Why do we kiss under mistletoe? - Carlos Reif

Translator: sann tint Reviewer: Myo Aung

The sight of mistletoe may either send you scurrying

ကျီးပေါင်းပင် မြင်ရတာ သင့်ကို သုတ်သုတ်ပြာပြာ ပြေးစေနိုင်သလို

or if you have your eye on someone,

တစ်စုံတစ်ယောက်ကို သင် မျက်စေ့ကျနေရင်တော့

awaiting an opportunity beneath its snow white berries.

၎င်းရဲ့ဆွတ်ဆွတ်ဖြူဘယ်ရီသီးတွေအောက်မှာ အခွင့်တစ်ခုစောင့်နေတာဖြစ်လောက်တယ်။

But how did the festive Christmas tradition of kissing under mistletoe

ဒါပေမဲ့ ကျီးပေါင်းပင်အောက်မှာ နမ်းတဲ့ ပျော်ပွဲသဘင် ခရစ္စမတ်အစဉ်အလာက

come about?

ဘယ်လို ဖြစ်ပေါ်ခဲ့တာလဲ။

The long lived custom intertwines the mythology and biology

သက်တမ်းကြာရှည်ပြီဖြစ်တဲ့ အစဉ်အလာက ဒီစိတ်ဝင်စားစရာ အပင်ရဲ့ ဒဏ္ဍာရီနဲ့

of this intriguing plant.

ဇီဝဗေဒနဲ့ ရောယှက်နေပါတယ်။

There are more than 1,000 species of mistletoe which grows the world over.

ကမ္ဘာတစ်လွားမှာ ပေါက်တဲ့ ကျီးပေါင်းပင်မျိုးစိတ်

၁၀၀၀ ကျော်ရှိပါတယ်။

In fact, the ancient Europeans were so captivated

တကယ်က ရှေးဟောင်း ဥရောသားတွေဟာ သူတို့ရဲ့ ရိုးရာပုံပြင်တွေမှာ

by the plant’s unusual growth habits that they included it in their legends

ထည့်သွင်းတဲ့အထိတောင်

ဒီအပင်ရဲ့ ထူးခြားတဲ့ ကြီးထွားမှု အလေ့အထတွေရဲ့ ညှို့ယူဖမ်းစားခံလိုက်ရတယ်။

and myths.

In ancient Rome, Pliny the Elder described how

ရှေးဟောင်း ရောမမှာ

ဒီကျီးပေါင်းပင်ဟာနတ်ဘုရားတွေရဲ့ ကောင်းကင်ဘုံကနေ ကြွေကျလာတယ်လို့

the Druid priesthood in ancient England believed that mistletoe

ရှေးဟောင်း အင်္ဂလန်မှ ဘုန်းတော်ကြီး Druid ယုံကြည်ပုံကို Pliny the Elder ကဖော်ပြတယ်။

was a plant dropped down from heaven by the gods;

that explained its unlikely position amongst the high branches

ဒါက အပင်တချို့ရဲ့ ကိုင်းမြင့်တွေကြားမှာ ၎င်းရဲ့ ဖြစ်နိုင်ခြေမရှိတဲ့

of certain trees.

အနေအထားကို ရှင်းပြခဲ့တယ်။

They also believed it had powers of healing and bestowing fertility.

အပင်မှာ ကုသပေးခြင်းနဲ့ သား၊သမီးရနိုင်တဲ့ အစွမ်းတွေ

ရှိတယ်လို့ သူတို့ ယုံကြည်ကြသေးတယ်။

တစ်ချိန်တည်း စကင်ဒီနေးဗီးယန်းရိုးရာပုံပြင် က နတ်ဘုရား Baldr နဲ့ မြတ်နိုးရတဲ့ မိခင်၊

Meanwhile, Scandinavian legends told of the plant’s mystical qualities

in the story of the god Baldur and his adoring mother, Frigg,

အချစ်၊ ထိမ်းမြားမှုနဲ့ သားသမီး ထွန်းကားမှု နတ်သမီး Frigg ပုံပြင်ထဲက

goddess of love, marriage and fertility.

ဒီအပင်ရဲ့ ဆန်းပြားတဲ့ အရည်အသွေးတွေကို ပြောပြတယ်။

Frigg loved her son so much that she commanded every plant,

Frigg ဟာ အပင်တိုင်း၊ တိရစ္ဆာန်တိုင်းနဲ့ သက်မဲ့ အရာဝတ္ထုတိုင်းကို

animal and inanimate object to vow they’d never harm him.

သူ့သားကို လုံးဝ

အန္တရာယ်မပြုမိအောင် အဓိဋ္ဌာန်ပြုဖို့ အမိန့်ပေးတဲ့အထိ သူသားကို သိပ်ချစ်ခဲ့တယ်။

In her fervor, however, she overlooked the mistletoe.

ဒါပေမဲ့ သူ့ရဲ့ စိတ်ထက်သန်မှုမှာ ကျီးပေါင်းပင်ကို သတိမမူမိခဲ့ဘူး။

The mischievous god Loki realized this oversight,

ကျီစယ်တတ်တဲ့ နတ်ဘုရား Loki က ဒီသတိမမူမိတာကို သိသွားခဲ့ပြီး

and pierced Baldur’s heart with an arrow carved from a mistletoe branch.

Baldr ရဲ့ နှလုံးသားကို ကျီးပေါင်းကိုင်းမှ ထွင်းထားတဲ့

မြားနဲ့ ထိုးစိုက်ခဲ့တယ်။

Frigg cried tears of such sadness that they formed

မျက်ရည်တွေက ကျီးပေါင်းပင်ရဲ့

ပုလဲလို ဘယ်ရီသီးတွေဖြစ်တဲ့အထိ Frigg ဟာ ဝမ်းနည်းမျက်ရည်ကျခဲ့ပြီး

the mistletoe’s pearly berries,

making the other gods pity her and agree to resurrect Baldur.

အခြားနတ်ဘုရားတွေ သူ့ကို သနားကာ Baldr ကို ပြန်အသက်သွင်းဖို့ သဘောတူအောင်လုပ်ခဲ့တယ်။

Hearing the news, Frigg became so overjoyed that she transformed

သတင်း ကြားတဲ့အခါ Frigg ဟာ ကျီးပေါင်းပင်ကို သေခြင်းရဲ့ သင်္ကေတကနေ

ငြိမ်းချမ်းမှုနဲ့ အချစ်ရဲ့ သင်္ကေတအဖြစ် ပြောင်းလိုက်တဲ့အထိ

the mistletoe from a symbol of death into one of peace and love.

ဝမ်းသာပီတိဖြစ်ခဲ့တယ်။

She mandated a one day truce for all fights

ရန်ပွဲအားလုံးကို တစ်နေ့တာ စစ်ပြေငြိမ်းမှုတစ်ခု ပြဌာန်းပြီး

and that everyone embraced beneath its branches when they passed

ဖြတ်လျှောက်သွားတဲ့အခါ ကမ္ဘာထဲကို အချစ်တွေ ပိုပျံ့နှံ့စေဖို့

to spread more love into the world.

လူတိုင်းဟာ ၎င်းရဲ့အကိုင်းတွေအောက်မှာ ပွေ့ဖက်ကြတယ်။

In the 17th century, British colonists arriving in the New World

၁၇ ရာစုမှာ

ကမ္ဘာသစ်ကို ရောက်လာနေတဲ့ ဗြိတိသျှ ကိုလိုနီတွေက

found a different but very similar looking species of mistletoe.

ခြားနားပေမဲ့ အလားတူ ပုံပေါက်နေတဲ့

ကျီးပေါင်း မျိုးစိတ်တွေကို တွေ့ရှိခဲ့တယ်။

They applied it to these tales of magic, fertility and love,

သူတို့က မှော်ဆန် ကလေးရနိုင်မှုနဲ့ အချစ် ပုံပြင်တွေမှာ ဒါကို အသုံးပြုခဲ့တယ်။

spreading the mistletoe hanging tradition from Europe into America.

ကျီးပေါင်းပင် ချိတ်ဆွဲခြင်း အစဉ်အလာကို ဥရောပကနေ အမေရိကကို ပျံ့နှံ့စေခြင်းပါ။

၁၈ ရာစုလောက်မှာ

By the 18th century, people in Britain had turned this

ဗြိတိန်က လူတွေဟာ ဒါကို ခရစ္စမတ် အစဉ်အလာတစ်ခုအဖြစ် ပြောင်းခဲ့ပေမဲ့

into a Christmas tradition.

But this custom comes down to more than just human imagination.

ဒီဓလေ့က လူသား စိတ်ကူးစိတ်သန်းထက် ပိုတာအထိ ရောက်သွားပါတယ်။

All of it was inspired by the plant’s intriguing biology.

ဒါအားလုံးက ဒီအပင်ရဲ့ စိတ်ဝင်စားစရာ ဇီဝဗေဒကနေ စေ့ဆော်ပေးတာပါ။

We see mistletoe as a festive decoration, but draped on tree boughs in the wild,

ကျီးပေါင်းပင်ကို ပျော်ပွဲဆင်ယင်မှု တစ်ခုအဖြစ် မြင်ကြပေမဲ့

တောရိုင်းထဲက ကိုင်းမတွေမှာ လွှမ်းခြုတယ်။ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ကပ်ပါးပင်လို့သိကြတယ်။

it’s known as a partly parasitic plant.

Mistletoe relies on modified roots called haustoria

ကျီးပေါင်းပင်ဟာ အခေါက်တွေကို ထိုးဖောက်ပြီး

that penetrate the tree bark and siphon off the water and minerals

သစ်ပင်တွေက ပင်စည်တွေထိ သယ်ဆောင်လာတဲ့

ရေနဲ့ သတ္တုတွေကို စုပ်ထုတ်တဲ့ haustoria

လို့ခေါ်တဲ့ မွမ်းမံထားတဲ့ အမြစ်တွေကို အားထားတယ်။

trees carry up their trunks.

To colonize nearby trees with its seeds,

အစေ့တွေနဲ့ အနီးနားက အပင်တွေကို သိမ်းပိုက်ဖို့

mistletoe depends on birds and other creatures

ကျီးပေါင်းပင်ဟာ အစုကွဲသွားစေဖို့ ငှက်တွေနဲ့

to do the dispersing.

အခြား သတ္တဝါတွေကို အမှီပြုတယ်။

Birds that eat the mistletoe’s sticky white berries

ကျီးပေါင်းပင်ရဲ့ စေးကပ်တဲ့ ဘယ်ရီဖြူတွေကို စားတဲ့ ငှက်တွေဟာ

sometimes get rid of the gluey seeds by wiping them off onto tree bark,

အသီးတွေကို သစ်ပင်အခေါက်မှာ သုတ်ပစ်ရင်း တစ်ခါတစ်ရံ စေးတဲ့ အစေ့တွေကို ရှင်းပစ်တယ်။

or with a bit of luck,

(သို့) နည်းနည်း ကံကောင်းရင် မကြေနိုင်တဲ့ အစေ့တွေကို မစင်စွန့်တယ်။

they excrete the indigestible seed onto a tree where it germinates

အဲဒီမှာ အညှောင့်ပေါက်ပြီး စကြီးထွားတယ်။

and starts to grow.

With its resilience and foliage that stays lush

၎င်းရဲ့ ဒဏ်ခံနိုင်မှု၊ စိမ်းလန်းဆဲ သစ်ရွက်နဲ့အတူ

even while the surrounding trees lose their leaves,

ဘေးဝန်းကျင်က သစ်ပင်တွေကတော့ အရွက်တွေ ကြွေနေစဉ်မှာတောင်

you can see why mistletoe captivated our superstitious ancestors.

ဘာကြောင့် အယူသည်းတဲ့ ဘိုးဘွားတွေကို ကျီးပေါင်းပင်က ဖမ်းစားခဲ့တာကို သိနိုင်တယ်။

They saw these as signs of the plant’s magical qualities and fertility.

ဒါတွေကို အပင်ရဲ့ မှော်ဆန်တဲ့ အရည်အသွေးနဲ့ ကလေးမွေးနိုင်မှု လက္ခဏာတွေအဖြစ် မြင်တယ်။

ယနေ့မှာတောင် ကျီးပေါင်းပင်ဟာ ၎င်း ထောက်ပံ့တဲ့ တောရိုင်းရဲ့

Even today, the mistletoe inspires wonder

with the diversity of wildlife it supports.

ထွေပြားမှုနဲ့ အံ့ဖွယ်ရာကို စေ့ဆော်ပေးတယ်။

More than just a parasite, it’s also known as a keystone species.

ကပ်ပါးတစ်ခုဆိုတာထက် အချက်အချာ မျိုးစိတ်တစ်ခုလို့လည်း သိကြပါသေးတယ်။

It's eaten by a diversity of animals, including deer, elk, squirrels, chipmunks,

ဒါကို တိရစ္ဆာန်မျိုးစုံက စားသောက်ပါတယ်။

သမင် အပါအဝင်

သမင်ကြီး၊

ရှဉ့်တွေ၊

ရှည့်အစင်းတွေ

porcupines, robins, bluebirds, mourning doves,

ဖြူကောင်တွေ၊

မြေလူးငှက်တွေ၊

ငှက်ပြာတွေ၊

ချိုးငှက်တွေနဲ့

and the butterfly genus Delius.

genus Dellas လိပ်ပြာတွေပါ။

Some mistletoe species produce dense bushes,

တချို့ကျီးပေါင်း မျိုးစိတ်တွေက

which are excellent nesting locations for a variety of birds.

ငှက်မျိုးစုံအတွက်အသိုက်လုပ်တဲ့ နေရာကောင်း ဖြစ်တဲ့ ချုံပုတ်ထူတွေ ထုတ်ပေးတယ်။

And despite their parasitic relationship with trees,

သစ်ပင်တွေနဲ့ ကပ်ပါး ဆက်စပ်မှုဆိုပေမဲ့

mistletoes can also help other plants.

ကျီးပေါင်းပင်ဟာ အခြားအပင်တွေကို ကူညီနိုင်သေးတယ်။

For instance, juniper sprouts near mistletoe to benefit

ဥပမာ၊ ကျီးပေါင်းပင်အနီးက ထင်းရှူးချုံ အစို့တွေက

လာလည်တဲ့ ဘယ်ရီစားတဲ့ ငှက်တွေဆီကနေ အကျိုးခံစားဖို့ပါ။

from the visiting berry-eating birds.

Through the many benefits it provides,

၎င်းက ပေးတဲ့ အကျိုးကျေးဇူးများစွာကနေ ကျီးပေါင်းပင်ဟာ ထွေပြားမှုကို

mistletoe influences diversity and allows ecosystems to flourish.

ဩဇာလွမ်းကာ ဂေဟစစနစ်ကို ရှင်သန်ခွင့်ပေးပါတယ်။

You might even say, that for this iconic plant,

ဒီအထင်ကရ အပင်အတွက် ဘဝဟာ ဒဏ္ဍာရီကို တုပတယ်လို့အောင် သင်ပြောနိုင်လောက်တယ်။

life imitates legend.

In the wild, mistletoe has the power to bring things together.

တောရိုင်းထဲမှာ ကျီးပေါင်းပင်မှာ အရာတွကို အတူစုဖို့ စွမ်းအားရှိပြီး

And in our own traditions we see that happening too.

ကျွန်ုပ်တို့ အစဉ်အလာတွေမှာတော့ ဒါ ဖြစ်နေတာကိုလည်း မြင်ရတယ်။