Why plague doctors wore beaked masks

1,768,275 views ・ 2022-11-22

TED-Ed


Κάντε διπλό κλικ στους αγγλικούς υπότιτλους παρακάτω για να αναπαραγάγετε το βίντεο.

Μετάφραση: Ioanna Myrto Andrikaki Επιμέλεια: Vaia Katsarou
00:07
The year is 1656.
0
7128
2711
Έτος 1656.
00:09
Your body is wracked by violent chills.
1
9839
3212
Το σώμα σας το διαπερνούν δυνατά ρίγη.
00:13
Your head pounds, your muscles are too weak to sit up,
2
13217
3879
Το κεφάλι σας σφυροκοπά, οι μύες σας δεν σας συγκρατούν
00:17
and you feel like rancid, hard-boiled eggs
3
17096
2711
και νιώθετε λες και χαλασμένα, βραστά αυγά
00:19
are squeezing out of your neck and armpits.
4
19807
3087
να έχουν φυτρώσει στο λαιμό και τις μασχάλες σας.
00:23
In your feverish state, you see a strange-looking man approach,
5
23436
4171
Μέσα στον πυρετό σας βλέπετε έναν παράξενο άντρα να πλησιάζει,
00:27
his face obscured by a beak-like mask, his body covered from head to toe.
6
27607
5464
στο πρόσωπο φοράει μάσκα με ράμφος και το σώμα του είναι ολότελα καλυμμένο.
00:33
He examines you and even without seeing his face,
7
33571
3086
Σας εξετάζει και χωρίς καν να δείτε το πρόσωπό του,
00:36
you know the diagnosis:
8
36657
1836
ξέρετε τη διάγνωση:
00:38
you have the plague.
9
38493
1293
έχετε πανούκλα.
00:39
The plague stands out as one of the most terrifying and destructive diseases
10
39786
4587
Η βουβωνική πανώλη είναι γνωστή ως μια από τις τρομακτικότερες
καταστροφικότερες ασθένειες στην ανθρώπινη ιστορία.
00:44
in human history.
11
44373
1460
00:46
It swept across large parts of Afro- Eurasia in three separate pandemics
12
46000
4838
Σάρωσε μεγάλο μέρος της Αφρικής και Ευρασίας, σε 3 χωριστές πανδημίες,
00:50
starting in the 6th, 14th, and 19th centuries;
13
50838
4129
που συνέβησαν τους 6ο, 14ο και 19ο αιώνες:
00:55
killed tens of millions of people,
14
55176
2753
στέλνοντας στο θάνατο εκατομμύρια ανθρώπους
00:57
and had— in the best of cases— about a 40% survival rate.
15
57929
4754
και είχε, στην καλύτερη των περιπτώσεων, περίπου 40% πιθανότητα επιβίωσης.
01:03
The European plague doctor, with his beaked mask and wizard-like robes,
16
63851
4838
Ο ευρωπαίος γιατρός της πανούκλας, με το ράμφος και τη στολή μάγου,
01:08
is one of the images most popularly associated with plague today.
17
68856
4588
είναι η πιο συσχετισμένη με την πανούκλα εικόνα μέχρι σήμερα.
01:13
He’s often found in books and films about the 14th century pandemic
18
73653
4337
Τον βρίσκουμε συχνά σε εικόνες και ταινίες για την πανούκλα του 14ου αιώνα,
01:17
known as the Black Death.
19
77990
1919
γνωστή ως «Ο Μαύρος Θάνατος».
01:20
The only problem is that’s about as accurate as placing
20
80368
3211
Το μόνο πρόβλημα είναι ότι η εικόνα είναι τόσο ακριβής
01:23
a modern surgeon at the court of Louis the 14th in Versailles.
21
83579
4630
όσο ενός σημερινού χειρουργού στην αυλή του Λουδοβίκου του 14ου.
01:28
The confusion is understandable though—
22
88292
2419
Η σύγχυση είναι κατανοητή βέβαια.
01:30
the Black Death had several aftershocks,
23
90711
2586
Ο Μαύρος Θάνατος είχε αρκετές συνέπειες,
01:33
including a series of devastating outbreaks in Western Europe
24
93297
3754
συμπεριλαμβανομένης μιας σειράς καταστροφικών εξάρσεων στη Δυτική Ευρώπη
01:37
during the 17th century.
25
97051
2252
κατά τη διάρκεια του 17ου αιώνα.
01:39
This is when the iconic plague doctor actually emerged on the scene.
26
99303
4588
Τότε είναι που εμφανίστηκε η εικόνα του εμβληματικού γιατρού της πανούκλας.
01:45
First described in the early 17th century,
27
105017
2795
Για πρώτη φορά περιγράφηκε στις αρχές του 17ου αιώνα,
01:47
the outfit consisted of a hood with crystal eyepieces
28
107812
3754
και το ντύσιμό του αποτελούνταν από μια κουκούλα με κρυστάλλους στα μάτια
01:51
and a beak filled with a pungent combination of herbs and compounds.
29
111566
4129
και ράμφος γεμάτο από έναν συνδυασμό καυστικών βοτάνων και άλλων συστατικών.
01:56
This could include cinnamon, pepper, turpentine,
30
116028
3963
Μπορεί να περιείχε κανέλα, πιπέρι, νέφτι,
01:59
roast copper, and powdered viper flesh.
31
119991
3670
επεξεργασμένο χαλκό και κονιοποιημένη σάρκα οχιάς.
02:03
This recipe was inspired by the famed 2nd century Greco-Roman physician Galen,
32
123744
5756
Η συνταγή ήταν εμπνευσμένη από το διάσημο Ελληνορωμαίο γιατρό του 2ου αιώνα, Γαληνό
02:09
and was thought to ward off poisoned air known as miasma.
33
129500
3962
και θεωρούσαν ότι προστάτευε από τον μολυσμένο αέρα, γνωστό ως μίασμα.
02:14
People believed this bad air spread plague after emanating from swamps
34
134005
4754
Πίστευαν ότι η πανούκλα μεταδιδόταν από τα αέρια των βάλτων.
02:18
and sources of decay,
35
138759
1293
και από εστίες αποσύνθεσης,
02:20
such as dead plants or animal carcasses.
36
140052
2753
όπως νεκρά φυτά ή πτώματα ζώων.
02:23
In earlier centuries, doctors across Europe carried metal pomanders
37
143973
4171
Σε προηγούμενους αιώνες, οι γιατροί στην Ευρώπη κουβαλούσαν μεταλλικά δοχεία
02:28
filled with similar mixtures,
38
148144
1752
γεμισμένα με παρόμοια μείγματα
02:30
and it’s possible that the beak evolved as a hands-free alternative.
39
150062
3838
και είναι πιθανό ότι το ράμφος εξελίχθηκε ώστε να τους ελευθερώσει τα χέρια.
02:35
The rest of the costume, which included an oiled leather robe, boots and gloves,
40
155109
5172
Η υπόλοιπη στολή, που ήταν μια λαδωμένη ρόμπα, μπότες και γάντια,
02:40
acted as kind of an early hazmat suit,
41
160281
2544
λειτουργούσε ως προστατευτική στολή της εποχής,
02:42
likely designed to block miasma from entering through the skin’s pores.
42
162950
4213
σχεδιασμένη για να εμποδίζει το μίασμα να εισχωρεί στους πόρους του δέρματος.
02:47
While this shows some basic understanding that plague
43
167371
3462
Ενώ αυτό δείχνει ότι, βασικά, κατανοούσαν ότι η πανούκλα
02:50
spread from one place to another,
44
170833
2336
μεταδίδεται από ένα μέρος στο άλλο
02:53
these doctors couldn’t know that, in most cases,
45
173169
2794
οι γιατροί αυτοί δεν ήξεραν, ότι στις περισσότερες περιπτώσεις,
02:56
the true culprit was a tiny flea transmitting the bacteria,
46
176130
3921
η ένοχος ήταν μια μικροσκοπική μύγα που μετέδιδε τα βακτήρια, γερσίνια πέστις,
03:00
Yersinia pestis, from one person or animal to another.
47
180051
3795
από άτομο σε άτομο ή από ζώο σε ζώο.
03:04
It’s possible that the plague doctor’s outfit may have provided
48
184138
3045
Είναι πιθανό η στολή του γιατρού της πανώλης να προσέφερε
03:07
some unintentional protection from flea bites.
49
187183
2919
κάποια ακούσια προστασία από το τσίμπημα της μύγας.
03:10
However, not enough information survives to know whether
50
190186
2961
Παρόλα αυτά, δεν έχουμε πληροφορίες αν οι γιατροί με τη στολή
03:13
the costumed doctors fared any better than their ordinarily robed counterparts.
51
193147
5130
τα πήγαν καλύτερα από όσο οι απλά ντυμένοι συνάδελφοί τους.
03:19
It's no surprise that this bizarre getup has captured popular imagination,
52
199153
4421
Δεν είναι έκπληξη ότι η περίεργη στολή τράβηξε τη φαντασία του κοινού,
03:23
despite the fact that its use was limited to a few places in Italy and France
53
203574
4963
παρόλο που η χρήση της ήταν περιορισμένη σε λίγα μέρη της Ιταλίας και της Γαλλίας
03:28
during the 17th and early 18th centuries.
54
208537
3087
κατά τη διάρκεια του 17ου και 18ου αιώνα.
03:31
Even at the time, it was viewed with macabre fascination
55
211874
3796
Ακόμα και εκείνη την εποχή, την έβλεπαν με μακάβριο ενδιαφέρον
03:35
and occasionally used to mock the ineffective and corrupt
56
215670
3587
και τη χρησιμοποιούσαν για να χλευάσουν τις αναποτελεσματικές και δάτρητες
03:39
practices of some physicians.
57
219257
2460
πρακτικές ορισμένων γιατρών.
03:42
Until the 20th century, there was no effective treatment for the plague,
58
222718
4547
Μέχρι τον 20ο αιώνα, δεν υπήρχε αποτελεσματική θεραπεία για την πανούκλα,
03:47
but that didn’t stop doctors— costumed or not— from trying.
59
227265
4379
αλλά αυτό δεν σταμάτησε τους γιατρούς -ντυμένους ή μη- από το να προσπαθούν.
03:51
They consulted the works of earlier physicians for guidance,
60
231811
3253
Βασίστηκαν στη δουλειά προηγούμενων γιατρών για καθοδήγηση,
03:55
did what they could to fend off miasma,
61
235314
2294
έκαναν ό,τι μπορούσαν για να αντιμετωπίσουν το μίασμα
03:57
and prescribed a variety of concoctions and antidotes.
62
237608
3545
και συνταγογραφούσαν διάφορα παρασκευάσματα και αντίδοτα.
04:01
They also relied on pre-modern medical mainstays.
63
241404
3712
Επίσης βασίζονταν σε μεσαιωνικές ιατρικές πρακτικές.
04:05
These could include bloodletting,
64
245283
1793
Αυτές περιλάμβαναν την αφαίμαξη,
04:07
which involved draining (sometimes concerningly large amounts of) blood
65
247076
4421
με αποστράγγιση μεγάλων ποσοτήτων αίματος
04:11
in an attempt to remove poison or restore the body’s natural balance.
66
251497
4421
στην προσπάθεια να αφαιρέσουν το δηλητήριο ή να επαναφέρουν τη σωματική ισορροπία,
04:16
Or cupping, where the rim of a heated glass
67
256294
2502
ή τις βεντούζες, όπου καυτά ποτήρια τοποθετούνταν
04:18
was placed over swollen lymph nodes in hopes of making them burst sooner—
68
258796
4963
πάνω στους πρησμένους λεμφαδένες με την ελπίδα να «σκάσουν» νωρίτερα,
04:23
a sign, when it occurred naturally, that a plague patient was on the mend.
69
263759
4463
που όταν αυτό συνέβαινε από μόνο του, ήταν σημαδι ότι ο ασθενής
είναι σε φάση ανάρρωσης.
04:28
Or— perhaps most painfully— cautery,
70
268389
2878
ή η πιο επίπονη, καυτηρίαση,
04:31
which involved lancing the lymph nodes with a red-hot poker
71
271267
3628
που ήταν το τρύπημα των λεμφαδένων με ένα καυτό τσιμπίδι
04:34
to release the blackened pus within.
72
274895
2545
ώστε να ελευθερωθεί το μαυρισμένο πύον.
04:38
A lot has changed since their times.
73
278357
2169
Πολλά έχουν αλλάξει από τότε.
04:40
Modern medicine has given us the means to quickly identify
74
280609
3337
Η σύγχρονη ιατρική μας έχει δώσει τα μέσα για να αναγνωρίζουμε γρήγορα
04:43
bacterial as well as viral threats
75
283946
2419
βακτηριακές αλλά και ιογενείς απειλές
04:46
and to effectively mobilize against them.
76
286365
2169
και να κινητοποιηθούμε αποτελεσματικά εναντίον τους.
04:49
We also have access to technologies like test kits,
77
289118
3045
Επιπλέον, έχουμε πρόσβαση σε μέσα όπως τα διαγνωστικά τεστ,
04:52
masks to deter the spread of respiratory viruses, and vaccines;
78
292163
4087
τις μάσκες για να μειώσουμε τη μετάδοση αναπνευστικών ιών και τα εμβόλια.
04:56
and we conduct robust trials to make sure they’re safe and effective.
79
296250
3670
Διεξάγουμε αξιόπιστες δοκιμές, ώστε να είναι ασφαλή και αποτελεσματικά.
05:00
But some things don’t change:
80
300212
1836
Ωστόσο μερικά πράγματα δεν αλλάζουν:
05:02
we still depend on the courage and compassion of medical professionals
81
302048
3920
ακόμα βασιζόμαστε στο κουράγιο και την ευσπλαχνία
των επαγγελματιών υγείας που εθελοντικά ρισκάρουν τις ζωές τους
05:05
who voluntarily risk their lives
82
305968
2211
εναντίον ενός αόρατου εχθρού, ώστε να βοηθήσουν και να ανακουφίσουν
05:08
against an invisible attacker to help and comfort those who need it most.
83
308179
4713
αυτούς που το χρειάζονται περισσότερο.
Σχετικά με αυτόν τον ιστότοπο

Αυτός ο ιστότοπος θα σας παρουσιάσει βίντεο στο YouTube που είναι χρήσιμα για την εκμάθηση της αγγλικής γλώσσας. Θα δείτε μαθήματα αγγλικών που διδάσκουν κορυφαίοι καθηγητές από όλο τον κόσμο. Κάντε διπλό κλικ στους αγγλικούς υπότιτλους που εμφανίζονται σε κάθε σελίδα βίντεο για να αναπαράγετε το βίντεο από εκεί. Οι υπότιτλοι μετακινούνται συγχρονισμένα με την αναπαραγωγή του βίντεο. Εάν έχετε οποιαδήποτε σχόλια ή αιτήματα, παρακαλούμε επικοινωνήστε μαζί μας χρησιμοποιώντας αυτή τη φόρμα επικοινωνίας.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7