History vs. Sigmund Freud - Todd Dufresne

2,229,997 views ・ 2020-03-31

TED-Ed


Ju lutemi, klikoni dy herë mbi titrat në anglisht më poshtë për të luajtur videon.

Translator: Edona Qoqaj Reviewer: Alisa Isufaj
00:07
Working in Vienna at the turn of the 20th century,
0
7165
3180
Ai filloi karrierën e tij si neurolog
00:10
he began his career as a neurologist
1
10345
2630
duke punuar në Vjenë në fund të shekullit të 20-të,
00:12
before pioneering the discipline of psychoanalysis.
2
12975
3774
përpara se të studionte disiplinën e psikoanalizës.
00:16
He proposed that people are motivated by unconscious desires
3
16749
4000
Ai propozoi që njerëzit janë të motivuar nga dëshirat e pavetëdijshme
00:20
and repressed memories,
4
20749
1690
dhe kujtimet e shtypura,
00:22
and their problems can be addressed
5
22439
1960
dhe problemet e tyre mund të adresohen
00:24
by making those motivations conscious through talk therapy.
6
24399
4000
duke i ndërgjegjësuar ato motivime përmes terapisë së bisedës.
00:28
His influence towers above that of all other psychologists in the public eye.
7
28399
5355
Ndikimi i tij kullon mbi atë të të gjithë psikologëve të tjerë në sytë e publikut.
00:33
But was Sigmund Freud right about human nature?
8
33754
3450
Por a kishte të drejtë Sigmund Freud për natyrën njerëzore?
00:37
And were his methods scientific?
9
37204
2780
Dhe a ishin metodat e tij shkencore?
00:39
Order, order. Today on the stand we have… Dad?
10
39984
4631
Rregull, rregull. Sot në bankën e akuzes kemi ... Baba?
00:44
Ahem, no, your honor.
11
44615
2205
Ahem, jo, nderin tuaj.
00:46
This is Doctor Sigmund Freud,
12
46820
1830
Ky është Doktor Sigmund Freud,
00:48
one of the most innovative thinkers in the history of psychology.
13
48650
3730
një nga mendimtarët më inovatorë në historinë e psikologjisë.
00:52
An egomaniac who propagated pseudoscientific theories.
14
52380
3944
Një egomaniak që propagandonte teori pseudoshkencore.
00:56
Well, which is it?
15
56324
1508
Epo, cila është ajo?
00:57
He tackled issues medicine refused to address.
16
57832
3460
Ai trajtoi çështjet që mjekësia nuk pranoi të adresonte.
01:01
Freud’s private practice treated women
17
61292
2376
Praktika private e Frojdit trajtoi gratë
01:03
who suffered from what was called hysteria at the time,
18
63668
3340
që vuanin nga ajo që në atë kohë quhej histeri,
01:07
and their complaints hadn’t been taken seriously at all.
19
67008
3710
dhe ankesat e tyre nuk ishin marrë aspak seriozisht.
01:10
From the women with depression he treated initially
20
70718
2760
Nga gratë me depresion ai trajtoi fillimisht
01:13
to World War I veterans with PTSD,
21
73478
2990
te veteranët e Luftës së Parë Botërore me PTSD,
01:16
Freud’s talking cure worked,
22
76468
2710
Kura e të folurit e Frojdit funksionoi,
01:19
and the visibility he gave his patients forced the medical establishment
23
79178
4292
dhe dukshmëria që ai u dha pacientëve të tij e detyruan institucionin mjekësor
01:23
to acknowledge their psychological disorders were real.
24
83470
3292
për të pranuar çrregullimet e tyre psikologjike ishin të vërteta.
01:26
He certainly didn’t help all his patients.
25
86762
2460
Ai sigurisht nuk i ndihmoi të gjithë pacientët e tij.
01:29
Freud was convinced that our behavior is shaped by
26
89222
3083
Frojdi ishte i bindur që sjellja jonë formohet nga
01:32
unconscious urges and repressed memories.
27
92305
2930
nxitje të pavetëdijshme dhe kujtime të shtypura.
01:35
He invented baseless unconscious or irrational drivers
28
95235
4238
Ai shpiku stimuj pa ndjenja dhe joracionale pa themel
01:39
behind the behavior of trauma survivors— and caused real harm.
29
99473
4597
prapa sjelljes së të mbijetuarve nga trauma — dhe shkaktoi dëm të vërtetë.
01:44
How’s that?
30
104070
880
01:44
He misrepresented some of his most famous case studies,
31
104950
3760
Si është kjo?
Ai keqinterpretoi disa nga studimet e tij më të famshme të çështjeve,
01:48
claiming his treatment had cured patients when in fact they had gotten worse.
32
108710
4883
duke deklaruar se terapia e tij i kishte trajtuar pacientët.
01:53
Later therapists influenced by his theories
33
113593
2649
Terapistët e mëvonshëm të ndikuar nga teoritë e tij
01:56
coaxed their patients into "recovering"
34
116242
2784
i bindën pacientët e tyre për të "rimarrë"
01:59
supposedly repressed memories of childhood abuse that never happened.
35
119026
4643
gjoja kujtime të shtypura të abuzimit të fëmijërisë që nuk ndodhën kurrë.
02:03
Lives and families were torn apart.
36
123669
2640
Jetët dhe familjet u copëtuan.
02:06
You can’t blame Freud for later misapplications of his work—
37
126309
3440
Ju nuk mund ta fajësoni Frojdin për keq përdorime të mëvonshme të punës së tij—
02:09
that would be projecting.
38
129749
1628
që do të projektohej.
02:11
Plenty of his ideas were harmful without any misapplication.
39
131377
4025
Shumë nga idetë e tij ishin të dëmshme pa ndonjë keqpërdorim.
02:15
He viewed homosexuality as a developmental glitch.
40
135402
4000
Ai e shikonte homoseksualitetin si një mosfunksionim zhvillimi.
02:19
He coined the term penis envy—
41
139402
2280
Ai krijoi termin zili e penisit
02:21
meaning women are haunted for life by their lack of penises.
42
141682
3540
që do të thotë që gratë janë përhumbur për jetën nga mungesa e penisit të tyre.
02:25
Freud was a product of his era.
43
145222
2610
Frojdi ishte një produkt i epokës së tij.
02:27
Yes, some of the specifics were flawed,
44
147832
2070
Po, disa nga specifikat kishin të meta,
02:29
but he created a new space for future scientists to explore,
45
149902
4181
por ai krijoi një hapësirë të re për shkencëtarët e ardhshëm për të eksploruar,
02:34
investigate, and build upon.
46
154083
2240
hetojnë dhe ndërtojnë.
02:36
Modern therapy techniques that millions of people rely on
47
156323
3410
Teknika moderne të terapisë në të cilat mbështeten miliona njerëz
02:39
came out of the work he started with psychoanalysis.
48
159733
3293
doli nga puna që ai nisi me psikanalizë.
02:43
And today everyone knows there’s an unconscious—
49
163026
3170
Dhe sot të gjithë e dinë se ka një të pavetëdijshme
02:46
that idea was popularized Freud.
50
166196
2720
këtë ide e popullarizoi Freud.
02:48
Psychologists today only believe in a “cognitive unconscious,”
51
168916
4335
Psikologët sot besojnë vetëm në një "pavetëdije konjitive",
02:53
the fact that you aren’t aware of everything going on at a given moment.
52
173251
4132
fakti që nuk jeni të vetëdijshëm për gjithçka ndodh në një moment të caktuar.
02:57
Freud took this idea way too far, ascribing deep meaning to everything.
53
177383
5015
Frojdi e mori këtë ide shumë larg, duke i dhënë kuptim të thellë gjithçka.
03:02
He built his theories on scientific ideas that were outdated even in his own time,
54
182398
5369
Ai ndërtoi teoritë e mbi idetë shkencore që ishin të vjetruara edhe në kohën e tij,
03:07
not just by today’s standards—
55
187767
1980
jo vetëm nga standardet e sotme—
03:09
for example, he thought individual psychology
56
189747
2940
për shembull, ai mendonte psikologjinë individuale
03:12
is derived from the biological inheritance of events in ancient history.
57
192687
5319
rrjedh nga trashëgimia biologjike e ngjarjeve në historinë antike.
03:18
And I mean ancient—  like the Ice Age or the killing of Moses.
58
198006
4313
E kam fjalën për lashtësi - si Epoka e Akullit ose vrasja e Moisiut.
03:22
Freud and his closest allies actually believed these prehistorical traumas
59
202319
5412
Frojdi dhe aleatët e tij të afërt vërtetë besonin se këto trauma parahistorike
03:27
had ongoing impacts on human psychology.
60
207731
3050
kishin ndikime të vazhdueshme në psikologjinë njerëzore.
03:30
He thought that the phase of cold indifference to sexuality
61
210781
3640
Ai mendoi se faza e indiferencës së ftohtë ndaj seksualitetit
03:34
during pubescence was literally an echo of the Ice Age.
62
214421
4530
gjatë pubescencës ishte fjalë për fjalë një jehonë e Epokës së Akullit.
03:38
With fantastical beliefs like these, how can we take him seriously?
63
218951
4398
Me bindje fantastike si këto, si mund ta marrim seriozisht?
03:43
Any renowned thinker from centuries past
64
223349
2690
Cilido mendimtar i njohur nga shekujt e kaluar ka ide që duken fantastike
03:46
has ideas that seem fantastical by today’s standards,
65
226039
4000
sipas standardeve të sotme,
03:50
but we can’t discount their influence on this basis.
66
230039
3712
por ne nuk mund ta zbritim ndikimin e tyre mbi këtë bazë.
03:53
Freud was an innovator linking ideas across many fields.
67
233751
3650
Frojdi ishte një inovator që lidh idetë në shumë fusha.
03:57
His concepts have become everyday terms
68
237401
2340
Konceptet e tij janë bërë terma të përditshëm
03:59
that shape how we understand and talk about our own experiences.
69
239741
4645
kjo formë se si ne kuptojmë dhe flasim për përvojat tona.
04:04
The Oedipus complex? Ego and id? Defense mechanisms? Death wishes?
70
244386
5330
Kompleksi i Edipit? Ego dhe id? Mekanizmat e mbrojtjes? Urimet e vdekjes?
04:09
All Freud.
71
249716
870
Të gjithë Frojdi.
04:10
But Freud didn’t present himself as a social theorist—
72
250586
3220
Por Frojdi nuk e paraqiti veten si teoricien shoqëror-
04:13
he insisted that his work was scientific.
73
253806
3210
ai këmbënguli që puna e tij ishte shkencore.
04:17
Are you saying he… repressed inconvenient facts?
74
257016
3210
A po thoni që ai… shtypi fakte të papërshtatshme?
Teoritë e Frojdit ishin të pakalifikueshme.
04:22
Freud’s theories were unfalsifiable.
75
262119
2840
04:24
Wait, so you’re saying he was right?
76
264959
2080
Prisni, kështu që po thoni që ai kishte të drejtë?
04:27
No, his ideas were framed so that there’s no way to empirically verify them.
77
267039
5810
Jo, idetë e tij u përshtatën kështu që nuk ka asnjë mënyrë empirike për ti vërtetuar
04:32
Freud didn’t even necessarily believe in the psychoanalysis he was peddling.
78
272849
4750
Frojdi as që besonte domosdoshmërisht në psikanalizën që ai po merrej me të.
04:37
He was pessimistic about the impact of therapy.
79
277599
3210
Ai ishte pesimist për ndikimin e terapisë.
04:40
What! I think I need to lie down!
80
280809
2810
Çfarë! Unë mendoj se duhet të shtrihem!
04:43
Many of Sigmund Freud’s ideas don’t hold up to modern science,
81
283619
4070
Shumë prej ideve të Sigmund Frojdit nuk i përmbahen shkencës moderne,
04:47
and his clinical practices don’t meet today’s ethical standards.
82
287689
4365
dhe praktikat e tij klinike nuk i plotësojnë standardet etike sot.
04:52
At the same time, he sparked a revolution in psychology and society,
83
292054
4573
Në të njëjtën kohë, ai ndezi një revolucion në psikologji dhe shoqëri,
04:56
and created a vocabulary for discussing emotion.
84
296627
3480
dhe krijuan një fjalor për të diskutuar emocionet.
05:00
Freud made his share of mistakes.
85
300107
2240
Frojdi bëri pjesën e tij të gabimeve.
05:02
But is a thinker responsible for how subsequent generations
86
302347
3840
Por a është një mendimtar përgjegjës për mënyrën se si gjeneratat e mëpasshme
05:06
put their ideas to use?
87
306187
1940
i vënë idet e tyre në përdorim?
05:08
Do they deserve the blame, credit, or redemption
88
308127
3290
A e meritojnë ata fajin, kredinë ose shpengim
05:11
when we put history on trial?
89
311417
2337
kur e vendosim historinë në gjyq?
Rreth kësaj faqe interneti

Kjo faqe do t'ju prezantojë me videot e YouTube që janë të dobishme për të mësuar anglisht. Do të shihni mësime angleze të mësuara nga mësues të nivelit më të lartë nga e gjithë bota. Klikoni dy herë mbi titrat në anglisht të shfaqura në secilën faqe të videos për të luajtur videon prej andej. Titrat lëvizin në sinkron me riprodhimin e videos. Nëse keni ndonjë koment ose kërkesë, ju lutemi na kontaktoni duke përdorur këtë formular kontakti.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7