Why do we dream? - Amy Adkins

Translator: Azhin Hassan Reviewer: Daban Q Jaff

In the third millenium BCE,

لە سەدەی سێیەمی پێش زاین.

Mesopotamian kings recorded and interpreted their dreams on wax tablets.

پاشاکانی میزۆپۆتامیا خەونەکانیان لەسەر پارچە مۆم تۆمار دەکرد و لێکیان دەدایەوە.

A thousand years later,

دوای هەزاران ساڵ،

Ancient Egyptians wrote a dream book

مسریە کۆنەکان کتێبێکی خەونناسیان نوسی

listing over a hundred common dreams and their meanings.

بە هەزارەها خەونی باوی لەگەڵ ماناکانیان لە خۆ دەگرت.

And in the years since,

تا ئەم ساڵانەی ئێستاش،

we haven't paused in our quest to understand why we dream.

ئێمە لە گەڕان نەوەستاوین بۆ ئەوەی تێ بگەین بۆچی خەون دەبینین.

So, after a great deal of scientific research,

لە دوای هەوڵ و تێکۆشانێکی زۆر لە سەرچاوە زانستییەکان

technological advancement,

پەرەسەندنی تەکنەلۆژیا،

and persistence,

بە بەردەوامی،

we still don't have any definite answers, but we have some interesting theories.

تا ئێستاش وەڵامێکی دیاریکراومان نییە، بەڵام چەند تیۆرێکی سەرنج ڕاکێشمان هەیە.

We dream to fulfill our wishes.

ئێمە بۆ هێنانەدی خۆزگەکانمان خەون دەبینین.

In the early 1900s,

لە سەرەتای ساڵی ١٩٠٠دا،

Sigmund Freud proposed that while all of our dreams, including our nightmares,

سیگمۆد فرۆید پێیوا بوو لە کاتتێکدا هەموو خەونەکانمان بە خەوە ناخۆشەکانیشمانەوە،

are a collection of images from our daily conscious lives,

کۆکراوەی وێنە هەستیارەکانی ژیانی رۆژانەمانن،

they also have symbolic meanings,

هەروەها مانای هێمایشیان هەیە،

which relate to the fulfillment of our subconscious wishes.

کە پەیوەندیان بە بەدیهێنانی هیوا بێ ئاگاکانمانەوە هەیە

Freud theorized that everything we remember when we wake up from a dream

فرۆید پێیوا بوو هەر شتێک کە بەبیرمان دێتەوە کاتێک لەخەوێک بەئاگادێینەوە

is a symbolic representation

نیشانەی

of our unconscious primitive thoughts, urges, and desires.

بیرکرندەوە و خواست و ویستە سەرەتایی و بێئاگاکانمانن.

Freud believed that by analyzing those remembered elements,

فرۆید پێیوا بوو بە شیکردنەوەی ئەو ڕوداوانەی لە یادمان دەمێنێت،

the unconscious content would be revealed to our conscious mind,

ناوەڕۆکە بێئاگاکە دەبێتە دەرخەرێک، بۆ بەشە بەئاگاکەی مێشکمان،

کپ کردنی ئەم بەشە بێ ئاگاییە، کێشەی دەروونی دەئافرێن.

and psychological issues stemming from its repression

could be addressed and resolved.

کە دەکرێ ئاشکرا بکرێن و چارەسەر بکرێن.

We dream to remember.

ئێمە خەون دەبینین بۆ ئەوەی بەبیرمان بێتەوە.

To increase performance on certain mental tasks,

بۆ بەرزکردنەوەی جێبەجێ کردنی ئاستی فەرمانە هۆشیەکان،

sleep is good,

خەو باشە،

but dreaming while sleeping is better.

بەڵام خەون بینین لە کاتی نوستندا باشترە.

لە ساڵی ٢٠١٠، تویژەرەکان گەیشتن بەو ئەنجامەی،

In 2010, researchers found

that subjects were much better at getting through a complex 3-D maze

ئەو شتانە باشتر دەبوون ئەگەر خرابانە سەر شێوەی سێ دوورییە ئاڵۆزەکان

if they had napped and dreamed of the maze prior to their second attempt.

ئەگەر لە تۆڕەڕێی پێشوو خەونیان پێوە بینرابایە بۆ هەوڵی دووەمیان.

In fact, they were up to ten times better at it

لە ڕاستیدا، زیاتر لە دە جار باشتر دەبوون

than those who only thought of the maze while awake between attempts,

لە چاو ئەوانەی تەنیا لە تۆڕەڕێدا بیریان کردۆتەوە و بەئاگا دێنەوە لە هەوڵەکاندا،

and those who napped but did not dream about the maze.

ئەوانەی خەوێکی کورت خەوتن و خەونیان نەبینی بە ئاڵۆزیەکان.

Researchers theorize that certain memory processes

توێژەرەکان سەلماندوویانە کە کرداری بیرکردنەوەی تەواو

can happen only when we are asleep,

تەنیا ئەو کاتەی لە خەو داین ڕوو دەدات،

and our dreams are a signal that these processes are taking place.

خەونەکانمان نیشانەیەکن بۆ ڕودانی ئەم کردارانە.

We dream to forget.

ئێمە خەون دەبینین تا لە بیر بکەین.

There are about 10,000 trillion neural connections

نزیکەی ١٠،٠٠٠ تریلیۆن بەستەرە دەمار

within the architecture of your brain.

لە مێشکی تۆدا بونیاد نراوە.

They are created by everything you think and everything you do.

ئەوان دروست بوون بەهۆی بیرکردنەوەکانت و هەموو ئەو شتانەی ئەنجامی دەدەیت.

A 1983 neurobiological theory of dreaming, called reverse learning,

بیردۆزی دەمارناسی خەون بینینی ١٩٨٣، کە بە فێربوونی پێچەوانەیی ناو دەبرێت،

holds that while sleeping, and mainly during REM sleep cycles,

دەڵێ لە کاتی خەوتن و بە شێوەیەکی بنەڕەتی لە کاتی سوڕوو خولەکانی خەوتنی چاو،

your neocortex reviews these neural connections

توێکاری مۆخی نوێ دەگەڕێتەوە بۆ ئەم بەستەرە دەماریانە و

and dumps the unnecessary ones.

بەستەرە دەمارە ناپێویستیەکان فڕێ دەدات.

Without this unlearning process,

بەبێ ئەم کرداری فێرنەبوونە،

which results in your dreams,

کە ئەنجامەکەی لە خەونەکانتدایە،

your brain could be overrun by useless connections

مێشکت بە بەستەری بێ کەڵک داگیر دەکرێت و

and parasitic thoughts could disrupt the necessary thinking

بیرکردنەوە نەویستراوەکان بیرکردنەوە گرینگەکانیان تێک دەشکاند

you need to do while you're awake.

کە پێویست بوو ئەنجامیان بدەی کاتێک بە خەبەری.

We dream to keep our brains working.

ئێمە بۆ پاریزگاری کردن لە کاری مێشکمان خەون دەبینین.

The continual activation theory proposes that your dreams result

بە گوێرەی تیۆری بەردەوامی چالاکیەکان خەونەکانت لە ئەنجامی

from your brain's need to constantly consolidate and create long-term memories

پێویستی مێشکت بۆ بەردەوامی پتەو کردن و دروست کردنی یادگەی ماوە درێژ ڕوو دەدەن

in order to function properly.

بۆ کار کردن بە شێوەیەکی گونجاو.

So when external input falls below a certain level,

کاتێک چالاکییە جەستەییەکان لە کار دەکەون،

like when you're asleep,

بۆ نموونە کاتێک دەخەوین،

your brain automatically triggers

مێشکت خۆکارانە دەست دەکات

the generation of data from its memory storages,

بە دەرهاوێشتنی ئەو زانیاریانەی لە یادگەدا کۆی کردۆتەوە،

which appear to you in the form of the thoughts and feelings

کە بە شێوەی هەست و بیرۆکە پێشانت دەدات

you experience in your dreams.

کە لە خەونەکانتدا ئەزموونت کردووە.

In other words,

بە واتایەکیتر،

your dreams might be a random screen saver your brain turns on

ڕەنگە خەونەکانت بە شێوەیەکی هەڕەمەکی لە لایەن مێشکتەوە دروست ببێت

so it doesn't completely shut down.

کە بە تەواوی ناوەستێندرێت.

We dream to rehearse.

ئێمە خەون بۆ پڕۆڤە کردن دەبینین.

Dreams involving dangerous and threatening situations are very common,

خەونەکان بارودۆخی مەترسیدار و هەڕەشە ئامێزی ئاسایی لە خۆ دەگرن،

and the primitive instinct rehearsal theory

تیۆری ڕاهێنانی غەریزەی سەرەتای

holds that the content of a dream is significant to its purpose.

دەڵێت ناوەڕۆکی خەون گرنگە بۆ هۆکارەکەی.

Whether it's an anxiety-filled night of being chased through the woods by a bear

ئەگەر بێتوو لە دارستانێکدا ورچێک دوات بکەوێت و شەوەکەت پڕ بکات لە دڵەڕاوكێ

or fighting off a ninja in a dark alley,

یاخود شەڕ کردن لەگەڵ چەتەیەک لە ناوچەیەکی تاریک،

ئەو خەوانە ڕێگەت پێ دەدەن مەشق بۆ شەڕەکەت بکەیت یان لەم هەستانە دەرباز بیت،

these dreams allow you to practice your fight or flight instincts

and keep them sharp and dependable in case you'll need them in real life.

و دەتوانیت لە کاتی پێویستدا پشتیان پێ ببەستی لە ژیانی ڕاستەقینەتدا.

But it doesn't always have to be unpleasant.

بەڵام ناکرێت هەمیشە ناخۆش بن.

For instance, dreams about your attractive neighbor

بۆ نموونە، خەون بینین بە درواسێ سەرنجڕاکێشەکەتەرە

could actually give your reproductive instinct some practice, too.

لە ڕاستیدا ھەندێک ڕاھێنان دەداتە غەریزەی زاوزێت

We dream to heal.

ئێمە بۆ چارەسەر کردن خەون دەبینین.

Stress neurotransmitters in the brain are much less active

فشاری ئاڵوگۆڕی بەستەرە دەمارەکان زۆر کەم دەبێت

during the REM stage of sleep,

لە ماوەی قۆناغەکانی خەوتنی چاودا،

even during dreams of traumatic experiences,

هەتا لە کاتی خەون بینینی ئازار بەخش،

leading some researchers to theorize

هانی چەند توێژەرێکیدا بۆ لێکۆڵینەوە لەوەی

that one purpose of dreaming is to take the edge off painful experiences

یەکێک لە ھۆکارەکانی خەون بینین بردنتە بۆ لێواری ئەزموونێکی ناخۆش

to allow for psychological healing.

بۆ ڕێگە پێدانی چارەسەری دەروونی

Reviewing traumatic events in your dreams with less mental stress

بە پێداچوونەوەی ڕووداوە ناخۆشەکانی خەونەکانت بە فشارێکی کەمی ھزری

may grant you a clearer perspective

لەوانەیە تێڕوانینێکی ڕونترت پێ ببەخشێت

and enhanced ability to process them in psychologically healthy ways.

زیاد بوونی ھێزت بۆ کار پێ کردنیان بەڕێکارە تەندروستییە دەرونییەکان.

People with certain mood disorders and PTSD often have difficulty sleeping,

ئەو کەسانەی نەخۆشی ھەڵچوونیان ھەیە لەگەڵ ھەمیشە کێشەی خەویان ھەیەPTSD،

leading some scientists to believe that lack of dreaming

ھانی ھەندێ زانای داوە کەمی خەون بینین

may be a contributing factor to their illnesses.

بکەنە ھۆکارێک بۆ بەردەوامی نەخۆشییەکانیان

We dream to solve problems.

ئێمە بۆ چارەسەر کردنی کێشەکان خەون دەبینین.

Unconstrained by reality and the rules of conventional logic,

بە بێ بەستنەوەی بەو هەقیقەت و ڕێسایانەی لاسای کردنەوەی ژیانت،

in your dreams, your mind can create limitless scenarios

لە خەونەکانتدا، مێشکت دەتوانێت سیناریۆی بێ سنور درووست بکات

to help you grasp problems

بۆ یارمەتیدانت لە تێگەیشتنی کێشەکان و

and formulate solutions that you may not consider while awake.

داڕشتنی چارەسەرەکان کە درکیان پێ ناکەیت کاتێک بەخەبەری.

جۆن ستاینبێک توێژینەوەیەکی کرد، بەناوی لیژنەی خەوتن،

John Steinbeck called it the committee of sleep,

and research has demonstrated

توێژینەوەکە ئەوەی سەلماند

the effectiveness of dreaming on problem solving.

خەونەکانمان کاریگەریان هەیە لە سەر چارەسەر کردنی کێشەکانمان.

It's also how renowned chemist August Kekule

وەکوو ئەوەی چۆن کیمیازانی بەناوبانگ ئۆگێست کێکول

discovered the structure of the benzene molecule,

پێکهاتەی گەردیلەی بەنزینی دۆزیەوە،

and it's the reason that sometimes the best solution for a problem

لەبەر ئەم هۆکارە هەندێک وادادەنرێت باشترین چارەسەر بۆ کێشەکان

is to sleep on it.

ئەوەیە لە سەری بخەویت.

And those are just a few of the more prominent theories.

ئەوانە تەنیا بەشێکی کەمی بیردۆزە دیارەکان بوون.

لەگەڵ پێشکەوتنی تەکنەلۆژیا دەتوانین زیاتر لە مێشک تێ بگەین.

As technology increases our capability for understanding the brain,

it's possible that one day

ڕەنگە ڕۆژێک

we will discover the definitive reason for them.

ڕەنگە دواین هۆکار بۆ خەون بینین بدۆزینەوە.

But until that time arrives, we'll just have to keep on dreaming.

بەڵام تا ئەو کاتە دێت، ئێمە پێویستە بەردەوام بین لە خەون بینین.