Why do we kiss under mistletoe? - Carlos Reif

959,288 views ・ 2016-12-22

TED-Ed


Vui lòng nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh bên dưới để phát video.

Reviewer: Ngoc Nguyen
00:06
The sight of mistletoe may either send you scurrying
0
6496
2875
Khi thấy nhánh tầm gửi, có thể bạn sẽ bỏ chạy;
00:09
or if you have your eye on someone,
1
9371
2125
còn nếu đang phải lòng ai đó,
00:11
awaiting an opportunity beneath its snow white berries.
2
11496
3208
có thể bạn đang chờ một nụ hôn dưới nhánh tầm gửi quả trắng mọng.
00:14
But how did the festive Christmas tradition of kissing under mistletoe
3
14829
3709
Nhưng truyền thống hôn dưới nhánh tầm gửi vào Giáng Sinh bắt nguồn từ đâu?
00:18
come about?
4
18538
1000
00:19
The long lived custom intertwines the mythology and biology
5
19621
3917
Truyền thống lâu đời này
khởi nguồn với sự đan xen giữa tính thần thoại
và các đặc tính sinh học của loài cây thú vị này.
00:23
of this intriguing plant.
6
23538
1500
00:25
There are more than 1,000 species of mistletoe which grows the world over.
7
25496
4500
Có hơn 1.000 loài tầm gửi mọc khắp nơi trên Trái đất.
00:30
In fact, the ancient Europeans were so captivated
8
30413
2999
Trên thực tế, người châu Âu cổ đại
bị mê hoặc bởi sự phát triển kỳ lạ của chúng
00:33
by the plant’s unusual growth habits that they included it in their legends
9
33412
4542
đến nỗi họ đã đưa chúng vào truyền thuyết.
00:37
and myths.
10
37954
1125
Ở La Mã cổ đại, Pliny lớn kể lại các thầy tư tế ở Anh thời cổ đại
00:39
In ancient Rome, Pliny the Elder described how
11
39246
2625
00:41
the Druid priesthood in ancient England believed that mistletoe
12
41871
3625
tin rằng tầm gửi là loài cây các vị thần trên thiên đàng đánh rơi,
00:45
was a plant dropped down from heaven by the gods;
13
45496
3291
00:49
that explained its unlikely position amongst the high branches
14
49454
3375
giải thích cách mọc khác thường
của các nhánh tầm gửi trên cùng của một số cây.
00:52
of certain trees.
15
52829
1458
00:54
They also believed it had powers of healing and bestowing fertility.
16
54287
3875
Họ cũng tin rằng chúng có sức mạnh chữa lành và tăng khả năng sinh sản.
Bên cạnh đó, truyền thuyết Scandinavia cũng kể về đặc tính thần bí này
00:59
Meanwhile, Scandinavian legends told of the plant’s mystical qualities
17
59412
3625
01:03
in the story of the god Baldur and his adoring mother, Frigg,
18
63037
4292
trong chuyện thần Baldur và người mẹ khả kính của ngài, thần Frigg,
01:07
goddess of love, marriage and fertility.
19
67329
3042
nữ thần tình yêu, hôn nhân và sinh sản.
01:11
Frigg loved her son so much that she commanded every plant,
20
71246
3750
Thần Frigg yêu con mình đến mức bắt mọi loài thực vật, động vật,
01:14
animal and inanimate object to vow they’d never harm him.
21
74996
3792
và các vật vô tri thề không làm tổn thương con bà.
01:19
In her fervor, however, she overlooked the mistletoe.
22
79288
3291
Tuy nhiên, vì nóng lòng, bà quên mất cây tầm gửi.
01:22
The mischievous god Loki realized this oversight,
23
82829
3250
Thần Loki tinh quái nhận ra sai sót này,
01:26
and pierced Baldur’s heart with an arrow carved from a mistletoe branch.
24
86079
4167
nên dùng mũi tên làm bằng tầm gửi bắn vào tim Baldur.
01:30
Frigg cried tears of such sadness that they formed
25
90371
3250
Frigg khóc trong đau đớn,
nước mắt bà biến thành quả tầm gửi,
01:33
the mistletoe’s pearly berries,
26
93621
1958
01:35
making the other gods pity her and agree to resurrect Baldur.
27
95579
3792
làm các thần khác cảm động nên nhất trí hồi sinh Baldur.
01:40
Hearing the news, Frigg became so overjoyed that she transformed
28
100163
4375
Nghe tin, Frigg vô cùng mừng rỡ,
bà biến tầm gửi từ biểu tượng của cái chết thành biểu tượng của tình yêu và hòa bình.
01:44
the mistletoe from a symbol of death into one of peace and love.
29
104538
3958
01:48
She mandated a one day truce for all fights
30
108913
3333
Bà ra lệnh đình chiến một ngày cho mọi cuộc chiến
01:52
and that everyone embraced beneath its branches when they passed
31
112246
3292
và mọi người phải ôm nhau khi đi qua nhánh tầm gửi
01:55
to spread more love into the world.
32
115538
2458
để trải tình yêu khắp thế gian.
01:58
In the 17th century, British colonists arriving in the New World
33
118496
4333
Vào thế kỷ XVII, thực dân Anh đến Thế giới mới
02:02
found a different but very similar looking species of mistletoe.
34
122829
3959
tìm thấy một loài cây khác rất giống tầm gửi,
02:07
They applied it to these tales of magic, fertility and love,
35
127163
3625
nên đưa chúng vào những câu chuyện về phép thuật, sinh sản và tình yêu,
02:11
spreading the mistletoe hanging tradition from Europe into America.
36
131038
3875
phổ biến truyền thống treo tầm gửi từ Châu Âu sang Châu Mỹ.
Đến thế kỷ XVIII, người Anh biến nó thành truyền thống Giáng sinh.
02:16
By the 18th century, people in Britain had turned this
37
136163
3125
02:19
into a Christmas tradition.
38
139288
1375
02:20
But this custom comes down to more than just human imagination.
39
140788
3583
Nhưng truyền thống này không chỉ là sự tưởng tượng của con người.
02:24
All of it was inspired by the plant’s intriguing biology.
40
144496
3625
Tất cả đều được lấy cảm hứng từ đặc tính sinh học kỳ thú của loài cây này.
02:28
We see mistletoe as a festive decoration, but draped on tree boughs in the wild,
41
148788
4875
Ta xem tầm gửi là vật trang trí trong dịp lễ,
nhưng tầm gửi là loài bán kí sinh, bám vào thân cây trong tự nhiên.
02:33
it’s known as a partly parasitic plant.
42
153663
2458
02:36
Mistletoe relies on modified roots called haustoria
43
156496
3375
Tầm gửi dựa vào rễ biến dạng gọi là giác mút
02:39
that penetrate the tree bark and siphon off the water and minerals
44
159871
4167
đâm qua lớp vỏ, hút nước và khoáng chất
02:44
trees carry up their trunks.
45
164038
2000
từ rễ đưa lên cành nhánh.
Để xâm chiếm các cây gần đó,
02:46
To colonize nearby trees with its seeds,
46
166246
2458
tầm gửi dùng chim và các sinh vật khác phát tán hạt.
02:48
mistletoe depends on birds and other creatures
47
168704
3000
02:51
to do the dispersing.
48
171704
1292
02:53
Birds that eat the mistletoe’s sticky white berries
49
173538
2916
Các loài chim ăn quả tầm gửi trắng mọng dính nhớp
02:56
sometimes get rid of the gluey seeds by wiping them off onto tree bark,
50
176454
4417
thi thoảng loại bỏ hạt dính bằng cách chùi vào vỏ cây.
03:00
or with a bit of luck,
51
180871
1333
Hay nếu may mắn, chúng sẽ bài tiết hạt lên cây.
03:02
they excrete the indigestible seed onto a tree where it germinates
52
182204
3959
Từ đây, chúng sẽ nảy mầm và bắt đầu phát triển.
03:06
and starts to grow.
53
186163
1250
03:08
With its resilience and foliage that stays lush
54
188204
2709
Khả năng chống chịu tốt và tán lá lúc nào cũng xanh tươi
03:10
even while the surrounding trees lose their leaves,
55
190913
3000
kể cả khi những cây xung quanh rụng hết lá,
03:13
you can see why mistletoe captivated our superstitious ancestors.
56
193913
3750
có thể thấy tại sao tầm gửi lại hấp dẫn những tổ tiên mê tín của ta đến vậy.
03:18
They saw these as signs of the plant’s magical qualities and fertility.
57
198538
3833
Họ xem đó là biểu trưng cho đặc tính thần kì và sinh sôi của cây.
03:23
Even today, the mistletoe inspires wonder
58
203371
2750
Kể cả ngày nay, tầm gửi vẫn ảnh hưởng lên
03:26
with the diversity of wildlife it supports.
59
206121
2708
nhiều loài sinh vật hoang dã liên quan đến chúng.
03:29
More than just a parasite, it’s also known as a keystone species.
60
209454
4209
Không chỉ là loài kí sinh, chúng còn là loài chủ chốt.
03:33
It's eaten by a diversity of animals, including deer, elk, squirrels, chipmunks,
61
213663
5541
Chúng là thức ăn của nhiều loài động vật như hươu, nai sừng tấm, sóc, sóc chuột,
03:39
porcupines, robins, bluebirds, mourning doves,
62
219204
3959
nhím, chim oanh, chim xanh, chim cu gáy,
03:43
and the butterfly genus Delius.
63
223163
2916
và chi bướm Delius.
03:46
Some mistletoe species produce dense bushes,
64
226163
2666
Vài loài tầm gửi có dạng bụi rậm rạp
03:48
which are excellent nesting locations for a variety of birds.
65
228829
3792
là nơi làm tổ lý tưởng cho nhiều loài chim.
03:53
And despite their parasitic relationship with trees,
66
233329
2875
Dù là loài kí sinh,
03:56
mistletoes can also help other plants.
67
236371
2417
chúng cũng giúp các loài cây khác phát triển.
03:59
For instance, juniper sprouts near mistletoe to benefit
68
239538
3833
Ví dụ, mầm cây bách xù sống gần cây tầm gửi
để hưởng lợi từ chim ăn quả mọng.
04:03
from the visiting berry-eating birds.
69
243371
1958
04:05
Through the many benefits it provides,
70
245579
1875
Nhờ những lợi ích trên,
04:07
mistletoe influences diversity and allows ecosystems to flourish.
71
247454
4125
tầm gửi ảnh hưởng đến đa dạng và phát triển sinh thái.
04:11
You might even say, that for this iconic plant,
72
251913
2458
Với loài cây đặc trưng này, bạn có thể nói,
04:14
life imitates legend.
73
254371
1792
thực tế chẳng khác gì truyền thuyết.
04:16
In the wild, mistletoe has the power to bring things together.
74
256246
3333
Trong tự nhiên, tầm gửi có sức mạnh đem mọi loài đến gần nhau hơn,
04:19
And in our own traditions we see that happening too.
75
259579
2959
trong truyền thống của con người cũng vậy.
Về trang web này

Trang web này sẽ giới thiệu cho bạn những video YouTube hữu ích cho việc học tiếng Anh. Bạn sẽ thấy các bài học tiếng Anh được giảng dạy bởi các giáo viên hàng đầu từ khắp nơi trên thế giới. Nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh hiển thị trên mỗi trang video để phát video từ đó. Phụ đề cuộn đồng bộ với phát lại video. Nếu bạn có bất kỳ nhận xét hoặc yêu cầu nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi bằng biểu mẫu liên hệ này.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7