What is obesity? - Mia Nacamulli

Béo phì là gì ?- Mia Nacamulli

1,134,690 views ・ 2016-06-30

TED-Ed


Vui lòng nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh bên dưới để phát video.

Translator: Tuan Tran Reviewer: Y Ngoc Nguyen Diem
Chức năng cơ bản nhất của mỡ
00:08
The most basic function of bodily fat is self-storage of food reserves.
0
8014
4491
là dự trữ dinh dưỡng.
00:12
In prehistoric times, natural selection favored genotypes
1
12505
3316
Vào thời tiền sử, chọn lọc tự nhiên ưu ái các kiểu gen
00:15
that could endure harsh conditions by stocking the most fat.
2
15821
4128
có thể chịu đựng được điều kiện khắc nghiệt
bằng cách dự trữ thật nhiều chất béo.
00:19
With chronic malnutrition being the norm for most of human history,
3
19949
3870
Vì thiếu dinh dưỡng ám ảnh phần lớn lịch sử loài người
00:23
genetics evolved to favor fat storage.
4
23819
2874
nên di truyền học phát triển theo xu hướng hỗ trợ việc tích mỡ.
00:26
So when did body fat become problematic?
5
26693
2850
Vậy, từ khi nào mỡ lại trở thành hiểm hoạ?
00:29
The negative impacts of being overweight were not even noted in medical literature
6
29543
4319
Những tác động tiêu cực của việc thừa cân thậm chí không được ghi nhận trong y văn
00:33
until as late as the 18th century.
7
33862
2892
cho đến tận cuối thế kỷ 18.
00:36
Then, technological advances coupled with public health measures
8
36754
3503
Và rồi công nghệ tiên tiến cùng với các biện pháp y tế công cộng
00:40
resulted in the betterment of the quantity, quality, and variety of food.
9
40257
5194
kéo theo sự tiến bộ về số lượng, chất lượng và chủng loại thực phẩm.
00:45
Sustained abundance of good food enabled a healthier population
10
45451
3694
Duy trì sự phong phú của thực phẩm tốt giúp đảm bảo sức khoẻ người dân,
00:49
to boom economically.
11
49145
2080
tạo điều kiện cho kinh tế phát triển vượt bậc.
00:51
Output increased, and with it, leisure time
12
51225
3255
Sản lượng tăng, cùng với đó là thời gian giải trí
00:54
and waistlines.
13
54480
1996
và kích thước vòng eo.
00:56
By the mid 19th century, being excessively overweight, or obese,
14
56476
4379
Vào giữa thế kỷ 19, thừa cân quá mức hay béo phì
01:00
was recognized as a cause of ill health,
15
60855
3253
đã được công nhận là một nguyên nhân gây bệnh,
01:04
and another century later, declared deadly.
16
64108
3379
một thế kỷ sau đó, được tuyên bố gây chết người.
01:07
What is the distinction between being overweight and being obese?
17
67487
4912
Vậy đâu là sự khác biệt giữa thừa cân và béo phì?
01:12
A calculation called the BMI breaks it down for us.
18
72399
4249
Một tính toán được gọi là BMI sẽ cho ta biết điều đó.
01:16
For example, if someone weighs 65 kilgorams
19
76648
3431
Ví dụ, một người nặng 65 kg
01:20
and is 1.5 meters tall,
20
80079
2713
và có chiều cao là 1.5 m,
01:22
they have a BMI of about 29.
21
82792
3434
chỉ số BMI của họ vào khoảng 29.
01:26
Obesity is a condition of excess body fat
22
86226
2884
Béo phì là tình trạng cơ thể dư thừa chất béo,
01:29
that occurs when a person's BMI is above 30,
23
89110
3875
xảy ra khi chỉ số BMI của một người vượt trên 30,
01:32
just over the overweight range of 25 to 29.9.
24
92985
4460
vừa vượt qua phạm vi thừa cân từ 25 đến 29.9.
01:37
While BMI can be a helpful estimate of healthy weight,
25
97445
3565
Trong khi chỉ số BMI là một ước tính hữu ích cho cân nặng khỏe mạnh,
01:41
actual body fat percentage can only really be determined
26
101010
3247
thực tế, tỷ lệ phần trăm mỡ chỉ có thể thực sự được xác định
01:44
by also considering information like waist circumference
27
104257
3717
bởi việc xem xét đồng thời các thông tin như kích thước vòng eo
01:47
and muscle mass.
28
107974
1885
và khối lượng cơ bắp.
01:49
Athletes, for instance, have a naturally higher BMI.
29
109859
3344
Ví dụ như các vận động viên, có chỉ số BMI cao hơn một cách tự nhiên.
01:53
So how does a person become obese?
30
113203
3128
Vậy làm thế nào mà một người trở nên béo phì?
01:56
At its most basic, obesity is caused by energy imbalance.
31
116331
4028
Về cơ bản, béo phì được gây ra bởi sự mất cân bằng năng lượng.
02:00
If the energy input from calories
32
120359
2776
Nếu năng lượng cung cấp từ calories
02:03
is greater than the energy output from physical activity,
33
123135
3439
lớn hơn năng lượng tiêu hao cho các hoạt động thể chất,
02:06
the body stores the extra calories as fat.
34
126574
3712
cơ thể sẽ tích tụ calories dư thừa dưới dạng mỡ.
02:10
In most cases, this imbalance comes from a combination of circumstances
35
130286
4169
Hầu hết các trường hợp, sự mất cân bằng này
bắt nguồn từ sự kết hợp giữa hoàn cảnh và lựa chọn.
02:14
and choices.
36
134455
2024
02:16
Adults should be getting at least 2.5 hours of exercise each week,
37
136479
4634
Người lớn cần ít nhất 2.5 giờ tập thể dục mỗi tuần,
02:21
and children a whole hour per day.
38
141113
2643
với trẻ em là trọn vẹn 1 giờ mỗi ngày.
02:23
But globally, one in four adults and eight out of ten adolescents
39
143756
4377
Nhưng trên toàn cầu, 1/4 người lớn và 8/10 trẻ vị thành niên
02:28
aren't active enough.
40
148133
1723
không thực hiện đủ yêu cầu trên.
02:29
Calorie-dense processed foods and growing portion sizes
41
149856
3618
Thức ăn đã qua chế biến chứa nhiều calo và việc tăng khẩu phần ăn
02:33
coupled with pervasive marketing
42
153474
2042
kết hợp với tiếp thị rộng rãi
02:35
lead to passive overeating.
43
155516
2527
dẫn tới việc ăn uống quá mức một cách bị động.
02:38
And scarce resources,
44
158043
1340
Nguồn tài nguyên khan hiếm,
02:39
and a lack of access to healthy, affordable foods
45
159383
3035
và thiếu thốn thực phẩm lành mạnh với giá cả phải chăng
02:42
creates an even greater risk in disadvantaged communities.
46
162418
4161
tạo ra nguy cơ lớn hơn trong những cộng đồng thiếu thốn.
02:46
Yet, our genetic makeup also plays a part.
47
166579
2864
Cấu trúc di truyền cũng đóng vai trò nhất định.
02:49
Studies on families and on separated twins
48
169443
2411
Nghiên cứu về gia đình và cặp song sinh tách biệt
02:51
have shown a clear causal hereditary relationship to weight gain.
49
171854
4497
đã chỉ rõ tác động của di truyền đối với việc tăng cân.
02:56
Recent studies have also found a link between obesity
50
176351
2907
Nghiên cứu gần đây cũng đã tìm thấy mối liên hệ giữa béo phì
02:59
and variations in the bacteria species that live in our digestive systems.
51
179258
5030
và biến thể các loài vi khuẩn sống trong hệ tiêu hóa của ta.
03:04
No matter the cause, obesity is an escalating global epidemic.
52
184288
4967
Dù nguyên nhân là gì thì béo phì, hiện, là một đại dịch leo thang trên toàn cầu,
03:09
It substantially raises the probability of diseases,
53
189255
3535
làm gia tăng đáng kể nguy cơ mắc các bệnh
03:12
like diabetes,
54
192790
1346
như bệnh tiểu đường,
03:14
heart disease,
55
194136
1118
bệnh tim,
03:15
stroke,
56
195254
1563
đột quỵ,
03:16
high blood pressure,
57
196817
1505
cao huyết áp,
03:18
and cancer.
58
198322
1652
và cả ung thư.
03:19
It affects virtually all ages, genders, and socioeconomic groups
59
199974
4500
Nó ảnh hưởng đến hầu hết mọi lứa tuổi, giới tính và các nhóm kinh tế xã hội
03:24
in both developed and developing countries.
60
204474
3038
ở cả những nước phát triển và đang phát triển.
03:27
With a 60% rise in child obesity globally over just two decades,
61
207512
4838
Với tỉ lệ béo phì ở trẻ em gia tăng 60% trên toàn cầu trong chỉ hơn hai thập kỷ,
03:32
the problem is too significant to ignore.
62
212350
3316
đó đã là một vấn đề quá lớn để có thể làm ngơ.
03:35
Once a person is obese, the climb to recovery becomes progressively steeper.
63
215666
5372
Khi một người bị béo phì, con đường để phục hồi trở nên khó khăn hơn.
03:41
Hormonal and metabolic changes reduce the body's response to overeating.
64
221038
4814
Thay đổi nội tiết và chuyển hóa làm giảm phản ứng của cơ thể, khiến ta ăn quá mức.
03:45
After losing weight, a formerly overweight person burns less calories
65
225852
4660
Sau khi giảm cân, người trước đây thừa cân đốt cháy ít calo hơn
03:50
doing the same exercises
66
230512
1744
khi thực hiện cùng một bài tập
03:52
as a person who is naturally the same weight,
67
232256
2943
so với một người bình thường cùng cân nặng,
03:55
making it much more difficult to shed the excess fat.
68
235199
3469
điều đó khiến việc loại bỏ mỡ thừa trở nên khó khăn hơn.
03:58
And as people gain weight,
69
238668
1497
Và ở những người tăng cân,
04:00
damage to signaling pathways makes it increasingly difficult
70
240165
3591
đường truyền thông tin bị tổn hại càng gây khó khăn cho não
04:03
for the brain to measure food intake and fat storage.
71
243756
3409
trong việc đo đếm lượng thức ăn nạp vào và lượng mỡ tích trữ.
04:07
There is, however, some evidence
72
247165
1594
Tuy nhiên, một số bằng chứng cho thấy
04:08
that well-monitored, long-term changes in behavior
73
248759
2998
sự kiểm soát tốt và những thay đổi hành vi lâu dài
04:11
can lead to improvements in obesity-related health issues.
74
251757
3944
có thể cải thiện các vấn đề sức khỏe liên quan đến béo phì.
04:15
And weight loss from sustained lifestyle changes,
75
255701
2717
Giảm cân bằng việc duy trì lối sống lành mạnh,
04:18
or invasive treatments like bariatric surgery,
76
258418
2745
hoặc điều trị bên trong như phẫu thuật nẹp dạ dày ,
04:21
can improve insulin resistance and decrease inflammation.
77
261163
3906
cũng có thể cải thiện sức kháng insulin và giảm viêm.
04:25
What was once an advantage for survival is now working against us.
78
265069
4542
Điều đã từng là một lợi thế để sinh tồn giờ lại đang chống lại chúng ta.
04:29
As the world's population continues to slow down and get bigger,
79
269611
3804
Vì dân số thế giới tiếp tục tăng chậm và ngày một đông,
04:33
moving and consciously eating our way towards a healthier weight
80
273415
3665
vận việc hoạt động và ăn uống có ý thức, vì một cân nặng khỏe mạnh
04:37
is essential to our overall well-being.
81
277080
2990
là nền tảng cho một cơ thể khỏe mạnh toàn diện.
04:40
And with the epidemic affecting every country in the world
82
280070
2907
Như một dịch bệnh ảnh hưởng đến mọi nước trên thế giới
04:42
for different socioeconomic reasons,
83
282977
2142
với lý do kinh tế xã hội khác nhau,
04:45
obesity cannot be seen as an isolated issue.
84
285119
3450
béo phì không thể được xem như là một vấn đề quốc gia riêng lẻ.
04:48
More global measures for prevention
85
288569
2074
Việc gia tăng các biện pháp phòng ngừa toàn cầu
04:50
are essential to manage the weight of the world.
86
290643
2712
là tối cần thiết để có thể kiểm soát trọng lượng của thế giới.
Về trang web này

Trang web này sẽ giới thiệu cho bạn những video YouTube hữu ích cho việc học tiếng Anh. Bạn sẽ thấy các bài học tiếng Anh được giảng dạy bởi các giáo viên hàng đầu từ khắp nơi trên thế giới. Nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh hiển thị trên mỗi trang video để phát video từ đó. Phụ đề cuộn đồng bộ với phát lại video. Nếu bạn có bất kỳ nhận xét hoặc yêu cầu nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi bằng biểu mẫu liên hệ này.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7