The secrets of the world’s most famous symphony - Hanako Sawada

1,741,227 views ・ 2021-09-21

TED-Ed


Vui lòng nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh bên dưới để phát video.

Translator: Minh-Hung Nguyen Reviewer: Anh Luong
00:12
These eight ferocious notes
0
12454
2084
Tám nốt nhạc mãnh liệt này
00:14
open one of the most explosive pieces of music ever composed.
1
14538
4458
mở đầu một trong những bản nhạc tuyệt vời nhất từng được sáng tác.
00:19
Ludwig van Beethoven’s Symphony Number Five
2
19204
2667
Bản Giao hưởng Số 5 của Ludwig van Beethoven
00:21
premiered in 1808, on a blisteringly cold Vienna night.
3
21871
4458
ra mắt năm 1808 trong một đêm lạnh thấu xương tại Viên.
00:26
The piece was just one small part of a lengthy program,
4
26621
3833
Bản nhạc chỉ là một phần nhỏ trong một chương trình dài,
00:30
and the orchestra had been hastily assembled and under-rehearsed.
5
30454
3750
dàn nhạc thì được tuyển chọn một cách hấp tấp và chưa tập dợt đầy đủ.
00:34
But despite this inauspicious premiere, the symphony quickly won acclaim.
6
34454
4833
Buổi ra mắt không thành công, nhưng bản giao hưởng nhanh chóng được đón nhận.
00:39
One critic likened the piece to “glowing beams of light,
7
39371
4083
Một nhà phê bình đã ví bản nhạc như “đang sáng lên những đốm sáng,
00:43
piercing through the darkness.”
8
43454
2167
xuyên thấu màn đêm.”
00:45
This intensity persists throughout the composition,
9
45621
3250
Cường độ được giữ nguyên trong suốt bản nhạc,
00:48
and its dramatic musicality continues to move listeners today.
10
48871
4416
và bản nhạc tuyệt vời dó vẫn lay động người nghe đến tận ngày nay.
00:53
So what exactly makes Beethoven’s Fifth so captivating?
11
53704
4542
Vậy điều gì đã làm cho bản nhạc này của Beethoven trở nên quyến rũ đến vậy?
00:59
When the symphony premiered, Beethoven already had a formidable reputation.
12
59412
4459
Khi bản nhạc được ra mắt, Beethoven đã có một danh tiếng lẫy lừng.
01:03
While his peers produced music exclusively for religious functions or private events
13
63871
4625
Trong khi nhạc sĩ thời ấy sản xuất nhạc dành riêng cho tôn giáo hay sự kiện riêng
01:08
held by their wealthy patrons,
14
68496
1792
với sự tài trợ giàu có,
01:10
Beethoven was one of the first freelance composers.
15
70288
3416
thì Beethoven lại là một trong những nhà soạn nhạc tự do đầu tiên.
01:13
He made his living composing and selling his music
16
73704
2750
Ông kiếm sống bằng việc sáng tác và bán những bản nhạc của ông
01:16
to publishers in multiple countries
17
76454
2167
cho các nhà xuất bản ở nhiều quốc gia
01:18
and showcasing his compositions to an adoring public.
18
78621
3208
và giới thiệu những tác phẩm của mình đến các công chúng yêu mến.
01:21
This career choice gave him the flexibility to compose for self-expression
19
81996
4500
Lựa chọn công việc như vậy cho phép ông sáng tác như một sự thể hiện của bản thân
01:26
and Beethoven was always pursuing new ways
20
86496
2750
và Beethoven luôn theo đuổi những cách thức mới
01:29
to translate his powerful emotions into music.
21
89246
3667
để đưa những cảm xúc mãnh liệt của ông vào trong âm nhạc.
01:33
At the time, most composers worked within the Classical style,
22
93163
3500
Vào thời điểm đó, hầu hết nhạc sĩ sáng tác theo phong cách Cổ điển,
01:36
which offered limited options for a piece’s overarching structure
23
96663
3708
do đó giới hạn cấu trúc chung và nhạc cụ được sử dụng
01:40
and instrumentation.
24
100371
1292
trong một bản nhạc.
01:41
Beethoven composed most of his earlier pieces in this tradition,
25
101663
3916
Beethoven sáng tác hầu hết các bản nhạc trước đó của ông theo truyền thống này,
01:45
following in the footsteps of role models like Mozart and Haydn.
26
105579
3834
theo bước chân của những hình mẫu như Mozart và Haydn.
01:49
But with his Fifth Symphony, he experimented with elements of Romanticism.
27
109663
4875
Nhưng trong Bản Giao hưởng Số 5 này, ông dùng các yếu tố của chủ nghĩa lãng mạn.
01:54
This blossoming mode of composition was known for its expressive melodies,
28
114746
4333
Cách sáng tác mới này được biết đến với những giai điệu đầy cảm xúc,
01:59
extended forms and surprising instrumentations.
29
119079
3500
những cấu trúc mở rộng và các loại nhạc cụ thăng hoa.
02:03
The first movement of Beethoven’s Fifth uses a Classical sonata form,
30
123079
4250
Ở phần đầu tiên của Bản Giao hưởng Số 5 Beethoven sử dụng dạng sonata cổ điển,
02:07
in which a central musical idea is explored, developed, and repeated
31
127329
4459
trong đó ý tưởng âm nhạc chủ đạo được khám phá, phát triển và lặp lại
02:11
in an altered manner.
32
131788
1458
theo nhiều dáng vẻ được biến đổi.
02:13
Within these parameters, he explores a simple idea with incredible depth.
33
133413
4958
Trong những thông số này, ông đã khám phá
một ý tưởng đơn giản với chiều sâu đầy kinh ngạc.
02:18
A single rhythmic motif serves as the building block for most of the movement:
34
138371
4875
Một mô-típ nhịp điệu duy nhất đóng vai trò là khối xây dựng cho phần lớn bản nhạc:
02:23
three short notes, followed by a lingering fourth.
35
143246
3500
ba nốt ngắn, theo sau là nốt thứ tư kéo dài.
02:26
One of Beethoven’s biographers would later call this pattern the “fate motif,”
36
146871
5208
Một nhà tiểu sử học về Beethoven sau này đã gọi đó là “mô-típ số phận”,
02:32
because it suggests the figure of fate knocking at the door.
37
152079
3500
bởi vì nó gợi ý hình ảnh của số phận đang gõ cửa.
02:35
While it's not clear if Beethoven composed the motif with fate in mind,
38
155871
4083
Mặc dù không rõ Beethoven có nghĩ đến số phận khi đang sáng tác nó hay không,
02:39
these notes certainly create a gripping hook.
39
159954
2917
nhưng những nốt nhạc này đã tạo ra một sự lôi cuốn hấp dẫn.
02:43
The rhythmic pattern creates forward movement,
40
163204
2334
Mẫu nhịp tạo nên sự chuyển động về phía trước,
02:45
while the prolonged fourth note signals doom.
41
165538
3000
trong khi nốt thứ tư kéo dài là điềm báo của sự diệt vong.
02:48
This motif haunts the symphony,
42
168663
2041
Mô-típ này ám ảnh cả bản giao hưởng,
02:50
including its accompanying parts and rhythmic flourishes.
43
170704
3209
bao gồm những phần đệm và cả khúc nhạc vẻ vang.
02:53
Beethoven experiments with dozens of variations,
44
173913
3166
Beethoven thử nghiệm hàng tá sự biển đối,
02:57
playing out across different instruments and pitches.
45
177079
3125
chơi trên nhiều lại nhạc cụ và cao độ khác nhau.
03:00
Throughout the piece, this motif is passed around the orchestra like a whisper,
46
180204
4500
Xuyên suốt bản nhạc, mô-típ được truyền đi trong dàn nhạc như một lời thầm thì,
03:04
gradually reaching more and more instruments until it becomes a roar.
47
184913
5416
dần dần lan tới nhiều nhạc cụ hơn đến khi lời thầm thì đó trở thành một tiếng gầm.
03:10
The motif’s inventive repetition is a large part
48
190788
2750
Sự lặp lại của mô-típ đầy sáng tạo này có một công lao rất lớn
03:13
of what makes this piece so memorable,
49
193538
2250
trong việc làm bản nhạc này không thể quên được,
03:15
but it’s not the only innovation on display.
50
195788
2750
nhưng nó không phải là sự đổi mới duy nhất.
03:18
This was the first major orchestral composition to use trombones,
51
198663
4458
Đây là bản nhạc giao hưởng chính đầu tiên từng sử dụng kèn trombone,
03:23
and Beethoven also employs a high-pitched piccolo
52
203121
3292
và Beethoven cũng dùng một cây sáo kim bổng,
03:26
and a low-pitched contrabassoon
53
206413
2166
và một cây kèn contrabassoon trầm
03:28
to give the orchestra a wider range than most classical compositions.
54
208579
4292
để giúp dàn nhạc có được một quãng cao độ
rộng hơn so với hầu hết các sáng tác cổ điển.
03:32
Exaggerated musical dynamics further heighten the drama.
55
212871
3875
Năng lượng âm nhạc được phóng đại tiếp tục tôn lên sự kịch tính.
03:36
And harmonically, the piece has a clear emotional arc—
56
216954
3750
Và bằng một cách hài hoà, bản nhạc có một cung bậc cảm xúc rõ ràng—
03:40
beginning in a somber C minor and ending in a triumphant C major.
57
220704
5292
bắt đầu bằng cung đô thứ ảm đạm và kết thúc bằng cung đô trưởng tươi sáng.
03:46
This progression, from ominous unease to majestic resolution,
58
226371
4125
Sự tiến triển từ nỗi lo điềm báo đến một quyết định huy hoàng,
03:50
is a testament to Beethoven’s ability to inject raw emotionality into his music.
59
230496
5542
là minh chứng cho khả năng đưa những cảm xúc chân thực
vào trong âm nhạc của Beethoven.
03:56
He wrote this symphony while battling with hearing loss,
60
236579
2875
Ông đã viết bản giao hưởng này khi đang chiến đấu với chứng mất thính giác
03:59
and his anguish can be heard in the composition’s
61
239454
2750
và nỗi thống khổ của ông chính là những khúc nhạc
04:02
thunderous and repeating musical phrases.
62
242204
2875
vang rền và lặp đi lặp lại trong các sáng tác.
04:05
Beethoven continued to compose even after he became completely deaf,
63
245454
4542
Beethoven tiếp tục sáng tác ngay cả khi ông hoàn toàn điếc,
04:09
producing innovative music until his death in 1827.
64
249996
4250
sáng tác những bản nhạc đầy sáng tạo cho đến khi qua đời vào năm 1827.
04:14
And the Fifth Symphony’s central motif has continued to resound through the ages.
65
254663
5083
Và mô-típ chính trong Bản Giao hưởng Số 5 vẫn tiếp tục vang lên qua hàng thế hệ.
04:19
Outside of concert halls,
66
259829
1709
Bên ngoài phòng nhạc,
04:21
the piece has become a symbol for suspense, revelation, and triumph.
67
261538
4791
bản nhạc đã trở thành biểu tượng của nỗi hồi hộp, sự tiết lộ và niềm hân hoan.
04:26
The fate motif sounds out the letter V in Morse code,
68
266663
3750
Mô-típ số phận nghe giống như chữ V trong mã Morse,
04:30
and during World War II,
69
270413
1333
và trong chiến tranh thế giới thứ hai,
04:31
the Fifth Symphony became a code for victory amongst the Allies.
70
271746
4042
Bản Giao hưởng Số 5 trở thành một mật mã cho chiến thắng của quân Đồng minh.
04:36
The iconic composition can be found in film scores,
71
276246
3333
Một sáng tác mang tính biểu tượng có thể thấy trong nhạc phim,
04:39
and it’s even been explored through musical reinterpretations and visual art.
72
279579
4584
và thậm chí được khám phá qua các bản diễn giải âm nhạc và nghệ thuật thị giác.
04:44
But whatever the context,
73
284663
2125
Nhưng dù trong bối cảnh nào,
04:46
Beethoven’s Fifth takes its listeners through a dark world,
74
286788
4041
bản Giao hưởng Số 5 vẫn đem thính giả xuyên qua một thế giới đen tối
04:51
then guides them into the light.
75
291246
2708
đến với ánh sáng huy hoàng.
Về trang web này

Trang web này sẽ giới thiệu cho bạn những video YouTube hữu ích cho việc học tiếng Anh. Bạn sẽ thấy các bài học tiếng Anh được giảng dạy bởi các giáo viên hàng đầu từ khắp nơi trên thế giới. Nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh hiển thị trên mỗi trang video để phát video từ đó. Phụ đề cuộn đồng bộ với phát lại video. Nếu bạn có bất kỳ nhận xét hoặc yêu cầu nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi bằng biểu mẫu liên hệ này.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7