The rise and fall of the Berlin Wall - Konrad H. Jarausch

De opkomst en val van de Berlijnse Muur - Konrad H. Jarausch

Vertaald door: Mathilde Kennis Nagekeken door: Peter van de Ven

In de vroege uurtjes van 13 augustus 1961

In the early hours of August 13, 1961,

East German construction workers flanked by soldiers and police

begonnen Oost-Duitse constructiewerkers geflankeerd door soldaten en politie

began tearing up streets and erecting barriers throughout the city of Berlin

straten open te breken en barrières op te zetten

door Berlijn en omstreken.

and its surroundings.

This night marked the beginning of one of history's most infamous dividing lines,

Die nacht markeerde het begin van een wereldberoemde scheiding:

the Berlin Wall.

de Berlijnse muur.

Construction on the wall continued for the next decade

De bouw van de muur hield het volgende decennium aan

as it cut through neighborhoods,

en sneed recht door buurten,

separated families,

scheidde families

and divided not just Germany, but the world.

en verdeelde niet enkel Duitsland maar de hele wereld.

To understand how we got to this point,

Om te begrijpen hoe het zo ver kon komen,

we have to go back to World War II.

gaan we terug naar de Tweede Wereldoorlog.

America, Britain, and France

Amerika, Groot-Brittannië en Frankrijk

joined forces with the Soviet Union against the Axis Powers.

verenigden hun krachten met de Sovjet-Unie tegen de Asmogendheden.

After they defeated Nazi Germany,

Nadat ze Nazi-Duitsland versloegen,

each of the victorious nations occupied part of the country.

bezette elk van de overwinnende naties een deel van het land.

The division was meant to be temporary,

De verdeling was als tijdelijk bedoeld,

but the former allies found themselves at odds

maar de voormalige allianties waren het niet eens

over their visions for post-war Europe.

over wat er na de oorlog moest gebeuren met Europa.

While Western powers promoted liberal market economies,

Terwijl de Westerse machten de vrije markt promootten,

the Soviet Union sought to surround itself with obedient Communist nations,

omringde de Sovjet-Unie zich met gedweeë communistische naties,

including a weakened Germany.

waaronder een verzwakt Duitsland.

As their relations deteriorated,

Terwijl hun relaties verslechterden,

the Federal Republic of Germany was formed in the West

werd Bondsrepubliek Duitsland gevormd in het westen,

while the Soviets established the German Democratic Republic in the East.

terwijl de Sovjets de DDR oprichtten in het oosten.

The Soviet satellite countries restricted Western trade and movement,

De Sovjet-landen beperkten de handel met het Westen,

so a virtually impassable border formed.

waardoor een virtueel onoverkomelijke grens ontstond.

It became known as the Iron Curtain.

Die werd later bekend als het IJzeren Gordijn.

In the former German capital of Berlin, things were particularly complicated.

In de voormalige Duitse hoofdstad Berlijn was de toestand extra gecompliceerd.

Although the city lay fully within the East German territory of the GDR,

Hoewel de stad volledig binnen het Oost-Duitse domein van de DDR lag,

the post-war agreement gave the allies joint administration.

hadden de geallieerden sinds de oorlog gezamenlijk zeggenschap over de stad.

So America, Britain, and France created a Democratic enclave

Dus Amerika, Groot-Brittannië en Frankrijk creëerden een democratisch enclave

in Berlin's western districts.

in de westelijke wijken van Berlijn.

While East Germans were officially banned from leaving the country,

Terwijl Oost-Duitsers officieel het land niet mochten verlaten,

in Berlin, it was simply a matter of walking,

was het in Berlijn slechts een kwestie van wandelen,

or riding a subway, streetcar or bus,

of het nemen van de metro, wagen of bus

to the Western half,

naar het Westelijke stadsdeel,

then traveling on to West Germany or beyond.

om dan verder te reizen naar West-Duitsland of verder.

This open border posed a problem for the East German leadership.

Deze open grens vormde een probleem voor de Oost-Duitse leiders.

They had staked a claim to represent the Communist resistance against Hitler

Ze profileerden zich als de communistische weerstand tegen Hitler

and portrayed Western Germany as a continuation of the Nazi regime.

en schilderden West-Duitsland af als een voortzetting van het Nazi-regime.

While the U.S. and its allies poured money into West Germany's reconstruction,

Terwijl de VS en haar bondgenoten geld pompten in de West-Duitse wederopbouw,

the Soviet Union extracted resources from the East as war reparations,

ontnam de Sovjet Unie het Oosten middelen voor de oorlogsschade,

making its planned economy even less competitive.

waardoor de centraal geleide economie nog meer inboette aan competitiviteit.

Life in East Germany passed under the watchful eye of the Stasi,

Het Oost-Duitse leven werd nauwkeurig in de gaten gehouden door de Stasi,

the secret police whose wiretaps and informants monitored citizens

de geheime politie die burgers bespiedde via afluistertechnieken en informanten

for any hint of disloyalty.

om hen op verraad te betrappen.

While there was free health care and education in the East,

Terwijl het Oosten gratis gezondheidszorg en onderwijs bood,

the West boasted higher salaries,

schepte het Westen op met hogere lonen,

more consumer goods,

meer consumentengoederen

and greater personal freedom.

en een grotere persoonlijke vrijheid.

By 1961, about 3.5 million people, nearly 20% of the East German population,

Tegen 1961 hadden zo'n 3,5 miljoen mensen, bijna 20% van de Oost-Duitse bevolking,

had left, including many young professionals.

de DDR verlaten, waaronder veel jonge vakmannen.

To prevent further losses,

Om verdere verliezen te voorkomen

East Germany decided to close the border, and that's where the Berlin Wall came in.

sloot Oost-Duitsland de grens en daar kwam de Berlijnse Muur ten tonele.

Extending for 43 kilometers through Berlin,

Over een afstand van 43 kilometer door Berlijn

and a further 112 through East Germany,

en nog 112 kilometer verder door Oost-Duitsland,

the initial barrier consisted of barbed wire and mesh fencing.

bestond de oorspronkelijke barrière uit prikkeldraad en hekken.

Some Berliners escaped by jumping over the wire

Sommige Berlijners ontsnapten door over de draad te springen

or leaving from windows,

of via ramen,

but as the wall expanded, this became more difficult.

maar dit werd moeilijker naarmate de muur groeide.

Tegen 1965 was er 106 kilometer aan 3,6 meter hoge betonnen muren gebouwd,

By 1965, 106 kilometers of 3.6-meter-high concrete barricades had been added

topped with a smooth pipe to prevent climbing.

met daarop een leiding om geklauter te voorkomen.

Over the coming years, the barrier was strengthened with spike strips,

De muur werd de daaropvolgende jaren versterkt met spijkermatten,

guard dogs,

bewakingshonden

and even landmines,

en zelfs landmijnen,

along with 302 watchtowers and 20 bunkers.

samen met 302 uitkijktorens en 20 bunkers.

A parallel fence in the rear set off a 100-meter area called the death strip.

De Doodstrook, een gebied van 100 meter, werd achteraan afgezet met een extra hek.

There, all buildings were demolished and the ground covered with sand

Daar werden alle gebouwen verwoest en was de grond met zand bedekt

to provide a clear line of sight for the hundreds of guards

om een goed uitzicht te verstrekken voor de honderden bewakers

ordered to shoot anyone attempting to cross.

die iedereen die probeerde te ontsnappen neer moesten schieten.

Nevertheless, nearly 5,000 people in total managed to flee East Germany

Toch slaagden bijna 5000 mensen erin Oost-Duitsland te ontvluchten

tussen 1961 en 1989.

between 1961 and 1989.

Some were diplomats or athletes who defected while abroad,

Sommigen waren diplomaten of atleten die het buitenland verkozen,

but others were ordinary citizens who dug tunnels,

maar anderen waren gewone burgers die tunnels groeven,

swam across canals,

kanalen overzwommen,

flew hot air balloons,

luchtballon vaarden,

or even crashed a stolen tank through the wall.

of zelfs met een gestolen tank door de muur ramden.

Maar de risico's waren groot.

Yet the risk was great.

Over 138 people died while attempting escape.

Meer dan 138 mensen stierven tijdens hun ontsnappingspoging.

Some shot in full view of West Germans powerless to help them.

Sommigen werden neergeschoten voor de ogen van machteloze West-Duitsers.

The wall stabilized East Germany's economy by preventing its work force from leaving,

De muur verbeterde de Oost-Duitse economie doordat werklui niet konden vertrekken,

but tarnished its reputation,

maar bezoedelde haar reputatie

becoming a global symbol of Communist repression.

en werd een wereldwijd symbool van de communistische onderdrukking.

As part of reconciliation with the East,

Als deel van een verzoening met het Oosten

the Basic Treaty of 1972 recognized East Germany pragmatically

erkende het Grundlagenvertrag van 1972 Oost-Duitsland pragmatisch,

while West Germany retained its hope for eventual reunification.

terwijl West-Duitsland aan de hoop op een uiteindelijke hereniging vasthield.

Although the Eastern regime gradually allowed family visits,

Hoewel het Oosterse regime uiteindelijk familiebezoeken toeliet,

it tried to discourage people from exercising these rights

ontmoedigde het haar volk om die rechten uit te oefenen

with an arduous bureaucratic process and high fees.

via een moeizaam en duur administratief proces.

Nonetheless, it was still overwhelmed by applications.

Toch werd het overstelpt met aanvragen.

By the end of the 1980's,

Tegen het einde van de jaren 80

the liberalization of other Eastern Bloc regimes

veroorzaakte de bevrijding van andere Oostbloklanden

caused mass demonstrations for free travel and demands for democracy.

gigantische demonstraties voor vrij verkeer en democratie.

On the evening of November 9, 1989,

Op de avond van 9 november 1989 probeerde Oost-Duitsland de gemoederen te bedaren

East Germany tried to defuse tension by making travel permits easier to obtain.

door aanvragen voor reisvergunningen te vergemakkelijken.

But the announcement brought thousands of East Berliners

Maar die aankondiging bracht duizenden Oost-Berlijners samen

to the border crossing points in the wall,

aan de oversteekpunten van de muur,

forcing the surprised guards to open the gates immediately.

en de verbaasde bewakers waren gedwongen de poorten onmiddellijk te openen.

Rejoicing crowds poured into West Berlin

Juichende meutes stroomden West-Berlijn binnen

as people from both sides danced atop the wall.

terwijl mensen van beide kanten op de muur dansten.

And others began to demolish it with whatever tools they could find.

Anderen begonnen die te verwoesten met eender welk materiaal voorhanden.

Although the border guards initially tried to maintain order,

Hoewel de bewakers aanvankelijk nog de orde probeerden te bewaren,

it was soon clear that the years of division were at an end.

werd het al snel duidelijk dat de jaren van verdeling ten einde waren.

After four decades, Germany was officially reunified in October 1990.

Na 40 jaar werd Duitsland officieel herenigd in oktober 1990

And the Soviet Union fell soon after.

en de Sovjet Unie viel niet veel later.

Today, parts of the wall still stand as a reminder

Vandaag staan er nog steeds delen van de muur recht

ter herinnering aan het feit

that any barriers we put up to impede freedom,

dat barrières opgezet om onze vrijheid te belemmeren

we can also break down.

ook weer neergehaald kunnen worden.