How can you change someone's mind? (hint: facts aren't always enough) - Hugo Mercier

Translator: Sanntint Tint Reviewer: Myo Aung

Three people are at a dinner party.

ညစာစားပွဲမှာ လူသုံးယောက်ရှိတယ်။

Paul, who’s married, is looking at Linda.

အိမ်ထောင်သည် Paul က လင်ဒါကို ကြည့်နေတယ်။

Meanwhile, Linda is looking at John, who’s not married.

တစ်ချိန်တည်းမှာ Linda က အိမ်ထောင်သည် မဟုတ်တဲ့ John ကို ကြည့်နေတယ်။

Is someone who’s married looking at someone who’s not married?

အိမ်ထောင်သည်တစ်ယောက်က အိမ်ထောင်သည်မဟုတ်သူကို ကြည့်နေတာလား။

Take a moment to think about it.

ဒီအကြောင်း ခဏလောက် စဉ်းစားကြည့်ပါ။

Most people answer that there’s not enough information to tell.

လူအများစုက ပြောဖို့ အချက်အလက် အလုံအလောက် မရှိဘူးလို့ ဖြေတယ်။

And most people are wrong.

ပြီးတော့ လူအများစုက မှားတယ်။

Linda must be either married or not married—there are no other options.

Linda က အိမ်ထောင်သည်ဖြစ်ဖြစ်၊ မဖြစ်ဖြစ် အခြားရွေးချယ်စရာတွေ မရှိပါ။

So in either scenario, someone married is looking at someone who’s not married.

ဒါကြောင့် ဘယ်အခြေအနေမှာမဆို အိမ်ထောင်သည်က အိမ်ထောင်သည်မဟုတ်သူကိုကြည့်နေတယ်။

When presented with the explanation, most people change their minds

ရှင်းလင်းချက်နဲ့ တင်ပြသည့်အခါ လူအများစုဟာ

and accept the correct answer,

သူတို့ရဲ့ပထမ တုံ့ပြန်မှုတွေကို

despite being very confident in their first responses.

အလွန်ယုံကြည်ပေမဲ့ စိတ်ပြောင်းပြီး အဖြေမှန်ကို လက်ခံကြတယ်။

Now let’s look at another case.

အခု နောက်ထပ်အဖြစ်တစ်ခုကို ကြည့်ရအောင်။

A 2005 study by Brendan Nyhan and Jason Reifler

Brendan Nyhan နဲ့ Jason Reifler တို့ရဲ့ 2005 လေ့လာမှုတစ်ခုက အီရတ်စစ်ပွဲအတွက်

examined American attitudes regarding the justifications for the Iraq War.

ကျိုးကြောင်းပြချက်တွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး အမေရိကန်ရဲ့ သဘောထားတွေကို ဆန်းစစ်ခဲ့တယ်။

Researchers presented participants with a news article

သုတေသီတွေက အစုလိုက်အပြုံလိုက် ပျက်စီးစေတဲ့ လက်နက်တွေ

that showed no weapons of mass destruction had been found.

မတွေ့ခဲ့ဘူးလို့ သတင်းဆောင်းပါးတစ်ပုဒ်မှာ ပါဝင်သူတွေကို တင်ပြခဲ့တယ်။

Yet many participants not only continued to believe that WMDs had been found,

ဒါပေမဲ့ ပါဝင်သူများစွာက WMDs တွေ့ရှိတာကို ဆက်လက်ယုံကြည်ရုံသာမက

but they even became more convinced of their original views.

သူတို့ရဲ့ မူလအမြင်တွေကိုတောင် ပိုမိုယုံကြည်လာကြတယ်။

So why do arguments change people’s minds in some cases and backfire in others?

ကိစ္စတချို့မှာ ဘာလို့ငြင်းခုံမှုက စိတ် ပြောင်းစေသလို ပြောင်းပြန်လည်းဖြစ်စေတာလဲ။

Arguments are more convincing when they rest on a good knowledge of the audience,

ပရိသတ်ရဲ့ ကောင်းမွန်တဲ့ အသိပညာ အပေါ် တည်နေတဲ့အခါ ပရိသတ် ယုံကြည်တာ၊

taking into account what the audience believes,

သူတို့ ယုံကြည်ရတဲ့သူ၊ သူတို့ တန်ဖိုးထားတဲ့ အရာတွေကို

who they trust,

ထည့်သွင်းစဉ်းစားတဲ့အခါ

and what they value.

ငြင်းခုံမှုတွေက ပိုယုံကြည်လောက်စေတယ်။

Mathematical and logical arguments like the dinner party brainteaser work

ညစာစားပွဲ ဦးနှောက်စားတာလို သင်္ချာနဲ့ ယုတ္တိတန်တဲ့ ငြင်းခုံမှုတွေ အလုပ်ဖြစ်တာက

because even when people reach different conclusions,

လူတွေဟာ မတူညီတဲ့ ကောက်ချက်ချတဲ့အခါမှာတောင်

they’re starting from the same set of shared beliefs.

တူညီတဲ့ ယုံကြည်ချက် အစုကနေ အစပြုတာကြောင့်ပါ။

In 1931, a young, unknown mathematician named Kurt Gödel presented a proof

၁၉၃၁ ခုနှစ်မှာ Kurt Gödel ဆိုတဲ့ အညတရ သင်္ချာပညာရှင်တစ်ဦးက ယုတ္တိရှိရှိ

that a logically complete system of mathematics was impossible.

ပြည့်စုံတဲ့ သင်္ချာစနစ်ဟာ မဖြစ်နိုင်ဘူး ဆိုတဲ့ သက်သေတစ်ခုကို တင်ပြခဲ့တယ်။

Despite upending decades of work by brilliant mathematicians

Bertrand Russell နဲ့ David Hilbert လို ထက်မြက်တဲ့ ပညာရှင်တွေရဲ့

like Bertrand Russell and David Hilbert,

ဆယ်စုနှစ်ချီတဲ့ လက်ရာကို ပြောင်းပြန်လှန်ခဲ့ပေမဲ့

the proof was accepted

နယ်ပယ်မှာ လူတိုင်း

because it relied on axioms that everyone in the field already agreed on.

သဘောတူပြီးသား နဂိုမှန်အဆိုတွေကို အမှီပြုတာကြောင့် သက်သေကို လက်ခံခဲ့တယ်။

Of course, many disagreements involve different beliefs

တကယ်တော့ သဘောထားကွဲလွဲမှု များစွာမှာ ယုတ္တိဗေကနေ ညှိနှိုင်းလို့ကို

that can’t simply be reconciled through logic.

မရနိုင်တဲ့ မတူညီတဲ့ ယုံကြည်မှုတွေပါ၀င်တယ်။

When these beliefs involve outside information,

ဒီယုံကြည်ချက်တွေက ပြင်ပ သတင်းအချက်အလက်တွေ ပါ၀င်လာတဲ့အခါ

the issue often comes down to what sources and authorities people trust.

ပြဿနာက လူတွေ ယုံကြည်တဲ့ အရင်းအမြစ်တွေနဲ့ အာဏာပိုင်တွေဆီ မကြာခဏ ရောက်ရှိလာတယ်။

One study asked people to estimate several statistics

လေ့လာမှုတစ်ခုက လူတွေကို ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှု နယ်ပယ်နဲ့ ပတ်သက်တဲ့

related to the scope of climate change.

ကိန်းဂဏန်းတွေကို ခန့်မှန်းဖို့ တောင်းဆိုခဲ့တယ်။

Participants were asked questions,

ပါဝင်သူတွေကို ဒီလို မေးခွန်းတွေ မေးတယ်၊

such as “how many of the years between 1995 and 2006

“၁၉၉၅ နဲ့ ၂၀၀၆ ကြားမှာ ဘယ်နှစ်နှစ်ဟာ

were one of the hottest 12 years since 1850?”

၁၈၅၀ နောက်ပိုင်း အပူဆုံး ၁၂ နှစ် ဖြစ်ခဲ့သလဲ။”

After providing their answers,

သူတို့ အဖြေတွေကို ပေးပြီးနောက်မှာ

they were presented with data from the Intergovernmental Panel on Climate Change,

သူတို့ကို ရာသီဥတုဆိုင်ရာ အစိုးရစုံ အဖွဲ့မှ အချက်အလက်တွေကို တင်ပြခဲ့ပြီး

in this case showing that the answer was 11 of the 12 years.

ဒီဖြစ်ရပ်မှာ အဖြေသက ၁၂ နှစ်ထဲက ၁၁ နှစ်ဆိုတာကို ပြသခဲ့တယ်။

Being provided with these reliable statistics from a trusted official source

စိတ်ချရတဲ့ တရားဝင် အရင်းအမြစ်ကနေ ဒီစိတ်ချရတဲ့ ကိန်းဂဏန်းတွေကို ထောက်ပံ့တာက

made people more likely to accept the reality that the earth is warming.

ကမ္ဘာကြီး ပူနွေးလာတယ်ဆိုတဲ့ အမှန်တရားကို လူတွေ လက်ခံနိုင်ခြေပိုများလာတယ်။

Finally, for disagreements that can’t be definitively settled

နောက်ဆုံးအနေနဲ့ စာရင်းဇယားတွေ သို့မဟုတ် အထောက်အထားတွေနဲ့ အတိအကျ

with statistics or evidence,

ဖြေရှင်းမရတဲ့ သဘောထားကွဲလွဲမှုတွေအတွက်

making a convincing argument

ယုံကြည်လောက်တဲ့ အငြင်းအခုံပြုလုပ်တာက

may depend on engaging the audience’s values.

ပရိသတ်ရဲ့ တန်ဖိုးတွေ ပါဝင်စေမှုအပေါ် မူတည်နိုင်တယ်။

For example, researchers have conducted a number of studies

ဥပမာ သုတေသီတွေဟာ မတူညီတဲ့ နိုင်ငံရေး နောက်ခံရှိသူတွေကို

where they’ve asked people of different political backgrounds

သူတို့ရဲ့တန်ဖိုးတွေကို အဆင့် သတ်မှတ်ခိုင်းတဲ့

to rank their values.

လေ့လာမှုများစွာကို ပြုလုပ်ခဲ့တယ်။

Liberals in these studies, on average, rank fairness—

လေ့လာမှုတွေထဲက လစ်ဘရယ်တွေက ပျမ်းမျှအနေနဲ့ မျှတမှုကိုအဆင့်သတ်မှတ်တယ်။

here meaning whether everyone is treated in the same way—above loyalty.

ဒီနေရာမှာ သစ္စာရှိမှုအထက်မှာ လူတိုင်းကို အလားတူ ဆက်ဆံတာကို ဆိုလိုတာပါ။

In later studies, researchers attempted to convince liberals

နောက်ပိုင်းလေ့လာမှုတွေမှာ သုတေသီတွေက ငြင်းခုံမှုမျိုးစုံနဲ့ စစ်အသုံးစရိတ်ကို

to support military spending with a variety of arguments.

ပံ့ပိုးဖို့ လစ်ဘရယ်တွေကို စည်းရုံးဖို့ ကြိုးပမ်းခဲ့တယ်။

Arguments based on fairness—

ချို့တဲ့တဲ့ နောက်ခံမှလူတွေကို

like that the military provides employment

အလုပ်အကိုင်နဲ့ ပညာရေးကို စစ်တပ်က ထောက်ပံ့ပေးတာလို

and education to people from disadvantaged backgrounds—

တရားမျှတမှုအပေါ် အခြေခံတဲ့ ငြင်းခုံမှုတွေက

were more convincing than arguments based on loyalty—

သစ္စာစောင့်သိမှုအပေါ် အခြေခံတဲ့ ငြင်းခုံမှုတွေထက် ပိုမိုယုံကြည်နိုင်စေတယ်။

such as that the military unifies a nation.

ဥပမာ စစ်တပ််က နိုင်ငံကို ပေါင်းစည်းစေတာပါ။

These three elements—

ဒီအချက်သုံးချက်-

beliefs, trusted sources, and values—

ယုံကြည်ချက်တွေ၊ ယုံကြည်ရတဲ့ ရင်းမြစ်တွေနဲ့ တန်ဖိုးတွေက

may seem like a simple formula for finding agreement and consensus.

သဘောတူညီမှုနဲ့ အများသဘောကို ရှာဖွေဖို့ ပုံသေနည်းရိုးရိုး တစ်ခုလို ထင်ရနိုင်တယ်။

The problem is that our initial inclination is to think of arguments

ကနဦး စိတ်ဆန္ဒက ကိုယ်ပိုင်ယုံကြည်ချက်တွေ၊ ယုံကြည်ရတဲ့ ရင်းမြစ်တွေနဲ့

that rely on our own beliefs, trusted sources, and values.

တန်ဖိုးတွေကို မှီခိုတဲ့ ငြင်းခုံမှုတွေကို တွေးတောဖို့က ပြဿနာပါ။

And even when we don’t,

ကိုယ်က မနှစ်သက်တာတောင်

it can be challenging to correctly identify what’s held dear

ကိုယ်နဲ့ သဘောမတူတဲ့သူတွေ ချစ်မြတ်နိုးတဲ့ အရာတွေကို မှန်ကန်စွာ

by people who don’t already agree with us.

ခွဲခြားသတ်မှတ်ဖို့ စိန်ခေါ်မှုရှိနိုင်တယ်။

The best way to find out is simply to talk to them.

တွေ့ရှိဖို့ အကောင်းဆုံးနည်းက သူတို့နဲ့ စကားပြောဆိုဖို့ပါ။

In the course of discussion,

ဆွေးနွေးမှုအတွင်း

you’ll be exposed to counter-arguments and rebuttals.

တန်ပြန်ငြင်းခုံမှုတွေနဲ့ ပြန်လည်ချေပချက်တွေကို ကြုံတွေ့ရမှာပါ။

These can help you make your own arguments and reasoning more convincing

ဒါတွေက ကိုယ်ပိုင်ငြင်းခုံမှုတွေနဲ့ ဆင်ခြင်မှုကို ပိုယုံကြည်အောင် ကူညီနိုင်ကာ

and sometimes, you may even end up being the one changing your mind.

တစ်ခါတစ်ရံ သင်တောင် စိတ်ပြောင်းသွားသူဖြစ်သွားနိုင်တယ်။