Why do we dream? - Amy Adkins

Ինչո՞ւ ենք մենք երազներ տեսնում - Էյմի Ադքինս

Translator: YSU romano.transl.dept. Lusine Reviewer: Kristine Sargsyan

Մ. թ. ա. 3-րդ հազարամյակում

In the third millenium BCE,

Mesopotamian kings recorded and interpreted their dreams on wax tablets.

Միջագետքի արքաներն իրենց երազները գրառում և մեկնաբանում էին մոմե սալիկների վրա:

A thousand years later,

Մեկ հազարամյակ հետո

Ancient Egyptians wrote a dream book

Հին եգիպտացիները ստեղծել են երազագիրք`

listing over a hundred common dreams and their meanings.

թվելով շուրջ հարյուր ամենատարածված երազների նշանակությունները:

And in the years since,

Դեռևս այդ ժամանակներից

we haven't paused in our quest to understand why we dream.

մենք չենք դադարել փնտրել այն հարցի պատասխանը, թե ինչու ենք երազներ տեսնում:

So, after a great deal of scientific research,

Այսպիսով մեծ թվով գիտական ուսումնասիրություններից,

technological advancement,

տեխնոլոգիական առաջխաղացումներից

and persistence,

և համառություն դրսևորելուց հետո,

we still don't have any definite answers, but we have some interesting theories.

մենք դեռևս չունենք հստակ պատասխաններ, սակայն կան կան որոշ հետաքրքիր վարկածներ:

We dream to fulfill our wishes.

Մենք երազներ ենք տեսնում մեր ցանկություններն իրականացնելու համար:

In the early 1900s,

Հազար ինը հարյուրականների սկզբին

Sigmund Freud proposed that while all of our dreams, including our nightmares,

Զիգմունդ Ֆրոյդն առաջ քաշեց այն վարկածը, որ մեր բոլոր երազները, մղձավանջները ներառյալ,

are a collection of images from our daily conscious lives,

ոչ միայն պատկերների ամբողջություն են մեր գիտակից կյանքից,

they also have symbolic meanings,

այլ նաև ունեն խորհրդանշական իմաստ,

which relate to the fulfillment of our subconscious wishes.

որը կապված է մեր ենթագիտակցական ցանկությունների իրագործման հետ:

Freud theorized that everything we remember when we wake up from a dream

Ֆրոյդը տեսականորեն ենթադրում էր, որ այն ամենը, ինչ մենք հիշում ենք, երբ արթնանում ենք երազից,

is a symbolic representation

մեր անգիտակից, պարզ մտքերի,

of our unconscious primitive thoughts, urges, and desires.

իղձերի ու ցանկությունների խորհրդանշական արտահայտումն է:

Freud believed that by analyzing those remembered elements,

Ֆրոյդը կարծում էր, որ վերլուծելով այդ հիշվող դրվագները,

the unconscious content would be revealed to our conscious mind,

մեր գիտակցության մեջ կբացահայտվի անգիտակցական բովանդակությունը,

and psychological issues stemming from its repression

և դրանցից ծագող հոգեբանական խնդիրները

could be addressed and resolved.

կուսումնասիրվեն և կլուծվեն:

We dream to remember.

Մենք երազներ ենք տեսնում մտապահելու համար:

To increase performance on certain mental tasks,

Քունն օգտակար է մտավոր աշխատանքի արդյունավետության բարձրացման համար,

sleep is good,

սակայն քնի ընթացքում երազներ տեսնելը

but dreaming while sleeping is better.

ավելի գերադասելի է:

In 2010, researchers found

2010 թվականին փորձագետները պարզեցին,

that subjects were much better at getting through a complex 3-D maze

որ սուբյեկտները շատ ավելի հեշտ էին անցնում 3Դ լաբիրինթոսը,

if they had napped and dreamed of the maze prior to their second attempt.

եթե նրանք իրենց երկրորդ փորձից առաջ երազում տեսել էին այն:

In fact, they were up to ten times better at it

Իսկապես, նրանք շուրջ 10 անգամ ավելի լավ արդյունք գրանցեցին

than those who only thought of the maze while awake between attempts,

քան նրանք, ովքեր մտածել էին լաբիրինթոսի մասին արթուն ժամանակ,

and those who napped but did not dream about the maze.

կամ նրանք, ովքեր ննջել էին, սակայն երազներ չէին տեսել լաբիրինթոսի մասին:

Researchers theorize that certain memory processes

Փորձագետները կարծում են, որ հիշողության հետ կապված որոշ գործընթացներ

can happen only when we are asleep,

տեղի են ունենում միայն այն ժամանակ, երբ մենք քնած ենք,

and our dreams are a signal that these processes are taking place.

և մեր երազները այս գործընթացների իրականացման վկայությունն են:

We dream to forget.

Մենք երազներ ենք տեսնում մոռանալու համար:

There are about 10,000 trillion neural connections

Մեր ուղեղի կառուցվածքում

within the architecture of your brain.

մոտ տասը հազար տրիլիոն նյարդային կապեր կան:

They are created by everything you think and everything you do.

Նրանք առաջանում են այն ամենից, ինչ մենք մտածում կամ անում ենք:

A 1983 neurobiological theory of dreaming, called reverse learning,

1983 թվականի երազատեսության նյարդաբանական տեսության համաձայն՝

holds that while sleeping, and mainly during REM sleep cycles,

քնի ընթացքում և մեծապես ԱԱՇ փուլում,

your neocortex reviews these neural connections

մեր նեոկորտեքսը ստուգում է նյարդային կապերը

and dumps the unnecessary ones.

և ոչնչացնում ոչ պիտանիները:

Without this unlearning process,

Առանց այս գործընթացի,

which results in your dreams,

որի արդյունքը մեր երազներն են,

your brain could be overrun by useless connections

մեր ուղեղը կարող է ծանրաբեռնվել ոչ պիտանի կապերով,

and parasitic thoughts could disrupt the necessary thinking

և կպչուն մտքերը կարող են խաթարել մտածողությունը,

you need to do while you're awake.

ինչի կարիքն ունենք արթուն ժամանակ:

We dream to keep our brains working.

Մենք երազներ ենք տեսնում մեր ուղեղն ակտիվ պահելու համար:

The continual activation theory proposes that your dreams result

4.«Շարունականան ակտիվության տեսության» համաձայն՝ երազներն այն բանի հետևանքն են,

from your brain's need to constantly consolidate and create long-term memories

որ մեր ուղեղը պատշաճ կերպով գործելու համար

in order to function properly.

մշտապես երկարատև հիշողություններ ստեղծելու և դրանք ամրապնդելու կարիք ունի:

So when external input falls below a certain level,

Այսպիսով, երբ արտաքին տվյալների մուտքը նվազում է որոշակի մակարդակից,

like when you're asleep,

օրինակ, երբ քնած ենք,

your brain automatically triggers

մեր ուղեղը ինքնաբերաբար ակտիվացնում է

the generation of data from its memory storages,

տվյալների գոյացումը իր հիշողության տիրույթից,

which appear to you in the form of the thoughts and feelings

ինչը մեզ է հասնում այն մտքերի և զգացումների տեսքով,

you experience in your dreams.

որոնք ունենում ենք երազներում:

In other words,

Այլ կերպ ասած,

your dreams might be a random screen saver your brain turns on

մեր ուղեղն օգտագործում է երազները որպես պաշտպանիչ ռեժիմ,

so it doesn't completely shut down.

որպեսզի ամբողջովին չանջատվի:

We dream to rehearse.

Մենք երազներ ենք տեսնում փորձելու համար:

Dreams involving dangerous and threatening situations are very common,

Վտանգավոր և սպառնալից իրավիճակներ ընդգրկող երազները շատ տարածված են,

and the primitive instinct rehearsal theory

և ըստ «Պարզունակ բնազդի դրսևորման» տեսության,

holds that the content of a dream is significant to its purpose.

երազի բովանդակությունը սերտ կապված է նրա նպատակի հետ:

Whether it's an anxiety-filled night of being chased through the woods by a bear

Անկախ նրանից, թե երազում տեսնում ենք մի անհանգիստ գիշեր, որտեղ արջը հետապնդում է մեզ,

or fighting off a ninja in a dark alley,

կամ թե մութ նրբանցքում մարտնչում ենք նինջայի հետ,

these dreams allow you to practice your fight or flight instincts

այս երազները հնարավորություն են տալիս մեզ փորձելու և պատրաստ պահելու մեր «պայքար կամ փախուստ» բնազդը,

and keep them sharp and dependable in case you'll need them in real life.

եթե դրա անհրաժեշտությունը լինի իրական կյանքում:

But it doesn't always have to be unpleasant.

Բայց դա կարող է նաև հաճելի լինել,

For instance, dreams about your attractive neighbor

օրինակ՝ հրապուրիչ հարևանի մասին երազը

could actually give your reproductive instinct some practice, too.

կարող է նաև որոշակիորեն ստուգել մեր վերարտադրողական բնազդը:

We dream to heal.

Մենք երազներ ենք տեսնում ապաքինվելու համար:

Stress neurotransmitters in the brain are much less active

Ուղեղում լարվածության նեյրոհաղորդիչները շատ ավելի պասիվ են

during the REM stage of sleep,

քնի ԱԱՇ փուլում

even during dreams of traumatic experiences,

և նույնիսկ երազների տրավմատիկ դրվագների ժամանակ,

leading some researchers to theorize

ինչը դրդեց փորձագետներին ենթադրել,

that one purpose of dreaming is to take the edge off painful experiences

որ երազատեսության նպատակներից մեկը ցավային զգացումների մեղմացումն է

to allow for psychological healing.

հոգեբանական ապաքինման համար:

Reviewing traumatic events in your dreams with less mental stress

Մեր երազներում տրավմատիկ իրադարձություններն ավելի քիչ մտավոր լարվածությամբ վերլուծելը

may grant you a clearer perspective

կարող է մեզ տալ ավելի պարզ պատկեր

and enhanced ability to process them in psychologically healthy ways.

և դրան հոգեբանորեն առողջ կերպով արձագանքելու կարողություն:

People with certain mood disorders and PTSD often have difficulty sleeping,

Տրամադրության որոշակի խանգարումներ և հետտրավմատիկ սթրեսային խանգարում ունեցող մարդիկ հաճախ քնի հետ կապված խնդիրներ են ունենում,

leading some scientists to believe that lack of dreaming

ինչը դրդում է գիտնականներին կարծել, որ երազատեսության պակասը

may be a contributing factor to their illnesses.

կարող է նրանց հիվանդություններին նպաստող գործոն հանդիսանալ:

We dream to solve problems.

Մենք երազներ ենք տեսնում խնդիրներ լուծելու համար:

Unconstrained by reality and the rules of conventional logic,

Իրականությունից և պայմանական տրամաբանությունից անկախ,

in your dreams, your mind can create limitless scenarios

երազներում մեր բանականությունը կարող է անթիվ սցենարներ ստեղծել՝

to help you grasp problems

օգնելու մեզ ընկալել խնդիրները

and formulate solutions that you may not consider while awake.

և լուծումներ մշակել , որոնք գուցե արթուն ժամանակ չդիտարկեինք:

John Steinbeck called it the committee of sleep,

Ջոն Սթայնբեքը այդ երևույթն անվանել է «Քնի կոմիտե»

and research has demonstrated

և հետազոտությունը հաստատել է

the effectiveness of dreaming on problem solving.

երազատեսության արդյունավետությունը խնդիրների լուծման գործում:

It's also how renowned chemist August Kekule

Ահա հենց այսպես նաև հռչակավոր քիմիկոս Աուգուստ Կեկուլեն

discovered the structure of the benzene molecule,

հայտնաբերեց բենզոլի մոլեկուլի կառուցվածքը,

and it's the reason that sometimes the best solution for a problem

և սա է պատճառը, որ երբեմն խնդրի լավագույն լուծումը

is to sleep on it.

«քնով անցնելն է»:

And those are just a few of the more prominent theories.

Սրանք հայտնի տեսություններից ընդամենը մի քանիսն են:

As technology increases our capability for understanding the brain,

Քանզի տեխնոլոգիան ընդլայնում է ուղեղը ուսումնասիրելու մեր կարողությունները,

it's possible that one day

միգուցե մի օր

we will discover the definitive reason for them.

ստանանք մեր հարցերի հստակ պատասխանները:

But until that time arrives, we'll just have to keep on dreaming.

Սակայն մինչ այդ օրը, պարզապես կշարունակենք երազներ տեսնել: