What is obesity? - Mia Nacamulli

Çeviri: Yunus ASIK Gözden geçirme: Sancak Gülgen

The most basic function of bodily fat is self-storage of food reserves.

Vücut yağlarının en temel işlevi, gıda rezervlerinin depolama alanı olmasıdır.

In prehistoric times, natural selection favored genotypes

Tarih öncesi çağlarda, doğal seleksiyon teorisine göre genotipler

that could endure harsh conditions by stocking the most fat.

zorlu koşullara vücuttaki yağ depoları ile dayanabildi.

With chronic malnutrition being the norm for most of human history,

Kronik yetersiz beslenme ile oluşan insanlık tarihinin en büyük kaidesi

genetics evolved to favor fat storage.

genetiklerin yağ depolamayı desteklemesini evrimleştirmiştir.

So when did body fat become problematic?

Peki vücut yağları ne zaman sorunlu hâle geldi?

The negative impacts of being overweight were not even noted in medical literature

18. yüzyıl sonlarına kadar tıp literatüründe kilolu olmanın olumsuz

until as late as the 18th century.

etkileri bile dikkate alınmamıştı.

Then, technological advances coupled with public health measures

Sonrasında, teknolojik gelişmelerin halk sağlığı önlemleriyle birleşmesi

resulted in the betterment of the quantity, quality, and variety of food.

gıda miktarı, kalitesi ve çeşitliliğinin iyileştirilmesi ile sonuçlandı.

Sustained abundance of good food enabled a healthier population

İyi yemeğin sürekli çeşitliliği ekonomik olarak daha sağlıklı bir nüfusun

to boom economically.

artmasını sağladı.

Output increased, and with it, leisure time

Çıktı artışı ve bununla birlikte, boş zaman

and waistlines.

ve bel ölçüsü arttı.

By the mid 19th century, being excessively overweight, or obese,

19. yüzyıl ortalarında, aşırı kilolu ya da obez olmak,

was recognized as a cause of ill health,

hastalık sebebi olarak tanımlandı

and another century later, declared deadly.

ve diğer yüzyılda da ölümcül olduğu ifade edildi.

What is the distinction between being overweight and being obese?

Kilolu olmakla obez olmak arasındaki fark nedir?

A calculation called the BMI breaks it down for us.

Vücut kitle endeksi (VKE) adlı hesaplama bize bu farkı gösterir.

For example, if someone weighs 65 kilgorams

Örneğin; bir kişinin ağırlığı 65 kilogram

and is 1.5 meters tall,

ve boyu 1,5 metre ise,

they have a BMI of about 29.

vücut kitle endeksi yaklaşık 29'dur.

Obesity is a condition of excess body fat

Obezite aşırı vücut yağının bir şeklidir

that occurs when a person's BMI is above 30,

ve vücut kitle endeksi 30'un üstünde olanlarda ortaya çıkar,

just over the overweight range of 25 to 29.9.

kilolu aralığı ise 25 ile 29,9 aralığındadır.

While BMI can be a helpful estimate of healthy weight,

Vücut kitle endeksi sağlıklı ağırlığın faydalı bir ölçümü olabilir,

actual body fat percentage can only really be determined

ayrıca bel çevresi ve kas kütlesi gibi bilgiler

by also considering information like waist circumference

dikkate alınarak güncel vücut yağ yüzdesi

and muscle mass.

kesin olarak belirlenebilir.

Athletes, for instance, have a naturally higher BMI.

Örneğin atletler, doğal olarak yüksek bir VKE'ne sahiptir.

So how does a person become obese?

Peki bir kişi nasıl obez olur?

At its most basic, obesity is caused by energy imbalance.

En temeli, enerji dengesizliği bir obezite sebebidir.

If the energy input from calories

Eğer kalorilerden vücuda giren enerji

is greater than the energy output from physical activity,

fiziksel aktivitelerde harcadığımız enerjiden daha çoksa

the body stores the extra calories as fat.

vücut fazla enerjiyi yağ olarak depolar.

In most cases, this imbalance comes from a combination of circumstances

Çoğu zaman bu dengesizlik, koşullar ve seçimlerin birleşimiyle

and choices.

meydana gelir.

Adults should be getting at least 2.5 hours of exercise each week,

Yetişkinlerin her hafta en az iki buçuk saat ve çocuklarında her gün bir saat

and children a whole hour per day.

egzersiz yapması gerekir.

But globally, one in four adults and eight out of ten adolescents

Ama genellikle dört yetişkinden birinin ve on gençten sekizinin

aren't active enough.

aktiviteleri yeterli değil.

Calorie-dense processed foods and growing portion sizes

Kalori yoğun işlenmiş gıdalar ve büyüyen porsiyon boyutları

coupled with pervasive marketing

yaygın pazarlama ile birleştiğinde

lead to passive overeating.

aşırı yemeye yol açıyor.

And scarce resources,

Kıt kaynaklara

and a lack of access to healthy, affordable foods

ve sağlıklı uygun fiyatlı gıdalara erişim eksikliği,

creates an even greater risk in disadvantaged communities.

dezavantajlı toplumlarda daha büyük bir risk oluşturur.

Yet, our genetic makeup also plays a part.

Oysa bizim genetik yapımız da rol oynar.

Studies on families and on separated twins

Aileler ve ayrık ikizler üzerindeki çalışmalar

have shown a clear causal hereditary relationship to weight gain.

kilo almaya neden olan belirgin bir kalıtsal ilişki göstermiştir.

Recent studies have also found a link between obesity

Son çalışmalarda obezite ile sindirim sistemlerimizde yaşayan

and variations in the bacteria species that live in our digestive systems.

bakteri türleri varyasyonları arasında da bir bağlantı bulundu.

No matter the cause, obesity is an escalating global epidemic.

Nedeni önemli değil ama obezite giderek artan küresel bir salgın.

It substantially raises the probability of diseases,

Esasen diğer hastalıkların olasılığını da artırıyor:

like diabetes,

Örneğin; diyabet,

heart disease,

kalp hastalıkları,

stroke,

felç,

high blood pressure,

yüksek tansiyon

and cancer.

ve kanser.

It affects virtually all ages, genders, and socioeconomic groups

Bu, hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerde hemen hemen tüm yaşları,

in both developed and developing countries.

cinsiyetleri ve sosyo-ekonomik grupları etkiliyor.

With a 60% rise in child obesity globally over just two decades,

Küresel olarak sadece yirmi yıl içerisinde çocuklarda %60 artan obezite

the problem is too significant to ignore.

problemi göz ardı edilemeyecek kadar önemlidir.

Once a person is obese, the climb to recovery becomes progressively steeper.

Obez olan bir kişinin iyileşme süreci, gün geçtikçe daha zorlayıcı hâle gelir.

Hormonal and metabolic changes reduce the body's response to overeating.

Hormonal ve metabolik değişiklikler çok yemeye vücudun tepkisini azaltır.

After losing weight, a formerly overweight person burns less calories

Kilo verdikten sonra, eskiden kilolu olan kişi, aynı ağırlığa sahip

doing the same exercises

doğal bir kişi aynı egzersizleri

as a person who is naturally the same weight,

yaparken daha az kalori yakar,

making it much more difficult to shed the excess fat.

yağı atmak çok daha zor hâle gelir.

And as people gain weight,

İnsanlar kilo alırken,

damage to signaling pathways makes it increasingly difficult

zararlı sinyal yolları, beyin için gıda alımını ve

for the brain to measure food intake and fat storage.

yağ depolama ölçmeyi giderek daha zor bir hâle getirir.

There is, however, some evidence

Bununla birlikte,

that well-monitored, long-term changes in behavior

davranışlardaki iyi gözlemler ve uzun vadeli değişikliklerin

can lead to improvements in obesity-related health issues.

obezite ile ilişkili sağlık sorunlarında düzelmeye yol açabileceği kanıtlanmıştır.

And weight loss from sustained lifestyle changes,

Sürekli yaşam tarzı değişikliklerinden kilo kaybı

or invasive treatments like bariatric surgery,

ya da obezite cerrahisi gibi yayılan tedaviler

can improve insulin resistance and decrease inflammation.

insülin direncini artırabilir ve iltihaplanmayı azaltabilir.

What was once an advantage for survival is now working against us.

Bir zamanlar hayatta kalmak için yaptığımız şey şimdi bizim karşımızda.

As the world's population continues to slow down and get bigger,

Dünya nüfusu yavaşlamaya devam ettikçe ve büyüdükçe,

moving and consciously eating our way towards a healthier weight

genel refahımız için hareketli ve bilinçli yiyip içme yolu

is essential to our overall well-being.

sağlıklı bir kilo için çok önemlidir.

And with the epidemic affecting every country in the world

Farklı sosyoekonomik nedenlerden dolayı

for different socioeconomic reasons,

dünyadaki her ülkeyi etkileyen salgınla

obesity cannot be seen as an isolated issue.

obezite ayrı bir konu gibi görülemez.

More global measures for prevention

Dünyanın ağırlığının yönetilmesi adına

are essential to manage the weight of the world.

bunu engellemek için daha evrensel tedbirler gereklidir.