Who decides what art means? - Hayley Levitt

Translator: sann tint Reviewer: Myo Aung

Imagine you and a friend are strolling through an art exhibit

သင်နဲ့ သင့်မိတ်ဆွေဟာ ပန်းချီပြပွဲတစ်ခုကို ဖြတ်လျှောက်နေပြီး

and a striking painting catches your eye.

သိသာလှတဲ့ ပန်းချီကားတစ်ချပ်ကို မျက်စိကျမိတယ်ဆိုပါစို့။

The vibrant red appears to you as a symbol of love,

အနီရောင်စိုစိုက အချစ်ရဲ့ သင်္ကေတအဖြစ် သင့်မှာပေါ်လာပေမဲ့

but your friend is convinced it's a symbol of war.

သင့်မိတ်ဆွေကတော့ စစ်ရဲ့သင်္ကေတအဖြစ် ယုံကြည်မိတယ်။

And where you see stars in a romantic sky,

ကြည်နူးဖွယ် ကောင်းကင်ထဲမှာ ကြယ်တွေကို သင်မြင်တဲ့နေရာမှာ

your friend interprets global warming-inducing pollutants.

သင့်မိတ်ဆွေက ကမ္ဘာကြီးပူနွေးလာမှုရဲ့ ညစ်ညမ်းပစ္စည်းတွေဖြစ်တယ်လို့ အနက်ကောက်တယ်။

To settle the debate, you turn to the internet, where you read

ငြင်းခုံမှုကိုဖြေရှင်းဖို့ အင်တာနက်ဆီ သင်ဦးတည်လိုက်တယ်၊။

that the painting is a replica of the artist's first-grade art project:

အဲဒီမှာ ပန်းချီကားဟာ ပန်းချီဆရာရဲ့ ပထမတန်း ပန်းချီပရောဂျက်ရဲ့ ပုံတူဆိုတာ သင်ဖတ်ရတယ်

Red was her favorite color and the silver dots are fairies.

အနီရောင်က သူမ အကြိုက်ဆုံးအရောင်ဖြစ်ပြီး ငွေရောင်အစက်လေးတွေက နတ်သမီးတွေတဲ့။

You now know the exact intentions that led to the creation of this work.

အခု ဒီလက်ရာဖန်တီးမှုကိုဖြစ်စေတဲ့ တိကျတဲ့ ရည်ရွယ်ချက်တွေကို သင်သိပြီ။

Are you wrong to have enjoyed it as something the artist didn’t intend?

အနုပညာရှင်က မရည်ရွယ်ခဲ့တာကို ကြည်နူးမိခဲ့တာ သင်မှားလား။

Do you enjoy it less now that you know the truth?

အခု အမှန်ကိုသိပြီဆိုတော့ ကြည်နူးတာ လျော့သွားလား။

Just how much should the artist's intention

အနုပညာရှင်ရဲ့ ရည်ရွယ်ချက်က ပန်းချီကားကို

affect your interpretation of the painting?

သင်အနက်ကောက်ရာမှာ ဘယ်လောက်ထိ သက်ရောက်စေသင့်သလဲ။

It's a question that's been tossed around

ဒဿနပညာရှင်တွေနဲ့ အနုပညာ ဝေဖန်ရေးသမားတွေ

by philosophers and art critics for decades, with no consensus in sight.

ဆယ်စုနှစ်တွေချီပြီး ဆွေးနွေးအဖြေရှာပေမဲ့ အများသဘောတူညီမှုမရတဲ့ မေးခွန်းတစ်ခုပါ။

In the mid-20th century,

၂၀ ရာစုအလယ်မှာ

literary critic W.K. Wimsatt and philosopher Monroe Beardsley

စာပေဝေဖန်ရေးဆရာ W.K. Wimsat နဲ့ ဒဿနိကပညာရှင် Monroe Beardsley တို့ဟာ

argued that artistic intention was irrelevant.

အနုပညာရှင်ရဲ့ ရည်ရွယ်ချက်ဟာ မသက်ဆိုင်ဘူးလို့ ဆွေးနွေးငြင်းခုံကြတယ်။

They called this the Intentional Fallacy:

Intentional Fallacy လို့ သူတို့ခေါ်ခဲ့တယ်

the belief that valuing an artist's intentions was misguided.

အနုပညာရှင်တစ်ဦးရဲ့ ရည်ရွယ်ချက်တွေဟာ လွဲချော်တာကို တန်ဖိုးဖြတ်တဲ့ ယုံကြည်မှုပါ။

Their argument was twofold:

သူတို့ရဲ့ငြင်းခုံမှုမှာ ဖက်နှစ်ဖက်ရှိပါတယ်။

First, the artists we study are no longer living,

ပထမက ကျွန်ုပ်တို့ လေ့လာနေတဲ့ အနုပညာရှင်တွေဟာ အသက်မရှင်ကြတော့ဘူး၊

never recorded their intentions,

သူတို့ရည်ရွယ်ချက်တွေကို မှတ်တမ်းမတင်ခဲ့၊

or are simply unavailable to answer questions about their work.

(သို့) သူတို့လက်ရာအကြောင်း မေးခွန်းတွေ ဖြေဖို့ရကိုမရနိုင်တာပါ။

Second, even if there were a bounty of relevant information,

ဒုတိယက သက်ဆိုင်ရာ သတင်း အချက်အလက်တွေ တစ်လှေကြီးရှိတာတောင်

Wimsatt and Beardsley believed

လက်ရာကိုယ်၌ရဲ့ အရည်အသွေးတွေကနေ

it would distract us from the qualities of the work itself.

ကျွန်ုပ်တို့ကို ဝေးသွားစေမယ်လို့ Wimsatt နဲ့ Beardsley တို့ယုံကြည်ကြတယ်။

They compared art to a dessert:

အနုပညာကို အချိုပွဲတစ်ခုနဲ့ နှိုင်းယှဉ်ခဲ့တယ်။

When you taste a pudding,

ပူတင်းကို သင်မြည်းတဲ့အခါ

the chef's intentions don't affect whether you enjoy its flavor or texture.

စားဖိုမှူး ရည်ရွယ်ချက်က အနံ့အရသာ (သို့) မုန့်သား ကြိုက်၊ မကြိုက်ကို မသက်ရောက်ဘူး။

All that matters, they said, is that the pudding "works."

သူတို့ပြောတာက ပူတင်းက အလုပ်ဖြစ်တယ် ဆိုတာက အရေးကြီးတာပါတဲ့။

Of course, what "works" for one person might not "work" for another.

တကယ်က တစ်ယောက်အတွက် အလုပ်ဖြစ်ပေမဲ့ အခြားသူအတွက် ဖြစ်ချင်မှဖြစ်မှာပါ။

And since different interpretations appeal to different people,

အနက်အမျိုးမျိုးက လူအမျိုးမျိုးကို ဆွဲဆောင်နိုင်တာကြောင့်

the silver dots in our painting could be reasonably interpreted as fairies,

ပန်းချီကားထဲက ငွေရောင်အစက်လေးတွေကို နတ်သမီးတွေ၊ ကြယ်တွေ၊ ညစ်ညမ်းပစ္စည်းအဖြစ်

stars, or pollutants.

အတော်အသင့် အနက်ကောက်တတ်နိုင်တယ်။

By Wimsatt and Beardsley's logic, the artist's interpretation of her own work

Wimsatt နဲ့ Beardsley ရဲ့တွေးခေါ်မှုအရ သူမ လက်ရာအပေါ် အနုပညာရှင်ရဲ့ အနက်ကောက်မှုက

would just be one among many equally acceptable possibilities.

များစွာသော တူညီစွာ လက်ခံနိုင်တဲ့ ဖြစ်နိုင်ခြေတွေထဲက တစ်ခုဖြစ်ပါလိမ့်မယ်။

If you find this problematic,

ဒါကို ခဲရာခက်ဆစ်လို့ သင်ထင်ရင်တော့

you might be more in line with Steven Knapp and Walter Benn Michaels,

သင်ဟာ Knapp နဲ့ Walter Benn Michaels တို့နဲ့ သဘောချင်းတူဖို့များပါတယ်။

two literary theorists who rejected the Intentional Fallacy.

Intentional Fallacy ကို ပယ်ချခဲ့တဲ့ စာပေ သဘောထားပညာရှင်နှစ်ဦးပါ။

They argued that an artist's intended meaning

အနုပညာရှင်တစ်ဦးရဲ့ ရည်ရွယ်တဲ့အနက်ဟာ

was not just one possible interpretation,

ဖြစ်နိုင်ခြေရှိတဲ့ အနက်ကောက်မှု တစ်ခုသာမကပဲ

but the only possible interpretation.

တစ်ခုတည်းသော ဖြစ်နိုင်တဲ့အနက်ရောပါ။

For example, suppose you're walking along a beach

ဥပမာ၊ သင်ဟာ ကမ်းခြေတစ်ခုမှာ လမ်းလျှောက်နေပြီး သဲမြေထဲမှာ

and come across a series of marks in the sand that spell out a verse of poetry.

ကဗျာတစ်ပိုဒ်ကို စာလုံးပေါင်းထားတဲ့ အမှတ်အသားတန်းကြီးကို တွေ့မိတယ်ဆိုပါစို့။

Knapp and Michaels believed the poem would lose all meaning

Knapp နဲ့ Michaels ယုံကြည်တာက ဒီအမှတ်အစားတွေဟာ လူသားတစ်ဦးရဲ့

if you discovered these marks were not the work of a human being,

လက်ရာမဟုတ်ပဲ လှိုင်းတွေကြောင့် ဖြစ်လာတဲ့ ကြုံတောင့်ကြုံခဲ

but an odd coincidence produced by the waves.

အဖြစ်လို့ သင်သိရင် ကဗျာဟာ အဓိပ္ပါယ်အားလုံး ပျောက်သွားမယ်တဲ့

They believed an intentional creator

တမင်ဖန်တီးသူတစ်ဦးဟာ ကဗျာကို လုံးဝ

is what makes the poem subject to understanding at all.

နားလည်စေဖို့ ဖန်တီးပေးသူလို့ သူတို့ယုံကြည်တယ်။

Other thinkers advocate for a middle ground,

အခြားတွေးခေါ်ရှင်တွေက ရည်ရွယ်ချက်ဟာ ပိုကြီးတဲ့

suggesting that intention is just one piece in a larger puzzle.

ပဟေဠိထဲက အပိုင်းလေးတစ်ခုလို့ အဆိုပြုပြီး အလယ်အလတ်မှာ ရပ်တည်တယ်၊

Contemporary philosopher Noel Carroll took this stance,

ခေတ်ပြိုင် ဒဿနိကပညာရှင် Noel Carroll က ဒါကို ရပ်တည်ခဲ့တယ်၊

arguing that an artist's intentions are relevant to their audience

အနုပညာရှင်ရဲ့ ရည်ရွယ်ချက်တွေဟာ သူတို့ ပရိတ်သတ်နဲ့ သက်ဆိုင်တယ်လို့ ငြင်းခုံတယ်။

the same way a speaker's intentions

စကားပြောသူရဲ့ ရည်ရွယ်ချက်တွေဟာ

are relevant to the person they’re engaging in conversation.

စကားပြောရာမှာ သူတို့ပြောနေတဲ့ သူနဲ့ သက်ဆိုင်သလိုမျိုးပေါ့။

To understand how intentions function in conversation,

စကားပြောရာ ရည်ရွယ်ချက် လုပ်ဆောင်ပုံကို နားလည်ဖို့

Carroll said to imagine someone holding a cigarette and asking for a match.

Carroll က စီးကရက်တစ်လိပ်ကိုင်ထားတဲ့လူက မီးခြစ်တောင်းနေတာကို မြင်ကြည့်ဖို့ပြောတယ်။

You respond by handing them a lighter,

မီးခြစ်ကမ်းရင်း သင်တုံ့ပြန်လိုက်တယ်၊

gathering that their motivation is to light their cigarette.

သူတို့ရည်ရွယ်ချက်က စီးကရက်ကို မီးညှိဖို့ဆိုတာ နားလည်ခြင်းပါ။

The words they used to ask the question are important,

မေးခွန်းမေးဖို့ သူတို့သုံးခဲ့တဲ့ စကားလုံးတွေက အရေးပါပေမဲ့

but the intentions behind the question dictate your understanding and ultimately,

မေးခွန်းနောက်ကွယ်က ရည်ရွယ်ချက်က သင့်ရဲ့ နားလည်မှုကို ဆုံးဖြတ်ပေးပြီး

your response.

နောက်ဆုံးတော့ သင့်တုံ့ပြန်မှုပါ။

So which end of this spectrum do you lean towards?

ဒီတော့ ဒီရောင်စဉ်ရဲ့ ဘယ်အစွန်းဆီ သင်ယိမ်းယိုင်လဲ။

Do you, like Wimsatt and Beardsley, believe that when it comes to art,

သင်ရော၊ အနုပညာနဲ့ပတ်သက်လာရင် Wimsatt နဲ့ Beardsley တို့လိုပဲ

the proof should be in the pudding?

ရွှေအကြောင်း ဖယောင်းသက်သေ ဆိုတာယုံလား

Or do you think that an artist's plans and motivations for their work

(သို့) သူတို့လက်ရာအတွက် အနုပညာရှင် တစ်ဦးရဲ့ အစီအစဉ်တွေနဲ့ လှုံ့ဆော်မှုတွေဟာ

affect its meaning?

၎င်းရဲ့အဓိပ္ပါယ်ကို သက်ရောက်လား။

Artistic interpretation is a complex web

အနုပညာဆိုင်ရာ အနက်အဓိပ္ပါယ်ကောက်ယူမှုဟာ

that will probably never offer a definitive answer.

တိကျတဲ့အဖြေ ဘယ်တော့မှ မပေးနိုင်လောက်တဲ့ ရှုပ်ထွေးလှတဲ့ ပင့်ကူအိမ်တစ်အိမ်ပါ။