Questions No One Knows the Answers to (Full Version)

Vragen Waarop Niemand het Antwoord Weet (Volledige Versie)

Vertaald door: Mathilde Kennis Nagekeken door: Peter van de Ven

On a typical day at school,

Op een typische schooldag

endless hours are spent learning the answers to questions,

spendeert men uren aan het leren van antwoorden op vragen,

but right now, we'll do the opposite.

maar nu gaan we het tegenovergestelde doen.

We're going to focus on questions where you can't learn the answers

We gaan focussen op vragen waarop je de antwoorden niet kan leren

because they're unknown.

omdat ze onbekend zijn.

I used to puzzle about a lot of things as a boy, for example:

Als jongetje brak ik mijn hoofd over verschillende dingen, bijvoorbeeld:

What would it feel like to be a dog?

hoe zou het voelen een hond te zijn?

Do fish feel pain?

Voelen vissen pijn?

How about insects?

En insecten?

Was the Big Bang just an accident?

Was de Big Bang gewoon een ongeluk?

And is there a God?

En is er een God?

And if so, how are we so sure that it's a He and not a She?

En als die er is, hoe weten we dan dat het een Hij is en geen Zij?

Why do so many innocent people and animals suffer terrible things?

Waarom moeten zoveel onschuldige mensen en dieren zo erg lijden?

Is there really a plan for my life?

Is er echt een plan voor mijn leven?

Is the future yet to be written,

Wordt de toekomst nog geschreven,

or is it already written and we just can't see it?

of is ze al geschreven en kunnen we het gewoon niet zien?

But then, do I have free will? I mean, who am I anyway?

Maar heb ik dan wel een vrije wil? Wie ben ik dan eigenlijk?

Am I just a biological machine?

Slechts een biologische machine?

But then, why am I conscious? What is consciousness?

Maar hoe ben ik me daar dan bewust van? Wat is bewustzijn?

Will robots become conscious one day?

Zullen robots ooit een bewustzijn hebben?

I mean, I kind of assumed that some day

Ik nam eigenlijk aan

I would be told the answers to all these questions.

dat iemand me op een dag antwoord op al deze vragen zou geven.

Someone must know, right?

Iemand moet ze weten, toch?

Guess what? No one knows.

Raad eens? Niemand weet ze.

Most of those questions puzzle me more now than ever.

Die vragen verbijsteren me nu meer dan ooit.

But diving into them is exciting

Maar erin duiken is zo spannend en leuk,

because it takes you to the edge of knowledge,

omdat het je naar de grenzen van je kennis brengt

and you never know what you'll find there.

en je weet nooit wat je daar zal vinden.

So, two questions that no one on Earth knows the answer to.

Dus, twee vragen waar niemand op aarde het antwoord op weet.

(Music)

(Muziek)

[How many universes are there?]

[Hoeveel universa zijn er?]

Sometimes when I'm on a long plane flight,

Als ik een lange tijd in een vliegtuig zit,

I gaze out at all those mountains and deserts

staar ik soms naar al die bergen en woestijnen

and try to get my head around how vast our Earth is.

en probeer ik te vatten hoe groot onze Aarde is.

And then I remember that there's an object we see every day

En dan besef ik dat er een object is dat we elke dag zien

that would literally fit one million Earths inside it:

waar letterlijk een miljoen Aardes in zouden passen:

the Sun.

de Zon.

It seems impossibly big.

Die lijkt onmogelijk groot.

But in the great scheme of things, it's a pinprick,

Maar in het volledige plaatje is het maar een speldenkop,

one of about 400 billion stars in the Milky Way galaxy,

slechts één van 400 miljard sterren in het melkwegstelsel,

which you can see on a clear night

dat je kan zien op een heldere nacht

as a pale white mist stretched across the sky.

als een bleke, witte mist langs de hemel.

And it gets worse.

En het wordt nog erger.

There are maybe 100 billion galaxies detectable by our telescopes.

Er zijn zo'n 100 miljard sterrenstelsels zichtbaar door een telescoop.

So if each star was the size of a single grain of sand,

Dus als elke ster de grootte van een zandkorrel had,

just the Milky Way has enough stars

heeft de Melkweg alleen al genoeg sterren

to fill a 30-foot by 30-foot stretch of beach

om een stuk strand van 9 vierkante meter

three feet deep with sand.

tot een meter diep te vullen met zand.

And the entire Earth doesn't have enough beaches

En er zijn niet genoeg stranden op heel de Aarde

to represent the stars in the overall universe.

om alle sterren van het universum voor te stellen.

Such a beach would continue for literally hundreds of millions of miles.

Zo'n strand zou letterlijk miljarden kilometers doorgaan.

Holy Stephen Hawking, that is a lot of stars.

Stephen Hawking nog aan toe, dat zijn nog eens veel sterren!

But he and other physicists now believe in a reality

Maar hij en andere fysici geloven nu dat het eigenlijk

that is unimaginably bigger still.

nog onvoorstelbaar veel groter is.

Om te beginnen zijn de 100 miljard sterrenstelsels

I mean, first of all, the 100 billion galaxies

within range of our telescopes

in het bereik van een telescoop

are probably a minuscule fraction of the total.

waarschijnlijk maar een kleine fractie van het totaal.

Space itself is expanding at an accelerating pace.

De ruimte zelf breidt zich uit in een almaar versnellend tempo.

The vast majority of the galaxies

De grote meerderheid van de sterrenstelsels

are separating from us so fast that light from them may never reach us.

verwijdert zich zo snel van ons dat hun licht ons nooit kan bereiken.

Still, our physical reality here on Earth

En toch is onze fysieke realiteit hier op Aarde

is intimately connected to those distant, invisible galaxies.

innig verbonden met die verre, onzichtbare sterrenstelsels.

We can think of them as part of our universe.

We kunnen ze beschouwen als deel van ons universum.

They make up a single, giant edifice

Ze vormen een enkel, gigantisch bouwwerk,

obeying the same physical laws and all made from the same types of atoms,

geregeerd door dezelfde fysieke wetten en bestaande uit dezelfde atomen,

electrons, protons, quarks, neutrinos, that make up you and me.

elektronen, protonen, quarks en neutronen die jou en mij vormen.

However, recent theories in physics, including one called string theory,

Maar recente theorieën in de fysica, waaronder de snaartheorie,

are now telling us there could be countless other universes

stellen nu dat er ontelbare andere universa kunnen zijn,

built on different types of particles,

bestaande uit andere partikels,

with different properties, obeying different laws.

met andere kenmerken, onderhevig aan andere wetten.

Most of these universes could never support life,

In de meeste daarvan is leven onmogelijk

and might flash in and out of existence in a nanosecond.

en ze kunnen in een nanoseconde het bestaan in- en uit flitsen.

But nonetheless, combined, they make up a vast multiverse

Maar toch: in combinatie vormen ze een gigantisch multiversum

of possible universes in up to 11 dimensions,

van mogelijke universa in tot wel 11 dimensies,

featuring wonders beyond our wildest imagination.

met wonderen die we ons niet kunnen voorstellen.

The leading version of string theory predicts a multiverse

De snaartheorie voorspelt een multiversum

made up of 10 to the 500 universes.

dat bestaat uit 10 tot de 500ste universa.

That's a one followed by 500 zeros,

Dat is een 1 gevolgd door 500 nullen,

a number so vast that if every atom

een getal zo groot dat als elk atoom

in our observable universe had its own universe,

in ons meetbaar universum zijn eigen universum had,

and all of the atoms in all those universes each had

en als als die atomen in dié universa dan weer

their own universe,

hun eigen universum hadden,

and you repeated that for two more cycles,

en je herhaalt dit nog twee keer,

you'd still be at a tiny fraction of the total,

dat je dan nog steeds een erg kleine fractie van het totaal hebt,

namely, one trillion trillion trillion trillion trillion trillion trillion

namelijk, een triljoen triljoen triljoen triljoen triljoen triljoen triljoen

trillion trillion trillion trillion trillion trillion trillion trillionth.

triljoen triljoen triljoen triljoen triljoen triljoen triljoen triljoenste.

(Laughter)

(Gelach)

But even that number is minuscule compared to another number:

Maar zelfs dat getal is minuscuul vergeleken met een ander getal:

infinity.

oneindig.

Some physicists think the space-time continuum is literally infinite

Sommige fysici denken

dat het ruimte-tijdcontinuüm letterlijk oneindig is

and that it contains an infinite number of so-called pocket universes

en dat het een oneindig aantal deel-universa omvat

with varying properties.

met variërende kenmerken.

How's your brain doing?

Is je brein nog oké?

Quantum theory adds a whole new wrinkle.

Quantum theorie maakt het nog erger.

I mean, the theory's been proven true beyond all doubt,

De theorie is ondertussen op vele manieren bewezen,

but interpreting it is baffling,

maar de interpretatie blijft moeilijk

and some physicists think you can only un-baffle it

en sommige fysici denken dat het makkelijker kan

if you imagine that huge numbers of parallel universes

als je je voorstelt dat massa's parallelle universa

are being spawned every moment,

elk moment worden voortgebracht,

and many of these universes would actually be very like the world we're in,

en veel daarvan zouden eigenlijk erg op onze wereld lijken,

would include multiple copies of you.

zouden verschillende kopieën van jou bevatten.

In one such universe, you'd graduate with honors

In een van die universa blink je uit op school

and marry the person of your dreams, and in another, not so much.

en trouw je met de persoon van je dromen, en in een ander, niet bepaald.

Well, there are still some scientists who would say, hogwash.

Er zijn wel nog steeds wetenschappers die zouden zeggen: onzin.

The only meaningful answer to the question of how many universes there are is one.

Het enige zinnige antwoord op de vraag hoeveel universa er zijn, is een.

Only one universe.

Slechts één universum.

And a few philosophers and mystics might argue

Enkele filosofen en mystici zouden kunnen beweren

that even our own universe is an illusion.

dat zelfs ons eigen universum een illusie is.

So, as you can see, right now

Zoals je ziet, zijn we het momenteel nog lang niet eens over deze vraag.

there is no agreement on this question, not even close.

All we know is the answer is somewhere between zero and infinity.

Het enige dat we weten, is dat het antwoord tussen nul en oneindig ligt.

Well, I guess we know one other thing.

Of ja, we weten nog iets anders.

This is a pretty cool time to be studying physics.

Het is een leuke tijd om fysica te studeren.

We just might be undergoing the biggest paradigm shift in knowledge

Onze kennis maakt op dit moment misschien de grootste paradigmaverschuiving

that humanity has ever seen.

die de mensheid ooit meemaakte.

(Music)

(Muziek)

[Why can't we see evidence of alien life?]

[Waarom zien we geen bewijs van buitenaards leven?]

Somewhere out there in that vast universe

Ergens in dat gigantische heelal

there must surely be countless other planets teeming with life.

moeten vast ontelbare andere planeten wemelen van het leven.

But why don't we see any evidence of it?

Waarom zien we daar geen bewijs van?

Well, this is the famous question asked by Enrico Fermi in 1950:

Wel, dit is de beroemde vraag gesteld door Enrico Fermi in 1950:

Where is everybody?

waar is iedereen?

Conspiracy theorists claim that UFOs are visiting all the time

Samenzweringstheorieën stellen dat UFO's ons voortdurend bezoeken

and the reports are just being covered up,

en dat dit verborgen voor ons wordt gehouden,

but honestly, they aren't very convincing.

maar eerlijk: ze zijn niet erg overtuigend.

But that leaves a real riddle.

Maar het blijft een raadsel.

In the past year, the Kepler space observatory

Het afgelopen jaar vond het Kepler ruimte observatorium

has found hundreds of planets just around nearby stars.

honderden planeten rond nabije sterren.

And if you extrapolate that data,

Als je die data doortrekt,

it looks like there could be half a trillion planets

zijn er waarschijnlijk een half triljoen planeten

just in our own galaxy.

enkel in ons sterrenstelsel.

If any one in 10,000 has conditions

Als een uit de 10,000 omstandigheden heeft

that might support a form of life,

waar een vorm van leven mogelijk is,

that's still 50 million possible life-harboring planets

zijn er dus 50 miljoen mogelijke planeten met leven

right here in the Milky Way.

in de Melkweg.

So here's the riddle:

Hier is het raadselachtige:

our Earth didn't form

onze Aarde ontstond pas

until about nine billion years after the Big Bang.

zo'n negen miljard jaar na de Big Bang.

Countless other planets in our galaxy should have formed earlier,

Ontelbare planeten in ons sterrenstelsel moeten dus eerder gevormd zijn

and given life a chance to get underway

en kans op leven gehad hebben,

billions, or certainly many millions of years earlier than happened on Earth.

miljarden, of zeker vele miljoenen jaren eerder dan op Aarde.

If just a few of them had spawned intelligent life

Als maar een paar daarvan intelligent leven voortbrachten

and started creating technologies,

en begonnen met het creëren van technologieën,

those technologies would have had millions of years

dan hadden die technologieën miljoenen jaren de tijd

to grow in complexity and power.

om te groeien in complexiteit en macht.

On Earth,

Op onze planeet

we've seen how dramatically technology can accelerate

zagen we al hoe drastisch technologie kan versnellen

in just 100 years.

in slechts 100 jaar.

In millions of years, an intelligent alien civilization

In een spanne van miljoenen jaren kon een intelligente beschaving

could easily have spread out across the galaxy,

zich toch makkelijk verspreiden over het sterrenstelsel,

perhaps creating giant energy-harvesting artifacts

misschien met gigantische energie-creërende machines

or fleets of colonizing spaceships

of vloten koloniserende ruimteschepen,

or glorious works of art that fill the night sky.

of prachtige kunstwerken in de avondhemel.

At the very least, you'd think they'd be revealing their presence,

Je zou op z'n minst denken dat hun aanwezigheid merkbaar is,

deliberately or otherwise,

expres of niet,

through electromagnetic signals of one kind or another.

door elektromagnetische signalen of iets dergelijks.

And yet we see no convincing evidence of any of it.

En toch zien we geen overtuigend bewijs.

Why?

Waarom?

Well, there are numerous possible answers, some of them quite dark.

Wel, er zijn veel mogelijke antwoorden, sommige aan de sinistere kant.

Maybe a single, superintelligent civilization

Misschien heeft een enkele, superintelligente beschaving

has indeed taken over the galaxy

inderdaad het sterrenstelsel overgenomen

and has imposed strict radio silence

en een strikte radiostilte opgelegd

because it's paranoid of any potential competitors.

vanwege paranoia omtrent mogelijke concurrenten.

It's just sitting there ready to obliterate

Het houdt zich stil, klaar om alles te vernietigen

anything that becomes a threat.

dat mogelijk een bedreiging vormt.

Or maybe they're not that intelligent,

Of misschien zijn ze niet zo intelligent,

or perhaps the evolution of an intelligence

of misschien is de evolutie van een intelligentie

capable of creating sophisticated technology

die gesofisticeerde technologie kan creëren

is far rarer than we've assumed.

veel zeldzamer dan we aannemen.

After all, it's only happened once on Earth in four billion years.

Het is tenslotte nog maar één keer gebeurd in vier miljard jaar Aarde.

Maybe even that was incredibly lucky.

Misschien was dat al ontzettend toevallig.

Maybe we are the first such civilization in our galaxy.

Misschien zijn we zo de eerste beschaving in ons sterrenstelsel.

Or, perhaps civilization carries with it the seeds of its own destruction

Of, misschien is elke beschaving uiteindelijk zelfdestructief

through the inability to control the technologies it creates.

door het onvermogen haar technologie onder controle te houden.

But there are numerous more hopeful answers.

Maar er zijn ook hoopvolle antwoorden.

For a start, we're not looking that hard,

Om te beginnen zoeken we niet zo erg hard

and we're spending a pitiful amount of money on it.

en we investeren er maar een zielig beetje geld in.

Only a tiny fraction of the stars in our galaxy

Slechts een kleine fractie van de sterren in ons stelsel

have really been looked at closely for signs of interesting signals.

zijn fatsoenlijk onderzocht op interessante tekens.

And perhaps we're not looking the right way.

En misschien zoeken we verkeerd.

Maybe as civilizations develop,

Beschavingen ontdekken tijdens hun ontwikkeling

they quickly discover communication technologies

misschien al snel communicatietechnologieën

far more sophisticated and useful than electromagnetic waves.

die veel verfijnder en nuttiger zijn dan elektromagnetische golven.

Maybe all the action takes place inside the mysterious

Misschien vindt alle actie plaats in de mysterieuze,

recently discovered dark matter,

pas ontdekte zwarte materie,

or dark energy, that appear to account for most of the universe's mass.

of donkere energie, die het grootste deel van de universele massa uitmaakt.

Or, maybe we're looking at the wrong scale.

Of, misschien zoeken we op een foute schaal.

Perhaps intelligent civilizations come to realize

Misschien beseffen intelligente beschavingen

dat het leven uiteindelijk maar complexe informatiepatronen zijn

that life is ultimately just complex patterns of information

interacting with each other in a beautiful way,

die op prachtige wijze met elkaar interageren,

and that that can happen more efficiently at a small scale.

en dat dit efficiënter kan op kleinere schaal.

So, just as on Earth, clunky stereo systems have shrunk

Net zoals op Aarde robuuste stereo-installaties krompen

to beautiful, tiny iPods, maybe intelligent life itself,

tot mooie, kleine iPods, zo is misschien intelligent leven,

in order to reduce its footprint on the environment,

om hun ecologische voetafdruk te verkleinen,

has turned itself microscopic.

zélf microscopisch klein geworden.

So the Solar System might be teeming with aliens,

Misschien zit het zonnestelsel wel vol aliens,

and we're just not noticing them.

maar merken we ze gewoon niet op.

Maybe the very ideas in our heads are a form of alien life.

Of zijn de ideeën in ons hoofd een vorm van buitenaards leven.

Well, okay, that's a crazy thought.

Oké, dat is een gekke gedachte.

The aliens made me say it.

De aliens lieten het me zeggen.

But it is cool that ideas do seem to have a life all of their own

Maar het is wel cool dat ideeën een eigen leven lijken te hebben

and that they outlive their creators.

en dat ze hun bedenkers kunnen overleven.

Maybe biological life is just a passing phase.

Misschien is biologisch leven maar een voorbijgaande fase.

Well, within the next 15 years,

In de komende 15 jaar

we could start seeing real spectroscopic information

kunnen we misschien echte spectroscopische informatie zien

van veelbelovende, nabije planeten,

from promising nearby planets

that will reveal just how life-friendly they might be.

die zal onthullen hoe levensvriendelijk ze misschien zijn.

And meanwhile, SETI, the Search for Extraterrestrial Intelligence,

En ondertussen geeft SETI, een satelliet op zoek naar buitenaards leven,

is now releasing its data to the public

data vrij aan het publiek,

so that millions of citizen scientists, maybe including you,

zodat miljoenen burger-wetenschappers, misschien jij wel,

can bring the power of the crowd to join the search.

de kracht van de massa toevoegen aan de zoektocht.

And here on Earth, amazing experiments

We voeren experimenten uit

are being done to try to create life from scratch,

waarin we proberen leven vanaf nul op te wekken,

life that might be very different from the DNA forms we know.

leven dat kan verschillen van de DNA-vormen die we kennen.

All of this will help us understand whether the universe is teeming with life

Dit kan ons helpen ontdekken of het universum wemelt van leven

or whether, indeed, it's just us.

of dat we inderdaad alleen zijn.

Either answer, in its own way,

Eender welk antwoord

is awe-inspiring,

is ontzagwekkend op z'n eigen manier,

because even if we are alone,

want zelfs als we alleen zijn

the fact that we think and dream and ask these questions

is het feit dat we denken en dromen en zulke vragen stellen

might yet turn out to be

misschien wel net een van de belangrijkste feiten over het universum.

one of the most important facts about the universe.

And I have one more piece of good news for you.

En ik heb nog een beetje meer goed nieuws.

The quest for knowledge and understanding never gets dull.

De tocht naar kennis en begrip wordt nooit saai.

It doesn't. It's actually the opposite.

Integendeel.

The more you know, the more amazing the world seems.

Hoe meer je weet, hoe verbazingwekkender de wereld lijkt.

And it's the crazy possibilities, the unanswered questions,

Het zijn de ongelooflijke mogelijkheden, de onbeantwoorde vragen,

that pull us forward.

die ons gaande houden.

So stay curious.

Dus: blijf nieuwsgierig.