What is a gig economy?

Translator: Sanntint Tint Reviewer: Myo Aung

The year is 1194.

အချိန်က ၁၁၉၄ ခုနှစ်ပါ။

Maurice De Bracy, enemy to the English crown,

အင်္ဂလိပ် သရဖူရဲ့ရန်သူ Maurice De Bracy ဟာ

is locked in combat with a mysterious Black Knight.

ပဟေဠိဆန်တဲ့ Black Knight နဲ့ တိုက်ခိုက်ရာမှာ ပိတ်မိနေတယ်။

Suddenly, the Black Knight gains the upper hand.

ရုတ်တရက် Black Knight က အသာစီးရသွားတယ်။

He whispers his true identity in De Bracy’s ear:

သူက De Bracy ကို သူ အစစ်အမှန်က ဘယ်သူဆိုတာကို တီးတိုးပြောလိုက်တယ်။

King Richard the Lionheart of England.

အင်္ဂလန်ရဲ့ ခြင်္သေ့နှလုံးသား King Richard ပါ။

De Bracy yields.

De Bracy အရှုံးပေးလိုက်တယ်။

Later, De Bracy offers to let King Richard use his army of “Free Lances,”

နောက်တော့ King Richard က De Bracy ကို “FreeLances”တပ်ကို သုံးခွင့် ကမ်းလှမ်းတယ်။

mercenary soldiers who were free to use their lances in service

အခကြေးငွေ အများဆုံး ပေးသူတိုင်းအတွက် လှံတွေကို လွတ်လွတ်လပ်လပ်

of whoever paid the most.

သုံးနိုင်တဲ့ ကြေးစားစစ်သားတွေပါ။

That’s how it plays out in Sir Walter Scott’s 1819 novel, “Ivanhoe.”

ဒါက Sir Walter Scott ရဲ့ ၁၈၁၉ ဝတ္ထု “Ivanhoe” မှာ ဒါကို သရုပ်ဖော်ပုံပါ။

Scott didn’t coin the term, but it was probably this use that stuck,

Scott က ဝေါဟာရကို မထွင်ခဲ့ပေမဲ့ ဒါက စွဲနေတဲ့ အသုံးဖြစ်လောက်ပြီး

and evolved to describe someone who works independently of any single company.

တစ်ခုတည်းသော ကုမ္ပဏီတစ်ခုခုရဲ့ လွတ်လပ်စွာ အလုပ်လုပ်သူကို ဖော်ပြဖို့ ပြောင်းလဲလာတယ်။

That independence seems to make people happy.

လွတ်လပ်မှုဟာ လူတွေကို ပျော်ရွှင်စေပုံရတယ်။

A 2016 survey of freelancers in six countries

နိုင်ငံ ခြောက်နိုင်ငံက အလွတ်တန်း အလုပ်တွေရဲ့ ၂၀၁၆ ခုနှစ် စစ်တမ်းတစ်ခုအရ

found that those who freelance by choice— 70% of respondents, by the way—

ရွေးချယ်မှုအရ အလွတ်တန်း အလုပ်လုပ်သူ ပါဝင်ဖြေဆိုသူတွေရဲ့ ၇၀ % ဟာ၊ အထူးသဖြင့်

were happier than people in traditional jobs,

သူတို့ အလုပ်လုပ်တဲ့ အချိန်နဲ့ နေရာအရ လွတ်လပ်မှုနဲ့

specifically when it came to things like independence and flexibility

ပြောင်းလွယ်နိုင်တာလို အရာတွေနဲ့ ပတ်သက်တဲ့အခါ

in terms of where and when they work.

သမားရိုးကျ လုပ်သူတွေထက် ပိုပျော်တာကို တွေ့ရတယ်။

In a survey conducted in the US,

အမေရိကမှာ ကောက်ယူခဲ့တဲ့ စစ်တမ်းတစ်ခုမှာ

half of freelancers said there was no amount of money

အလွတ်တန်း လုပ်ကိုင်သူ ထက်ဝက်က သူတို့ကို သမားရိုးကျ လုပ်သားအင်အားစုဆီ

that would convince them to rejoin the traditional workforce.

ပြန်ဝင်ရောက်ဖို့ ဆွဲဆောင်နိုင်တဲ့ ငွေကြေးပမာဏ မရှိဘူးလို့ဆိုတယ်။

At some point in your life— maybe even now—

သင့်ဘဝရဲ့ တစ်ချိန်ချိန်- အခုတောင်မှ

you might wonder whether freelancing is right for you.

အလွတ်တန်းလုပ်တာက သင့်အတွက် သင့်တော်လားလို့ တွေးမိနိုင်တယ်။

You'll need a few things to be successful.

အောင်မြင်ဖို့အတွက် တချို့အရာတွေ လိုအပ်လိမ့်မယ်။

First, you'll need a skill that's in demand.

ပထမ အများလိုအပ်နေတဲ့ အရည်အချင်းတစ်ခု လိုအပ်တယ်။

This can be as universal as driving a car to as specialized as neurosurgery,

ဒါက ကားမောင်းတာကနေ အာရုံကြောခွဲစိတ်မှုလို အထူးပြုအထိ အများနဲ့ဆိုင်တာ ဖြစ်နိုင်ပြီး

and it can be in pretty much any field.

နယ်ပယ်တိုင်းနီးပါးမှာ ဖြစ်နိုင်တယ်။

The more people who want your skill, and the fewer people who have it,

သင့်ကျွမ်းကျင်မှုကို လိုချင်တဲ့သူ များလေ၊ ရှိတဲ့လူက နည်းလေ၊

the more you can charge for your services.

ဝန်ဆောင်မှုတွေအတွက် ပို အခကြေးငွေ ယူနိုင်လေပါ။

Next, you’ll need to transform yourself into an entrepreneur.

ဒီနောက် သင့်ကိုယ်သင် စွန့်ဦးတီထွင်သူ အဖြစ် ပြောင်းလဲဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။

Before freelancers can do any work, they have to find it.

အလွတ်တန်းသမားတွေက ဘယ်အလုပ်မဆို မလုပ်ခင် ဒါကို ရှာဖို့လိုတယ်။

That takes marketing your services, negotiating contracts,

ဒါက သင့်ဝန်ဆောင်မှုတွေကို စျေးကွက်ဖောက်တာ၊ စာချုပ်တွေ ညှိနှိုင်းတာ၊

building a network of satisfied clients,

စိတ်ကျေနပ်မှုရှိတဲ့ ဖောက်သည် ကွန်ရက်တစ်ခု ဆောက်တာနဲ့

and a whole set of administrative skills like project management,

ပရောဂျက် စီမံခန့်ခွဲမှု၊ အချိန် စီမံခန့်ခွဲမှုနဲ့ စာရင်းကိုင်တာလို

time management, and accounting.

စီမံရေးရာ ကျွမ်းကျင်မှုအစုံအလင် လိုအပ်တယ်။

And thirdly, if you can afford it,

တတိယအနေနဲ့ သင်က ငွေကြေးတတ်နိုင်ရင်

it's probably a good idea to budget for some benefits for yourself

ကိုယ်တိုင်ရော မိသားစုအတွက်ပါ အကျိုးခံစားခွင့်အတွက် ဘတ်ဂျက်ချဖို့

and maybe your family.

အကြံကောင်းဖြစ်နိုင်တယ်။

Freelancers don’t automatically get perks that some salaried jobs offer,

အလွတ်တန်းသမားတွေဟာ လစာရတဲ့ အားလပ်ရက်၊ ဖျားနာခွင့်၊ အသက် အာမခံ၊ကောလိပ် ကျောင်းလခ၊

like paid vacation or sick leave, life insurance,

အငြိမ်းစား အစီအစဉ်တွေလို လခစား အလုပ်အချို့က ပေးတဲ့

college tuition, or retirement plans.

အကျိုးခံစားခွင့်တွေ အလိုအလျောက် ရမှာမဟုတ်ဘူး။

In countries like the US,

အစိုးရက လူအများစုကို

where the government doesn’t provide healthcare to most people,

ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှု မပေးတဲ့ အမေရိကလိုနိုင်ငံတွေမှာ

freelancers are responsible for that, too.

အလွတ်တန်းသမားတွေဟာ ဒါအတွက် တာဝန်ရှိတယ်။

Freelancing has been around for a long time;

အလွတ်တန်းအလုပ်လုပ်တာက အချိန်အတော် ကြာပြီဆိုပေမဲ့

but digital freelancing platforms like Uber, Lyft, and Fiverr are pretty new.

Uber၊ Lyft နဲ့ Fiverr လို ဒစ်ဂျစ်တယ် အလွတ်တန်း အလုပ် ပလက်ဖောင်းတွေက အသစ်တွေပါ၊

They say they’ll connect you with clients and take care of some

သင် အလုပ်အပေါ် အာရုံစိုက်နိုင်စေဖို့ သင့်ကို ဖောက်သည်တွေနဲ့

of the entrepreneurial and administrative stuff so you can focus on the work.

စွန့်ဦးတီထွင်နဲ့ စီမံရေးဆိုင်ရာတချို့ကို သူတို့က တာဝန်ယူမယ်လို့ ဆိုကြပေမဲ့

But there are some hidden costs to consider.

ထည့်စဉ်းစားစရာ လျှို့ဝှက် ကုန်ကျစရိတ် တချို့ရှိပါတယ်။

First, your life may not be as flexible as you think.

ပထမ သင့်ဘဝဟာ သင်ထင်သလောက် ပြုလွယ်ပြင်လွယ်မဖြစ်နိုင်ဘူး။

For example, if you're a rideshare driver, you get to choose when to work,

ဥပမာ သင်ဟာ rideshare ယာဉ်မောင်းဆိုရင် အလုပ်လုပ်ရမယ့်အချိန်ကို ရွေးချယ်နိုင်ပေမဲ့

but not how:

ဘယ်လိုဆိုတာကိုမရဘူး။

the app recommends what route to take,

အက်ပ်က သွားရမယ့် လမ်းကို အကြံပြုတယ်၊

enforces how you act with the threat of low customer ratings,

နိမ့်တဲ့ ဖောက်သည် အဆင့်တွေ သတ်မှတ်နှုန်းရဲ့ ခြိမ်းခြောက်မှုအတိုင်း

and sets your rate.

လုပ်ပုံကိုပြဋ္ဌာန်းတယ်။

Those rates may be so low that you end up working more

ဒီနှုန်းတွေနိမ့်လွန်းတော့ လခစား အချိန်ပြည့် အလုပ်တစ်ခုရှိရင်

than if you had a salaried full-time job.

ဒါထက် ပိုပြီး အလုပ်လုပ်ရနိုင်တယ်။

Speaking of rates,

နှုန်းထားတွေဆိုလို့

it can be hard to figure out exactly how much money you’ll make.

သင် ငွေဘယ်လောက်ရမယ်ဆိုတာ အတိအကျ ခန့်မှန်းဖို့ ခက်တယ်။

Earnings vary based on location;

တည်နေရာပေါ်မူတည်ကာ ဝင်ငွေ ကွဲပြားတယ်။

platforms might advertise hourly rates that don’t factor in expenses,

ပလက်ဖောင်းတွေ ကုန်ကျစရိတ် အခြေမခံတဲ့ နာရီအလိုက် နှုန်းတွေကို ကြော်ငြာနိုင်ပြီး

and large scale data on actual earnings is sparse.

တကယ်ရရှိတဲ့ ဝင်ငွေဆိုင်ရာ ကြီးမားတဲ့ ဒေတာက နည်းတယ်။

One of the largest data sets we have is from Uber.

အကြီးဆုံး ဒေတာစုတွေထဲက တစ်ခုက Uber ကနေပါ။

It contains 740 million trips by 1.8 million drivers

၎င်းမှာ ၂၀၁၅ ကနေ ၂၀၁၇ ခုနှစ်အတွင်း ယာဉ်မောင်း ၁.၈ သန်းရဲ့ ခရီးစဉ်ပေါင်း

between 2015 and 2017.

သန်း ၇၄၀ ပါဝင်တယ်။

Researchers analyzed these figures in a 2018 paper

သုတေသီတွေက ဒီကိန်းတွေကို ၂၀၁၈ စာတမ်းတစ်ခုမှာ ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာပြီး

and found that once you deduct Uber's cut and the cost of business expenses,

Uber ရဲ့ဖြတ်တောက်မှုနဲ့ လုပ်ငန်း ကုန်ကျစရိတ်တွေကို ဖြတ်တောက်လိုက်တာနဲ့

drivers’ average earnings dropped from about $22 an hour to about $12 an hour.

ယာဉ်မောင်း ပျမ်းမျှဝင်ငွေဟာ တစ်နာရီ ၂၂ ကနေ ၁၂ ဒေါ်လာခန့်အထိ ကျသွားတာကိုတွေ့ရှိခဲ့တယ်။

And buying benefits would reduce that number even more.

ဝယ်ယူမှု အကျိုးခံစားခွင့်တွေက ဒီအရေအတွက်ထက် ပိုတောင် လျော့မှာပါ။

And there is a lot of variability in working conditions

မတူညီတဲ့ gig platform တွေမှာ အလုပ်လုပ်တဲ့ အခြေအနေတွေမှာ

across different gig platforms.

ကွဲလွဲမှုတွေအများကြီးရှိတယ်။

For example, the company 99 in Brazil operates a rideshare platform

ဥပမာ ဘရာဇီးက ကုမ္ပဏီ 99 က အထုတ်တွေ ပေးပို့ဖို့ လူများစွာအသုံးပြုတဲ့

that many people use to deliver packages.

rideshare ပလက်ဖောင်းကို လုပ်ဆောင်တယ်။

Drivers are matched with shippers, and 99 takes a cut.

ယာဉ်မောင်းတွေဟာ ပို့ဆောင်သူတွေနဲ့ တွဲပေးပြီး 99 က ဖြတ်တယ်။

The company’s terms and conditions hold both the shipper and the driver

ကုမ္ပဏီ စည်းကမ်းသတ်မှတ်ချက်တွေက အထုပ်တစ်ထုပ် ခိုးခံရရင် အပါအဝင်

liable for anything that could go wrong—

မှားသွားနိုင်တာတွေအတွက် ပို့ဆောင်သူနဲ့

including things like if a package gets stolen.

ယာဉ်မောင်းနှစ်ဦးစလုံးမှာ တာဝန်ရှိတာပါ။

If you’re considering joining the app economy

သင်က အက်ပ်စီးပွားရေးမှာ ပါဝင်ဖို့ စဉ်းစားနေပြီး

and don’t want to read all the fine print,

မထင်မရှားရေးထားတာတွေကို မဖတ်ချင်ရင်

there’s a network of researchers who publish ratings of platforms

တရားမျှတတဲ့ အလုပ် ၅ မျိုးကို အခြေခံကာ ပလက်ဖောင်းတွေရဲ့

based on five categories of fair employment.

အဆင့်သတ်မှတ်ချက်တွေကို ထုတ်ဝေတဲ့ သုတေသီကွန်ရက်တစ်ခု ရှိတယ်။

Digital gig platforms come with drawbacks

ဒစ်ဂျစ်တယ် gig ပလက်ဖောင်းမှာ အားနည်းချက်တွေ

and may not provide a reliable living wage.

ရှိပြီး စိတ်ချရတဲ့ နေထိုင်ရေး လုပ်ခကို မပေးနိုင်ဘူး။

But for many around the world who don’t have the luxury of choice

ဒါပေမဲ့ ရွေးချယ်ခွင့် မရှိတဲ့ ကမ္ဘာတဝှမ်းက တတ်နိုင်သမျှ အမြန်ဆုံး

and need to make money as soon as possible,

ငွေရှာလိုသူ အများစုအတွက်

like, say, if you just lost your job,

အလုပ်ပြုတ်သွားရင်

the gig economy is the easiest and fastest place to get hired.

gig economy က အလုပ်ခန့်ခံရဖို့ အလွယ်ဆုံး နဲ့ အမြန်ဆုံး နေရာတစ်ခုပါ။

For this reason, some have called it an “alternative safety net.”

ဒါကြောင် တချို့က “အခြားရွေးစရာ ဘေးကင်းရေး ကွန်ရက်” လို့ခေါ်ကြတယ်။

So, considering all these factors and many others,

ဒါကြောင့် ဒီအချက်တွေနဲ့ တခြားအချက်များစွာကို ထည့်စဉ်းစားရင်း

should you dip your toes into the gig economy? Or dive in?

သင် gig စီးပွားရေးမှာ ခြေစနင်းသင့်လား။ ဒါမှမဟုတ် ပစ်ဝင်လိုက်မလား။

Ask yourself: how much do you value flexibility or autonomy?

သင့်ကိုယ်သင် မေးပါ။ ပြောင်းလွယ်မှု(သို့) လွတ်လပ်ခွင့်ကို သင် ဘယ်လောက်တန်ဖိုးထားလဲ။

Do you prefer to work within an established structure,

အခြေကျနေတဲ့ ဖွဲ့စည်းမှုမှာ အလုပ်လုပ်တာ သို့မဟုတ် ကိုယ်ပိုင်

or to make your own?

လုပ်တာကို နှစ်သက်လား။

Are you willing to network to find new clients?

ဖောက်သည်အသစ်တွေရှာဖို့ ကွန်ရက် ချိတ်ဆက်ချင်လား။

Are you organized and self-directed?

သင်ကိုယ်တိုင် စီစဉ် လမ်းညွှန်နေလား။

And perhaps most importantly,

အရေးအကြီးဆုံးဖြစ်လောက်တာက

how much do you value knowing exactly what you'll earn from week to week?

တစ်ပတ်ချင်း ဝင်ငွေရမယ်ဆိုတာ အတိအကျ သိတာကို သင် ဘယ်လောက်တန်ဖိုးထားပါသလဲ။