The secrets of the world’s most famous symphony - Hanako Sawada

Translator: Yu Wadi Khin Reviewer: Sanntint Tint

These eight ferocious notes

ဒီချောက်ချားဖွယ် နုတ်စ် ၈ ခုဟာဆိုရင်

open one of the most explosive pieces of music ever composed.

ပေါက်ကွဲဖွယ်အဖြစ်ဆုံး သံစဉ်တေးသွားတစ်ပုဒ်ရဲ့ အဖွင့်ပါ။

Ludwig van Beethoven’s Symphony Number Five

၁၈၀၈ခုနှစ်၊ အရိုးခိုက်အောင်ချမ်းတဲ့ ဗီယန်နာညတစ်ညမှာ

premiered in 1808, on a blisteringly cold Vienna night.

လုဝစ်ဗန်ဘေသိုဗန်ရဲ့ ဆင်ဖိုနီနံပါတ် ၅ ကို ပွဲဦးထွက်တင်ဆက်ခဲ့ပါတယ်။

The piece was just one small part of a lengthy program,

တေးသီချင်းတင်ဆက်မှုက ရှည်ကြာတဲ့အစီအစဉ်မှာ ကဏ္ဍငယ်တစ်ခုသာဖြစ်ပြီး၊

and the orchestra had been hastily assembled and under-rehearsed.

သံစုံတီးဝိုင်းကို ဖြစ်သလိုဖွဲ့ထားတဲ့အပြင် သီချင်းလည်း သေချာတိုက်မထားပါ။

But despite this inauspicious premiere, the symphony quickly won acclaim.

ပွဲဦးထွက်မစွံသော်လည်း ဆင်ဖိုနီကို ချက်ချင်းပဲ အမွှမ်းတင်ပြောဆိုကြပါတယ်။

One critic likened the piece to “glowing beams of light,

ဝေဖန်ရေးတစ်ဦးက တေးသွားကို “အမှောင်ခွင်းတဲ့ငွေရောင်အလင်းတန်းများ”လို့

piercing through the darkness.”

ခိုင်းနှိုင်းပြောဆိုပါသေးတယ်။

This intensity persists throughout the composition,

သီချင်းတစ်ပုဒ်လုံးမှာ ပြင်းအားတစ်ခုရှိနေပြီး၊

and its dramatic musicality continues to move listeners today.

ဇာတ်ဆန်တဲ့တေးဂီတက ဒီနေ့ခေတ်ပရိသတ်တွေကို စိတ်လှုပ်ရှားအောင် လုပ်နေဆဲပါ။

So what exactly makes Beethoven’s Fifth so captivating?

ဒါဆိုရင် ဘေသိုဗန်ဆင်ဖိုနီနံပါတ်၅ကို ဘာတွေက စိတ်ဝင်စားစရာကောင်းစေသလဲ။

When the symphony premiered, Beethoven already had a formidable reputation.

ဆင်ဖိုနီပွဲဦးထွက်ချိန်မှာ ဘေသိုဗန်က ဂုဏ်သတင်းကြီးနေပြီးသားပါပဲ။

While his peers produced music exclusively for religious functions or private events

သူ့အရွယ်ဂီတသမားတွေက လူကုံထံတွေ ကမကထလုပ်တဲ့ ဘာသာရေးပွဲနဲ့ သီးသန့်ဖျော်ဖြေပွဲတွေအတွက်

held by their wealthy patrons,

သီချင်းတွေ ဖန်တီးနေစဉ်မှာ

Beethoven was one of the first freelance composers.

ဘေသိုဗန်ဟာ ပထမဆုံးအလွတ်တန်း ဂီတစာဆိုတစ်ဦး ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

He made his living composing and selling his music

သူ့အသက်မွေးဝမ်းကြောင်းက သီချင်းရေးတယ်၊

to publishers in multiple countries

နိုင်ငံအစုံမှာ သူ့ဂီတကိုရောင်းချတယ်၊

and showcasing his compositions to an adoring public.

ပြီးတော့ ဂီတချစ်မြတ်နိုးသူများထံ သူ့အနုပညာကို စင်တင်ဖျော်ဖြေတယ်။

This career choice gave him the flexibility to compose for self-expression

ဒီအသက်မွေးမှုက သူ့ကိုယ်ပိုင်ခံစားချက်ကို ရေးဖွဲ့နိုင်ဖို့ လွယ်ကူစေသလို၊

and Beethoven was always pursuing new ways

ဘေသိုဗန်ကလည်း သူ့ရဲ့ပြင်းထန်တဲ့ စိတ်ခံစားမှုတွေကို

to translate his powerful emotions into music.

ဂီတအသွင်ပြောင်းလဲဖို့ နည်းလမ်းအသစ်တွေ အမြဲရှာနေတတ်တယ်။

At the time, most composers worked within the Classical style,

အဲဒီအချိန်က တေးရေးဆရာအများစုကတော့ သီချင်းဖွဲ့စည်းပုံနဲ့တီးခတ်မှုအပိုင်းမှာ

which offered limited options for a piece’s overarching structure

ရွေးချယ်ခွင့်အကန့်အသတ်တွေရှိတဲ့ ကလက်စစ်ကယ်ပုံစံ တေးသွားများကို

and instrumentation.

ရေးစပ်ကြပါတယ်။

Beethoven composed most of his earlier pieces in this tradition,

သူ့ရဲ့အစောပိုင်းတေးသီချင်းတွေကို ဒီဘောင်အတွင်းမှာ ဘေသိုဗန် ရေးပါတယ်။

following in the footsteps of role models like Mozart and Haydn.

စံပြပုဂ္ဂိုလ်များဖြစ်ကြတဲ့ မိုးဇက်၊ဟိုက်ဒန်တို့ရဲ့ ခြေရာနင်းတယ်ပေါ့။

But with his Fifth Symphony, he experimented with elements of Romanticism.

သို့သော် ဆင်ဖိုနီ၅ကိုတော့ ရိုမန်တစ်ခေတ်ရဲ့ အခြေခံသဘောတရားတွေသုံးပြီး ရေးဖွဲ့ထားပါတယ်။

This blossoming mode of composition was known for its expressive melodies,

ဒီစိတ်လှုပ်ရှားဖွယ်သံစဉ်ဟာ ခံစားသက်ဝင်မှု၊ ဆန်းပြားတဲ့ တေးဂီတပုံစံနဲ့

extended forms and surprising instrumentations.

တီးခတ်ပုံအညွှန်းတွေကြောင့် လူသိများထင်ရှားပါတယ်။

The first movement of Beethoven’s Fifth uses a Classical sonata form,

ကလက်စစ်ကယ်ဆိုနာတာပုံစံကို ဆင်ဖိုနီ၅ရဲ့ပထမအပိုဒ်မှာ အသုံးပြုထားပြီး၊

in which a central musical idea is explored, developed, and repeated

ပင်မတေးသွားစိတ်ကူးကို ပုံစံအမျိုးမျိုးနဲ့ စူးစမ်းတယ်၊ ပုံဖော်တယ် ပြီးတော့

in an altered manner.

အဖန်ဖန် ဖြစ်ပေါ်စေတယ်။

Within these parameters, he explores a simple idea with incredible depth.

ကန့်သတ်ဘောင်အတွင်းမှာပဲ ရိုးရှင်းတဲ့စိတ်ကူးကို ထူးခြားနက်နဲစေတယ်။

A single rhythmic motif serves as the building block for most of the movement:

စည်းဝါးကျတဲ့အရင်းခံသံစဉ်ဖြစ်တဲ့ ခပ်စိပ်စိပ်နုတ်စ် ၃ ခုရယ်၊

three short notes, followed by a lingering fourth.

၄ ခုမြောက် အသံရှည်နုတ်စ်ဟာ သီချင်းပထမအပိုဒ်ရဲ့ အခြေခံအုတ်မြစ်ပါ။

One of Beethoven’s biographers would later call this pattern the “fate motif,”

ဒီသံစဉ်ကို ဘေသိုဗန်အတ္ထုပ္ပတ္တိရေးသူတစ်ဦးက “ကြမ္မာစိတ်ကူးသံစဉ်” လို့ဆိုပါတယ်။

because it suggests the figure of fate knocking at the door.

အကြောင်းကတော့ ကံတရားတံခါးလာခေါက်ပုံကို သံစဉ်က ဖော်ကျူးပေးလို့ပါပဲ။

While it's not clear if Beethoven composed the motif with fate in mind,

ဘေသိုဗန်ဟာ ကံတရားအကြောင်းစိတ်နှစ်ပြီး ရေးစပ်ခဲ့လေသလား မသဲကွဲသော်လည်း

these notes certainly create a gripping hook.

စွဲမက်ဖွယ်သံစဉ်တစ်ပုဒ်ကို အဲဒီနုတ်စ်၄ခုက ဖန်တီးပေးပါတယ်။

The rhythmic pattern creates forward movement,

စည်းဝါးကျတဲ့နုတ်စ်၃ခုက အရွှေ့တစ်ခုကိုဖြစ်ပေါ်စေပြီး၊

while the prolonged fourth note signals doom.

၄ ခုမြောက်အသံရှည်နုတ်စ်ကတော့ ကံဆိုးမှုကို နမိတ်ပြနေပါတယ်။

This motif haunts the symphony,

အရင်းခံသံစဉ်က ဆင်ဖိုနီအပြင်

including its accompanying parts and rhythmic flourishes.

အခြားသံစဉ်အစိတ်အပိုင်းနဲ့ စည်းချက်ပိုင်းတွေကို ခြောက်လှန့်ပါသေးတယ်။

Beethoven experiments with dozens of variations,

ဘေသိုဗန်က သီချင်းမူကွဲပေါင်းများစွာ စမ်းသပ်ဖန်တီးတယ်၊

playing out across different instruments and pitches.

တူရိယာအမျိုးမျိုးမှာ မတူညီတဲ့ အသံအနိမ့်အမြင့်ကို တီးခတ်စေတယ်။

Throughout the piece, this motif is passed around the orchestra like a whisper,

ဒီသံစဉ်က သံစုံတီးဝိုင်းတစ်ခုလုံးဆီ တီးတိုးသံအလား ပျံ့လွင့်သွားပြီး၊

gradually reaching more and more instruments until it becomes a roar.

တူရိယာတွေဆီ တဖြည်းဖြည်းပျံ့သွားလိုက်တာ အသံဟိန်းကြီးတစ်ခုဖြစ်လာတဲ့အထိပါပဲ။

The motif’s inventive repetition is a large part

အရင်းခံသံစဉ် အဖန်တလဲလဲဖြစ်ပေါ်ခြင်းက

of what makes this piece so memorable,

ဆင်ဖိုနီကို မှတ်မိလွယ်စေတဲ့ အဓိကအချက် ဖြစ်တယ်။

but it’s not the only innovation on display.

သို့ပေမဲ့ ဆန်းသစ်မှုက အမြင်အားဖြင့်သာ မဟုတ်ပါ။

This was the first major orchestral composition to use trombones,

ဒီဆင်ဖိုနီဟာ ထရွန်ဗုန်းကိုအသုံးပြုတဲ့ ပထမဆုံးသံစုံတီးဝိုင်းသီချင်းဖြစ်ပါတယ်။

and Beethoven also employs a high-pitched piccolo

ဘေသိုဗန်ဟာ အမြင့်သံပုလွေငယ်အပြင်

and a low-pitched contrabassoon

အနိမ့်သံနှဲကြီးကိုပါ ထည့်သွင်းထားပါတယ်။

to give the orchestra a wider range than most classical compositions.

သံစုံတီးဝိုင်းကို မတူညီတဲ့ အသံအနိမ့်အမြင့်တွေကို ဖန်တီးစေပါတယ်။

Exaggerated musical dynamics further heighten the drama.

ချဲ့ထွင်ထားတဲ့အသံအတိုးအကျယ်တွေဟာ ဇာတ်ရှိန်ကို ပိုမြှင့်တင်ပေးပါတယ်။

And harmonically, the piece has a clear emotional arc—

ဟာမိုနီပိုင်းအရလည်း ခံစားသက်ဝင်မှု ကောင်းတဲ့ သီချင်းတစ်ပုဒ်ပါ။

beginning in a somber C minor and ending in a triumphant C major.

ကြေကွဲသံစဉ် C minor နဲ့စတင်ပြီး အောင်ပွဲသံစဉ် C major နဲ့အဆုံးသတ်ပါတယ်။

This progression, from ominous unease to majestic resolution,

စိတ်မသက်သာဖွယ်သံစဉ်အဖြစ်ကနေ ခမ်းနားတဲ့သံစဉ်အဖြစ် ကူးပြောင်းသွားပုံအရ

is a testament to Beethoven’s ability to inject raw emotionality into his music.

ဘေသိုဗန်ဟာ စိတ်ခံစားချက်ကို ဂီတအသွင်အဖြစ် ပြောင်းလဲနိုင်ကြောင်း သတ်သေထူနေပါတယ်။

He wrote this symphony while battling with hearing loss,

အကြားအာရုံချို့ယွင်းနေချိန်မှာ သူက ဒီဆင်ဖိုနီကိုရေးခဲ့တာပါ။

and his anguish can be heard in the composition’s

မြည်ဟိန်းပြီး ထပ်ခါတလဲလဲဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ သီချင်းအပိုဒ်တွေကနေ

thunderous and repeating musical phrases.

သူ့ရဲ့မချိတင်ကဲဝေဒနာအကြောင်းကို ခံစားသိရှိနိုင်ပါတယ်။

Beethoven continued to compose even after he became completely deaf,

နားလုံးလုံးမကြားရတော့တဲ့နောက်မှာတောင် ဘေသိုဗန်က သီချင်းတွေဆက်ရေးဆဲပါ။

producing innovative music until his death in 1827.

၁၈၂၇ခုနှစ်၊ သူသေတဲ့အထိ သီချင်းအသစ်အဆန်းတွေကို ဖန်တီးနေခဲ့ပါတယ်။

And the Fifth Symphony’s central motif has continued to resound through the ages.

ပြီးတော့ ဆင်ဖိုနီ ၅ ရဲ့အဓိကသံစဉ်ဟာ ခေတ်အဆက်ဆက်မှာရှင်သန်နေဆဲ ဖြစ်တယ်။

Outside of concert halls,

ဂီတခန်းမအပြင်ဘက်မှာတော့

the piece has become a symbol for suspense, revelation, and triumph.

ဒီတေးသွားဟာ သည်းထိတ်မှု၊ လှစ်ဟမှု၊ အောင်ပွဲခံမှုတို့ရဲ့ သင်္ကေတဖြစ်လာပါတယ်။

The fate motif sounds out the letter V in Morse code,

မောစ့်ကုတ်အချက်ပြစနစ်အရ ကြမ္မာသံစဉ်က အက္ခရာVကိုကိုယ်စားပြုနေပြီး၊

and during World War II,

ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်းမှာ

the Fifth Symphony became a code for victory amongst the Allies.

ဆင်ဖိုနီ ၅ဟာ မဟာမိတ်တွေအကြားမှာ အောင်ပွဲစကားဝှက်ဖြစ်လာပါတယ်။

The iconic composition can be found in film scores,

ဒီခမ်းနားတဲ့ တေးဂီတသံစဉ်ကို ရုပ်ရှင်နောက်ခံတေးအဖြစ် ကြားရတတ်တဲ့အပြင်၊

and it’s even been explored through musical reinterpretations and visual art.

ဂီတဆိုင်ရာပြန်လည်ဆန်းသစ်မှုနဲ့ ပန်းချီအနုပညာအတွက်လဲ စမ်းသပ်လေ့လာကြပါတယ်။

But whatever the context,

ဘာအကြောင်းကြောင့်ဖြစ်ဖြစ်

Beethoven’s Fifth takes its listeners through a dark world,

ဘေသိုဗန်ရဲ့ဆင်ဖိုနီ၅က နားသောတဆင်သူတွေကို အမှောင်ကမ္ဘာကြီးမှတစ်ဆင့်

then guides them into the light.

အလင်းရှိရာဆီ လမ်းပြပေးတာပါပဲ။