Iceland's secret power - Jean-Baptiste P. Koehl

Translator: Mohammad Al Abdul Rahman Reviewer: Daban Q. Jaff

While the weather in Iceland is often cold, wet, and windy,

Dema ku hewa li Iceland e pir caran sar, şil û ba,

a nearly endless supply of heat bubbles away below the surface.

hema hema bêdawî ya pêlên germê dûrî binê erdê

In fact, almost every building in the country is heated by geothermal energy,

Bi rastî, hema hema her avahiya li welat bi enerjiya geotermal germ dibe,

in a process with virtually no carbon emissions.

di pêvajoyek bi hema hema gazên karbonê tune.

So how exactly does this renewable energy work?

ber vê yekê ev enerjiya nûvekirî çawa dike kar?

Between the Earth’s core and its crust is a mixed layer

Di navbera bingeha Erdê û qalikê wê de tebeqeke tevlihev e

of solid and partially molten rock called the mantle.

ji kevirê hişk û qismî helandî manto tê gotin.

Temperatures here range from 1,000 to 3,500 degrees Celsius.

Germahiya li vir diguhere ji 1.000 heta 3.500 pileya Celsius.

Some of this heat comes from the radioactive decay of metals.

Hinek ji vê germê ji sermayê tê hilweşîna radyoaktîf a metalan.

But much of it comes from Earth’s core,

Lê pir jê ji bingeha Erdê tê,

which has been radiating energy since the planet formed

ku enerjiyê belav dike ji ber ku gerstêrk çêbûye

over four billion years ago.

zêdetirî çar mîlyar sal berê.

While the mantle moves slowly,

Dema ku mantel hêdî hêdî dimeşe,

circulating roughly 40 kilometers below the Earth’s crust,

bi qasî 40 kîlometreyan diherike li binê qalikê Erdê,

there are places where it surges closer to the surface.

cihên ku hene hene ew nêzîkî rûberê dibe.

Here, the magma forms pockets and veins in the ground,

Li vir, magma kîsikan çêdike û damarên li erdê,

heating underground rivers and pools to temperatures reaching 300 degrees.

germkirina çem û hewzên binerd heya germahiya ku digihîje 300 pileyî.

Controlling heated water is at the heart of harnessing geothermal energy,

Kontrolkirina ava germkirî di dil de ye karanîna enerjiya geotermîkî,

and there are two primary models for how to do it.

û du modelên bingehîn hene ji bo ku çawa bikin.

One is to build a geothermal power plant

Yek jê çêkirina santrala jeotermalê ye

which uses these hot, deep pools to produce electricity.

ku van hewzên germ û kûr bikar tîne ji bo hilberîna elektrîkê.

First, engineers drill a well several kilometers into permeable rock

Pêşîn, endezyar çend bîran dikolin kîlometre nav zinarê permeable

like sandstone or basalt.

mîna kevirê sand an bazalt.

As the hot, highly pressurized groundwater flows into the well,

Wek ava binerd a germ, pir bi zext diherike nav kaniyê,

the rapid change in pressure and temperature

guherîna bilez a zextê û germahî

produces huge amounts of steam.

miqdarek mezin ji buharê çêdike.

This steam then turns the blades of a turbine to generate electricity.

Vê buharê dûvre pelan dizivirîne ya turbînek ku elektrîkê hilberîne.

Finally, the remaining cooled water and condensed steam

Di dawiyê de, ava sar a mayî û hilmijandî

are injected back into the ground to create an open loop

dîsa li erdê têne derzî kirin ji bo çêkirina loopek vekirî

that provides electricity without losing water.

ku elektrîkê peyda dike bêyî ku avê winda bike.

However, we don't have to drill this deep to take advantage of the planet's heat.

Lê ne hewce ye ku em wiya kûr bimeşînin ku ji germahiya gerstêrkê sûd werbigirin.

Thanks to solar radiation,

Bi xêra tîrêjên rojê,

dirt just 1.5 meters deep can reach temperatures over 20 degrees Celsius.

qirêjiya tenê 1,5 metre dikare bigihîje germahiya ji 20 pileyan zêdetir.

Geothermal heat pumps pipe water or antifreeze liquid

Germahiya jeotermal ava boriyê pompe dike an şilek antifriz

through this layer of earth to siphon its energy.

bi riya vê tebeqeya erdê ku enerjiya xwe bişo.

These liquids are then pumped through local infrastructure,

Van şilek paşê têne pompe kirin bi riya binesaziya herêmî

dispersing their heat before moving back through the ground

berê germahiya wan belav dike bi erdê re vedigere

to absorb more energy.

ku bêtir enerjiyê bigire.

While external electricity is needed to operate the pumps,

Dema ku elektrîkê derveyî hewce ye xebitandina pompeyan,

the energy provided is far greater than the energy used,

enerjiya ku tê dayîn pir zêdetir e ji enerjiya ku tê bikar anîn,

meaning this process is also a sustainable loop.

wateya vê pêvajoyê jî ev e loopek domdar.

In fact, geothermal heat pumps are both cheaper to operate

Bi rastî, pompên germê yên geotermîkî hem erzantir in ku kar bikin

and at least two times more energy efficient than fossil fuel equivalents.

bikêmî ve du car zêdetir enerjî jihevsengiyên sotemeniya fosîl bikêrtir e.

Whether geothermal energy is radiating just below our feet,

Ma enerjiya geotermal radibe tenê di bin lingên me de,

or heating water several kilometers deep,

an germkirina avê çend kîlometre kûr,

the planet is constantly radiating heat.

gerstêrk bi berdewamî germê radike.

Averaged across one year,

Bi navînî di nav salekê de,

Earth gives off roughly three times more energy than humanity consumes.

Erd bi texmînî sê qat zêdetir dide der enerjiya ku mirovahî bikar tîne.

So why does geothermal only account for 0.2% of humanity’s energy production?

ber vê yekê çima geotermal tenê hesab dike ji bo 0.2% hilberîna enerjiya mirovahiyê?

The answer has to do with heat, location, and cost.

Bersiv bi germê ve girêdayî ye, cîh, û lêçûn.

Since geothermal heat pumps rely on the consistent heat

ber pompeyên germê yên geotermal dispêre li ser germahiya domdar

found in shallow earth,

di erdekî kûr de tê dîtin,

they can be implemented almost anywhere.

ew hema hema li her derê têne bicîh kirin.

But geothermal power plants require tapping into

Lê santralên jeotermal hewce dike tikandina nav

high-temperature geothermal fields;

zeviyên geotermîkî yên germahiya bilind;

regions hotter than 180 degrees and typically several kilometres underground.

herêmên germtir ji 180 derece û gelemperî kîlometre di binê erdê de ye.

These high temperature zones are hard to find,

Ev herêmên germahiya bilind dijwar têne dîtin,

and drilling this deep for just one of the several wells a plant will need

û vê yekê tenê ji bo yekê kûr bikin ji çend bîrên ku nebat hewce dike

can cost up to $20 million.

dikare heya 20 mîlyon dolar lêçûn bike.

There are regions with shallower geothermal fields.

Herêmên bi kûrahî hene qadên geotermal.

Iceland and Japan are near active volcanoes and tectonic plate boundaries,

Landzlanda û Japonya nêzî çalak in volkan û sînorên tektonîk,

where magma rises up through the crust.

cîhê ku magma di qulikê de radibe.

But these same factors also make those regions prone to earthquakes,

Lê ev heman faktor jî dikin wan herêmên ku bi erdhejê ve mijûl in,

which can also be triggered by intensive drilling.

ku ew jî dikare were qewirandin bi sondajên dijwar.

Furthermore, while geothermal energy is clean and renewable,

Wekî din, dema ku enerjiya geotermîkî paqij û nûvekirî ye,

it’s not entirely harmless.

t bi tevahî ne xeternak e.

Drilling can release vapors containing pollutants

dikare vaporên ku tê de ne berdide qirêjker

like methane and hydrogen sulfide.

like methane and hydrogen sulfide.

And drilling tools that use pressurized water can contaminate groundwater.

amûrên sondajê yên ku zextê bikar tînin dikare ava binerd qirêj bike.

Fortunately, new technologies are emerging to meet these challenges.

dilşadî, teknolojiyên nû derdikevin holê da ku van dijwariyan pêşwazî bike.

Emission control systems can capture pollutants,

Pergalên kontrolkirina emîsyonê dikare qirêjiyan bigire,

and electromagnetic monitoring can help detect seismic risks.

şopandin elektromagnetîk dikare alîkariy tespîtkirina xeterey erdhej biki.

We're also uncovering entirely new sources of geothermal energy,

Di heman demê de em nû bi tevahî vedibêjin çavkaniyên enerjiya geotermal,

like pockets of magma in mid-ocean volcanoes.

mîna kîsikên magmayê di nav volkanên okyanûsa navîn de.

So if we can safely and responsibly tap into the heat sustaining our planet,

Ji ber vê yekê ger em karibin di nav germahiya ku gerstêrka me diparêze,

we might be able to sustain humanity as well.

dibe ku em bikaribin bidomînin mirovahî jî.