How menstruation works - Emma Bryce

Menstrüasyon nasıl işler? - Emma Bryce

1,978,944 views ・ 2016-01-12

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Merve Ay Gözden geçirme: Sancak Gülgen
00:06
This might seem hard to believe, but right now,
0
6931
3145
İnanması zor gelebili fakat şu anda,
00:10
300 million women across the planet are experiencing the same thing:
1
10076
4627
gezegende 300 milyon kadın aynı şeyi yaşıyor:
00:14
a period.
2
14703
1584
regl.
00:16
The monthly menstrual cycle that leads to the period
3
16287
2510
Regle neden olan aylık adet döngüsü
00:18
is a reality most women on Earth will go through in their lives.
4
18797
4087
dünya üzerindeki çoğu kadının hayatlarında katlanacağı bir gerçeklik.
00:22
But why is this cycle so universal?
5
22884
2574
Fakat bu döngü neden bu kadar evrensel?
00:25
And what makes it a cycle in the first place?
6
25458
2752
Ve ilk etapta, bunu bir döngü yapan nedir?
00:28
Periods last anywhere between two and seven days,
7
28210
3892
Regl periyodları, 28 günde bir ortaya çıkar ve,
00:32
arising once within in a 28-day rotation.
8
32102
3557
iki ya da yedi gün arasında sürer.
00:35
That whole system occurs on repeat,
9
35659
2125
Bütün sistem, bir kadının hayatı boyunca
00:37
happening approximately 450 times during a woman's life.
10
37784
4881
yaklaşık olarak 450 kere meydana gelerek, tekrar eder.
00:42
Behind the scenes are a series of hormonal controls
11
42665
2777
Kamera arkasındakiler, adet döngüsünü bu 28 günde
00:45
that fine tune the body's internal workings
12
45442
2732
başlatmak ya da bitirmek için vücudun iç çalışmalarını
00:48
to make menstruation start or stop during those 28 days.
13
48174
4876
ayarlayan bir hormonal kontroller dizisidir.
00:53
This inner machinery includes two ovaries
14
53050
2318
Bu iç makine, her biri bir oosit, bir döllenmemiş,
00:55
stocked with thousands of tiny sacks called follicles
15
55368
2986
yumurta hücresi, içeren, foliküller olarak adlandırılan
00:58
that each contain one oocyte, an unfertilized egg cell.
16
58354
4210
binlerce minik keseyle dolu iki yumurtalığı içerir.
01:02
At puberty, ovaries hold over 400 thousand egg cells,
17
62564
3919
Ergenlikte, yumurtalıklar 400 binden fazla yumurta hücresi tutar,
01:06
but release only one each month,
18
66483
2443
fakat her ay sadece bir tanesini serbest bırakır
01:08
which results in pregnancy or a period.
19
68926
3533
ve bu da hamilelik ya da regl ile sonuçlanır.
01:12
Here's how this cycle unfolds.
20
72459
2665
İşte bu döngünün nasıl geliştiği.
01:15
Each month beginning around puberty,
21
75124
1836
Ergenlik sırasında başlayarak her ay,
01:16
the hormone-producing pituitary gland in the brain
22
76960
2664
beyindeki hormon üreten hipofiz bezi,
01:19
starts releasing two substances into the blood:
23
79624
2921
kana iki madde salgılamaya başlar:
01:22
follicle stimulating hormone and luteinizing hormone.
24
82545
3570
folikül uyarıcı hormon ve luteinizan hormonu.
01:26
When they reach the ovaries,
25
86115
1562
Yumurtalıklara ulaştıklarında,
01:27
they encourage the internal egg cells to grow and mature.
26
87677
3664
iç yumurta hücrelerinin büyümelerine ve olgunlaşmalarına destek olurlar.
01:31
The follicles respond by pumping out estrogen.
27
91341
2988
Foliküller, östrojen pompalayarak karşılık verirler.
01:34
The egg cells grow and estrogen levels peak,
28
94329
3339
Yumurta hücreleri büyür ve östrojen seviyeleri zirveye ulaşır,
01:37
inhibiting the production of FSH,
29
97668
2409
folikül uyarıcı hormon üretimini kısıtlayarak ve,
01:40
and telling the pituitary to pump out more LH.
30
100077
3722
hipofize daha fazla luteinizan hormonu salgılamasını söyleyerek.
01:43
That causes only the most mature egg cell from one of the ovaries
31
103799
3502
Bu, yumurtalıkların birinden sadece en olgun yumurta hücresinin
01:47
to burst out of the follicle and through the ovary wall.
32
107301
3573
folikülden patlayarak yumurtalık duvarına doğru çıkmasına neden olur.
01:50
This is called ovulation,
33
110874
1368
Buna yumurtlama denir,
01:52
and it usually happens ten to sixteen days before the start of a period.
34
112242
4269
ve genellikle regl başlangıcından on ya da on sekiz gün önce olur.
01:56
The tiny oocyte moves along the fallopian tube.
35
116511
3055
Küçük oosit fallop tüpü boyunca hareket eder.
01:59
A pregnancy can only occur if the egg is fertilized by a sperm cell
36
119566
4534
Hamilelik yalnızca, yumurta gelecek 24 saat içinde bir sperm hücresiyle
02:04
within the next 24 hours.
37
124100
2442
döllenirse meydana gelebilir.
02:06
Otherwise, the egg's escapade ends,
38
126542
2023
Aksi halde, yumurtanın kaçamağı sona erer,
02:08
and the window for pregnancy closes for that month.
39
128565
3494
ve hamilelik defteri o ay için kapanmış olur.
02:12
Meanwhile, the now empty follicle begins to release progesterone,
40
132059
3952
Bu sırada, boş olan folikül, rahmin astarına, döllenmiş bir yumurtanın
02:16
another hormone that tells the womb's lining
41
136011
2253
oraya yerleşmesi ve orada büyümesi ihtimaline
02:18
to plump up with blood and nutrients
42
138264
2507
karşın kan ve besinler yardımıyla genişlemesini
02:20
in preparation for a fertilized egg that may embed there and grow.
43
140771
4424
söyleyen progesteron adlı başka bir hormon salgılar.
02:25
If it doesn't embed,
44
145195
1381
Eğer yumurta yerleşmezse,
02:26
a few days later, the body's progesterone and estrogen levels plummet,
45
146576
4084
birkaç gün sonra, vücudun progesteron ve östrojen seviyeleri düşer,
02:30
meaning the womb stops padding out and starts to degenerate,
46
150660
4167
bu da rahmin genişlemeyi bırakıp bozulmaya başladığı anlamına gelir,
02:34
eventually falling away.
47
154827
2442
en sonunda düşer.
02:37
Blood and tissue leave the body, forming the period.
48
157269
4011
Kan ve doku bedeni terk eder, bu regli oluşturur.
02:41
The womb can take up to a week to clear out its unused contents,
49
161280
4561
Rahmin kullanılmamış maddeleri atması bir hafta sürebilir,
02:45
after which, the cycle begins anew.
50
165841
2439
bundan sonra, döngü tekrar başlar.
02:48
Soon afterwards, the ovaries begin to secrete estrogen again,
51
168280
3310
Kısa süre sonra, yumurtalıklar tekrar östrojen salgılamaya başlar,
02:51
and the womb lining thickens,
52
171590
1697
ve rahim astarı kalınlaşır,
02:53
getting ready to accommodate a fertilized egg
53
173287
2700
döllenmiş bir yumurtanın yerleşmesine ya da atılmaya
02:55
or be shed.
54
175987
2224
hazırlanır.
02:58
Hormones continually control these activities
55
178211
2334
Hormonlar, doğru zamanda doğru miktarları
03:00
by circulating in ideal amounts delivered at just the right time.
56
180545
4922
dolaştırarak, durmadan bu aktiviteleri kontrol ederler.
03:05
The cycle keeps on turning,
57
185467
1343
Döngü, gebelik ya da regle
03:06
transforming each day and each week into a milestone along its course
58
186810
4274
yönelik görevi boyunca her gün ve her haftayı bir kilometre taşına çevirerek
03:11
towards pregnancy or a period.
59
191084
2334
dönmeye devam eder.
03:13
Although this cycle appears to move by clockwork,
60
193418
2416
Bu döngü saat mekanizması tarafından hareket
03:15
there's room for variation.
61
195834
2305
ettiriliyor gibi görünse de, değişim ihtimali var.
03:18
Women and their bodies are unique, after all.
62
198139
2346
En nihayetinde, kadınlar ve vücutları eşsiz.
03:20
Menstrual cycles occur at diffferent times in the month,
63
200485
3409
Adet döngüsü ay içinde farklı zamanlarda meydana gelir,
03:23
ovulation comes at various points in the cycle,
64
203894
2984
yumurtlama döngünün çeşitli zamanlarında olur,
03:26
and some periods last longer than others.
65
206878
3491
ve bazı regl dönemleri diğerlerinden uzun sürer.
03:30
Menstruation even begins and ends at different times in life
66
210369
3122
Hatta regl için başlangıç ya da bitiş zamanı da kadınlar
03:33
for different women, too.
67
213491
2216
arasında farklıdır.
03:35
In other words, variations between periods are normal.
68
215707
3689
Başka bir deyişle, regl dönemleri arasındaki değişimler normaldir.
03:39
Appreciating these differences and learning about this monthly process
69
219396
3408
Bu farklılıkları anlamak ve bu aylık süreç hakkında bilgi sahibi olmak
03:42
can empower women,
70
222804
1765
kadınları güçlendirebilir, anlamaları
03:44
giving them the tools to understand and take charge of their own bodies.
71
224569
4016
ve kendi bedenlerinin sorumluluklarını almaları için gerekli araçlar verilerek.
03:48
That way, they're able to factor this small cycle
72
228585
3185
Bu şekilde, bu küçük döngüyü daha büyük bir yaşam döngüsü
03:51
into a much larger cycle of life.
73
231770
2725
haline getirebilirler.
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7