What is dyslexia? - Kelli Sandman-Hurley

Chứng khó đọc là gì? - Kelli Sandman-Hurley

Translator: Nhu PHAM Reviewer: Vu-An Phan

Take a moment to read the following.

Hãy dành một chút thời gian để đọc những dòng sau đây.

How was that?

Thế nào nào?

Frustrating?

Bực bội?

Slow?

Chậm chạp?

What were those sentences about?

Những câu đó là về cái gì nhỉ?

They're actually a simulation

Đó thực sự là một mô phỏng

of the experience of dyslexia,

về trải nghiệm của chứng khó đọc,

designed to make you decode each word.

được thiết kế để khiến bạn phải giải mã mỗi từ.

Those with dyslexia experience that laborious pace

Những người bị chứng khó đọc trải nghiệm tốc độ chậm chạp đó

every time they read.

ở mỗi lần đọc.

When most people think of dyslexia,

Khi người ta nghĩ về chứng khó đọc,

they think of seeing letters and words backwards,

họ nghĩ về việc nhìn thấy các chữ cái và các từ được viết ngược,

like seeing "b" as "d" and vice versa,

giống như nhìn thấy "b" là "d" và ngược lại,

or they might think people with dyslexia

hoặc họ có thể nghĩ rằng những người bị chứng khó đọc

see "saw" as "was".

xem "saw" như "was".

The truth is people with dyslexia

Sự thật là những người bị chứng khó đọc

see things the same way as everyone else.

nhìn mọi thứ theo cùng một cách như mọi người.

Dyslexia is caused by a phonological processing problem,

Chứng khó đọc được gây ra bởi một vấn đề về ngữ âm xử lý,

meaning people affected by it

có nghĩa là người bị ảnh hưởng bởi nó

have trouble not with seeing language

gặp khó khăn không phải với việc nhìn thấy ngôn ngữ

but with manipulating it.

nhưng với việc sử dụng nó.

For example, if you heard the word cat

Ví dụ, nếu bạn nghe từ "cat"

and then someone asked you, "Remove the 'c',"

và sau đó một ai đó yêu cầu bạn, "loại bỏ 'c'"

what word would you have left?

Ta sẽ có từ nào?

At.

At.

This can be difficult for those with dyslexia.

Điều này có thể là khó khăn cho những người bị chứng khó đọc.

Given a word in isolation,

Đưa ra một từ cô lập,

like fantastic,

như "fantastic",

students with dyslexia need to break the word

học sinh với chứng khó đọc cần phải tách nhỏ từ

into parts to read it:

thành từng phần để đọc:

fan,

fan,

tas,

tas,

tic.

tic.

Time spent decoding makes it hard

Dành thời gian giải mã làm cho nó trở nên khó khăn

to keep up with peers

để họ có thể theo kịp với đồng nghiệp

and gain sufficient comprehension.

và đạt được đầy đủ sự thông hiểu.

Spelling words phonetically,

Chính tả ký âm từ,

like s-t-i-k

như s-t-i-k

for stick

cho từ "stick"

and f-r-e-n-s

và f-r-e-n-s

for friends

cho "friends"

is also common.

cũng khá là phổ biến.

These difficulties are more widespread and varied

Những khó khăn này thì phổ biến rộng rãi và đa dạng

than commonly imagined.

hơn những gì mà người ta thường nghĩ.

Dyslexia affects up to one in five people.

Cứ mỗi năm người lại có một người mắc chứng khó đọc

It occurs on a continuum.

Nó xảy ra liên tục.

One person might have mild dyslexia

Một người có thể bị chứng khó đọc nhẹ

while the next person has a profound case of it.

trong khi những người khác có thể bị nặng hơn.

Dyslexia also runs in families.

Chứng khó đọc cũng phổ biến trong phạm vi gia đình.

It's common to see one family member

Khá là phổ biến khi mà một thành viên gia đình

who has trouble spelling

gặp rắc rối với đánh vần

while another family member

trong khi một thành viên khác

has severe difficulty decoding even one syllable words,

gặp khó khăn lớn trong việc giải mã từ có một âm tiết

like catch.

như "catch".

The continuum and distribution of dyslexia

Sự liên tục và phân phối của chứng khó đọc

suggests a broader principle to bear in mind

gợi ý một nguyên tắc rộng hơn để nhớ

as we look at how the brains of those with dyslexia

khi xem xét việc làm thế nào bộ não của những người bị chứng khó đọc

process language.

xử lý ngôn ngữ.

Neurodiversity is the idea

Sự đa dạng về thần kinh là ý tưởng

that because all our brains show differences

cho rằng bởi vì tất cả các bộ não của chúng ta cho thấy sự khác biệt

in structure and function,

trong cấu trúc và chức năng,

we shouldn't be so quick to label

chúng ta không nên nhanh chóng "dán nhãn"

every deviation from "the norm"

mỗi độ một lệch từ "chuẩn"

as a pathological disorder

như là một rối loạn bệnh lý

or dismiss people living with these variations

hoặc bỏ qua những người sống với các biến thể này

as "defective."

như là "lỗi."

People with neurobiological variations like dyslexia,

Những người có các biến thể sinh học thần kinh như chứng khó đọc,

including such creative and inventive individuals

bao gồm các cá nhân sáng tạo và sáng chế

as Picasso,

như Picasso,

Muhammad Ali,

Muhammad Ali,

Whoopi Goldberg,

Whoopi Goldberg,

Steven Spielberg,

Steven Spielberg,

and Cher,

và Cher,

clearly have every capacity

rõ ràng rằng họ có khả năng

to be brilliant and successful in life.

để trở nên xuất sắc và thành công trong cuộc sống.

So, here's the special way

Vì vậy, đây là cách đặc biệt

the brains of those with dyslexia work.

mà bộ não của những người bị chứng khó đọc.

The brain is divided into two hemispheres.

Não được chia thành hai bán cầu.

The left hemisphere is generally in charge of language

Bán cầu trái nói chung là phụ trách ngôn ngữ

and, ultimately, reading,

và, cuối cùng, đọc,

while the right typically handles spatial activities.

trong khi não phải thường xử lý hoạt động trong không gian.

fMRI studies have found

fMRI nghiên cứu cho thấy

that the brains of those with dyslexia

mà bộ não của những người bị chứng khó đọc

rely more on the right hemisphere and frontal lobe

dựa nhiều vào các bán cầu bên phải và thùy trán

than the brains of those without it.

hơn não bộ của những người không bị nó.

This means, when they read a word,

Điều này có nghĩa là, khi họ đọc một từ,

it takes a longer trip through their brain

phải mất một chuyến đi dài hơn thông qua bộ não của họ

and can get delayed in the frontal lobe.

và có thể bị chậm trễ tại thùy trán.

Because of this neurobiological glitch,

Vì trục trặc sinh học thần kinh này,

they read with more difficulty.

họ đọc với nhiều khó khăn.

But those with dyslexia

Nhưng những người bị chứng khó đọc

can physically change their brain

có thể thay đổi bộ não của mình

and improve their reading

và cải thiện việc đọc của họ

with an intensive, multi-sensory intervention

với một sự can thiệp chuyên sâu, đa cảm giác

that breaks the language down

mà phá vỡ ngôn ngữ

and teaches the reader to decode

và dạy cho người đọc cách giải mã

based on syllable types and spelling rules.

Dựa trên các loại âm tiết và quy tắc chính tả.

The brains of those with dyslexia

Bộ não của những người bị chứng khó đọc

begin using the left hemisphere

bắt đầu sử dụng bán cầu não trái

more efficiently while reading,

hiệu quả hơn trong khi đọc,

and their reading improves.

và việc đọc của họ được cải thiện.

The intervention works

Sự can thiệp này mang lại hiệu quả

because it locates dyslexia appropriately

bởi vì nó định vị chứng khó đọc một cách đúng đắn

as a functional variation in the brain,

như là một biến thể chức năng trong bộ não,

which, naturally, shows all sorts of variations

mà, một cách tự nhiên, cho thấy tất cả các loại biến thể

from one person to another.

từ một người này sang một người khác.

Neurodiversity emphasizes this spectrum

Sự đa dạng về thần kinh nhấn mạnh

of brain function in all humans

sự đa dạng các chức năng của não ở tất cả mọi người

and suggests that to better understand the perspectives

và cho thấy rằng để hiểu rõ hơn về các quan điểm

of those around us,

của những người xung quanh mình,

we should try not only to see the world through their eyes

chúng ta nên cố gắng không chỉ để nhìn thế giới qua đôi mắt của họ

but understand it through their brains.

mà còn để hiểu nó thông qua bộ não của họ.