What is dyslexia? - Kelli Sandman-Hurley

Wat is dyslexie? - Kelli Sandman-Hurley

6,653,486 views ・ 2013-07-15

TED-Ed


Dubbelklik op de Engelse ondertitels hieronder om de video af te spelen.

Vertaald door: Hilde De Meyst Nagekeken door: Christel Foncke
00:13
Take a moment to read the following.
0
13693
2083
Neem even de tijd om dit te lezen.
00:22
How was that?
1
22358
1414
Hoe voelde dat aan?
00:23
Frustrating?
2
23796
673
Frustrerend?
00:24
Slow?
3
24493
805
Traag?
00:25
What were those sentences about?
4
25322
1624
Waarover gingen die zinnen?
00:26
They're actually a simulation
5
26970
1548
Dit is eigenlijk een simulatie
00:28
of the experience of dyslexia,
6
28542
2192
van hoe dyslexie aanvoelt;
00:30
designed to make you decode each word.
7
30758
2854
het verplicht je om elk woord te ontcijferen.
00:33
Those with dyslexia experience that laborious pace
8
33636
2909
Mensen met dyslexie ervaren dit moeizame tempo
00:36
every time they read.
9
36569
1730
telkens als ze lezen.
00:38
When most people think of dyslexia,
10
38323
1677
De meeste mensen denken bij dyslexie
00:40
they think of seeing letters and words backwards,
11
40024
3652
aan het achterwaarts lezen van letters en woorden;
00:43
like seeing "b" as "d" and vice versa,
12
43700
2179
zoals een "b" zien als een "d" en vice versa.
00:45
or they might think people with dyslexia
13
45903
1974
Of ze denken dat mensen met dyslexie
00:47
see "saw" as "was".
14
47901
2064
"zag" lezen als "gaz".
00:49
The truth is people with dyslexia
15
49989
2181
In feite zien mensen met dyslexie de dingen
00:52
see things the same way as everyone else.
16
52194
3418
net zoals iedereen.
00:55
Dyslexia is caused by a phonological processing problem,
17
55636
4043
Dyslexie wordt veroorzaakt door een fonologisch verwerkingsprobleem.
00:59
meaning people affected by it
18
59703
1434
Dit betekent dat mensen die erdoor getroffen worden
01:01
have trouble not with seeing language
19
61161
2186
geen probleem hebben met het zien van taal
01:03
but with manipulating it.
20
63371
1642
maar met het manipuleren ervan.
01:05
For example, if you heard the word cat
21
65037
3395
Neem bijvoorbeeld het woord kat.
01:08
and then someone asked you, "Remove the 'c',"
22
68456
2678
Iemand vraagt je: "Haal de 'k' weg",
01:11
what word would you have left?
23
71158
1633
welk woord hou je dan over?
01:12
At.
24
72815
1230
At.
01:14
This can be difficult for those with dyslexia.
25
74069
2515
Dit kan een probleem zijn voor mensen met dyslexie.
01:16
Given a word in isolation,
26
76608
1568
Met een geïsoleerd woord,
01:18
like fantastic,
27
78200
1354
zoals fantastisch
01:19
students with dyslexia need to break the word
28
79578
2298
moeten studenten met dyslexie het woord
01:21
into parts to read it:
29
81900
1613
opdelen om het te lezen:
01:23
fan,
30
83537
716
fan,
01:24
tas,
31
84277
705
tas,
01:25
tic.
32
85006
1028
tisch.
01:26
Time spent decoding makes it hard
33
86058
2650
De tijd die ze besteden aan het ontcijferen, zorgt ervoor dat ze
01:28
to keep up with peers
34
88732
1319
hun klasgenoten moeilijk kunnen bijhouden
01:30
and gain sufficient comprehension.
35
90075
2199
en dat ze de tekst maar moeizaam begrijpen.
01:32
Spelling words phonetically,
36
92298
1684
Woorden fonetisch spellen,
01:34
like s-t-i-k
37
94006
1596
zoals s-t-i-k
01:35
for stick
38
95626
763
voor stik
01:36
and f-r-e-n-s
39
96413
1696
en v-r-ie-n-d-e-n
01:38
for friends
40
98133
971
voor vrienden
01:39
is also common.
41
99128
1972
komt ook vaak voor.
01:41
These difficulties are more widespread and varied
42
101124
3019
Deze problemen komen vaker en in meer vormen voor
01:44
than commonly imagined.
43
104167
1723
dan men normaal denkt.
01:45
Dyslexia affects up to one in five people.
44
105914
3100
Dyslexie treft één op de vijf mensen.
01:49
It occurs on a continuum.
45
109038
1613
Het is een continuüm.
01:50
One person might have mild dyslexia
46
110675
2114
De ene persoon heeft een milde vorm van dyslexie,
01:52
while the next person has a profound case of it.
47
112813
3763
de andere heeft een ernstige vorm.
01:56
Dyslexia also runs in families.
48
116600
2277
Dyslexie is ook erfelijk.
01:58
It's common to see one family member
49
118901
2055
Het komt vaak voor dat één familielid
02:00
who has trouble spelling
50
120980
1508
moeite heeft met spelling,
02:02
while another family member
51
122512
1286
terwijl een ander familielid
02:03
has severe difficulty decoding even one syllable words,
52
123822
3880
zelfs problemen heeft om woorden van één lettergreep te ontcijferen,
02:07
like catch.
53
127726
1884
bijvoorbeeld "vang".
02:09
The continuum and distribution of dyslexia
54
129634
2736
Het continuüm en de verspreiding van dyslexie
02:12
suggests a broader principle to bear in mind
55
132394
2658
impliceert dat we rekening moeten houden met een ruimer principe
02:15
as we look at how the brains of those with dyslexia
56
135076
2599
als we onderzoeken hoe de hersenen van mensen met dyslexie
02:17
process language.
57
137699
2043
taal verwerken.
02:19
Neurodiversity is the idea
58
139766
2080
Neurodiversiteit is dit idee:
02:21
that because all our brains show differences
59
141870
2474
omdat al onze hersenen verschillen vertonen
02:24
in structure and function,
60
144368
2110
in structuur en functie,
02:26
we shouldn't be so quick to label
61
146502
1990
moeten we niet te snel een etiket kleven
02:28
every deviation from "the norm"
62
148516
2207
op elke afwijking van "de norm"
02:30
as a pathological disorder
63
150747
1946
als een pathologische afwijking.
02:32
or dismiss people living with these variations
64
152717
2470
Of mensen met deze variaties afwijzen
02:35
as "defective."
65
155211
2183
als "onvolmaakt".
02:37
People with neurobiological variations like dyslexia,
66
157418
3394
Mensen met neurobiologische variaties zoals dyslexie,
02:40
including such creative and inventive individuals
67
160836
2566
waaronder creatieve en inventieve figuren
02:43
as Picasso,
68
163426
1194
als Picasso,
02:44
Muhammad Ali,
69
164644
760
Mohammed Ali,
02:45
Whoopi Goldberg,
70
165428
1065
Whoopi Goldberg,
02:46
Steven Spielberg,
71
166517
1057
Steven Spielberg,
02:47
and Cher,
72
167598
857
en Cher,
02:48
clearly have every capacity
73
168479
1559
hebben duidelijk alle capaciteiten
02:50
to be brilliant and successful in life.
74
170062
3572
om het te maken in het leven.
02:53
So, here's the special way
75
173658
1424
Hier volgt de speciale manier
02:55
the brains of those with dyslexia work.
76
175106
2354
waarop de hersenen van mensen met dyslexie werken.
02:57
The brain is divided into two hemispheres.
77
177484
2859
De hersenen zijn verdeeld in twee hemisferen.
03:00
The left hemisphere is generally in charge of language
78
180367
2811
De linkerhemisfeer is globaal gezien verantwoordelijk voor taal
03:03
and, ultimately, reading,
79
183202
1674
en uiteindelijk voor het lezen,
03:04
while the right typically handles spatial activities.
80
184900
3407
terwijl de rechterhelft normaal ruimtelijke activiteiten regelt.
03:08
fMRI studies have found
81
188331
2122
fMRI-studies maken duidelijk
03:10
that the brains of those with dyslexia
82
190477
1987
dat de hersenen van mensen met dyslexie
03:12
rely more on the right hemisphere and frontal lobe
83
192488
3473
meer steunen op de rechterhemisfeer en de frontaalkwab
03:15
than the brains of those without it.
84
195985
2159
dan de hersenen van mensen zonder dyslexie.
03:18
This means, when they read a word,
85
198168
1900
Als ze dus een woord lezen,
03:20
it takes a longer trip through their brain
86
200092
2060
legt dat een langere weg af door hun hersenen
03:22
and can get delayed in the frontal lobe.
87
202176
2813
en kan het vertraging oplopen in de frontaalkwab.
03:25
Because of this neurobiological glitch,
88
205013
2610
Door deze neurobiologische storing
03:27
they read with more difficulty.
89
207647
2092
hebben ze meer problemen met lezen.
03:29
But those with dyslexia
90
209763
1525
Maar mensen met dyslexie
03:31
can physically change their brain
91
211312
1645
kunnen hun hersenen fysiek veranderen
03:32
and improve their reading
92
212981
2161
en hun manier van lezen verbeteren.
03:35
with an intensive, multi-sensory intervention
93
215166
2916
Dit kan met een intensieve, multi-sensoriële interventie
03:38
that breaks the language down
94
218106
1680
die de taal opsplitst
03:39
and teaches the reader to decode
95
219810
1897
en de lezer leert om te decoderen
03:41
based on syllable types and spelling rules.
96
221731
2890
op basis van types van lettergrepen en spellingregels.
03:44
The brains of those with dyslexia
97
224645
1805
Hun hersenen
03:46
begin using the left hemisphere
98
226474
1706
beginnen de linkerhemisfeer efficiënter
03:48
more efficiently while reading,
99
228204
2102
te gebruiken tijdens het lezen,
03:50
and their reading improves.
100
230330
1898
en het lezen verbetert.
03:52
The intervention works
101
232252
1220
De interventie werkt
03:53
because it locates dyslexia appropriately
102
233496
2790
omdat het dyslexie correct situeert
03:56
as a functional variation in the brain,
103
236310
2503
als een functionele variatie in de hersenen.
03:58
which, naturally, shows all sorts of variations
104
238837
2310
Dit vertoont uiteraard allerhande variaties,
04:01
from one person to another.
105
241171
2200
afhankelijk van de persoon.
04:03
Neurodiversity emphasizes this spectrum
106
243395
2716
Neurodiversiteit benadrukt dit spectrum
04:06
of brain function in all humans
107
246135
2213
van hersenfuncties bij alle mensen.
04:08
and suggests that to better understand the perspectives
108
248372
3178
Om onze medemensen beter te begrijpen,
04:11
of those around us,
109
251574
1656
Om onze medemensen beter te begrijpen,
04:13
we should try not only to see the world through their eyes
110
253254
2762
moeten we niet alleen de wereld door hun ogen zien,
04:16
but understand it through their brains.
111
256040
2621
maar hem ook begrijpen door hun hersenen.
Over deze website

Deze site laat u kennismaken met YouTube-video's die nuttig zijn om Engels te leren. U ziet Engelse lessen gegeven door topdocenten uit de hele wereld. Dubbelklik op de Engelse ondertitels op elke videopagina om de video af te spelen. De ondertitels scrollen synchroon met het afspelen van de video. Heeft u opmerkingen of verzoeken, neem dan contact met ons op via dit contactformulier.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7