What happens to our bodies after we die? - Farnaz Khatibi Jafari

Translator: Nyein Chan Ko Ko Reviewer: sann tint

Since the dawn of humanity,

လူ့သမိုင်းစတဲ့အချိန်တည်းက

an estimated 100.8 billion people have lived and died,

ခန့်မှန်းခြေလူသန်းထောင်ပေါင်း ၁၀၀.၈ လောက် နေထိုင် သေဆုံးခဲ့ပြီးပါပြီ

a number that increases by about .8% of the world's population each year.

နှစ်စဉ်ကမ္ဘာ့လူဦးရေရဲ့ ၀.၈%ရာခိုင်နှုန်း လောက်ရှိပြီး ဆက်လက်တိုးပွားနေတယ်

What happens to all of those people's bodies after they die

သူတို့တွေအားလုံး သေသွားတဲ့အခါ သူတို့ ခန္ဓာကိုယ်တွေကဘယ်လိုဖြစ်သွားသလဲ

and will the planet eventually run out of burial space?

ကမ္ဘာကြီးမှာကော နောက်ဆုံး မြှုပ်စရာနေရာ မကျန် ဖြစ်သွားတော့မှာလား

When a person's heart stops beating,

လူတစ်ယောက်နှလုံးခုန် ရပ်သွားတဲ့အခါ

the body passes through several stages before it begins decomposing.

ပုပ်သိုးခြင်းမဖြင်ခင် ခန္ဓာကိုယ်က အဆင့်တွေအများကြီးကျော်ဖြတ်ရသေးတယ်

Within minutes after death,

သေပြီး မိနစ်ပိုင်းအကြာမှာ

the blood begins settling in the lower-most parts of the body.

ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့ အောက်ဆုံးပိုင်းတွေမှာ သွေးတွေစုထိုင်လာတယ်

Usually eight to twelve hours later,

၈နာရီကနေ ၁၂နာရီကြာတော့

the skin in those areas is discolored by livor mortis, or post-mortem stain.

အဲဒီနေရာတွေမှာ livor mortis လို့ခေါ်တဲ့ သေပြီးဖြစ်တဲ့အကွက်တွေနဲ့အရောင်ပြောင်းလာတယ်

And while at the moment of death the body's muscles relax completely

သေဆုံးသွားချိန်မှာခန္ဓာကိုယ်ကြွက်သားတွေဟာ primary flaccidity ဆိုတဲ့

in a condition called primary flaccidity,

ဖြစ်စဉ်နဲ့လုံးဝပျော့ပြောင်းသွားတယ်

they stiffen about two to six hours later in what's known as rigor mortis.

၂နာရီကနေ ၆နာရီကြာတဲ့အခါမှာတော့ကြွက်သား တောင့်တင်းတာပြီး rigor mortis လို့ခေါ်တယ်

This stiffening spreads through the muscles,

ဒီတောင့်တင်းမှုက ကြွက်သားတလျောက်ပြန့်သွားပြီး

and its speed can be affected by age, gender, and the surrounding environment.

ပြန့်နှုန်းကတော့ အသက်၊လိင်နဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်ခြေနေပေါ်မူတည်တယ်

The body also changes temperature,

ခန္ဓာကိုယ်က အပူချိန်လည်းပြောင်းတယ်

usually cooling off to match its environment.

များသောအားဖြင့် ပတ်ဝန်းကျင်နဲ့လိုက်အောင် အေးစက်သွားလေ့ရှိတယ်

Next comes decomposition,

နောက်တော့ ဘက်တီးရီးယားနဲ့ အင်းဆက်တွေက

the process by which bacteria and insects break apart the body.

ခန္ဓာကိုယ်ကို ဖြိုဖျက်တဲ့ ဆွေးမြည့်တဲ့ဖြစ်စဉ်လာပြီး

Many factors affect the rate of decomposition.

ဆွေးမြည့်နှုန်းကတော့ အချက်များစွာပေါ် မူတည်တယ်

There is, however, a basic guide of the effect of the environment on decompositon

ပတ်ဝန်းကျင်က ဆွေးမြည့်မှုပေါ် သက်ရောက်မှုအကြောင်း လမ်းညွှန်ထားတဲ့

called Casper's Law.

Casper's နိယာမဆိုတာတော့ရှိတယ်

It says that if all other factors are equal,

ပြောတာကတော့အခြားအချက်တွေအားလုံးသာ ညီမယ်ဆိုလျှင်

a body exposed to air decomposes twice as fast as one immersed in water

လေနဲ့ထိတွေ့တဲ့ ခန္ဓာက ရေထဲမှာနှစ်ထားတာထက် ဆွေးမြည့်နှုန်း ၂ဆပိုမြန်တယ်

and eight times as fast as one buried in earth.

မြေကြီးထဲမြှုပ်တာထက် ၈ဆပိုမြန်တယ်

Soil acidity also greatly affects bone preservation.

မြေကြီးရဲ့အက်ဆစ်ဓာတ်ကလည်းအရိုးတွေ တာရှည်ခံမှုပေါ်အကျိုးသက်ရောက်မှုကြီးမားတယ်

High-acidity soils with a pH of less than 5.3

PH ၅.၃ထက်နည်းတဲ့ အက်ဆစ်ဓာတ်များတဲ့မြေက

will rapidly decompose bone,

အရိုးကို မြန်မြန်ဆွေးစေတယ်

whereas in a neutral or basic soil with a pH of 7 or more,

PH ၇ ထက်များတဲ့ သမမြေလိုမျိုးမှာတော့

a skeleton can remain in relatively good condition for centuries.

အရိုးစုက နှစ်ပေါင်းရာနဲ့ချီပြီး ပုံမပျက်ရှိနေနိုင်တယ်

Different cultures throughout history have developed unique approaches to burials.

သမိုင်းတစ်လျှောက် မတူကွဲပြားယဉ်ကျေးမှုတွေက မြေမြှုပ်တာမျိုးစုံကိုဖန်တီးခဲ့ကြတယ်

As far back as the first Neanderthal burials,

ဥရောပကျောက်ခတ်လူသားတွေရဲ့ မြေမြှုပ်မှုမှာတော့

death was accompanied by rituals,

သေဆုံးခြင်းမှာ​ဓလေ့ထုံးတမ်းတွေ တွဲပါလေ့ရှိတယ်

like the positioning, coloring, or decorating of corpses.

နေရာချထားခြင်း၊ အရောင်ဆိုးခြင်း၊ အလောင်းကို အလှဆင်ခြင်းတို့ပေါ့

Traditional Christian burials decorate the body in dress,

ခရစ်ယာန်ရိုးရာ မြေမြှုပ်မှုမှာတော့ ခန္ဓာကိုယ်ကိုအဝတ်အစားဆင်ပေးတယ်

while in traditional Islam,

ရိုးရာ အစ္စလာမ်မှာတော့

a body is wrapped in a piece of ritual fabric

ခန္ဓာကိုယ်ကို ရိုးရာပိတ်တစ်စနဲ့ ပတ်လေ့ရှိပြီး

with the face oriented toward Mecca.

မက္ကာရှိတဲ့အရပ်ကို မျက်နှာမူထားလေ့ရှိတယ်

Traditional Hindus ceremonially burn the body,

ဟိန္ဒူရိုးရာမှာ အခမ်းအနားနဲ့ ခန္ဓာကိုယ်ကို မီးရှို့လေ့ရှိတယ်

and Zoroastrians, followers of one of the oldest monotheistic religions,

ရှေးအကျဆုံးထဲကတစ်ခုဖြစ်တဲ့ ဘုရားတစ်ဆူတည်း ကိုးကွယ်တဲ့ဘာသာဝင်Zoroastrains တွေကတော့

traditionally place bodies atop a tower to expose them to the Sun

ခန္ဓာကိုယ်ကို မျှော်စင်ထိပ်မှာထားပြီး နေရောင်နဲ့

and scavenging birds.`

အပုပ်ကောင်စားငှက်တွေနဲ့ ထိတွေ့စေတယ်

Before the Industrial Revolution, burials were simple and accessible.

စက်မှုတော်လှန်ရေးမတိုင်ခင်မှာတော့ မြေမြှုပ်တာတွေဟာ ရိုးရှင်းလွယ်ကူတယ်

These days, with suitable burial land running out in high-population areas,

ယနေ့မှာတော့လူဦးရေများတဲ့နေရာတွေမှာ မြေမြှုပ်ဖို့သင့်တော်တဲ့နေရာတွေမရှိတော့ဘူး

purchasing private gravesites can be costly,

သီးသန့် မြေကျင်းဝယ်ရတာလည်း တော်တော်ကုန်ကျလို့

and many people can't afford simple burials.

လူတွေက ရိုးရိုးမြေမြှုပ်တာကို မတတ်နိုင်ကြတော့ဘူး

Even cremation, the second most common burial practice in the world,

ကမ္ဘာမှာ ဒုတိယအသုံးပြုဆုံးဖြစ်တဲ့ မီးသဂြိုဟ်မှုကတောင်

comes with a high cost.

ဈေးတော်တော်ကြီးလာပြီ

As for the question of running out of space,

နေရာတွေရှားပါးလာတာနဲ့ပတ်သက်လို့ မေးရင်တော့

the issue isn't so much about total land in the world

ကမ္ဘာပေါ်မှာရှိတဲ့ မြေစုစုပေါင်းနဲ့ဆိုရင် ကိစ္စသိပ်မရှိဘူး

as it is that large populations cluster together within cities.

လူအများကြီးမြို့ကြီးတွေမှာစုနေတာ ဆိုရင်တော့အကြောင်းတစ်ခုဖြစ်လာပြီ

Most of the big cities in the world

ကမ္ဘာပေါ်က မြို့ကြီးတွေအများစုဟာ

may run out of suitable burial grounds within a century.

ရာစုနှစ်တစ်ခုအတွင်းမှာ မြေမြှုပ်စရာ နေရာတွေ ကုန်သွားနိုင်ပါတယ်

For London, it's even sooner.

လန်ဒန်မှာဆို ပိုတောင် စောပြီး

That may happen by 2035.

၂၀၃၅ လောက်မှာ ဖြစ်လာနိုင်တယ်

So are there alternatives to traditional burials

ဒါဆို နေရာပြဿနာကို အထောက်အကူဖြစ်စေမယ့် မြေမြှုပ်ခြင်း အစားထိုး

that might help with the space issue?

နည်းလမ်းများရှိဦးမလား

In some countries, skyscraper cemeteries enable vertical burials.

အချို့နိုင်ငံတွေမှာ မိုးမျှော်သင်္ချိုင်း တွေက ဒေါင်လိုက်မြုပ်နှံခြင်းဖြစ်စေတယ်

Some options focus on the body's relationship with the environment.

အချို့ကတော့ပတ်ဝန်းကျင်နဲ့ ခန္ဓာကိုယ် ဆက်နွယ်မှုကိုအဓိကဦးစားပေးလျက်ရှိတယ်

Promession, for example, freeze-dries and pulverizes the body,

Promession ဆိုတဲ့နည်းမှာတော့ခန္ဓာကိုယ်ကို အေးခဲပြီး မှုန့်ညှက်အောင် ချေကာ၊

creating a powder that can turn into compost

ပေါင်ဒါမှုန့်ဖြစ်အောင်လုပ်ပြီး

when mixed with oxygen and water.

အောက်ဆီဂျင်နဲ့ရေပေါင်းစပ်၊ မြေသြဇာဖြစ်စေတယ်

There are also green burials that use special materials,

အထူးပစ္စည်းတွေသုံးတဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်မထိခိုက်တဲ့ မြှုပ်နည်းတွေရှိတယ်

such as biodegradable caskets,

ဆွေးမြည့်နိုင်တဲ့ခေါင်းတလား၊

urns that sprout trees,

သစ်ပင်ပေါက်စေနိုင်တဲ့ အရိုးအိုး၊

and burial suits that grow mushrooms.

မှိုပွင့်တွေပေါက်စေမယ့် မြုပ်နှံဝတ်စုံ စသဖြင့်ပေါ့

Eternal reefs take that concept to the depths of the ocean

ထာဝရ ကျောက်တန်းတွေကတော့ သမုဒ္ဒရာအောက်ထဲက စိတ်ကူးကိုယူတယ်

using a mixture of ashes and cement to create marine habitats for sea life.

ပြာနဲ့ ဘိလပ်မြေအရောကိုသုံးပြီး ပင်လယ်နေ သတ္တဝါတွေအတွက်နေစရာနေရာကိုဖန်တီးပေးတယ်

Death is an inevitable part of the human condition,

သေဆုံးခြင်းဟာ လူတွေအတွက် ရှောင်လွှဲမရတဲ့ ဖြစ်စဉ်ပါ

but how we treat bodies and burials continues to evolve.

ဒါပေမဲ့ ခန္ဓာနဲ့ မြေမြှုပ်တာကိုဘာလုပ်မယ် ဆိုတာ ဆက်ပြီး အဆင့်ဆင့်ပြောင်းလဲနေမှာပါ

We may each have different spiritual,

ကျွန်ုပ်တို့ဆီမှာ ကွဲပြားတဲ့ အယူဝါဒ

religious,

ဘာသာရေး

or practical approaches to dying,

သေဆုံးခြင်းကို လက်တွေ့ချဉ်းကပ်ပုံတွေ ရှိကြမှာပါ

but the ever-increasing demand for burial space

အမြဲမပြတ်တိုးပွားလာနေတဲ့ မြုပ်နှံရန်နေရာလိုအပ်မှုကတော့

might give us a push to be creative

ဒီခန္ဓာတွေ ဘဝရဲ့ နောက်ဆုံးအဆင့်တွေပြီးရင်

about where our bodies go after the final stages of life.

ဘယ်ကိုသွားရမလဲဆိုတာနဲ့ပတ်သက်ပြီး ဖန်တီးမှုတွေရှိဖို့တွန်အားပေးနေမှာပါ