What happens to your brain during a migraine - Marianne Schwarz

3,707,434 views ・ 2021-05-17

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Marta Grochowalska Korekta: Rysia Wand
00:07
A throbbing, pounding headache.
0
7413
2125
Pulsujący ból głowy.
00:09
Bright zigzagging lines across your field of vision.
1
9538
3000
Jaskrawe zygzaki migające przed oczyma.
00:12
Sensitivity to light, lingering fatigue, disrupted sleep.
2
12538
4500
Wrażliwość na światło, zmęczenie, zaburzenia snu.
00:17
A migraine can include any of these symptoms.
3
17913
3500
To wszystko mogą być symptomy migreny.
00:21
While an incapacitating headache is one of the most common experiences of migraine,
4
21413
4500
Chociaż obezwładniający ból głowy jest najczęstszym objawem,
00:25
the word “headache” doesn’t really capture the wide array of experiences
5
25913
4416
określenie “ból głowy” nie oddaje
złożoności doświadczenia migreny.
00:30
a migraine can entail.
6
30329
1792
00:32
No two are alike, and some don’t even involve a headache.
7
32454
3625
Nie ma dwóch takich samych migren i nie muszą się one wiązać z bólem głowy.
00:36
So what then is a migraine? What’s happening in the brain to cause it?
8
36537
5125
Czym więc jest migrena i co takiego w mózgu ją powoduje?
00:42
To trace a migraine’s anatomy,
9
42204
1875
Aby to zrozumieć,
00:44
we have to begin in the days and hours leading up to a migraine,
10
44079
3375
trzeba cofnąć się do dni i godzin poprzedzających migrenę,
00:47
when people often identify warning signs ranging from fatigue or mood changes,
11
47496
4958
kiedy często pojawiają się sygnały jak zmęczenie, zmiany nastroju,
00:52
to bursts of yawning, sleep disruption, nausea,
12
52454
3375
czy ataki ziewania, zaburzenia snu, mdłości,
00:55
light and sound sensitivity, or even increased thirst.
13
55829
4000
nadwrażliwość na światło i dźwięk, a nawet wzmożone pragnienie.
01:00
These warning signs point to a particular part of the brain:
14
60454
4000
Te sygnały wskazują na konkretną część mózgu:
01:04
the hypothalamus.
15
64454
1500
podwzgórze.
01:06
The hypothalamus normally controls the systems behind these symptoms—
16
66246
3792
Odpowiada ono za systemy stojące za tymi symptomami,
01:10
our body’s internal hormonal balances, circadian rhythms and water regulation.
17
70038
5125
czyli gospodarkę hormonalną, wodną i rytm dobowy.
01:15
It has wide connections throughout the brain,
18
75496
2667
Jest dobrze połączone z resztą mózgu,
01:18
and is more active than usual in the days before migraine.
19
78163
3333
a w dniach poprzedzających migrenę staje się bardziej aktywne.
01:22
Another common warning sign is the migraine aura,
20
82079
3250
Inny częsty symptom to aura migrenowa,
01:25
which can take the form of transient visual changes,
21
85329
3667
czyli przemijające zaburzenia widzenia,
01:28
tingling, or even trouble speaking.
22
88996
2667
mrowienie, a nawet zaburzenia mowy.
01:32
These sensations come from a change in charge across cell membranes
23
92204
4334
Odczucia te wywołuje zmiana napięcia błon komórkowych,
01:36
that leads to spreading changes in brain activity and blood flow across the brain.
24
96538
4791
prowadząca do zmian aktywności mózgu i przepływu krwi.
01:41
We don't know what triggers this change in charge,
25
101829
2709
Nie wiemy, co wywołuje te zmiany napięcia,
01:44
but it can spread quickly over the surface of the brain,
26
104538
3125
ale może się szybko rozchodzić po powierzchni mózgu
01:47
causing different aura symptoms depending on the affected area.
27
107663
3333
i wywoływać różne symptomy zależnie od zajętego obszaru.
01:51
If it inches over the visual cortex, for example,
28
111496
2625
Jeśli dotknięty zostanie obszar nad korą wzrokową,
01:54
it may cause an image or blind spot to spread over the visual field.
29
114121
4375
może dojść do zaburzeń widzenia jak pojawienie się martwego punktu.
01:59
During the headache phase, the trigeminal nerve plays a key role.
30
119204
4167
W fazie bólu kluczową rolę odgrywa nerw trójdzielny.
02:03
The trigeminal nerve normally transmits touch, temperature, and other sensations
31
123704
4500
Normalnie przewodzi on odczucia dotykowe, cieplne i inne
02:08
from the skin to most of the face, part of the scalp,
32
128204
2667
ze skóry do większości powierzchni twarzy, części skalpu
02:10
and some of the blood vessels and layers covering the cerebral cortex.
33
130871
3625
oraz niektórych naczyń krwionośnych i warstw otaczających korę mózgową.
02:14
Once activated, the trigeminal nerve transmits pain signals.
34
134871
3875
Po aktywacji przewodzi sygnały bólowe.
02:18
During a migraine, this pain pathway becomes sensitized,
35
138746
3958
Podczas migreny, nerw staje się wrażliwy,
02:22
meaning the threshold for provoking pain is lowered.
36
142704
3292
przez co obniża się próg bólowy.
02:26
Sensations that would usually be pain-free,
37
146579
2292
Czynności, które zwykle nie powodują bólu
02:28
such as coughing, bending over, or light and sound, can become painful.
38
148871
5292
jak kaszel, schylanie się, ekspozycja na światło i dźwięk, mogą być bolesne.
02:34
Migraines are as common as they are diverse,
39
154871
3000
Migreny są równie częste, co zróżnicowane.
02:37
affecting as many as 33% of women and 13% of men in their lifetimes.
40
157871
5542
Dotykają aż 33% kobiet i 13% mężczyzn.
02:43
Still, there’s much we don’t know about them.
41
163913
2791
Jednak nadal skrywają tajemnice.
02:46
We can see that migraine is a neurological disorder
42
166704
3084
Wiemy, że są to zaburzenia neurologiczne
02:49
affecting multiple parts of the brain—
43
169788
2083
obejmujące wiele części mózgu,
02:51
the brainstem, cerebral hemispheres, and the nerves themselves.
44
171871
3375
jak pień mózgu, półkule i same nerwy.
02:55
But we don't know for sure what exactly triggers each step,
45
175621
3958
Jednak nie wiemy na pewno, co wywołuje poszczególne zmiany,
02:59
why some people get migraines and not others,
46
179579
2709
czemu niektórzy mają migreny, a inni nie,
03:02
why so many more women do than men,
47
182288
2541
czemu częściej cierpią na nie kobiety
03:04
or why people’s migraine patterns sometimes change over their lifetimes.
48
184829
4375
albo czemu migreny zmieniają się na przestrzeni lat.
03:09
Hormonal fluctuations are thought to have a role in some of these things:
49
189829
3959
Pewną rolę odgrywają wahania hormonalne.
03:13
some women experience a significant reduction in migraine frequency
50
193788
3500
Niektóre kobiety mają dużo mniej migren
03:17
after menopause, when sex hormone fluctuations are fewer.
51
197288
4208
po menopauzie, kiedy wahania hormonalne są mniejsze.
03:21
Meanwhile, just before menopause, these fluctuations increase,
52
201496
3750
Jednak przed menopauzą te wahania rosną
03:25
and some women experience worsening or new headaches.
53
205246
3750
i niektóre kobiety odczuwają pogorszenie lub wręcz zaczynają mieć bóle głowy.
03:29
People with migraines are more likely to suffer from depression,
54
209829
3667
Osoby cierpiące na migreny częściej mają depresję,
03:33
panic disorder, sleep disorders, and strokes, among other illnesses.
55
213496
4167
ataki paniki, zaburzenia snu czy wylewy.
03:38
The relationship with these diseases is likely complex,
56
218121
3333
Związki między tymi chorobami są skomplikowane
03:41
possibly reflecting the effect of migraine on those diseases or vice versa,
57
221454
4834
i mogą odzwierciedlać wpływ migren na te schorzenia i odwrotnie,
03:46
or reflecting their shared genetic basis.
58
226288
2833
a może także wspólne podłoże genetyczne.
03:49
Genetics almost certainly play a role, although with a few exceptions,
59
229496
3708
Jednak nie licząc kilku wyjątków,
nie ma jednego genu odpowiadającego za migreny.
03:53
there’s no single gene that causes migraines.
60
233204
3000
03:56
Certain genes control how easily our brains’ neurons
61
236204
3584
Niektóre geny kontrolują
łatwość pobudzania neuronów przez czynniki środowiskowe
03:59
are excited by environmental stimuli and how readily they transmit painful signals.
62
239788
6125
i łatwość przewodzenia impulsów bólowych.
04:06
It’s possible that the neurons in the brains of people who experience migraines
63
246371
4125
Być może neurony osób cierpiących na migreny
04:10
are more easily triggered by environmental stimuli
64
250496
4042
łatwiej ulegają pobudzeniu
04:14
and less likely to block painful signals.
65
254538
3000
i częściej przewodzą impulsy informujące o bólu.
04:18
While there’s no simple way to explain what happens in our brains
66
258496
3250
Chociaż nie ma prostego wyjaśnienia
04:21
with this complex disorder,
67
261746
1792
dla tego skomplikowanego zaburzenia,
04:23
one thing is for sure: migraine is much more than a headache.
68
263913
4791
jedno jest pewne: migrena to więcej niż ból głowy.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7