The dark history of IQ tests - Stefan C. Dombrowski

Translator: Hiwa Foundation Reviewer: Hiwa Foundation II

In 1905, psychologists Alfred Binet and Théodore Simon

ساڵی ١٩٠٥، دەروونناسان ئەڵفرێد بینێت و تیۆدۆر سایمۆن

designed a test for children who were struggling in school in France.

تاقیکردنەوەیەکیان درووستکرد بۆ منداڵەکانی کێشەیان هەبوو لە قوتابخانە لە فەڕەنسا.

Designed to determine which children required individualized attention,

بۆ ئەوە درووستکرابوو بزانن کام منداڵ پێویستی بە سەرنجی تایبەتە،

their method formed the basis of the IQ test.

شێوازەکەیان بوو بە بناغەی تاقیکردنەوەی ئای کیو.

Beginning in the late 19th century,

لە سەرەتاکانی سەدەی ١٩دا

researchers hypothesized that cognitive abilities like verbal reasoning,

توێژەرەوەکان گریمانەی ئەوەیان دانا کە تواناکانی فێربوون وەک تێگەشتن لە دەنگ،

working memory, and visual-spatial skills

کارکردنی بیرەوەری، و تواناکانی دەستکاری کردنی شێوەکان بە هزری خوود

reflected an underlying general intelligence, or g factor.

وێنەدانەوەن بۆ زیرەکییەکی گشتی.

Simon and Binet designed a battery of tests to measure each of these abilities

سایمۆن و بینێت ژمارەیەک تاقیکردنەوەیان درووستکرد بۆ پێوانەیی هەر یەکێک لەم توانایانە

and combine the results into a single score.

ئەنجامەکانیان یەکخست بۆ یەک ئەنجام.

Questions were adjusted for each age group,

پرسیارەکان بۆ تەمەنە جیاوازەکان گونجێنران، و

and a child’s score reflected how they performed relative to others their age.

خاڵەکانی منداڵەکەش وێنەدانەوەی توانای بووە بەراورد بە منداڵەکانی تری تەمەنەکەی.

Dividing someone’s score by their age and multiplying the result by 100

دابەشکردنی نمرەی کەسەکە بەسەر تەمەنەکەیدا و لێکدانی ئەنجامەکە لەگەڵ ١٠٠

yielded the intelligence quotient, or IQ.

کۆلکەی زیرەکی، یان ئای کیوی لێدەرئەچێت.

Today, a score of 100 represents the average of a sample population,

ئەمڕۆ، نمرەی ١٠٠ نمرەی تێکڕای خەڵکە،

with 68% of the population scoring within 15 points of 100.

لەسەدا ٦٨ی خەڵک نمرەی ١٠٠ کەم و زیادی ١٥ ئەهێنن.

Simon and Binet thought the skills their test assessed

سایمۆن و بینێت پێیان وابوو شارەزاییەکانی تاقیکردنەوەکەیان هەڵیئەسەنگاند

would reflect general intelligence.

وێنەدانەوەی زیرەکی گشتی بووە.

But both then and now,

بەڵام ئەوکاتە و ئێستاش،

there’s no single agreed upon definition of general intelligence.

هیچ پێناسەیەکی زیرەکی گشتی نییە هەمووان کۆک بن لەسەری.

And that left the door open for people to use the test

ئەوەش دەرگاکەی بە کراوەیی هێشتۆتەوە بۆ خەڵک هەتا تاقیکردنەوەکە بەکاربێنن

in service of their own preconceived assumptions about intelligence.

بۆ خزمەتی گریمانەکانی پێشتر هێناویانەتە بەرچاوی خۆیان دەربارەی زیرەکی.

What started as a way to identify those who needed academic help

ئەوەی دەستیپێکرد وەک ڕێگایەک بۆ ناسینەوەی ئەوانەی پێویستیان بە یارمەتی ئەکادیمییە

quickly became used to sort people in other ways,

بەخێرایی بوو بە ڕێگایەک بۆ دابەشکردنی خەڵک بە شێوازی تر،

often in service of deeply flawed ideologies.

زۆرجار بۆ خزمەتی ئایدیۆلۆجیا پڕ لە کێشەکان.

One of the first large-scale implementations

یەکێک لە بەکارهێنانە فراوانەکانی

occurred in the United States during WWI, when the military used an IQ test

لەکاتی جەنگی جیهانی دووهەمدا بوو لە ئەمریکا، کاتێک سوپا تاقیکردنەوەی ئای کیوی بەکارهێنا

to sort recruits and screen them for officer training.

بۆ جیاکردنەوەی تازە دامەزراوەکان و هەڵبژاردنیان بۆ ڕاهێنانی ئەفسەری.

At that time, many people believed in eugenics,

ئەوکاتە، زۆر کەس باوەڕیان بە باشترکردنی جینات هەبوو،

the idea that desirable and undesirable genetic traits

بیرۆکەی ئەوەی خەسڵەتە جینییە خوازراو و نەخوازراوەکان

could and should be controlled in humans through selective breeding.

دەکرێت و پێویستە کۆنترۆڵبکرێت لە مرۆڤدا لەڕێگەی بەیەک گەیاندنی هەڵبژێردراوەوە.

There were many problems with this line of thinking,

چەندین کێشە هەبوو لەم ڕەوتی بیرکردنەوەیە،

among them the idea that intelligence was not only fixed and inherited,

لەنێویانا بیرۆکەی ئەوەی زیرەکی جێگیر و بۆماوەیی نییە،

but also linked to a person’s race.

بەڵکو بەستراویشەتەوە بە ڕەچەڵەکی کەسەکەوە.

Under the influence of eugenics,

لەژێر کاریگەری باشترکردنی جیناتدا،

scientists used the results of the military initiative

زاناکان ئەنجامەکانی ناو بەکارهێنانەکەی سوپایان بەکارهێنا

to make erroneous claims that certain racial groups

بۆ ئەوەی جاڕی پڕ هەڵە بدەن کە چەند کۆمەڵە ڕەچەڵەکێک

were intellectually superior to others.

لەڕووی زیرەکییەوە لەسەروو ئەوانی ترەوەن.

Without taking into account that many of the recruits tested

بێ ئەوەی گوێ بەوە بدەن زۆربەی هەڵبژێردراوەکانی تاقیکرابوونەوە

were new immigrants to the United States

پەنابەرەکان بوون کە تازە هاتبوون بۆ ویلایەتە یەکگرتووەکان

who lacked formal education or English language exposure,

کە خوێندنێەکی ڕەسمی یان بەرکەوتنیان بۆ زمانی ئینگلیزی نەبووە،

they created an erroneous intelligence hierarchy of ethnic groups.

چینایەتییەکی زیرەکی چەوتییان لەناو کۆمەڵە ڕەچەڵەکەکاندا درووستکرد.

The intersection of eugenics and IQ testing influenced not only science,

یەکگرتنی هەڵبژاردنی جینات و تاقیکردنەوەی زیرەکی نەک تەنیا کاریکردە سەر زانست،

but policy as well.

بەڵکو یاسا دانانیش.

In 1924, the state of Virginia created policy

ساڵی ١٩٢٤، ویلایەتی ڤێرجینیا یاسایەکی دەرکرد

allowing for the forced sterilization of people with low IQ scores—

ڕێگەی ئەیا بە نەزۆککردنی بەزۆری ئەوانەی ئای کیویان نزم بوو --

a decision the United States Supreme Court upheld.

بڕیارێک کە دادگای باڵای ویلایەتە یەکگرتووەکان پشتگیری لێکرد.

In Nazi Germany, the government authorized the murder of children

لە ئەڵمانیای نازی، حکومەت ڕێگەی یا بە کووشتنی منداڵەکان

based on low IQ.

لەسەر بنچینەی ئای کیوی نزم.

Following the Holocaust and the Civil Rights Movement,

دوای هۆڵۆکۆست و جوڵەی مافی شارستانی

the discriminatory uses of IQ tests

بەکارهێنانە جیاکەرەکانی تاقیکردنەوەی ئای کیو

were challenged on both moral and scientific grounds.

لەسەر زەمینە زانستی و ڕەوشتییەکانیش ڕکابەری کران.

Scientists began to gather evidence of environmental impacts on IQ.

زانایان دەستیانکرد بە کۆکردنەوەی بەڵگە لەسەر کاریگەری چواردەور لەسەر ئای کیو.

For example, as IQ tests were periodically recalibrated over the 20th century,

بۆ نموونە، لەکاتێکدا تاقیکردنەوەکانی ئای کیو ماوە ماوە ئەگۆڕدران لە سەدەی ٢٠دا،

new generations scored consistently higher on old tests

نەوە نوێکان بەردەوام نمرەی بەرزتریان ئەهێنا لەسەر تاقیکردنەوە کۆنەکان

than each previous generation.

وەک لە نەوەکانی پێش خۆیان.

This phenomenon, known as the Flynn Effect,

ئەم دیاردەیە ناسراوە بە کاریگەری فلین،

happened much too fast to be caused by inherited evolutionary traits.

زۆر لەوە خێراتر ڕوویدا هەتا هۆکارەکەی خەسڵەتی بۆماوەیی بووبێت.

Instead, the cause was likely environmental—

لەجیاتی ئەوە، ئەگەری زۆرە هۆکارەکەی هی چواردەور بووبێت --

improved education, better healthcare, and better nutrition.

خوێندنی باشتر، تەندروستی باشتر، و خواردنی باشتر.

In the mid-twentieth century,

لە ناوەڕاستەکانی سەدەی بیستەمدا،

psychologists also attempted to use IQ tests

دەروونناسەکان هەوڵیشیاندا تاقیکردنەوەی ئای کیو بەکاربێنن

to evaluate things other than general intelligence,

بۆ هەڵسەنگاندنی دۆخەکان وەک لە زیرەکی گشتی،

particularly schizophrenia, depression, and other psychiatric conditions.

بەتایبەتی شیزۆفرینیا، خەمۆکی، و گرفتە دەروونییەکانی تر.

These diagnoses relied in part on the clinical judgment of the evaluators,

ئەم دەستنیشانکردنانە بەشێکی پشتی دەبەست بە بڕیاردانی ئەو کەسەی هەڵسەنگاندنی ئەکرد، و

and used a subset of the tests used to determine IQ—

چەند تاقیکردنەوەیەکی بەکاردەهێنا بۆ دیاریکردنی ئای کیو --

a practice later research found does not yield clinically useful information.

پەیڕەوێک دواتر توێژینەوەکان دەریانخست زانیاری پزیشکی بەسوودی دابین نەکردووە.

Today, IQ tests employ many similar design elements and types of questions

ئەمڕۆ، تاقیکردنەوەی ئای کیو چەندین پێکهاتە و جۆری پرسیاری هەیە

as the early tests,

وەک تاقیکردنەوە کۆنەکان،

though we have better techniques for identifying potential bias in the test.

هەرچەندە تەکنیکی باشترمان هەیە بۆ ناسینەوەی بەلایەکدا بردن لە تاقیکردنەوەکەدا.

They’re no longer used to diagnose psychiatric conditions.

چیتر بەکارنایەن بۆ دەستنیشانکردنی نەخۆشییە دەروونییەکان.

But a similarly problematic practice using subtest scores

بەڵام پەیڕەوێکی هاوشێوە بە بەکارهێنانی نمرەی چەند پرسیارێک

is still sometimes used to diagnose learning disabilities,

هێشتا بەکاردێت بۆ دەستنیشانکردنی گرفتەکانی فێربوون،

against the advice of many experts.

ئەویش دژی ڕێنمایی پسپۆڕەکان.

Psychologists around the world still use IQ tests

دەروونناسەکان لە سەرانسەری جیهاندا هێشتا تاقیکردنەوەی ئای کیو بەکاردێنن

to identify intellectual disability,

بۆ ناسینەوەی گرفتی فێربوون و

and the results can be used to determine

ئەنجامەکانیش دەتوانرێت بەکاربهێنرێت بۆ دیاریکردنی

appropriate educational support, job training, and assisted living.

پشتیوانی فێربوونی گونجاو، ڕاهێنان بۆ کارکردن، و هاوکاریکردن لە ژیاندا.

IQ test results have been used to justify horrific policies

تاقیکردنەوەکانی ئایکیو پێشتر بەکارهێنراون بۆ ڕەواییپێدان بە پەیڕەوە ترسناکەکان و

and scientifically baseless ideologies.

ئایدۆلۆجیاکانی لەڕووی زانستییەوە بێبنەما بوون.

That doesn’t mean the test itself is worthless—

ئەوە واتای ئەوە نییە تاقیکردنەوەکە خۆی بێکەڵک بێت --

in fact, it does a good job of measuring the reasoning and problem-solving skills

ڕاستییەکەی، کارێکی باش ئەکات لە پێوانەیی بۆ بیرکردنەوە و چارەسەرکردنی کێشە

it sets out to.

بەو شێوەیەی بۆی درووستکراوە.

But that isn’t the same thing as measuring a person’s potential.

بەڵام ئەوە هەمان شت نییە وەک پێوانەیی توانای شاردراوەی کەسێک.

Though there are many complicated political, historical, scientific,

هەرچەندە چەندین پرسی ئاڵۆزی سیاسی، مێژوویی، زانستی و

and cultural issues wrapped up in IQ testing,

کلتوری هەیە لەسەر تاقیکردنەوەی ئای کیو،

more and more researchers agree on this point,

توێژەرەوەی زیاتر و زیاتر کۆکن لەسەر ئەم خاڵە و

and reject the notion that individuals can be categorized

ئەو بیرۆکەیە ڕەتئەکەنەوە کە بتوانرێت کەسەکان پۆڵێن بکرێن

by a single numerical score.

لەسەر بنەمای یەک پێوەری ژمارەیی.