What is a coronavirus? - Elizabeth Cox

Tłumaczenie: Agnieszka Fijałkowska Korekta: Rysia Wand

For almost a decade, scientists chased the source of a deadly new virus

Przez prawie dekadę naukowcy szukali źródła nowego śmiercionośnego wirusa

through China’s tallest mountains and most isolated caverns.

w najwyższych górach Chin i najbardziej odizolowanych jaskiniach.

They finally found it here: in the bats of Shitou Cave.

W końcu znaleźli go u nietoperzy zamieszkujących jaskinię Shitou.

The virus in question was a coronavirus

Wirus, o którym mowa, to koronawirus,

that caused an epidemic of severe acute respiratory syndrome,

który w 2003 roku spowodował epidemię ciężkiego ostrego zespołu oddechowego,

or SARS, in 2003.

czyli SARS.

Coronaviruses are a group of viruses

Koronawirusy to grupa wirusów

covered in little protein spikes that look like a crown—

pokrytych małymi kolcami białkowymi, które wyglądają jak korona,

or "corona" in Latin.

"corona" po łacinie.

There are hundreds of known coronaviruses.

Istnieją setki znanych koronawirusów.

Seven of them infect humans, and can cause disease.

Siedem z nich zaraża ludzi i może powodować choroby.

The coronavirus SARS-CoV causes SARS, MERS-CoV causes MERS,

Koronawirus SARS-CoV powoduje SARS, MERS-CoV powoduje MERS,

and SARS-CoV-2 causes the disease COVID-19.

a SARS-CoV-2 powoduje chorobę COVID-19.

Of the seven human coronaviruses, four cause colds,

Spośród siedmiu ludzkich koronawirusów cztery powodują przeziębienia,

mild, highly contagious infections of the nose and throat.

łagodne, wysoce zakaźne infekcje nosa i gardła.

Two infect the lungs, and cause much more severe illnesses.

Dwa zakażają płuca i powodują znacznie poważniejsze choroby.

The seventh, which causes COVID-19, has features of each:

Siódmy, który powoduje COVID-19, ma cechy każdego z nich:

it spreads easily, but can severely impact the lungs.

łatwo się rozprzestrzenia, ale może poważnie wpłynąć na płuca.

When an infected person coughs, droplets containing the virus spray out.

Gdy zarażona osoba kaszle, rozpyla kropelki zawierające wirusa.

The virus can infect a new person when the droplets enter their nose or mouth.

Wirus może zarazić nową osobę, gdy kropelki dostaną się do nosa lub ust.

Coronaviruses transmit best in enclosed spaces,

Koronawirusy najlepiej przenoszą się w zamkniętych przestrzeniach,

where people are close together.

w których ludzie są blisko siebie.

Cold weather keeps their delicate casing from drying out,

Zimna pogoda zapobiega wysychaniu ich delikatnej otoczki,

enabling the virus to survive for longer between hosts,

dzięki czemu wirus może dłużej przetrwać między nosicielami,

while UV exposure from sunlight may damage it.

a wystawienie na działanie promieni UV może go uszkodzić.

These seasonal variations matter more for established viruses.

Te sezonowe odmiany mają większe znaczenie dla wirusów znanych od dawna.

But because no one is yet immune to a new virus,

Ale ponieważ nikt nie jest jeszcze odporny na nowego wirusa,

it has so many potential hosts that it doesn’t need ideal conditions to spread.

ma on tak wielu potencjalnych nosicieli,

że nie potrzebuje idealnych warunków do rozprzestrzeniania.

In the body, the protein spikes embed in the host’s cells and fuse with them—

W organizmie nosiciela kolce białka osadzają się w komórkach

i łączą się z nimi, umożliwiając wirusowi

enabling the virus to hijack the host cell’s machinery

przejęcie mechanizmów komórki do replikacji jego własnych genów.

to replicate its own genes.

Coronaviruses store their genes on RNA.

Koronawirusy przechowują swoje geny na RNA.

All viruses are either RNA viruses or DNA viruses.

Wszystkie wirusy są wirusami RNA lub DNA.

RNA viruses tend to be smaller, with fewer genes,

Wirusy RNA są zwykle mniejsze i mają mniej genów,

meaning they infect many hosts and replicate quickly in those hosts.

co oznacza, że ​​infekują wielu gospodarzy i szybko się w nich replikują.

In general, RNA viruses don’t have a proofreading mechanism,

Ogólnie rzecz biorąc, wirusy RNA nie mają mechanizmu naprawy,

whereas DNA viruses do.

podczas gdy wirusy DNA mają.

So when an RNA virus replicates,

Kiedy wirus RNA się replikuje,

it’s much more likely to have mistakes called mutations.

jest o wiele bardziej prawdopodobne, że będzie miał błędy zwane mutacjami.

Many of these mutations are useless or even harmful.

Wiele z tych mutacji jest bezużytecznych lub nawet szkodliwych.

But some make the virus better suited for certain environments—

Ale przez niektóre wirus lepiej nadaje się do określonych środowisk,

like a new host species.

na przykład nowego gatunku nosiciela.

Epidemics often occur when a virus jumps from animals to humans.

Epidemie często występują, gdy wirus przeskakuje ze zwierząt na ludzi.

This is true of the RNA viruses that caused

Dotyczy to wirusów RNA, które wywołały epidemie eboli

the Ebola, Zika, and SARS epidemics, and the COVID-19 pandemic.

ziki i SARS oraz pandemię COVID-19.

Once in humans, the virus still mutates—

W organizmie ludzkim wirus nadal mutuje.

usually not enough to create a new virus,

Zwykle nie wystarcza to do stworzenia nowego wirusa,

but enough to create variations, or strains, of the original one.

ale wystarcza do stworzenia odmian lub szczepów pierwotnego wirusa.

Coronaviruses have a few key differences from most RNA viruses.

Koronawirus różni się od wirusów RNA kilkoma kluczowymi cechami.

They’re some of the largest, meaning they have the most genes.

Jest jednym z największych, co oznacza, że ​​ma najwięcej genów.

That creates more opportunity for harmful mutations.

To stwarza więcej okazji do szkodliwych mutacji.

To counteract this risk, coronaviruses have a unique feature:

Aby przeciwdziałać temu ryzyku, koronawirusy mają unikalną cechę:

an enzyme that checks for replication errors and corrects mistakes.

enzym, który sprawdza błędy replikacji i je koryguje.

This makes coronaviruses much more stable,

To sprawia, że ​​koronawirusy są znacznie bardziej stabilne,

with a slower mutation rate, than other RNA viruses.

z wolniejszym poziomem mutacji, niż inne wirusy RNA.

While this may sound formidable,

Choć może to brzmieć groźnie,

the slow mutation rate is actually a promising sign

powolny wskaźnik mutacji to w rzeczywistości obiecujący znak

when it comes to disarming them.

jeśli chodzi o ich rozbrojenie.

After an infection, our immune systems can recognize germs

Przy ponownym zainfekowaniu nasz system immunologiczny

and destroy them more quickly if they infect us again

może szybciej je rozpoznać i zniszczyć,

so they don’t make us sick.

żeby zapobiec chorobie.

But mutations can make a virus less recognizable to our immune systems—

Ale mutacje mogą sprawić,

że wirus będzie mniej rozpoznawalny dla systemu odpornościowego,

and therefore more difficult to fight off.

czyli trudniejszy do zwalczenia.

They can also make antiviral drugs and vaccines less effective,

Mogą też zmniejszyć skuteczność leków przeciwwirusowych i szczepionek,

because they’re tailored very specifically to a virus.

dostosowanych do konkretnego wirusa.

That’s why we need a new flu vaccine every year—

Dlatego co roku potrzebujemy nowej szczepionki na grypę.

the influenza virus mutates so quickly that new strains pop up constantly.

Wirus grypy mutuje tak szybko, że stale pojawiają się nowe szczepy.

The slower mutation rate of coronaviruses means

Wolniejsze tempo mutacji koronawirusów oznacza,

our immune systems, drugs, and vaccines

że ​​nasz układ odpornościowy, leki i szczepionki

might be able to recognize them for longer after infection,

mogą rozpoznać je dłużej po infekcji,

and therefore protect us better.

czyli lepiej nas chronić.

Still, we don’t know how long our bodies remain immune to different coronaviruses.

Nie wiadomo, jak długo trwa odporność organizmu na różne koronawirusy.

There’s never been an approved treatment or vaccine for a coronavirus.

Nigdy nie zatwierdzono leczenia ani szczepionki przeciwko koronawirusowi.

We haven’t focused on treating the ones that cause colds,

Nie koncentrowaliśmy się na leczeniu tych, które powodują przeziębienia,

and though scientists began developing treatments for SARS and MERS,

i chociaż naukowcy zaczęli rozwijać metody leczenia SARS i MERS

the epidemics ended before those treatments completed clinical trials.

epidemie te zakończyły się przed testami kuracji w badaniach klinicznych.

As we continue to encroach on other animals’ habitats,

Ponieważ nadal wkraczamy w siedliska innych zwierząt,

some scientists say a new coronavirus jumping to humans is inevitable—

niektórzy naukowcy twierdzą, że nowy koronawirus,

który przeskoczy na ludzi, jest nieunikniony

but if we investigate these unknowns, it doesn’t have to be devastating.

ale jeśli zbadamy te niewiadome, nie musi oznaczać katastrofy.