What is a gig economy?

Tłumaczenie: Mateusz Sieminski Korekta: Ola Królikowska

The year is 1194.

Rok 1194.

Maurice De Bracy, enemy to the English crown,

Maurycy de Bracy, wróg angielskiej Korony,

is locked in combat with a mysterious Black Knight.

pojedynkuje się z tajemniczym Czarnym Rycerzem.

Suddenly, the Black Knight gains the upper hand.

Nagle rycerz zdobywa przewagę

He whispers his true identity in De Bracy’s ear:

i wyszeptuje przeciwnikowi swoje prawdziwe imię.

King Richard the Lionheart of England.

Król Anglii Ryszard I Lwie Serce.

De Bracy yields.

De Bracy ustępuje,

Later, De Bracy offers to let King Richard use his army of “Free Lances,”

po czym oferuje królowi armię “wolnych strzelców”,

mercenary soldiers who were free to use their lances in service

czyli najemników, którzy mogą decydować o przyjmowaniu

of whoever paid the most.

najlepiej płatnych zleceń.

That’s how it plays out in Sir Walter Scott’s 1819 novel, “Ivanhoe.”

To akcja powieści Waltera Scotta z 1819 roku “Ivanhoe”.

Scott didn’t coin the term, but it was probably this use that stuck,

Scott nie wymyślił tego pojęcia, ale to użycie najbardziej się przyjęło,

and evolved to describe someone who works independently of any single company.

a z czasem zaczęto go używać, żeby opisać osoby pracujące bez etatu.

That independence seems to make people happy.

Ta niezależność podoba się wielu ludziom.

A 2016 survey of freelancers in six countries

Przeprowadzona w sześciu krajach ankieta z 2016 roku pokazała,

found that those who freelance by choice— 70% of respondents, by the way—

że ludzie pracujący jako freelancerzy, czyli około 70% respondentów,

were happier than people in traditional jobs,

są szczęśliwsi od pracujących na etacie,

specifically when it came to things like independence and flexibility

zwłaszcza ze względu na niezależność i możliwość wyboru

in terms of where and when they work.

miejsca i czasu pracy.

In a survey conducted in the US,

W ankiecie, którą przeprowadzono w USA,

half of freelancers said there was no amount of money

połowa freelancerów stwierdziła, że za żadne pieniądze

that would convince them to rejoin the traditional workforce.

nie przeszłaby na etat.

At some point in your life— maybe even now—

Wy pewnie też zastanawialiście się kiedyś,

you might wonder whether freelancing is right for you.

czy praca freelancera byłaby dla was odpowiednia.

You'll need a few things to be successful.

Żeby odnieść sukces, musicie pamiętać o kilku rzeczach.

First, you'll need a skill that's in demand.

Po pierwsze powinniście mieć coś, na co jest popyt.

This can be as universal as driving a car to as specialized as neurosurgery,

To może być umiejętność prowadzenia pojazdu lub wiedza specjalistyczna.

and it can be in pretty much any field.

Dziedzina pracy nie ma tu znaczenia.

The more people who want your skill, and the fewer people who have it,

Większy popyt oznacza, że mniej ludzi będzie mogło go zaspokoić,

the more you can charge for your services.

co wpłynie na wzrost cen waszych usług.

Next, you’ll need to transform yourself into an entrepreneur.

Po drugie będziecie musieli stać się przedsiębiorcami.

Before freelancers can do any work, they have to find it.

Freelancerzy muszą sami znaleźć sobie zlecenia.

That takes marketing your services, negotiating contracts,

To wiąże się z marketingiem, negocjowaniem kontraktów,

building a network of satisfied clients,

tworzeniem sieci zadowolonych klientów

and a whole set of administrative skills like project management,

oraz wieloma elementami administracyjnymi, takimi jak zarządzanie projektami,

time management, and accounting.

organizacja czasu czy księgowość.

And thirdly, if you can afford it,

Po trzecie, jeśli będzie was na to stać,

it's probably a good idea to budget for some benefits for yourself

powinniście zainwestować w dodatkowe korzyści dla was

and maybe your family.

i waszej rodziny.

Freelancers don’t automatically get perks that some salaried jobs offer,

Freelancerom automatycznie nie przysługują takie korzyści jak pracownikom etatowym,

like paid vacation or sick leave, life insurance,

czyli na przykład płatny urlop, zwolnienie lekarskie,

college tuition, or retirement plans.

ubezpieczenie, dopłata do edukacji lub planu emerytalnego.

In countries like the US,

W takich krajach jak USA,

where the government doesn’t provide healthcare to most people,

gdzie rząd nie zapewnia darmowej opieki zdrowotnej większości ludziom,

freelancers are responsible for that, too.

freelancerzy muszą wziąć to pod uwagę.

Freelancing has been around for a long time;

Freelancing nie jest niczym nowym,

but digital freelancing platforms like Uber, Lyft, and Fiverr are pretty new.

ale cyfrowe platformy, takie jak Uber, Lyft czy Fiverr, są dostępne od niedawna.

They say they’ll connect you with clients and take care of some

Wiele z nich obiecuje, że znajdzie wam klientów i zajmie się

of the entrepreneurial and administrative stuff so you can focus on the work.

niektórymi obowiązkami administracyjnymi, żebyście mogli skupić się na pracy.

But there are some hidden costs to consider.

Ale istnieją pewne ukryte koszty.

First, your life may not be as flexible as you think.

Wasze życie może nie być aż tak elastyczne, jak się wydaje.

For example, if you're a rideshare driver, you get to choose when to work,

Na przykład, jeśli jesteście kierowcami, to wy ustanawiacie wasz czas pracy,

ale nie macie wpływu na jej przebieg,

but not how:

the app recommends what route to take,

bo aplikacja pokazuje wam zalecaną trasę

enforces how you act with the threat of low customer ratings,

i wpływa na wasze zachowania, strasząc was niską oceną klientów,

and sets your rate.

oraz ustala wasze stawki.

Those rates may be so low that you end up working more

Te stawki bywają często tak niskie, że pracujecie dużo więcej

than if you had a salaried full-time job.

niż w przypadku pracy na pełen etat.

Speaking of rates,

Jeśli chodzi o stawki,

it can be hard to figure out exactly how much money you’ll make.

trudno obliczyć, ile tak naprawdę zarobicie.

Earnings vary based on location;

Zarobki różnią się w zależności od miejsca pracy.

platforms might advertise hourly rates that don’t factor in expenses,

Platformy reklamują swoje stawki, nie uwzględniając kosztów,

and large scale data on actual earnings is sparse.

a ilość danych pokazujących prawdziwe zarobki jest niewystarczająca.

One of the largest data sets we have is from Uber.

Największy zbiór danych pochodzi z firmy Uber.

It contains 740 million trips by 1.8 million drivers

Zawiera on 740 milionów kursów wykonanych przez 1,9 miliona kierowców

between 2015 and 2017.

w latach 2015-2017.

Researchers analyzed these figures in a 2018 paper

Badacze przeanalizowali te liczby w badaniu z 2018 roku,

and found that once you deduct Uber's cut and the cost of business expenses,

w którym stwierdzono, że po uwzględnieniu kosztów i opłat pobieranych przez Ubera

drivers’ average earnings dropped from about $22 an hour to about $12 an hour.

wychodzi na to, że zarobek godzinowy kierowców spada z 22 do 12 dolarów.

And buying benefits would reduce that number even more.

A koszty dodatkowych korzyści obiniżyłyby te zarobki jeszcze bardziej.

And there is a lot of variability in working conditions

Warunki pracy różnią się

across different gig platforms.

w zależności od platformy.

For example, the company 99 in Brazil operates a rideshare platform

Brazylijska firma “99”, która oferuje usługi ridesharingowe,

that many people use to deliver packages.

jest często wykorzystywana do dostarczania przesyłek.

Drivers are matched with shippers, and 99 takes a cut.

Kierowcy są łączeni ze spedytorami, a firma “99” pobiera dodatkowe opłaty.

The company’s terms and conditions hold both the shipper and the driver

Zasady i warunki firmy określają, że zarówno spedytorzy jak i kierowcy

liable for anything that could go wrong—

ponoszą odpowiedzialność, jeśli coś pójdzie nie tak,

including things like if a package gets stolen.

na przykład w przypadku kradzieży przesyłki.

If you’re considering joining the app economy

Jeśli planujecie pracować na takich platformach,

and don’t want to read all the fine print,

ale nie chcecie zagłębiać się w szczegóły umowy,

there’s a network of researchers who publish ratings of platforms

istnieje sieć badaczy, którzy publikują oceny tych platform

based on five categories of fair employment.

na podstawie pięciu zasad uczciwego zatrudnienia.

Digital gig platforms come with drawbacks

Platformy cyfrowe mają swoje wady

and may not provide a reliable living wage.

i świadczenie usług za ich pomocą może nie być opłacalne.

But for many around the world who don’t have the luxury of choice

Ale dla wielu ludzi z całego świata, którzy nie mają innych opcji,

and need to make money as soon as possible,

a muszą szybko zarobić pieniądze,

like, say, if you just lost your job,

bo na przykład stracili pracę,

the gig economy is the easiest and fastest place to get hired.

te platrofmy są najłatwiejszą i najszybszą formą zarobku.

For this reason, some have called it an “alternative safety net.”

Dlatego niektórzy nazywają je “dodatkową siatką zabezpieczającą“.

So, considering all these factors and many others,

Biorąc pod uwagę te czynniki,

should you dip your toes into the gig economy? Or dive in?

czy uważacie, że powinniście spróbować sił w ekonomii na żądanie?

Ask yourself: how much do you value flexibility or autonomy?

Czy elastyczność i niezależność są tego warte?

Do you prefer to work within an established structure,

Chcecie pracować dla uznanej firmy

czy może sami chcecie stworzyć taką firmę?

or to make your own?

Are you willing to network to find new clients?

Czy chcecie znajdować klientów, tworząc nowe znajomości?

Are you organized and self-directed?

Czy jesteście zorganizowanymi osobami?

And perhaps most importantly,

I być może najważniejsze pytanie,

how much do you value knowing exactly what you'll earn from week to week?

czy chcecie wiedzieć, ile tak naprawdę zarabiacie każdego tygodnia?