Climate change: Earth's giant game of Tetris - Joss Fong

Translator: Rawee Ma Reviewer: Kelwalin Dhanasarnsombut

To understand climate change,

เพื่อที่จะเข้าใจ การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ

think of the game "Tetris."

ลองคิดถึงเกม "เตตริส"

For eons, Earth has played a version of this game with blocks of carbon.

เมื่อนานมาแล้ว โลกได้เล่นเกมตัวต่อนี้ ด้วยก๊าซคอร์บอนไดออกไซต์

They enter the atmosphere as carbon dioxide gas from volcanoes,

พวกมันขึ้นสู่ชั้นบรรยากาศจากปล่องภูเขาไฟ

decaying plant matter,

จากการย่อยสารอินทรีย์วัตถุพืช

breathing creatures

จากลมหายใจของสิ่งมีชีวิต

and the surface of the sea.

และจากพื้นผิวของมหาสมุทร

And they leave the atmosphere when they're used by plants during photosynthesis,

และพวกมันลงมาจากชั้นบรรยากาศ เมื่อถูกพืชใช้ระหว่างการสังเคราะห์แสง

absorbed back into the ocean,

ถูกดูดกลับลงท้องมหาสมุทร

or stored in soil and sediment.

หรือเก็บไว้ในดินและตะกอน

This game of Tetris is called the carbon cycle,

เกมเตตริสดังกล่าวนี้เรียกว่าวัฏจักรคาร์บอน

and it's the engine of life on Earth.

และมันก็คือเครื่องจักรของชีวิตบนโลก

What's the connection to climate?

แล้วมันเกี่ยวของอะไรกับภูมิอากาศล่ะ

Well, when that carbon dioxide is in the air,

อึม เมื่อคาร์บอนไดออกไซด์อยู่ในอากาศ

waiting to be reabsorbed,

รอที่จะถูกดูดกลับลงมา

it traps a portion of the sun's heat,

มันดักความร้อนบางส่วนจากดวงอาทิตย์

which would otherwise escape to space.

ที่โดยทั่วไปมักจะหนีกลับออกไปในอวกาศ

That's why carbon dioxide is called a greenhouse gas.

นี่คือเหตุผลว่าทำไมคาร์บอนไดออกไซ์ จึงถูกเรียกว่าก๊าซเรือนกระจก

It creates a blanket of warmth,

มันสร้างม่านความอบอุ่น

known as the greenhouse effect,

ที่รู้จักกันว่าภาวะเรือนกระจก

that keeps our Earth from freezing like Mars.

ที่ทำให้โลกไม่ถูกแช่แข็งอย่างดาวอังคาร

The more carbon dioxide blocks hang out in the atmosphere waiting to be cleared,

ยิ่งตัวต่อคาร์บอนไดออกไซด์ถูกสะสมมากขึ้น ในชั้นบรรยากาศเพื่อรอการขจัดออกไป

the warmer Earth becomes.

โลกก็ยิ่งอุ่นขึ้น

Though the amount of carbon in the atmosphere

แม้ว่าปริมาณคาร์บอนในชั้นบรรยากาศ

has varied through ice ages and astroid impacts,

ได้เปลี่ยนแปลงตลอดยุคน้ำแข็ง และช่วงที่โลกถูกชนด้วยดาวเคราะห์น้อย

over the past 8,000 years the stable climate we know took shape,

ตลอด 8,000 ปีที่ผ่านมา ภูมิอากาศที่คงที่ ในแบบที่เรารู้จัก เพิ่งเกิดขึ้น

allowing human civilization to thrive.

ทำให้อารยธรรมมนุษย์เริ่มก่อตัว

But about 200 years ago,

แต่ราว 200 ปีที่ผ่านมา

we began digging up that old carbon that had been stored in the soil.

เราเริ่มขุดคาร์บอนเก่าที่ฝังอยู่ใต้ในดินขึ้นมา

These fossil fuels, coal, oil and natural gas

เชื้อเพลิงฟอสซิล ถ่านหิน น้ำมัน และก๊าซธรรมชาติ

are made from the buried remains of plants and animals

ถูกสร้างขึ้นมาจากพืชและสัตว์ที่ทับถมกัน

that died long before humans evolved.

และตายมาก่อนจะมีกำเนิดของมนุษย์

The energy stored inside them was able to power

พลังงานที่ถูกเก็บสะสมอยู่ภายในพวกมัน สามารถให้พลังงาน

our factories, cars and power plants.

กับโรงงาน รถยนต์ และโรงงานผลิตไฟฟ้า

But burning these fuels also injected new carbon blocks into Earth's Tetris game.

แต่การเผาเชื้อเพลิงเหล่านี้ยังเป็นการส่ง ตัวต่อคาร์บอนใหม่เข้าไปในเกมเตตริสของโลก

At the same time, we cleared forests for agriculture,

ในเวลาเดียวกัน เราถางป่าเพื่อการกสิกรรม

reducing the Earth's ability to remove the blocks.

ซึ่งเป็นการลดความมสามารถของโลก ที่จะกำจัดพวกตัวต่อเหล่านี้

And since 1750, the amount of carbon in the atmosophere

และตั้งแต่ปี ค.ศ.1750 ปริมาณคาร์บอนในชั้นบรรยากาศ

has increased by 40%,

ได้เพิ่มขึ้นถึง 40%

and shows no sign of slowing.

และไม่มีสัญญาณว่ากำลังมันจะช้าลง

Just like in Tetris, the more blocks pile up,

เหมือนเกมเตตริสยิ่งตัวต่อซ้อนกันมากเท่าไร

the harder it becomes to restore stability.

มันก็ยิ่งยากที่จะกู้ความเสถียรกลับมา

The extra carbon dioxide in the atmosphere

คาร์บอนไดออกไซด์ที่มากเกินไปในชั้นบรรยากาศ

accelerates the greenhouse effect

ยิ่งเร่งภาวะเรือนกระจก

by trapping more heat near the surface

โดยกักความร้อนมากขึ้น ที่บริเวณใกล้พื้นผิวโลก

and causing polar ice caps to melt.

และทำให้น้ำแข็งขั้วโลกละลาย

And the more they melt, the less sunlight they're able to reflect,

และยิ่งพวกมันละลาย พวกมันก็ยิ่งสะท้อนแสงแดดได้น้อยลง

making the oceans warm even faster.

ทำให้มหาสมุทรอุ่นขึ้นอย่างรวดเร็วมากขึ้น

Sea levels rise, coastal populations are threatened with flooding,

ระดับน้ำทะเลเพิ่มขึ้น คนที่อาศัยอยู่ บริเวณชายฝั่งทะเลถูกคุกคามจากน้ำท่วม

natural ecosystems are disrupted,

ระบบนิเวศน์ทางธรรมชาติถูกทำลาย

and the weather becomes more extreme over time.

และฟ้าฝนยิ่งก็รุนแรงมากขึ้นตลอดเวลา

Climate change may effect different people and places in different ways.

การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศอาจส่ง ผลกระทบต่อคนและสถานที่แตกต่างกันไป

But, ultimately, it's a game that we're all stuck playing.

แต่ท้ายสุดแล้ว มันก็คือเกม ที่เราทุกคนต่างไม่อาจหนีมันไปได้

And unlike in Tetris,

และมันไม่เหมือนเกมเตตริส

we won't get a chance to start over and try again.

เราไม่มีโอกาสที่จะกลับไปเริ่มต้น เพื่อลองเล่นใหม่