A brief history of chess - Alex Gendler

Translator: Bita Yekta Reviewer: Leila Ataei

The attacking infantry advances steadily,

پياده نظام‌هاي مهاجم آهسته پیشروی می‌کنند،

their elephants already having broken the defensive line.

فيل‌هاي آنها قبلاً خط دفاعي را شكسته‌اند.

The king tries to retreat, but enemy cavalry flanks him from the rear.

شاه سعی می‌کند عقب نشینی کند، اما دشمن او را پشت دور می‌کند.

Escape is impossible.

فرار غیرممکن است.

But this isn’t a real war–

این یک جنگ واقعی نیست --

nor is it just a game.

فقط یک بازی هم نیست.

Over the roughly one-and-a-half millennia of its existence,

شطرنج در طول ۱۵۰۰ سال از عمر خود،

chess has been known as a tool of military strategy,

به عنوان ابزاری برای استراتژی نظامی،

a metaphor for human affairs, and a benchmark of genius.

و استعاره‌ای برای امور انسانی و نشانه نبوغ شناخته شده است.

While our earliest records of chess are in the 7th century,

اولین تاریخ شطرنج به قرن هفتم برمی‌گردد،

legend tells that the game’s origins lie a century earlier.

افسانه‌ها می‌گویند که شطرنج به قرون قبل باز می گردد.

Supposedly, when the youngest prince of the Gupta Empire was killed in battle,

احتمالا، وقتی جوانترین شاهزاده امپراتوری گوپتا در نبرد کشته شد،

his brother devised a way of representing the scene to their grieving mother.

برادرانش برای نشان دادن صحنه به مادر داغذار راهی ابداع کردند.

Set on the 8x8 ashtapada board used for other popular pastimes,

از صفحه ۸x۸ ای که برای دیگر بازی‌های پرطرفدار بود استفاده کردند.

a new game emerged with two key features:

و بازی جدیدی با دو ویژگی پدیدار شد:

different rules for moving different types of pieces,

مقررات مختلف برای حرکت ومهره‎های متفاوت،

and a single king piece whose fate determined the outcome.

و تک پادشاهی که سرنوشت را تعیین می‌کند.

The game was originally known as chaturanga–

اوایل به این بازی چاتورنگا می‌گفتند-

a Sanskrit word for "four divisions."

یک کلمه سانسکریت به معنی «چهار بخش».

But with its spread to Sassanid Persia,

اما با گسترش آن به ایران در زمان ساسانیان،

it acquired its current name and terminology–

اسم و واژگان فعلی را به‌دست آورد-

"chess," derived from "shah," meaning king, and “checkmate” from "shah mat,"

«شطرنج» از کلمه «شاه» به معنی حاکم و «مات کردن» به معنی « شاه مات»

or “the king is helpless.”

یا « شاه درمانده است.»

After the 7th century Islamic conquest of Persia,

بعد قرن هفتم و استیلای اسلام بر ایران

chess was introduced to the Arab world.

شطرنج به جهان عرب معرفی شد.

Transcending its role as a tactical simulation,

نقشی فراتر از شبیه‌سازی تاکتیکی،

it eventually became a rich source of poetic imagery.

رفته رفته به منبعی غنی از تصاویر شاعرانه تبدیل شد.

Diplomats and courtiers used chess terms to describe political power.

دیپلماتها و کارگزاران از واژگان شطرنج برای توضیح قدرت سیاسی استفاده می‌کردند.

Ruling caliphs became avid players themselves.

خلفای حاکم به بازیگران مشتاقی تبدیل شدند.

And historian al-Mas’udi considered the game a testament to human free will

المسعودی، مورخ، این بازی را به‌عنوان سندی برای نشان دادن اراده آزاد انسان

compared to games of chance.

در مقایسه با بازیهای شانسی در نظرگرفت.

Medieval trade along the Silk Road carried the game to East and Southeast Asia,

تجارت قرون وسطایی جاده ابریشم این بازی را به شرق و جنوب شرقی آسیا برد،

where many local variants developed.

جایی که انواع محلی آن توسعه پیدا کرد.

In China, chess pieces were placed at intersections of board squares

در چین، مهره‌های شطرنج در تقاطع مربعهای تخته قرار داشتند و نه ذاخل آنها

rather than inside them, as in the native strategy game Go.

مثل بازی راهبردی بومی گو یا وی‌چی.

The reign of Mongol leader Tamerlane saw an 11x10 board

منطقه تحت کنترل تیمور لنگ یک تخته ۱۰x۱۰ درست کردند

with safe squares called citadels.

با مربعهای امن به نام ارگ.

And in Japanese shogi, captured pieces could be used by the opposing player.

در شوگی شطرنج ژاپنی، از مهره‌های اسیر شده می‌توان به عنوان مهره خود استفاده کرد.

But it was in Europe that chess began to take on its modern form.

اما در اروپا، شطرنج شکل مدرن خود را بدست آورد.

By 1000 AD, the game had become part of courtly education.

در سال ۱۰۰۰میلادی این بازی به بخشی از آموزش دربار تبدیل شد.

Chess was used as an allegory

از شطرنج به‌عنوان تمثیلی از

for different social classes performing their proper roles,

مناسبات طبقات مختلف اجتماعی در ایفای نقشی که داشتنداستفاده شد،

and the pieces were re-interpreted in their new context.

ومهره‌ها دوباره در متنی جدید تعریف شدند.

At the same time, the Church remained suspicious of games.

همزمان، کلیسا نسبت به بازیها مشکوک بود.

Moralists cautioned against devoting too much time to them,

اخلاقگرایان نسبت به اختصاص دادن وقت زیاد به این بازی هشدار دادند،

with chess even being briefly banned in France.

حتی شطرنج مدت کوتاهی در فرانسه ممنوع شد.

Yet the game proliferated,

اما بازی در حال رشد بود،

and the 15th century saw it cohering into the form we know today.

در قرن پانزدهم صفحه شطرنج به شکل فعلی طراحی شد.

The relatively weak piece of advisor was recast as the more powerful queen–

مهره ضعیف مشاور جای خود را به مهره قوی‌تر ملکه داد-

perhaps inspired by the recent surge of strong female leaders.

شاید از نقش قدرتمند رهبران زن در دوره معاصر الهام گرفته باشد.

This change accelerated the game’s pace,

این تغییر سرعت بازی را بیشتر کرد،

and as other rules were popularized,

و از آنجا که مقررات دیگری هم همگانی شد،

treatises analyzing common openings and endgames appeared.

نوشتارهایی به تحلیل شروع و پایان بازی پرداخت.

Chess theory was born.

تئوری شطرنج زاده شد.

With the Enlightenment era, the game moved from royal courts to coffeehouses.

با دوران روشنگری، بازی ازدربارهای سلطنتی به قهوه خانه‌ها رفت.

Chess was now seen as an expression of creativity,

شطرنج بعنوان نوعی خلاقیت دیده شد،

encouraging bold moves and dramatic plays.

حرکات جسورانه و بازیهای مهییج تشویق می‌شد.

This "Romantic" style reached its peak in the Immortal Game of 1851,

این سبک "رمانتیک" در بازی جاودانه سال ۱۸۵۱به اوج خود رسید،

where Adolf Anderssen managed a checkmate

جایی که آدولف اندرسون یک شطرنج را

after sacrificing his queen and both rooks.

با قربانی کردن ملکه و دو رخ خود مدیریت کرد.

But the emergence of formal competitive play in the late 19th century

اما ظهور رقابت رسمی بازی در اواخر قرن نوزدهم

meant that strategic calculation would eventually trump dramatic flair.

به معنای یک محاسبه استراتژیک بود که بتدریج حریف را مغلوب کند.

And with the rise of international competition,

و با برپایی بازیهای بین المللی،

chess took on a new geopolitical importance.

شطرنج اهمیت ژئوپلتیکی جدید بدست آورد.

During the Cold War,

در خلال جنگ سرد،

the Soviet Union devoted great resources to cultivating chess talent,

اتحاد جماهیر شوروی منابع عظیمی را به پرورش استعدادهای شطرنج اختصاص داد،

dominating the championships for the rest of the century.

و تا آخر قرن قهرمانی را از آن خود داشت.

But the player who would truly upset Russian dominance

اما بازیکنی که واقعاً قهرمان روسی را دلخور کرد

was not a citizen of another country

شهروند کشور دیگری نبود

but an IBM computer called Deep Blue.

یک کامپیوتر آی‌بی‌ام به نام Deep Blue بود.

Chess-playing computers had been developed for decades,

در طول دهه‌ها بازیهای کامپیوتری شطرنج پیشرفت کرده بود،

but Deep Blue’s triumph over Garry Kasparov in 1997

اما با پیروزی Deep Blue بر گری کاسپاروف در سال ۱۹۹۷

was the first time a machine had defeated a sitting champion.

اولین باری بود که ماشین یک قهرمان شطرنج باز را مغلوب می‌کنر.

Today, chess software is capable of consistently defeating

امروزه، نرم افزار شطرنج قادر است به طور مداوم

the best human players.

بهترین شطرنج‌بازان را شکست دهد.

But just like the game they’ve mastered,

اما درست مثل بازی آنها برتری دارند،

these machines are products of human ingenuity.

این ماشین‌ها محصول نبوغ انسان هستند.

And perhaps that same ingenuity will guide us out of this apparent checkmate.

و شاید همین نبوغ ما را از این شرایط خارج کند.