğerleri değil,
03:02
why so many more women do than men,
47
182288
2541
neden erkeklerden daha çok kadın hasta olduğu
03:04
or why people’s migraine patterns sometimes change over their lifetimes.
48
184829
4375
veya insanların migren şekillerinin neden değiştiğini kesin olarak bilmiyoruz.
03:09
Hormonal fluctuations are thought to have a role in some of these things:
49
189829
3959
Hormonal dalgalanmaların bunlardan bazılarında rolü olduğu düşünülür,
03:13
some women experience a significant reduction in migraine frequency
50
193788
3500
bazı kadınlar, seks hormonu dalgalanmalarının daha az olduğu
03:17
after menopause, when sex hormone fluctuations are fewer.
51
197288
4208
menopozdan sonra migren sıklığında önemli bir azalma yaşar.
03:21
Meanwhile, just before menopause, these fluctuations increase,
52
201496
3750
Bu arada, menopozdan hemen önce bu dalgalanmalar artar
03:25
and some women experience worsening or new headaches.
53
205246
3750
ve bazı kadınlar kötüleşen veya yeni baş ağrıları yaşar.
03:29
People with migraines are more likely to suffer from depression,
54
209829
3667
Migren hastalarının diğer hastalıkların yanı sıra depresyon, panik bozukluğu,
03:33
panic disorder, sleep disorders, and strokes, among other illnesses.
55
213496
4167
uyku bozuklukları ve felç geçirme olasılığı daha yüksektir.
03:38
The relationship with these diseases is likely complex,
56
218121
3333
Bu hastalıkların ilişkisi muhtemelen karmaşıktır,
03:41
possibly reflecting the effect of migraine on those diseases or vice versa,
57
221454
4834
belki migrenin bu hastalıklar üzerindeki etkisini veya tam tersini
03:46
or reflecting their shared genetic basis.
58
226288
2833
veya ortak genetik temellerini yansıtır.
03:49
Genetics almost certainly play a role, although with a few exceptions,
59
229496
3708
Genetik neredeyse kesin bir rol oynar,
ancak birkaç istisna dışında, migrene neden olan tek bir gen yok.
03:53
there’s no single gene that causes migraines.
60
233204
3000
03:56
Certain genes control how easily our brains’ neurons
61
236204
3584
Bazıları, nöronların çevresel uyaranlar tarafından ne kadar kolay uyarılacağını
03:59
are excited by environmental stimuli and how readily they transmit painful signals.
62
239788
6125
ve acı verici sinyalleri ne kadar kolay ilettiklerini kontrol eder.
04:06
It’s possible that the neurons in the brains of people who experience migraines
63
246371
4125
Migren geçiren insanların beyinlerindeki nöronların
çevresel uyaranlar tarafından daha kolay tetiklenmesi olasıyken
04:10
are more easily triggered by environmental stimuli
64
250496
4042
04:14
and less likely to block painful signals.
65
254538
3000
ve ağrılı sinyalleri bloke etme olasılığının düşüktür.
04:18
While there’s no simple way to explain what happens in our brains
66
258496
3250
Bu karmaşık bozuklukla beynimizde neler olduğunu açıklamanın
04:21
with this complex disorder,
67
261746
1792
basit bir yolu olmasa da kesin olan bir şey var:
04:23
one thing is for sure: migraine is much more than a headache.
68
263913
4791
Migren, bir baş ağrısından çok daha fazlası.
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7