Why do we dream? - Amy Adkins

8,620,344 views ・ 2015-12-10

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Ayşenur Koç Gözden geçirme: Sancak Gülgen
Milattan önce 3000'li yıllarda
00:06
In the third millenium BCE,
0
6643
1769
00:08
Mesopotamian kings recorded and interpreted their dreams on wax tablets.
1
8412
5394
Mezopotamyalı krallar rüyalarını bal mumu tabletlere yazıp yorumladılar.
00:13
A thousand years later,
2
13806
1340
Bin yıl sonra,
00:15
Ancient Egyptians wrote a dream book
3
15146
2102
Antik mısırlılar bir rüya kitabı yazdılar.
00:17
listing over a hundred common dreams and their meanings.
4
17248
3406
İçerisinde yüzden fazla rüya ve rüya tabiri bulunuyordu.
00:20
And in the years since,
5
20654
1209
Daha sonraki yıllarda,
00:21
we haven't paused in our quest to understand why we dream.
6
21863
3787
rüya görmemizin nedenini anlamak için araştırmalarımıza hiç ara vermedik.
00:25
So, after a great deal of scientific research,
7
25650
2471
Bu nedenle, birçok bilimsel araştırma,
00:28
technological advancement,
8
28121
1666
teknolojik gelişme
00:29
and persistence,
9
29787
1218
ve kararlılık sonucunda
00:31
we still don't have any definite answers, but we have some interesting theories.
10
31005
5438
hala kesin cevaplar bulamadık fakat bazı ilginç teorilerimiz var.
00:36
We dream to fulfill our wishes.
11
36443
4494
Dileklerimizi gerçekleştirmek için rüya görürüz.
00:40
In the early 1900s,
12
40937
1557
1900'lü yılların başında
00:42
Sigmund Freud proposed that while all of our dreams, including our nightmares,
13
42494
4018
Sigmund Freud, gördüğümüz tüm rüyaların ve kabusların
00:46
are a collection of images from our daily conscious lives,
14
46512
3339
bilinçli günlük yaşantımızdaki imgelerin toplamı olduklarını,
00:49
they also have symbolic meanings,
15
49851
2050
buna ek olarak bilinçaltımızdaki dileklerimizi
00:51
which relate to the fulfillment of our subconscious wishes.
16
51901
3563
gerçekleştirmekle ilgili sembolik anlamlar taşıdıklarını ileri sürdü.
00:55
Freud theorized that everything we remember when we wake up from a dream
17
55464
3690
Freud, bir rüyadan uyandığımızda hatırladığımız her şeyin,
00:59
is a symbolic representation
18
59154
1896
bilinçdışındaki ilkel düşüncelerimiz, dürtülerimiz ve arzularımızın
01:01
of our unconscious primitive thoughts, urges, and desires.
19
61050
4485
sembolik bir temsilcisi olduğu teorisini ortaya attı.
01:05
Freud believed that by analyzing those remembered elements,
20
65535
2954
Freud, bu hatırlanan unsurları inceleyerek
01:08
the unconscious content would be revealed to our conscious mind,
21
68489
3693
bilinçdışındaki içeriğin bilincimize ulaşıp açığa çıkabileceğine
ve bu içeriğin bastırılması sonucu ortaya çıkan psikolojik sorunların
01:12
and psychological issues stemming from its repression
22
72182
2565
01:14
could be addressed and resolved.
23
74747
2868
üzerine gidilip çözülebileceğine inandı.
01:17
We dream to remember.
24
77615
3174
Hatırlamak için rüya görürüz.
01:20
To increase performance on certain mental tasks,
25
80789
2403
Belirli zihinsel işlevlerin verimini artırmak için
01:23
sleep is good,
26
83192
1343
uyumak iyidir
01:24
but dreaming while sleeping is better.
27
84535
2572
fakat uyurken rüya görmek daha da iyidir.
01:27
In 2010, researchers found
28
87107
1674
2010'da araştırmacılar,
01:28
that subjects were much better at getting through a complex 3-D maze
29
88781
3986
karmaşık 3 boyutlu bir labirenti geçmeye çalışan deneklerden
01:32
if they had napped and dreamed of the maze prior to their second attempt.
30
92767
4709
ikinci denemelerinden önce uykuya dalıp
labirenti rüyalarında gören denekler çok daha başarılı oldular.
01:37
In fact, they were up to ten times better at it
31
97476
2497
Aslına bakılırsa bu denekler, sadece denemeler sırasında
01:39
than those who only thought of the maze while awake between attempts,
32
99973
4238
uyanıkken labirenti düşünen ve uykuya dalıp labirenti
01:44
and those who napped but did not dream about the maze.
33
104211
4528
rüyalarında görmeyen deneklerden on kat daha başarılıydılar.
01:48
Researchers theorize that certain memory processes
34
108739
2530
Araştırmacılar, belirli hafıza işlemlerinin
01:51
can happen only when we are asleep,
35
111269
2132
sadece uyku anında gerçekleştiğini ve gördüğümüz rüyaların
01:53
and our dreams are a signal that these processes are taking place.
36
113401
4801
bu işlemlerin gerçekleştiğinin göstergesi olduğunu öne sürdüler.
01:58
We dream to forget.
37
118202
4342
Unutmak için rüya görürüz.
02:02
There are about 10,000 trillion neural connections
38
122544
2509
Beynimizde, yaklaşık 10.000 trilyon
02:05
within the architecture of your brain.
39
125053
2562
sinirsel bağlantı vardır.
02:07
They are created by everything you think and everything you do.
40
127615
3895
Düşündüğümüz ve yaptığımız her şey bu bağlantıların oluşmasını sağlar.
02:11
A 1983 neurobiological theory of dreaming, called reverse learning,
41
131510
4359
1983'de, tersten öğrenme denilen nörobiyolojik rüya teorisine göre
02:15
holds that while sleeping, and mainly during REM sleep cycles,
42
135869
3621
uyurken ve özellikle REM uykusu döngüsünde
02:19
your neocortex reviews these neural connections
43
139490
3275
nörokorteksiniz bu sinirsel bağlantıları inceler
02:22
and dumps the unnecessary ones.
44
142765
2564
ve gereksiz olanları temizler.
02:25
Without this unlearning process,
45
145329
1766
Rüya görmemize neden olan
02:27
which results in your dreams,
46
147095
1829
bu unutma süreci olmadan
02:28
your brain could be overrun by useless connections
47
148924
2699
beynimiz gereksiz bağlantılarla dolabilir
02:31
and parasitic thoughts could disrupt the necessary thinking
48
151623
3339
ve parazitli düşünceler, uyanıkken yapılması gereken
02:34
you need to do while you're awake.
49
154962
2341
düşünme işlevini engelleyebilir.
02:37
We dream to keep our brains working.
50
157303
5512
Beynimizin devamlı çalışabilmesi için rüya görürüz.
02:42
The continual activation theory proposes that your dreams result
51
162815
3442
Devamlı aktivasyon teorisine göre rüyalar,
beynin düzgün çalışabilmesi için sürekli hafızayı pekiştirip
02:46
from your brain's need to constantly consolidate and create long-term memories
52
166257
5294
uzun süreli hafızalar oluşturma ihtiyacından doğar.
02:51
in order to function properly.
53
171551
1743
Dıştan gelen bilgiler belirli bir seviyenin altına indiğinde,
02:53
So when external input falls below a certain level,
54
173294
2498
02:55
like when you're asleep,
55
175792
1539
tıpkı uyku halinde olduğu gibi,
02:57
your brain automatically triggers
56
177331
1583
beynimiz otomatik olarak
02:58
the generation of data from its memory storages,
57
178914
2674
hafıza depolarından bilgi üretimini tetikler,
03:01
which appear to you in the form of the thoughts and feelings
58
181588
2870
bu da rüyalarımızda deneyimlediğimiz
03:04
you experience in your dreams.
59
184458
2390
düşünceler ve hisler şeklinde bize geri döner.
03:06
In other words,
60
186848
876
Diğer bir deyişle rüyalarımız,
03:07
your dreams might be a random screen saver your brain turns on
61
187724
3242
beynimizin uyku anında etkinleştirdiği bir ekran koruyucusu olabilir,
03:10
so it doesn't completely shut down.
62
190966
3234
böylece beynimiz tamamıyla devre dışı kalmaz.
03:14
We dream to rehearse.
63
194200
3945
Prova yapmak için rüya görürüz.
03:18
Dreams involving dangerous and threatening situations are very common,
64
198145
3849
Tehlikeli ve korkutucu durumları içeren rüyalar sık sık karşımıza çıkar
03:21
and the primitive instinct rehearsal theory
65
201994
2078
ve ilkel içgüdü provası teorisine göre
03:24
holds that the content of a dream is significant to its purpose.
66
204072
3718
bir rüyanın içeriği, o rüyanın amacı için önemlidir.
03:27
Whether it's an anxiety-filled night of being chased through the woods by a bear
67
207790
3860
Gece yarısı ormanda bir ayı tarafından kovalanmak ya da
03:31
or fighting off a ninja in a dark alley,
68
211650
2538
karanlık bir sokakta bir ninja ile dövüşmek gibi rüyalar,
03:34
these dreams allow you to practice your fight or flight instincts
69
214188
3469
kavga et-kaç içgüdülerimizi deneyimlememizi sağlar
03:37
and keep them sharp and dependable in case you'll need them in real life.
70
217657
4063
ve hayatımızda ihtiyacımız olursa diye bu içgüdüleri hazır ve güvenilir tutar.
03:41
But it doesn't always have to be unpleasant.
71
221720
2227
Fakat rüyalar her zaman kötü olmaz.
03:43
For instance, dreams about your attractive neighbor
72
223947
2441
Örneğin, çekici komşunuz hakkında gördüğünüz rüyalar,
03:46
could actually give your reproductive instinct some practice, too.
73
226388
4183
sizin üreme içgüdünüzü deneyimlemenizi de sağlayabilir.
03:50
We dream to heal.
74
230571
3941
İyileşmek için rüya görürüz.
03:54
Stress neurotransmitters in the brain are much less active
75
234512
3274
Beyindeki stres sinir ileticileri, uykunun REM aşamasında
03:57
during the REM stage of sleep,
76
237786
2053
ve travmatik deneyimlerin olduğu rüyalarda bile
03:59
even during dreams of traumatic experiences,
77
239839
2589
daha az aktiftir.
Bu nedenle bazı araştırmacılar, rüya görmenin amaçlarından birinin
04:02
leading some researchers to theorize
78
242428
1746
04:04
that one purpose of dreaming is to take the edge off painful experiences
79
244174
4458
psikolojik açıdan iyileşmeyi sağlamak için kötü deneyimlerimizin
04:08
to allow for psychological healing.
80
248632
2249
acısını hafifletmek olduğunu düşünmektedirler.
04:10
Reviewing traumatic events in your dreams with less mental stress
81
250881
3117
Zihinsel baskının az olduğu rüyalarda travmatik olayları tekrar yaşamak
04:13
may grant you a clearer perspective
82
253998
2072
daha net bir bakış açısı
04:16
and enhanced ability to process them in psychologically healthy ways.
83
256070
4070
ve psikolojik olarak sağlıklı yollarla olayları daha iyi kavrama yeteneği sunar.
04:20
People with certain mood disorders and PTSD often have difficulty sleeping,
84
260140
5139
Ruh hali rahatsızlıkları ve TSSR olan insanlar sık sık uyumakta zorluk çekerler.
04:25
leading some scientists to believe that lack of dreaming
85
265279
2920
Bu nedenle bazı bilim adamları, uyku eksikliğinin
04:28
may be a contributing factor to their illnesses.
86
268199
4490
bu hastalıklara katkıda bulunan bir faktör olduğuna inanmaktadırlar.
04:32
We dream to solve problems.
87
272689
4675
Sorunları çözmek için rüya görürüz.
Gerçeklik ve mantıkla sınırlandırılmamış olan rüyalar sayesinde
04:37
Unconstrained by reality and the rules of conventional logic,
88
277364
2899
04:40
in your dreams, your mind can create limitless scenarios
89
280263
3006
zihnimiz sorunları kavrayabilmek için
04:43
to help you grasp problems
90
283269
1987
sonsuz senaryolar üretebilir
04:45
and formulate solutions that you may not consider while awake.
91
285256
4039
ve uyanıkken aklımıza gelmeyecek çözümler bulabilir.
John Steinbeck bu duruma uyku komitesi adını verdi
04:49
John Steinbeck called it the committee of sleep,
92
289295
2232
04:51
and research has demonstrated
93
291527
1497
ve araştırmacı,
04:53
the effectiveness of dreaming on problem solving.
94
293024
3588
sorunları çözmede rüya görmenin etkisini kanıtladı.
04:56
It's also how renowned chemist August Kekule
95
296612
2346
Ünlü kimyager August Kekule de tıpkı bu şekilde
04:58
discovered the structure of the benzene molecule,
96
298958
2921
benzen molekülünün yapısını keşfetmişti.
05:01
and it's the reason that sometimes the best solution for a problem
97
301879
3301
Bu nedenle bazen bir sorunun en iyi çözümü
05:05
is to sleep on it.
98
305180
1740
uyumaktır.
05:06
And those are just a few of the more prominent theories.
99
306920
3373
Bunlar, en önemli teorilerden sadece birkaçıydı.
05:10
As technology increases our capability for understanding the brain,
100
310293
3563
Teknoloji, beyni anlama kabiliyetimizi geliştirdikçe
05:13
it's possible that one day
101
313856
1641
bir gün
05:15
we will discover the definitive reason for them.
102
315497
2562
daha kesin nedenler bulabilmemiz mümkün.
05:18
But until that time arrives, we'll just have to keep on dreaming.
103
318059
3883
O zaman gelene kadar, rüya görmeye devam edeceğiz.

Original video on YouTube.com
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7