Myths and misconceptions about evolution - Alex Gendler

Translator: Sanntint Tint Reviewer: Kanhaiya Verma

Myths and misconceptions about evolution.

ဆင့်ကဲဖြစ်စဉ်နဲ့ပတ်သက်တဲ့ ယုံမှတ်မှားမှုတွေနဲ့ နားလည်မှုလွဲတာတွေပါ။

Let's talk about evolution.

ဆင့်ကဲဖြစ်စဉ်ကြောင်း ပြောကြရအောင်။

You've probably heard

သိပ္ပံပညာရှင်အများစုက

that some people consider it controversial,

မယူဆကောင် ဒါက အငြင်းပွားစရာလို့

even though most scientists don't.

လူတချို့က ယူဆကြတာ ခင်ဗျားတို့ ကြားဖူးလောက်တယ်။

But even if you aren't one of those people

ဒါပေမဲ့ ခင်ဗျားင ဒီလူတွေထဲက

and you think you have a pretty good understanding of evolution,

မဟုတ်ဘဲ၊ ဆင့်ကဲဖြစ်စဉ်ကို ကောင်းကောင်း နားလည်နိုင်တယ်လို့

chances are you still believe some things about it

ထင်ရင်တောင်၊ ဒါနဲ့ပတ်သက်ပြီး လုံးဝ မမှန်တာတွေကို

that aren't entirely right,

ယုံကြည်နေဆဲဖြစ်လောက်တယ်၊

things like,

ဥပမာ၊ “ဆင့်ကဲဖြစ်စဉ်က

"Evolution is organisms adapting to their environment."

သူတို့ရဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်နဲ့ အလိုက်သင့် ပြောင်းလဲနေတဲ့ ဇီဝရုပ်တွေ“လို့ ဆိုတာတွေပါ။

This was an earlier,

ဒါက အစောပိုင်းက၊

now discredited,

အခု လက်မခံတော့တဲ့၊

theory of evolution.

ဆင့်ကဲဖြစ်စဉ် သီအိုရီတစ်ခုပါ။

Almost 60 years before Darwin published his book,

ဒါဝင်က သူ့စာအုပ်ကို မထုတ်ဝေမီ အနှစ် ၆၀ နီးပါးက

Jean-Baptiste Lamarck proposed

ယင်း-ဘက်တစ် လာမာ့ခ်က သတ္တဝါတွေက

that creatures evolve by developing

ဘဝတစ်လျှောက် စရိုက်တချို့

certain traits over their lifetimes

ဖွံ့ဖြိုးရင်း၊ နောက်တော့ သားပေါက်တွေကို

and then passing those on to their offspring.

လက်ဆင့်ကမ်းရင်း ဆင့်ကဲပြောင်းလဲလာတယ်လို့ အဆိုပြုခဲ့တယ်။

For example, he thought

ဥပမာ၊ သစ်ကုလားအုတ်တွေက

that because giraffes spent their lives

ပိုမြင့်တဲ့ အကိုင်းတွေပေါ်က အရွက်တွေကို

stretching to reach leaves on higher branches,

မီဖို့ သူတို့ရဲ့အသက်တာကို ဆန့်ထုတ်ရင်း ကုန်ဆုံးကြတာကြောင့်၊ ကလေးတွေက

their children would be born with longer necks.

ပိုရှည်တဲ့လည်ပင်းတွေနဲ့ မွေးဖွားလာမယ်လို့ သူက ယူဆခဲ့တယ်။

But we know now that's not how genetic inheritance works.

ဒါပေမဲ့ အခု မျိုးရိုးဗီဇ အမွေအနှစ် အလုပ်လုပ်ပုံကို ကျွန်တော်တို့ သိပါတယ်။

In fact, individual organisms don't evolve at all.

တကယ်တော့ သီးခြား ဇီဝရုပ်တွေကက လုံးဝ ဆင့်ကဲမပြောင်းလဲဘူး။

Instead, random genetic mutations cause

ဒါအစား ကျပန်း သန္ဓေပြောင်းလဲမှုက

some giraffes to be born with longer necks,

သစ်ကုလားအုတ်တချို့ကို ပိုရှည်တဲ့ လည်ပင်းတွေနဲ့ မွေးလာစေပြီး

and that gives them a better chance to survive

“အံအကျဆုံးသူတွေသာ ရှင်ကျန်မှု” ဖြစ်စေတဲ့၊

than the ones who weren't so lucky,

သိပ်ကံမကောင်းသူတွေထက်

which brings us to

ရှင်ကျင်ဖို့ ပိုကောင်းတဲ့

အခွင့်အလမ်းကို ရစေတာပါ။

"survival of the fittest".

This makes it sound like evolution always favors

ဒါက ဖြစ်စေတာာက၊ ဆင့်ကဲဖြစ်စဉ်က အမှန်မဟုတ်တဲ့

the biggest,

အကြီးဆုံး၊

strongest,

အသန်ဆုံး

or fastest creatures,

ဒါမဟုတ် အမြန်ဆုံး

which is not really the case.

သတ္တဝါတွေကို အမြဲ အခွင့်အရေးပုံရသလိုပါ။

For one thing, evolutionary fitness is just a matter

တစ်ခုရှိတာက ဆင့်ကဲဖြစ်စဉ်ဆိုင်ရာ အံကျမှုက လက်ရှိ ဝန်းကျင်နဲ့

of how well-suited they are to their current environment.

သူတို့ ဘယ်လောက် အံကျဖြစ်တယ်ဆိုတဲ့ ကိစ္စသက်သက်ပါ။

If all the tall trees suddenly died out

အပင်မြင့်တွေအားလုံး ရုတ်တရက် သေဆုံးပြီး

and only short grass was left,

မြက်တိုလေးပဲ ကျန်ခဲ့ရင်၊

all those long-necked giraffes

ဒီလည်ပင်းရှည် သစ်ကုလားအုတ်တွေဟာ

would be at a disadvantage.

အားနည်းချက်တစ်ခုဖြစ်မှာပါ။

Secondly, survival is not how evolution occurs,

ဒုတိယအနေနဲ့ ရှင်ကျန်မှုက ဆင့်ကဲဖြစ်စဉ် ဖြစ်ပေါ်လာပုံမဟုတ်ဘဲ၊

reproduction is.

မျိုးပွားမှုဖြစ်စဉ်ပါ။

And the world if full of creatures

ကမ္ဘာကြီးက အန်ဂလာ ငါးထီးလို

like the male anglerfish,

သတ္တဝါတွေနဲ့ ပြည့်နေရင်၊

which is so small and ill-suited for survival at birth

ဒါတွေက မွေးဖွားချိန်မှာ ရှင်ကျန်ဖို့ အလွန်သေးငယ်ပြီး

that it has to quickly find a mate before it dies.

အံကျမဖြစ်ဘဲ၊ မသေမီ မိတ်လိုက်ဖက်ကို အမြန် ရှာရမှာပါ။

But at least we can say

ဒါပေမဲ့ အနည်းဆုံး

that if an organism dies without reproducing,

မျိုးမပွားဘဲ၊ ဇီဝရုပ်တစ်ခု သေဆုံးသွားရင်၊

it's evolutionarily useless, right?

ဆင့်ကဲဖြစ်စဉ်ဟာ သုံးမဝင်ဘူးလို့ ပြောနိုင်လား။

Wrong!

မှားပါတယ်။

Remember, natural selection happens

သဘာဝ ရွေးချယ်မှုက ဇီဝရုပ် အဆင့်မှာမဟုတ်ဘဲ၊

not at the organism level,

မျိုးရိုးဗီဇအဆင့်မှာ ဖြစ်ပျက်ပြီး

but at the genetic level,

အလားတူ မျိုးရိုးဗီဇက

and the same gene that exists in one organism

၎င်းရဲ့ ဆွေမျိုးတွေမှာလည်း တည်ရှိနေတာကို သတိရပါ။

will also exist in its relatives.

ဒီတော့ ၎င်းရဲ့ မောင်နှမတွေ၊ ဝမ်းကွဲတွေရဲ့

So, a gene that makes an animal altruistically sacrifice itself

ရှင်ကျန်မှုနဲ့ အနာဂတ် မျိုးပွားမှုကို ကူညီဖို့ ကိုယ်ကျိူးမငဲ့ စတေးတဲ့

to help the survival and future reproduction

တိရစ္ဆာန်တစ်ကောင်ကိုဖြစ်စေတဲ့ မျိုးရိုးဗီဇတစ်ခုက

of its siblings or cousins,

ကိုယ်တိုင် စောင့်ရှောက်မှု

can become more widespread

နဲ့သာသက်ဆိုင်တဲ့

than one that is solely concerned with self-preservation.

မျိုးရိုးဗီဇထက် ပိုပျံ့နှံ့လာနိုင်တယ်။

Anything that lets more copies of the gene

မျိုးရိုးဗီဇ မူပွားတွေ နောက်မျိုးဆက်ဆီ

pass on to the next generation

လက်ဆင့်ကမ်းခွင့်ပေးတာတိုင်းက

will serve its purpose,

ဆင့်ကဲဖြစ်စဉ်ရဲ့ ရည်ရွယ်ချက်ကလွဲရင်၊

except

၎င်းရဲ့ ရည်ရွယ်ချက်ကို

evolutionary purpose.

ဖြည့်ဆည်းမှာပါ။

One of the most difficult things to keep in mind about evolution

ဆင့်ကဲဖြစ်စဉ်နဲ့ပတ်သက်ပြီး စိတ်မှာ မှတ်ထားဖို့ အခက်ဆုံးအရာတစ်ခုက

is that when we say things like,

“မျိုးရိုးဗီဇတွေ ကိုယ်ပိုင်

"Genes want to make more copies of themselves,"

ပိုမူပွားတွေ ဖန်တီးချင်တာ”

or even,

ဒါမှမဟုတ်

"natural selection,"

“သဘာဝ ရွေးချယ်မှု” လို့ ပြောတဲ့အခါ။

we're actually using metaphors.

ကျွန်တော်တို့ဟာ ဥပစာတွေကို တကယ် သုံးနေတာပါ။

A gene doesn't want anything,

မျိုးရိုးဗီဇတစ်ခုက ဘာမှ လိုအပ်တာမရှိဘူး၊

and there's no outside mechanism

ဘယ်ဗီဇတွေကို အကောင်းဆုံး

that selects which genes are best to preserve.

ထိန်းသိမ်းဖို့ ရွေးချယ်တဲ့ ပြင်ပ ယန္တရား မရှိဘူး။

All that happens is that random genetic mutations

ဖြစ်ပျက်သမျှက ကျပန်း ဗီဇ သန္ဓေပြောင်းမှုတွေက

cause the organisms carrying them

နည်းမျိုးစုံနဲ့ ပြုမူ၊ဖွံ့ဖြိုးဖို့

to behave or develop in different ways.

ဇီဝရုပ်တွေကို သယ်ဆောင်လာစေတာပါ။

Some of those ways result in more copies

ဒီနည်းတွေထဲက တချို့က သန္ဓေပြောင်း

of the mutated gene being passed on,

ဗီဇရဲ့ နောက်ထပ်မူပွားတွေကို

and so forth.

လက်ဆင့်ကမ်းတာတွေဖြစ်စေတယ်။

Nor is there any predetermined plan

စံပုံစံ တစ်ခုဆီ တိုးတက်လာနေတဲ့

progressing towards an ideal form.

ကြိုတင်သတ်မှတ်ထားတဲ့ အစီအစဉ်တစ်ခုလည်း မရှိဘူး။

It's not ideal for the human eye to have a blind spot

အမြင်အာရုံက မြင်လွှာဆီ ထွက်တဲ့နေရာမှာ၊ လူ့မျက်စိအတွက်

where the optic nerve exits the retina,

မျက်ကွယ်ရာ တစ်ခုရှိပေမဲ့၊

but that's how it developed,

ဒါက ရိုးရှင်းတဲ့ မြင်လွှာဆဲလ်တစ်ခုကနေ

starting from a simple photoreceptor cell.

စတင်ပြီး ဖွံ့ဖြိုးခဲ့ပုံပါ။

In retrospect, it would have been

ပြန်သုံးသပ်ရင်၊

much more advantageous for humans to crave

ကယ်လိုရီတွေသာမဟုတ်ဘဲ၊ အာဟာရဓာတ်တွေနဲ့

nutrients and vitamins

ဗီတာမင်တွေကို တောင့်တာက

rather than just calories.

လူသားတွေအတွက် ပိုအကျိုးရှိမှာပါ။

But over the millenia,

ဒါပေမဲ့ ဘိုးဘေးတွေ

during which our ancestors evolved,

ဆင့်ကဲပြောင်းလဲလာတဲ့ နှစ်ထောင်ချီအတွင်း

calories were scarce,

ကယ်လိုရီရှားပါးပြီး

and there was nothing to anticipate

နောက်ပိုင်း ဒီလောက် မြန်မြန်

that this would later change so quickly.

ပြောင်းလဲသွားမယ်လို့ မျှော်မှန်းစရာ ဘာမှမရှိဘူး။

So, evolution proceeds blindly,

ဒါကြောင့် ဆင့်ကဲဖြစ်စဉ်က၊ သဘာဝ လောကမှာတွေ့ရတဲ့

step

မတူကွဲပြားမှု

by step

အားလုံးကို

by step,

ဖန်တီးရင်း

creating all of the diversity we see in the natural world.

တစ်ဆင့်ပြီးတစ်ဆင့် အမြင်အာရုံမဲ့ တိုးတက်နေတာပါ။