The secrets of the world’s most famous symphony - Hanako Sawada

1,741,227 views ・ 2021-09-21

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Ebrar Batmaz Gözden geçirme: Gözde Alpçetin
00:12
These eight ferocious notes
0
12454
2084
Bu şiddetli sekiz nota,
00:14
open one of the most explosive pieces of music ever composed.
1
14538
4458
şimdiye kadar bestelenmiş en ünlü eserlerden birinin açılışını yapıyor.
00:19
Ludwig van Beethoven’s Symphony Number Five
2
19204
2667
1808 yılında Ludwig van Beethoven’ın 5. Senfoni’si,
00:21
premiered in 1808, on a blisteringly cold Vienna night.
3
21871
4458
son derece soğuk bir Viyana akşamında gösterime girdi.
00:26
The piece was just one small part of a lengthy program,
4
26621
3833
Eser, uzunca bir gösterinin yalnızca küçük bir parçasıydı
00:30
and the orchestra had been hastily assembled and under-rehearsed.
5
30454
3750
ve orkestra alelacele toplanmış, yeterince prova yapmamıştı.
00:34
But despite this inauspicious premiere, the symphony quickly won acclaim.
6
34454
4833
Fakat bu talihsiz gösterime rağmen senfoni çabucak beğeni topladı.
00:39
One critic likened the piece to “glowing beams of light,
7
39371
4083
Bir eleştirmen, parçayı ″karanlığı delip geçen parlak ışın demetleri″ne benzetti.
00:43
piercing through the darkness.”
8
43454
2167
00:45
This intensity persists throughout the composition,
9
45621
3250
Bu şiddetli ses beste boyunca devam ediyor
00:48
and its dramatic musicality continues to move listeners today.
10
48871
4416
ve çarpıcı müzikalitesi bugün de dinleyicileri etkilemeyi sürdürüyor.
00:53
So what exactly makes Beethoven’s Fifth so captivating?
11
53704
4542
Peki, Beethoven’ın 5. Senfonisi’ni bu kadar etkileyici yapan nedir?
00:59
When the symphony premiered, Beethoven already had a formidable reputation.
12
59412
4459
Senfoni gösterime girdiğinde Beethoven, halihazırda müthiş bir üne sahipti.
01:03
While his peers produced music exclusively for religious functions or private events
13
63871
4625
Meslektaşları sadece zengin patronlarının düzenlediği özel organizasyonlar
veya dinsel törenler için beste üretirken
01:08
held by their wealthy patrons,
14
68496
1792
01:10
Beethoven was one of the first freelance composers.
15
70288
3416
Beethoven, ilk serbest çalışan bestecilerden biriydi.
01:13
He made his living composing and selling his music
16
73704
2750
Beste yaparak, çeşitli ülkelerdeki yayıncılara eserlerini satarak
01:16
to publishers in multiple countries
17
76454
2167
01:18
and showcasing his compositions to an adoring public.
18
78621
3208
ve sevecen halka bestelerini göstererek geçimini sağlıyordu.
01:21
This career choice gave him the flexibility to compose for self-expression
19
81996
4500
Bu kariyer tercihi ona kendisini ifade etmek için de
beste yapma şansını verdi
01:26
and Beethoven was always pursuing new ways
20
86496
2750
ve Beethoven, her zaman güçlü duygularını
01:29
to translate his powerful emotions into music.
21
89246
3667
müziğe dönüştürmek için yeni yollar arıyordu.
01:33
At the time, most composers worked within the Classical style,
22
93163
3500
O zamanlar çoğu besteci, bir eserin öteye geçen yapısı ve orkestrasyonu için
01:36
which offered limited options for a piece’s overarching structure
23
96663
3708
limitli imkanlar sunan klasik tarzda çalıştı.
01:40
and instrumentation.
24
100371
1292
01:41
Beethoven composed most of his earlier pieces in this tradition,
25
101663
3916
Beethoven, ilk eserlerini bu gelenek içerisinde
01:45
following in the footsteps of role models like Mozart and Haydn.
26
105579
3834
Mozart ve Haydn gibi rol modellerinin adımlarını takip ederek besteledi.
01:49
But with his Fifth Symphony, he experimented with elements of Romanticism.
27
109663
4875
Fakat 5. Senfoni’si ile birlikte Romantizm unsurlarını da denedi.
01:54
This blossoming mode of composition was known for its expressive melodies,
28
114746
4333
Bestenin bu gelişen biçimi; etkileyici melodileri,
01:59
extended forms and surprising instrumentations.
29
119079
3500
kapsamlı oluşumları ve şaşırtıcı orkestrasyonuyla biliniyordu.
02:03
The first movement of Beethoven’s Fifth uses a Classical sonata form,
30
123079
4250
Beethoven’ın 5. Senfonisi’nin ilk temposu, temel müzikali fikrinin keşfedildiği,
02:07
in which a central musical idea is explored, developed, and repeated
31
127329
4459
geliştirilip değiştirilmiş bir tarzda tekrarlandığı
bir Klasik sonata biçimini kullanıyor.
02:11
in an altered manner.
32
131788
1458
02:13
Within these parameters, he explores a simple idea with incredible depth.
33
133413
4958
Bu parametreler içerisinde Beethoven,
inanılmaz bir derinlikte basit bir fikir keşfediyor.
02:18
A single rhythmic motif serves as the building block for most of the movement:
34
138371
4875
Tek bir ritmik motif, temponun çoğunda bir yapı taşı görevi görüyor:
02:23
three short notes, followed by a lingering fourth.
35
143246
3500
Arkasından çok yavaş bir dördüncü notanın geldiği üç kısa nota.
02:26
One of Beethoven’s biographers would later call this pattern the “fate motif,”
36
146871
5208
Beethoven’ın biyografi yazarlarından biri daha sonralarda bu kalıba
kapıyı çalan bir kader figürü izlenimi verdiği için ″kader motifi″ adını veriyor.
02:32
because it suggests the figure of fate knocking at the door.
37
152079
3500
02:35
While it's not clear if Beethoven composed the motif with fate in mind,
38
155871
4083
Beethoven’ın bu motifi zihninde kader terimi ile besteleyip bestelemediği
02:39
these notes certainly create a gripping hook.
39
159954
2917
kesin olmasa da bu notalar, dikkat çekici bir nakarat yaratıyor.
02:43
The rhythmic pattern creates forward movement,
40
163204
2334
Uzatılan dördüncü nota ölümü işaret ederken
02:45
while the prolonged fourth note signals doom.
41
165538
3000
ritmik kalıp, ileriye doğru bir hareket yaratıyor.
02:48
This motif haunts the symphony,
42
168663
2041
Bu motif ona eşlik eden parçalarla
02:50
including its accompanying parts and rhythmic flourishes.
43
170704
3209
ve ritmik süsleriyle senfonide sık sık tekrarlanıyor.
02:53
Beethoven experiments with dozens of variations,
44
173913
3166
Beethoven farklı enstrümanları ve perdeleri çalarak
02:57
playing out across different instruments and pitches.
45
177079
3125
düzinelerce varyasyonu deniyor.
03:00
Throughout the piece, this motif is passed around the orchestra like a whisper,
46
180204
4500
Parça boyunca bu motif, bir kükreme haline gelene kadar kademeli olarak
03:04
gradually reaching more and more instruments until it becomes a roar.
47
184913
5416
gitgide daha fazla enstrümana ulaşıyor, bir fısıltı gibi orkestrada yayılıyor.
03:10
The motif’s inventive repetition is a large part
48
190788
2750
Bu motifin yaratıcı tekrarı, bu parçayı hatırlanabilir kılan önemli bir etken.
03:13
of what makes this piece so memorable,
49
193538
2250
03:15
but it’s not the only innovation on display.
50
195788
2750
Fakat sergilenen tek yenilik bu değil.
03:18
This was the first major orchestral composition to use trombones,
51
198663
4458
Bu trombonların kullanıldığı ilk büyük orkestra bestesiydi
03:23
and Beethoven also employs a high-pitched piccolo
52
203121
3292
ve Beethoven aynı zamanda tiz sesli bir pikolo
03:26
and a low-pitched contrabassoon
53
206413
2166
ve pes sesli bir kontrafagot ekleyerek
03:28
to give the orchestra a wider range than most classical compositions.
54
208579
4292
orkestraya klasik bestelerin çoğundan daha geniş bir yelpaze sunuyor.
03:32
Exaggerated musical dynamics further heighten the drama.
55
212871
3875
Abartılmış müzikal dinamikler dramı daha fazla artırıyor.
03:36
And harmonically, the piece has a clear emotional arc—
56
216954
3750
Ahenk olarak bu parçada kesin bir duygusal geçiş var:
03:40
beginning in a somber C minor and ending in a triumphant C major.
57
220704
5292
Hüzünlü bir Do minörden başlayıp utkulu bir Do minörle bitiyor.
03:46
This progression, from ominous unease to majestic resolution,
58
226371
4125
Uğursuz bir huzursuzluktan görkemli bir kararlılığa geçilen bu dizi,
03:50
is a testament to Beethoven’s ability to inject raw emotionality into his music.
59
230496
5542
Beethoven’ın saf duygusallığı müziğine aktarabilme yeteneğine bir ahit.
03:56
He wrote this symphony while battling with hearing loss,
60
236579
2875
Bu senfoniyi işitme kaybıyla savaşırken yazdı.
03:59
and his anguish can be heard in the composition’s
61
239454
2750
Kederi, bestenin şiddetli ve tekrar eden müzikal pasajlarında duyulabiliyor.
04:02
thunderous and repeating musical phrases.
62
242204
2875
04:05
Beethoven continued to compose even after he became completely deaf,
63
245454
4542
Beethoven tamamen işitme engelli olduktan sonra da 1827′deki ölümüne kadar
04:09
producing innovative music until his death in 1827.
64
249996
4250
yenilikçi müziğini üretip beste yapmaya devam etti.
04:14
And the Fifth Symphony’s central motif has continued to resound through the ages.
65
254663
5083
5.Senfoni’nin bu merkezi motifi asırlar boyunca yankılanmaya devam etti.
04:19
Outside of concert halls,
66
259829
1709
Konser salonlarının dışında bu parça
04:21
the piece has become a symbol for suspense, revelation, and triumph.
67
261538
4791
tereddüt, aydınlanma ve zaferin sembolü oldu.
04:26
The fate motif sounds out the letter V in Morse code,
68
266663
3750
Kader motifi Mors alfabesindeki V harfi gibi duyuluyor
04:30
and during World War II,
69
270413
1333
ve İkinci Dünya Savaşı’nda
04:31
the Fifth Symphony became a code for victory amongst the Allies.
70
271746
4042
5.Senfoni, İtilaf Devletleri arasında bir şifre olmuştu.
04:36
The iconic composition can be found in film scores,
71
276246
3333
Bu ikonik beste film müziklerinde duyulabilir
04:39
and it’s even been explored through musical reinterpretations and visual art.
72
279579
4584
ve müzikal tekrar yorumlamalarda ve görsel sanatlarda yansımaları vardır.
04:44
But whatever the context,
73
284663
2125
Ama bağlamı ne olursa olsun Beethoven’ın 5. Senfoni’si,
04:46
Beethoven’s Fifth takes its listeners through a dark world,
74
286788
4041
dinleyenlerini karanlık bir dünyaya sokup
04:51
then guides them into the light.
75
291246
2708
sonrasında onları aydınlığa ulaştırıyor.
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7