Why doesn’t the Leaning Tower of Pisa fall over? - Alex Gendler

Translator: Ko Ko Oo Reviewer: sann tint

In 1990, the Italian government enlisted top engineers

၁၉၉၀ ခုနှစ်က အီတလီအစိုးရဟာ ပီဇာမျှော်စင်ကို ပြန်တည့်ဖို့

to stabilize Pisa’s famous Leaning Tower.

ထိပ်တန်းအင်ဂျင်နီယာတွေကို စာရင်းပေးခဲ့ပါတယ်။

There’d been many attempts to right the tower during its 800 year history,

သမိုင်းတစ်လျှောက် နှစ် ၈၀၀ အတွင်းမှာ တည့်မတ်ဖို့ ကြိုးပမ်းမှုများစွာရှိပေမဲ့

but this team’s computer models revealed the urgency of their situation.

ဒီအဖွဲ့ရဲ့ ကွန်ပျူတာပုံစံတွေကနေ လက်ရှိ အခြေအနေရဲ့ အရေးကြီးပုံကို ဖော်ပြပါတယ်

They projected the tower would topple if it reached an angle of 5.44 degrees—

တွက်ချက်မှုတွေအရ မျှော်စင်ဟာ ၅.၄၄ ဒီဂရီ တိမ်းစောင်းတာနဲ့ ပြိုလဲပြီလို့ ဆိုပေမဲ့

and it was currently leaning at 5.5.

လက်ရှိ မျှော်စင်ကြီးက ၅.၅ ဒီဂရီ စောင်းနေတာပါ။

No one knew how the tower was still standing, but the crisis was clear:

မျှော်စင်ကြီး ဘာလို့ဆက်ထောင်နေသေးလဲ ဆိုတာ ဘယ်သူမှ မသိပေမဲ့

they had to solve a problem that stumped centuries of engineers,

အင်ဂျင်နီယာတွေဟာ ရာစုနှစ်ပေါင်းများစွာ ရင်ဆိုင်နေတဲ့အခက်အခဲကို ဖြေရှင်းပြီး

and they needed to do it fast.

မြန်မြန်သွက်သွက် လုပ်ဖို့ လိုနေပါပြီ။

To understand their situation,

အခြေအနေကို နားလည်ဖို့အတွက်

it’s helpful to understand why the tower tilted in the first place.

မျှော်စင်ကြီးဟာ စဆောက်ကတည်းက ဘာလို့စောင်းနေလဲဆိုတာ သိဖို့လိုပါတယ်။

In the 12th century, the wealthy maritime republic of Pisa

၁၂ ရာစုက ကြွယ်ဝတဲ့ ပီဇာ ရေကြောင်းမြို့ပြနိုင်ငံဟာ

set about turning its cathedral square into a magnificent landmark.

ဘုရားရှိခိုးကျောင်းမြေနေရာကို ထင်ရှားတဲ့အမှတ်အသားနေရာ ပြုလုပ်ပါတယ်။

Workers embellished and enlarged the existing church,

အလုပ်သမားတွေဟာ ရှိပြီးသားဘုရားကျောင်းကို ချဲ့တာ၊ အလှဆင်တာတွေ လုပ်ခဲ့ပြီး

and added a massive domed baptistry to the plaza.

နှစ်ခြင်းမင်္ဂလာပြုလုပ်ရာ အမိုးခုံးပါ ကျောင်းကြီးကို ထည့်သွင်းဆောက်လုပ်ပါတယ်။

In 1173, construction began on a free-standing campanile, or bell tower.

၁၁၇၃ ခုနှစ်မှာ ခေါင်းလောင်းမျှော်စင်က စပြီး ဆောက်လုပ်ရေးတွေ စတင်ပါတယ်။

The engineers and architects of the time were masters of their craft.

ဗိသုကာပညာရှင်တွေနဲ့ အင်ဂျင်နီယာတွေဟာ သူတို့ရဲ့ အင်ဂျင်နီယာအတတ်တွေမှာ

But for all their engineering knowledge,

တဖက်ကမ်းခတ်ကျွမ်းကျင်ကြသူတွေ ဖြစ်ပေမဲ့

they knew far less about the ground they stood on.

သူတို့အောက်က မြေကြီးအကြောင်းကိုတော့ သိပ်မသိပါဘူး။

Pisa’s name comes from a Greek word for “marshy land,"

ပီဇာ ဆိုတာ ဂရိစကားလုံး ဗွက်တော က ဆင်းသက်လာတာဖြစ်ပြီး

which perfectly describes the clay, mud, and wet sand below the city’s surface.

မြို့အောက်က စိုအိနေတဲ့ သဲနဲ့ ရွှံ့ဗွက်မြေကို ကိုယ်စားပြုပါတယ်။

Ancient Romans counteracted similar conditions with massive stone pillars

ရှေးကရောမတွေဟာ ဒီအခြေအနေအတွက် ဧရာမကျောက်တိုင်ကြီးတွေသုံးပြီး

called piles which rest on Earth’s stable bedrock.

အောက်ခံကျောက်မြေအထိ အမာခံယူခဲ့ကြရပါတယ်။

However, the tower’s architects believed a three-meter foundation would suffice

ဒါပေမယ့် မျှော်စင်ဆောက်တဲ့ ဗိသုကာတွေဟာ သူတို့ဆောက်မယ့် မျှော်စင်နိမ့်အတွက်

for their relatively short structure.

သုံးမီတာလောက် အောက်ခံအမာယူရင် ရပြီထင်ခဲ့ပါတယ်။

Unfortunately for them, less than five years later,

သို့သော် ကံမကောင်းစွာပဲ ငါးနှစ်မတိုင်မှီမှာပဲ

the tower’s southern side was already underground.

မျှော်စင်ရဲ့ တောင်ဘက်ပိုင်းဟာ မြေကြီးထဲ ကျွံ့ဝင်သွားပါတယ်။

Such a shifting foundation would normally have been a fatal flaw.

ဒီလိုမျိုး အောက်ခံစောင်းသွားတာဟာ အမှားအကြီးကြီး ဖြစ်ပါတယ်။

If workers added more weight,

အလေးချိန် ထပ်ပြီး အထပ်တင်မယ်ဆိုရင်

the pressure from upper stories would sink the structure

ဖိအားပိုများလာပြီး ပိုပြီး နစ်ဝင်မှာဖြစ်သလို

and fatally increase the lean.

ဆိုးဆိုးဝါးဝါး ပိုပြီး စောင်းလာမှာပါ။

But construction halted at the fourth story for nearly a century

ဆောက်လုပ်ရေးဟာ လေးထပ်မြောက်မှာ ဆယ်စုနှစ်တစ်ခုလောက် ရပ်နေခဲ့ပြီး

as Pisa descended into prolonged warfare.

ကာလရှည်ကြာ ငြင်းခုန်စရာအခြေအနေ ဖြစ်လာပါတယ်။

This long pause allowed the soil to settle,

ဒီလို အကြာကြီး နားလိုက်တဲ့အတွက် မြေကြီးပြန်အသားကျသွားပြီး

and when construction began again in 1272,

၁၂၇၂ မှာ ဆောက်လုပ်ရေးတွေ ပြန်စပါတယ်။

the foundation was on slightly more stable footing.

အောက်ခံကလည်း အနည်းငယ် ပိုပြီး တည်ငြိမ်လာပါပြီ။

Under the direction of architect Giovanni di Simone,

ဗိသုကာပညာရှင် Giovanni di Simone လက်ထက်မှာ

workers compensated for the tower’s minor tilt

မျှော်စင်စောင်းနေတာကို ဖြေရှင်းဖို့

by making the next few floors taller on the southern side.

တောင်ဘက်ခြမ်းကို ပိုရှည်အောင် ဆောက်လိုက်ပါတယ်

But the weight of the extra masonry made that side sink even deeper.

ဒါပေမဲ့ ပိုများလာတဲ့ အင်္ဂတေတွေကြောင့် ပိုလေးပြီး ပိုပြီးတောင် နစ်လာပါတယ်

By the time they completed the seventh floor and bell chamber,

ခုနှစ်ထပ်နဲ့ ခေါင်းလောင်းအခန်း ပြီးတဲ့အခါမှာတော့

the angle of the tilt was 1.6 degrees.

တိမ်းစောင်းမှုဟာ ၁.၆ ဒီဂရီ ရှိနေပါပြီ

For centuries, engineers tried numerous strategies to address the lean.

အင်ဂျင်နီယာတွေဟာ ဆယ်စုနှစ်များစွာ နည်းပေါင်းစုံနဲ့ ကြိုးပမ်းခဲ့ကြပါတယ်

In 1838, they dug a walkway around the base to examine the sunken foundation.

၁၈၉၃ မှာ မြုပ်နေတဲ့အောက်ခြေကိုကြည့်ဖို့ လမ်းကြောင်းတစ်ခု ပတ်တူးခဲ့ရာ

But removing the supporting sand only worsened the tilt.

ထောက်မထားတဲ​့ သဲတွေကို ဖယ်ခြင်းက တိမ်းစောင်တာကို ပိုလို့သာဆိုးစေခဲ့တယ်။

In 1935, the Italian Corps of Engineers injected mortar to strengthen the base.

၁၉၃၅ မှာတော့ အီတလီအင်ဂျင်နီယာတပ်မကြီးက အောက်ခြေကို ပိုခိုင်အောင် အင်္ဂတေထိုးပါတယ်

However, the mortar wasn’t evenly distributed throughout the foundation,

ဒါပေမဲ့ ထိုးထည့်တဲ့အင်္ဂတေဟာ အောက်ခြေအနှံ့ အညီအမျှ မရောက်လို့

resulting in another sudden drop.

နောက်တစ်ခါ ထပ်ကျွံဝင်သွားပြန်ပါတယ်။

All these failed attempts, along with the ever-sinking foundation,

ဒီလို မအောင်မြင်မှု ကြိုးပမ်းမှုတွေနဲ့ တချိန်လုံးကျွံနေတဲ့ အောက်ခံမြေနဲ့အတူ

moved the tower closer to its tipping point.

မျှော်စင်ရဲ့အခြေအနေဟာ ပြိုလဲဖို့ နီးစပ်လာပါတော့တယ်။

And without definitive knowledge of the soil composition,

အောက်ခံမြေလွှာရဲ့ သဘောသဘာဝကို မကျက်မိသ၍

engineers couldn’t pinpoint the tower’s fatal angle

ဘယ်အင်ဂျင်နီယာမှ မျှော်စင်ကို တည့်မတ်နိုင်မှာ မဟုတ်သလို

or devise a way to stop its fall.

ပြိုလဲမသွားဖို့ မတားနိုင်ပါဘူး။

In the years following WWII,

ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ပြီးတဲ့ နှစ်တွေမှာ

researchers developed tests to identify those missing variables.

လေ့လာသူတွေဟာ ဒီမျက်ကွယ်အချက်အလက်တွေကို စတင်စမ်းသပ်လာပါတယ်။

And in the 1970’s, engineers calculated the curved tower’s center of gravity.

၁၉၇၀ နှစ်တွေမှာပဲ အင်ဂျင်နီယာတွေဟာ စောင်းနေတဲ့မျှော်စင်ရဲ့ ဆွဲအားဗဟိုချက်ကို

With this data and new computing technology,

ကျွန်ပျူတာနည်းပညာတွေ အချက်အလက်တွေနဲ့ တွက်ထုတ်ပါတယ်။

engineers could model how stiff the soil was, the tower’s trajectory,

မြေကြီးရဲ့မာကျောမှု နဲ့ မျှော်စင်ရဲ့ လားရာလမ်းကြောင်း၊

and the exact amount of excavation needed for the tower to remain standing.

မပြိုလဲအောင် တူးထုတ်ရမယ့် မြေပမာဏတွေကို ပုံစံငယ်ပြုလုပ်တွက်ယူပါတယ်။

In 1992, the team drilled diagonal tunnels

၁၉၉၂ ခုနှစ်မှာတော့ ဒီအဖွဲ့ဟာ မျှော်စင်မြောက်ဘက်မြေအောက်က မြေကြီး

to remove 38 cubic meters of soil from under the tower’s north end.

၃၈ ကုဗမီတာကို တူးထုတ်ဖို့ ထောင့်ဖြတ်ဥမင်တွေ တူးပါတယ်။

Then, they temporarily counterbalanced the structure with 600 tons of lead ingots

အောက်ခြေမှာ သံမဏိကြိုးတွေနဲ့ မဆိုင်းခင် ခဏတာ ဘက်မျှအောင်ထိန်းဖို့

before anchoring the base with steel cables.

ခဲတုံး တန် ၆၀၀ ကို အသုံးပြုခဲ့ပါတယ်။

More than six centuries after its construction,

ဆောက်လုပ်ပြီးကတည်းက ဆယ်စုနှစ်ခြောက်ခုအကြာမှာပဲ

the tower was finally straightened… to a tilt of about four degrees.

မျှော်စင်ကြီးဟာ လေးဒီဂရီအထိ ပြန်လည်တည့်မတ်လာခဲ့ပါတယ်။

No one wanted the tower to fall,

ဘယ်သူမှ မျှော်စင်ကြီးကို မပြိုလဲစေချင်သလို

but they also didn’t want to lose the landmark’s most famous feature.

စောင်းနေတယ်ဆိုတဲ့ ကမ္ဘာကျော်အချက်ကိုလည်း မပျောက်သွားစေချင်ပြန်ပါဘူး။

Today the tower stands at 55– or 56– meters tall,

ယနေ့ခေတ်မှာတော့ မျှော်စင်ကြီးဟာ ၅၅ (သို့) ၅၆ မီတာ မြင့်ပြီး

and it should remain stable for at least 300 years

နောင်နှစ် ၃၀၀ အထိ တည်မြဲနေမှာဖြစ်သလို

as a monument to the beauty of imperfection.

အဆင်မချောတဲ့ အမှတ်တရတစ်ခုအဖြစ် ရပ်တည်နေပါတော့တယ်။