What happens if you don’t put your phone in airplane mode? - Lindsay DeMarchi

Çeviri: Asmin Ece Simsek Gözden geçirme: Emel Çırakoğlu

Right now, invisible signals are flying through the air all around you.

Şu anda, görünmez sinyaller etrafınızda havada uçuşuyor.

Beyond the spectrum of light your eyes can see,

Gözlerinizin görebildiği ışık spektrumunun ötesinde,

massive radio waves as wide as houses

evler kadar geniş olan devasa radyo dalgaları,

carry information between computers, GPS systems, cell phones, and more.

bilgisayarlar, GPS’ler, cep telefonları ve daha fazlası arasında bilgi taşır.

In fact, the signal your phone broadcasts is so strong,

Hatta telefonunuzun yaydığı sinyal o kadar güçlüdür ki,

if your eyes could see radio waves,

eğer gözleriniz radyo dalgalarını görebilseydi,

your phone would be visible from Jupiter.

telefonunuz Jüpiter’den bile görünür olurdu.

At least your special eyes would be able to see this if the sky

En azından özel gözleriniz bunu görebilirdi,

tabii eğer gökyüzü, yönlendiriclerden, uydulardan

wasn’t flooded with interference from routers, satellites, and, of course,

ve tabii ki,

people flying who haven't put their phones on airplane mode.

telefonunu uçak moduna almayan insanlardan kaynaklanan parazitlerle dolu olmasaydı.

Anlayabildiğiniz üzere, bu ayar uçuşunuzu korumak için değil,

You see, this setting isn't to protect your flight,

it's to protect everyone else in your flight path.

uçuş rotanızdaki diğer herkesi korumak içindir.

Cell phones connect to networks by emitting information

Cep telefonları, elektromanyetik dalgalar şeklinde bilgi yayarak ağlara bağlanır;

in the form of electromagnetic waves;

specifically, radio waves,

özellikle de, elektromanyetik spektumun bu bandında bulunan radyo dalgaları şeklinde.

which occupy this band of the electromagnetic spectrum.

These radio waves come in a range of wavelengths,

Bu radyo dalgaları çeşitli dalga boylarında gelir.

and let’s imagine your special eyes see the various wavelengths

Özel gözlerinizin çeşitli dalga boylarını farklı renkler olarak gördüğünü düşünelim.

as different colors.

When you make a call, your phone generates a radio wave signal

Bir arama yaptığınızda, telefonunuz bir radyo dalgası sinyali üretir

which it throws to the nearest cell tower.

ve bunu en yakın baz istasyonuna gönderir.

If you're far from service,

Eğer servise uzaktaysanız,

your phone will expend more battery power to send a higher amplitude signal

telefonunuz, bağlantı kurmak amacıyla daha yüksek genlikte bir sinyal göndermek için

in an effort to make a connection.

daha fazla pil gücü harcayacaktır.

Once connected, this signal is relayed between cell towers

Bağlandıktan sonra, bu sinyal baz istasyonları arasında

all the way to your call’s recipient.

çağrınızın alıcısına kadar iletilir.

Since your call isn’t the only signal out here,

Buradaki tek sinyal sizin çağrınız olmadığından,

cell towers managing the calls assign each phones involved their own wavelength.

çağrıları yöneten baz istasyonları, ilgili her telefona kendi dalga boyunu atar.

This specific color ensures you’re not picking up other people’s calls.

Bu spesifik renk, başkalarının aramalarını açmamanızı sağlar.

It’s even slightly different from the wavelength

Hatta bu, telefonunuzun bilgi aldığı dalga boyundan bir miktar farklıdır,

your phone is receiving information on,

so as not to interfere with that incoming signal.

böylece gelen sinyale müdahale etmez.

But there are only so many colors to choose from.

Ancak aralarından seçim yapılacak çok fazla renk var.

And since the advent of Wi-Fi,

Ayrıca, Wi-Fi’nin ortaya çıkışından beri,

the demand for ownership of these wavelengths has increased dramatically.

bu dalga boylarına sahip olma talebi önemli ölçüde arttı.

With all these signals in the air and a limited number of colors to assign,

Havadaki tüm bu sinyaller ve atanabilecek sınırlı sayıda renk varken,

avoiding interference is increasingly difficult.

parazitlerden kaçınmak giderek zorlaşıyor,

Especially when cell towers receive too many signals at once,

özellikle de baz istasyonları aynı anda birçok sinyal aldığında,

such as during regional emergencies, when everyone's trying to use their phones.

örneğin herkesin telefonunu kullanmaya çalıştığı bölgesel acil durumlar gibi.

But other sources of interference are more preventable,

Ancak diğer parazit kaynakları daha önlenebilirdir,

like phones searching for signals from thousands of meters in the sky.

örneğin gökyüzünde binlerce metre yükselikte sinyal arayan telefonlar gibi.

Phones on planes are very far from cell towers,

Uçaklardaki telefonlar baz istasyonlarından çok uzaktadırlar,

so they work overtime to send the loudest signals they can

bu sebeple servisi bulmak için, olabilecek en yüksek sinyalleri gönderip

in search of service.

fazla mesai yaparlar.

But since planes travel so quickly,

Ancak uçaklar çok hızlı gittikleri için,

the phones might find themselves much closer to a cell tower than expected—

telefonlar kendilerini bir baz istasyonuna beklenenden çok daha yakın bulabilirler—

blasting it with a massive signal that drowns out those on the ground.

ve yerdekileri boğan büyük bir sinyal oluşturabilirler.

So when you fly without using airplane mode,

Yani uçak modunu kullanmadan uçtuğunuzda,

you’re essentially acting as a military radio jammer—

aslında askeri bir sinyal boğucu gibi davranıyorsunuz—

sending out giant radio waves that interfere with nearby signals.

yani yakındaki sinyalleri engelleyen dev radyo dalgaları gönderiyorsunuz.

Even on the ground, almost all our electronics emit rogue radio waves,

Yerdeyken bile, neredeyse tüm elektronik cihazlarımız sahte radyo dalgaları yayarak

slowing down our internet and making our calls choppy.

internetimizi yavaşlatır ve çağrılarımızı kesintiye uğratır.

This leads consumers to pay for more bandwidth,

Bu, tüketicilerin daha fazla bant genişliği almasına yol açarak

pushing service providers to take over more of the radio spectrum,

hizmet sağlayıcılarının daha fazla radyo spektrumunu üstlenmesine

and eventually, send more satellites into the sky—

ve sonuç olarak gökyüzüne daha fazla uydu göndermesine neden oluyor—

creating a vicious cycle that could eventually blot out the stars.

ki bu da sonunda yıldızların yok olmasına yol açabilecek kısır bir döngü yaratıyor.

Though, even without these satellites,

Yine de, eğer bu uydular olmasa bile,

this system is threatening our relationship with the cosmos.

bu sistem, evrenle olan ilişkimizi tehdit ediyor.

Radio telescopes used for astronomy

Astronomi için kullanılan radyo teleskoplar,

rely on a specific band of wavelengths to see deep into space.

uzayın derinliklerini görmek için spesifik bir dalga boyu bandına güvenir.

However, while this range is supposedly protected,

Ancak, her ne kadar bu aralık sözde korunuyor olsa da,

the cutoffs aren’t enforced.

kesintiler uygulanmamaktadır.

For example, the Very Large Array can see signals throughout our solar system

Örneğin, çok büyük dizi,

güneş sistemimiz boyunca 1 ila 50 GHz arasındaki sinyalleri görebilmektedir.

from 1 to 50 GHz.

But if it tries looking for signals below 5 GHz,

Fakat eğer 5 GHz altındaki sinyallere bakmaya çalışırsa,

its search could be drowned out by a sea of phones on 5G networks.

araması 5G şebekelerindeki telefon denizi tarafından boğulabilir.

Today, nowhere on Earth is truly radio quiet.

Bugün, Dünya’da hiçbir yerinde gerçek anlamda radyo sessizliği yoktur.

Satellites relaying signals around the globe

Dünyanın dört bir yanına sinyal gönderen uydular

have blanketed the planet in radio waves.

gezegeni radyo dalgalarıyla kaplamış durumda.

But there are a few places with less crowded skies,

Ancak radyo teleskopların uzayın derinliklerine bakabildiği

where radio telescopes can look deep into space.

daha az kalabalık gökyüzüne sahip birkaç yer vardır.

Here, we can see the black hole at the center of the Milky Way,

Burada, Samanyolu’nun merkezindeki kara deliği görebiliyoruz

and uncover the secrets of galaxies up to 96 billion light years away.

ve 96 milyar ışık yılı uzaklıktaki galaksilerin sırlarını keşfedebiliyoruz.

Well, so long as we’re not blinded by phones

Tabii birinci sınıftan sinyal gönderen telefonlar tarafından

sending signals from first class.

kör edilmediğimiz sürece.