The rise and fall of the Berlin Wall - Konrad H. Jarausch

Berlin duvarının doğuşu ve yıkılışı

Çeviri: Ramazan Şen Gözden geçirme: Suleyman Cengiz

In the early hours of August 13, 1961,

13 Ağustos 1961'in erken saatlerinde,

East German construction workers flanked by soldiers and police

Doğru Almanya inşaat işçileri asker ve polisin gözetimi altında

began tearing up streets and erecting barriers throughout the city of Berlin

Berlin şehri ve çevresinde sokakları kazmaya

and its surroundings.

ve bariyer dikmeye başladı.

This night marked the beginning of one of history's most infamous dividing lines,

Bu gece en utanç verici bölücü hatlarından birinin başlangıcına işaret ediyordu:

the Berlin Wall.

Berlin Duvarı.

Construction on the wall continued for the next decade

10 yıl boyunca devam eden duvar inşaası

as it cut through neighborhoods,

mahallelerin içinden geçti,

separated families,

aileleri ayırdı

and divided not just Germany, but the world.

ve sadece Almanya'yı değil, dünyayı böldü.

To understand how we got to this point,

Bu noktaya nasıl geldiğimizi anlamak için,

we have to go back to World War II.

2. Dünya Savaşı'na dönmemiz gerekir.

America, Britain, and France

Amerika, İngiltere ve Fransa

joined forces with the Soviet Union against the Axis Powers.

mihver devletlere karşı Sovyet Birliği ile güçlerini birleştirdi.

After they defeated Nazi Germany,

Nazi Almanyasını yendikten sonra

each of the victorious nations occupied part of the country.

muzaffer ulusların her biri ülkenin bir kısmını işgal etti.

The division was meant to be temporary,

Bölünme geçiçi olacaktı,

but the former allies found themselves at odds

ama eski müttefikler kendilerini savaş sonrası

over their visions for post-war Europe.

Avrupa vizyonlarıyla ilgili anlaşmazlık içinde buldular.

While Western powers promoted liberal market economies,

Batılı güçler liberal piyasa ekonomisini desteklerken

the Soviet Union sought to surround itself with obedient Communist nations,

Sovyetler Birliği, zayıf bir Almanya dâhil çevresinin itaatkar Komünist uluslarla

including a weakened Germany.

çevirili olmasını bekliyordu.

As their relations deteriorated,

İlişkiler gerilerken

the Federal Republic of Germany was formed in the West

Batı'da Federal Almanya Cumhuriyeti oluştu

while the Soviets established the German Democratic Republic in the East.

ve bu arada Sovyetler Doğu'da Alman Demokratik Cumhuriyetini kurdu.

The Soviet satellite countries restricted Western trade and movement,

Sovyet uydu devletleri, Batı ticaret ve hareketini sınırladı,

so a virtually impassable border formed.

yani adeta geçilemez bir sınır oluştu.

It became known as the Iron Curtain.

Bu da Demir Perde olarak biliniyor.

In the former German capital of Berlin, things were particularly complicated.

Eski Almanya başkenti Berlin'de işler özellikle karmaşıktı.

Although the city lay fully within the East German territory of the GDR,

Şehir, Alman Demokratik Cumhuriyeti'nin Doğu Alman topraklarında bulunsa da,

the post-war agreement gave the allies joint administration.

savaş sonrası yapılan anlaşma müttefiklere ortak yönetim sağladı.

So America, Britain, and France created a Democratic enclave

Amerika, İngiltere ve Fransa Berlin'in batı bölgesinde

in Berlin's western districts.

Demoktarik bir bölge oluşturdu.

While East Germans were officially banned from leaving the country,

Doğu Almanyalıların ülkeyi terk etmesi resmi olarak yasak iken,

in Berlin, it was simply a matter of walking,

Berlin'de, Batı yakasına geçmek için yürümek

or riding a subway, streetcar or bus,

veya metroya, tramvaya

to the Western half,

veya otobüse binmek yeterli,

then traveling on to West Germany or beyond.

sonrasında ister Batı Almanya'ya ister başka yere gitmek mümkündü.

This open border posed a problem for the East German leadership.

Bu açık sınır Doğu Almanya yönetimi için bir sorun oluşturdu.

They had staked a claim to represent the Communist resistance against Hitler

Hitler'e karşı Komünist direnişi temsil etmek için bir hak iddia ettiler

and portrayed Western Germany as a continuation of the Nazi regime.

ve Batı Almanya'yı Nazi rejiminin bir devamı olarak gösterdiler.

While the U.S. and its allies poured money into West Germany's reconstruction,

A.B.D. ve müteffikleri Batı Almanya'nın yeniden yapılanmasına para akıtırken

the Soviet Union extracted resources from the East as war reparations,

Sovyetler Birliği savaş tazminatı olarak Doğu'dan kaynakları çıkararak

making its planned economy even less competitive.

planlı ekonomisini daha az rekabetçi yapıyordu.

Life in East Germany passed under the watchful eye of the Stasi,

Doğu Almanya'da yaşam en ufak ihanet ihtimaline karşı

the secret police whose wiretaps and informants monitored citizens

telefon dinlemeleri ve muhbirleriyle vatandaşları takip eden

for any hint of disloyalty.

gizli polis Stasi'nin kontrol altındaydı.

While there was free health care and education in the East,

Doğu'da ücretsiz sağlık hizmeti ve eğitim varken,

the West boasted higher salaries,

Batı daha yüksek gelir,

more consumer goods,

daha çok tüketim eşyası

and greater personal freedom.

ve daha fazla kişisel özgürlük sağlıyordu.

By 1961, about 3.5 million people, nearly 20% of the East German population,

1961 yılında, yaklaşık 3,5 milyon insan, Doğu Almanya'nın neredeyse %20'si,

had left, including many young professionals.

çoğu genç profesyonel dâhil olmak üzere bölgeyi terk etti.

To prevent further losses,

Daha fazla kaybı önlemek için,

East Germany decided to close the border, and that's where the Berlin Wall came in.

Doğu Almanya sınırı kapatmaya karar verdi ve işte burada Berlin Duvarı ortaya çıktı.

Extending for 43 kilometers through Berlin,

Berlin boyunca 43 kilometre

and a further 112 through East Germany,

ve Doğru Almanya etrafında 112 km uzanan

the initial barrier consisted of barbed wire and mesh fencing.

ilk engel dikenli tel ve çit telinden oluşuyordu.

Some Berliners escaped by jumping over the wire

Bazı Berlinliler tellerin üzerinden atlayarak

or leaving from windows,

veya pencerelerden atlayarak kaçtı,

but as the wall expanded, this became more difficult.

fakat duvar uzadıkça bu daha da zor hale geldi.

By 1965, 106 kilometers of 3.6-meter-high concrete barricades had been added

1965 yılında, 106 km uzunluğunda, 3,6 metre yüksekliğinde,

topped with a smooth pipe to prevent climbing.

üstünde tırmanmayı engelleyen düz borular olan beton barikatlar eklendi.

Over the coming years, the barrier was strengthened with spike strips,

İleriki yıllarda, bariyerler, 302 gözetleme kulesi ve 20 sığınak,

guard dogs,

dikenli teller,

and even landmines,

bekçi köpekleri

along with 302 watchtowers and 20 bunkers.

ve hatta mayınlarla güçlendirildi.

A parallel fence in the rear set off a 100-meter area called the death strip.

Arkada paralel bir çit, ölüm şeridi adıyla 100 metrelik bir alanı kapladı.

There, all buildings were demolished and the ground covered with sand

Sınırı geçmeye girişenleri vurmakla görevlendirilmiş

to provide a clear line of sight for the hundreds of guards

yüzlerde bekçiye açık bir görüş sağlaması için bu bölgedeki

ordered to shoot anyone attempting to cross.

tüm binalar yıkılmış ve zemin toprakla doldurulmuş.

Nevertheless, nearly 5,000 people in total managed to flee East Germany

Yine de, 1961 ve 1989 yılları arasında neredeyse 5 bin kişi Doğu Almanya'dan

between 1961 and 1989.

kaçmayı başarmıştı.

Some were diplomats or athletes who defected while abroad,

Bunlardan bazısı yurt dışındayken kaçan diplomat veya atletlerdi,

but others were ordinary citizens who dug tunnels,

fakat diğerleri tünel kazan,

swam across canals,

kanalı yüzen,

flew hot air balloons,

sıcak hava balonu uçuran

or even crashed a stolen tank through the wall.

ve hatta çaldığı tankla duvara çarpan sıradan vatandaşlardı.

Yet the risk was great.

Yine de risk çok yüksekti.

Over 138 people died while attempting escape.

138'den fazla insan kaçmaya çalışırken öldü.

Some shot in full view of West Germans powerless to help them.

Kimisi yardım etmekten aciz olan Batı Almanların gözleri önünde vuruldu.

The wall stabilized East Germany's economy by preventing its work force from leaving,

Duvar, iş gücünün kaçmasını engelleyerek Doğu Almanya'nın ekonomisini dengeledi,

but tarnished its reputation,

fakat itibarını zedeleyerek

becoming a global symbol of Communist repression.

Komünist baskının küresel bir sembolü oldu.

As part of reconciliation with the East,

Doğu ile uzlaşmanın bir parçası olarak

the Basic Treaty of 1972 recognized East Germany pragmatically

1972 Anlaşması Doğu Almanya'yı pratik olarak tanırken

while West Germany retained its hope for eventual reunification.

Batı Almanya nihai birleşme umutlarını koruyordu.

Although the Eastern regime gradually allowed family visits,

Doğu rejimi kademeli olarak aile ziyaretlerine izin verse de

it tried to discourage people from exercising these rights

meşakkatli bürokratik işlemler ve yüksek ücretlerle insanları

with an arduous bureaucratic process and high fees.

bu hakları kullanma konusunda yıldırmaya çalıştı.

Nonetheless, it was still overwhelmed by applications.

Ama yapılan müracaatlardan bunalmışlardı.

By the end of the 1980's,

1980'lerin sonlarına doğru

the liberalization of other Eastern Bloc regimes

diğer Doğu Bloğu rejimlerinin liberalleştirilmesi,

caused mass demonstrations for free travel and demands for democracy.

serbest seyahat ve demokrasi için toplu gösterilere neden oldu.

On the evening of November 9, 1989,

9 Kasım 1989 akşamında, Doğu Almanya

East Germany tried to defuse tension by making travel permits easier to obtain.

seyahat izni almayı kolaylaştırarak gerilimi yatıştırmaya çalıştı.

But the announcement brought thousands of East Berliners

Fakat duyuru binlerce Doğu Berlinliyi

to the border crossing points in the wall,

duvardaki sınır geçiş noktalarına topladı

forcing the surprised guards to open the gates immediately.

ve şaşırmış olan bekçileri hemen kapıları açmaya zorladı.

Rejoicing crowds poured into West Berlin

İki tarafın insanları duvarın üstünde dans ederken

as people from both sides danced atop the wall.

sevinçli kalabalık Batı Berlin'e akın etti.

And others began to demolish it with whatever tools they could find.

Ve diğerleri ellerine ne geçerse duvarı onunla yıkmaya başladı.

Although the border guards initially tried to maintain order,

Sınır bekçileri ilk başta düzeni sağlamaya çalıştı,

it was soon clear that the years of division were at an end.

ama kısa süre sonra bölünmüşlük yıllarının sonu geldiği anlaşıldı.

After four decades, Germany was officially reunified in October 1990.

40 yıl sonra, Almanya resmi olarak 1990'da yeniden birleşti.

And the Soviet Union fell soon after.

Ve Sovyetler Birliği hemen sonrasında yıkıldı.

Today, parts of the wall still stand as a reminder

Bugün, duvarın parçaları hâlâ hatırlatıcı olarak duruyor

that any barriers we put up to impede freedom,

ve özgürlüğün önüne koyduğumuz bariyerleri

we can also break down.

yıkabileceğimizi de gösteriyor.