What happens to our bodies after we die? - Farnaz Khatibi Jafari

Co dzieje się z naszym ciałem po śmierci? - Farnaz Khatibi Jafari

8,437,619 views

2016-10-13 ・ TED-Ed


New videos

What happens to our bodies after we die? - Farnaz Khatibi Jafari

Co dzieje się z naszym ciałem po śmierci? - Farnaz Khatibi Jafari

8,437,619 views ・ 2016-10-13

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Anna Malinowska Korekta: Marta Konieczna
00:06
Since the dawn of humanity,
0
6794
1661
Od początków ludzkości
00:08
an estimated 100.8 billion people have lived and died,
1
8455
5421
żyło i umarło już około 100,8 miliarda osób.
00:13
a number that increases by about .8% of the world's population each year.
2
13876
5360
Liczba ta wzrasta co roku o 0,8%.
00:19
What happens to all of those people's bodies after they die
3
19236
3220
Co dzieje się z tymi wszystkimi ciałami po śmierci?
00:22
and will the planet eventually run out of burial space?
4
22456
4259
Czy na naszej planecie zabraknie miejsc na pochówki?
00:26
When a person's heart stops beating,
5
26715
1791
Gdy ludzkie serce przestaje bić,
00:28
the body passes through several stages before it begins decomposing.
6
28506
4150
ciało przechodzi przez kilka etapów, zanim zacznie się rozkładać.
00:32
Within minutes after death,
7
32656
1631
W przeciągu kilku minut od śmierci
00:34
the blood begins settling in the lower-most parts of the body.
8
34287
3679
krew zaczyna spływać do najniższych partii ciała.
00:37
Usually eight to twelve hours later,
9
37966
2039
Zwykle po czasie od 8 do 12 godzin,
00:40
the skin in those areas is discolored by livor mortis, or post-mortem stain.
10
40005
6079
skóra na tych partiach jest naznaczona przez plamy pośmiertne.
00:46
And while at the moment of death the body's muscles relax completely
11
46084
3812
W chwili śmierci mięśnie całego ciała kompletnie się rozluźniają,
00:49
in a condition called primary flaccidity,
12
49896
2781
w stanie wstępnego wiotczenia.
00:52
they stiffen about two to six hours later in what's known as rigor mortis.
13
52677
5570
Jednak już po 2-6 godzinach drętwieją, wchodząc w fazę stężenia pośmiertnego.
00:58
This stiffening spreads through the muscles,
14
58247
2130
To tężenie rozchodzi się po mięśniach,
01:00
and its speed can be affected by age, gender, and the surrounding environment.
15
60377
5210
a jego szybkość zależy od wieku, płci oraz otoczenia.
01:05
The body also changes temperature,
16
65587
2001
Ciało zmienia również temperaturę.
01:07
usually cooling off to match its environment.
17
67588
3309
Zazwyczaj ochładza się do temperatury otoczenia.
01:10
Next comes decomposition,
18
70897
2158
Następnie przychodzi gnicie,
01:13
the process by which bacteria and insects break apart the body.
19
73055
4183
czyli proces, podczas którego bakterie i insekty rozkładają ciało.
01:17
Many factors affect the rate of decomposition.
20
77238
3039
Na szybkość rozkładu wpływa wiele czynników.
01:20
There is, however, a basic guide of the effect of the environment on decompositon
21
80277
4520
Zazwyczaj jednak można zauważyć pewne prawidłowości,
01:24
called Casper's Law.
22
84797
1961
zwane prawami Caspera.
01:26
It says that if all other factors are equal,
23
86758
2209
Jeżeli inne czynniki mają taką samą wartość,
01:28
a body exposed to air decomposes twice as fast as one immersed in water
24
88967
6231
ciało wystawione na powietrze rozkłada się 2 razy szybciej niż w wodzie
01:35
and eight times as fast as one buried in earth.
25
95198
4124
i 8 razy szybciej niż ciało pochowane w ziemi.
01:39
Soil acidity also greatly affects bone preservation.
26
99322
4232
Kwasowość gleby również ma wpływ na zachowanie szkieletu.
01:43
High-acidity soils with a pH of less than 5.3
27
103554
3427
Silnie kwaśne gleby, o pH mniejszym niż 5,3,
01:46
will rapidly decompose bone,
28
106981
2677
pozwolą na szybki rozkład kości,
01:49
whereas in a neutral or basic soil with a pH of 7 or more,
29
109658
5081
zaś w obojętnych lub zasadowych, z pH większym niż 7,
01:54
a skeleton can remain in relatively good condition for centuries.
30
114739
4946
szkielet może zachować się w stosunkowo dobrym stanie przez wieki.
01:59
Different cultures throughout history have developed unique approaches to burials.
31
119685
4403
Na przestrzeni lat różne kultury wykształciły odmienne sposoby pochówku.
02:04
As far back as the first Neanderthal burials,
32
124088
2632
Pochówkom pierwszych Neandertalczyków
02:06
death was accompanied by rituals,
33
126720
2380
towarzyszyły rytuały,
02:09
like the positioning, coloring, or decorating of corpses.
34
129100
4318
takie jak układanie, malowanie czy dekorowanie ciał.
02:13
Traditional Christian burials decorate the body in dress,
35
133418
3584
Chrześcijanie ozdabiali ciała sukniami,
02:17
while in traditional Islam,
36
137002
1458
zaś w tradycyjnym Islamie
02:18
a body is wrapped in a piece of ritual fabric
37
138460
2480
ciało zawijano w całun
02:20
with the face oriented toward Mecca.
38
140940
3119
i zwracano twarzą w kierunku Mekki.
02:24
Traditional Hindus ceremonially burn the body,
39
144059
2964
Hindusi zazwyczaj palili ciała,
02:27
and Zoroastrians, followers of one of the oldest monotheistic religions,
40
147023
4247
a zaratusztrianie, zwolennicy jednej z najstarszych religii monoteistycznych,
02:31
traditionally place bodies atop a tower to expose them to the Sun
41
151270
4373
umieszczali zwłoki na szczycie wieży, by wystawić je na działanie słońca
02:35
and scavenging birds.`
42
155643
2361
i padlinożernych ptaków.
02:38
Before the Industrial Revolution, burials were simple and accessible.
43
158004
4243
Przed rewolucją przemysłową pogrzeby były skromne i tanie.
02:42
These days, with suitable burial land running out in high-population areas,
44
162247
4944
Teraz gdy w obszarach gęsto zaludnionych jest coraz mniej miejsc na cmentarze,
02:47
purchasing private gravesites can be costly,
45
167191
3099
nabycie własnego miejsca na cmentarzu może być kosztowne,
02:50
and many people can't afford simple burials.
46
170290
2757
a wielu nie może sobie pozwolić nawet na skromny pochówek.
02:53
Even cremation, the second most common burial practice in the world,
47
173047
3815
Nawet kremacja, drugi najczęstszy sposób pochówku na świecie,
02:56
comes with a high cost.
48
176862
2347
jest kosztowna.
02:59
As for the question of running out of space,
49
179209
2183
Wracając do pytania o brak miejsc do pochówku,
03:01
the issue isn't so much about total land in the world
50
181392
2910
sprawa nie tyczy się powierzchni ziem na całym globie,
03:04
as it is that large populations cluster together within cities.
51
184302
4486
lecz raczej dużych skupisk populacji i miast.
03:08
Most of the big cities in the world
52
188788
2189
Większość dużych miast na świecie
03:10
may run out of suitable burial grounds within a century.
53
190977
3593
może zostać bez terenów na pochówki w przeciągu wieku.
03:14
For London, it's even sooner.
54
194570
1820
Londyn znacznie szybciej,
03:16
That may happen by 2035.
55
196390
2493
możliwe, że już w 2035 roku.
03:18
So are there alternatives to traditional burials
56
198883
2959
Czy są alternatywne sposoby pochówku,
03:21
that might help with the space issue?
57
201842
2550
które pomogłyby nam z brakiem miejsca?
03:24
In some countries, skyscraper cemeteries enable vertical burials.
58
204392
4949
W niektórych krajach istnieją wielopiętrowe cmentarze.
03:29
Some options focus on the body's relationship with the environment.
59
209341
3512
Niektóre sposoby skupiają się na relacji ciała z otoczeniem.
03:32
Promession, for example, freeze-dries and pulverizes the body,
60
212853
4940
Na przykład promesja, polegająca na liofilizacji ciała oraz jego granulacji.
03:37
creating a powder that can turn into compost
61
217793
2549
Tworzy się proch, który może zmienić się w kompost,
03:40
when mixed with oxygen and water.
62
220342
2969
jeśli wymiesza się go z tlenem i wodą.
03:43
There are also green burials that use special materials,
63
223311
3147
Istnieją też eko-cmentarze, w których używa się materiałów,
03:46
such as biodegradable caskets,
64
226458
2193
takich jak biodegradowalne trumny,
03:48
urns that sprout trees,
65
228651
1891
urny, z których wyrastają drzewa,
03:50
and burial suits that grow mushrooms.
66
230542
3260
oraz kombinezony obrastające grzybami.
03:53
Eternal reefs take that concept to the depths of the ocean
67
233802
3640
Firma Wieczne Rafy sprowadza ten obrzęd w odmęty oceanu,
03:57
using a mixture of ashes and cement to create marine habitats for sea life.
68
237442
5991
gdzie przy złączeniu prochów z cementem tworzy się morski habitat.
04:03
Death is an inevitable part of the human condition,
69
243433
3119
Śmierć jest nieodłączną częścią ludzkiego istnienia,
04:06
but how we treat bodies and burials continues to evolve.
70
246552
3931
ale sposoby, w jakie traktujemy nasze ciała i pochówki, ciągle się zmieniają.
04:10
We may each have different spiritual,
71
250483
1909
Każdy z nas może mieć inne duchowe,
04:12
religious,
72
252392
981
religijne,
04:13
or practical approaches to dying,
73
253373
2570
czy praktyczne podejście do umierania,
04:15
but the ever-increasing demand for burial space
74
255943
2590
ale stale rosnące zapotrzebowanie na miejsca pochówku
04:18
might give us a push to be creative
75
258533
2159
może nas zmusić do kreatywnego wyboru miejsca,
04:20
about where our bodies go after the final stages of life.
76
260692
3971
gdzie nasze ciało spocznie po ostatnim etapie życia.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7