How we take back the internet | Edward Snowden

Translator: Nguyen Trang Reviewer: Nga Vu

Chris Anderson: The rights of citizens,

Chris Anderson: Quyền của công dân,

the future of the Internet.

tương lai của Internet.

So I would like to welcome to the TED stage

Tôi xin giới thiệu trên sân khấu của TED

the man behind those revelations,

người đứng đằng sau những tiết lộ này:

Ed Snowden.

Ed Snowden.

(Applause)

(Vỗ tay)

Ed is in a remote location somewhere in Russia

Ed đang ở một nơi xa xôi nào đó tại Nga

controlling this bot from his laptop,

điều khiển robot này từ máy tính

so he can see what the bot can see.

qua đó anh có thể thấy được những gì robot thấy.

Ed, welcome to the TED stage.

Ed, chào mừng tới sân khấu TED.

What can you see, as a matter of fact?

Nói thật cho tôi biết anh có thể nhìn thấy gì?

Edward Snowden: Ha, I can see everyone.

ES: Tôi có thể thấy tất cả mọi người.

This is amazing.

Thật là hay.

(Laughter)

(Cười)

CA: Ed, some questions for you.

CA: Ed, có một vài câu hỏi dành cho anh.

You've been called many things

Trong một vài tháng qua,

in the last few months.

anh được gọi bằng nhiều tên

You've been called a whistleblower, a traitor,

Gọi anh là người tố giác, kẻ phản bội,

a hero.

và cả anh hùng.

What words would you describe yourself with?

Vậy anh chọn những từ nào để miêu tả về bản thân mình?

ES: You know, everybody who is involved

ES: Anh biết đấy, tất cả những ai tham gia

with this debate

cuộc tranh luận này

has been struggling over me and my personality

đều vật lộn với việc phân tích con người tôi

and how to describe me.

và tìm cách miêu tả tôi.

But when I think about it,

Nhưng tôi nghĩ

this isn't the question that we should be struggling with.

đây không phải là câu hỏi đáng bận tâm.

Who I am really doesn't matter at all.

Việc tôi là ai đâu có quan trọng.

If I'm the worst person in the world,

Nếu tôi là kẻ xấu xa nhất trên thế giới này,

you can hate me and move on.

bạn có thể ghét tôi và không quan tâm nữa.

What really matters here are the issues.

Điều cần quan tâm ở đây là những vấn đề nổi cộm.

What really matters here is the kind of government we want,

Là mô hình nhà nước mà chúng ta muốn,

the kind of Internet we want,

loại Internet chúng ta chọn

the kind of relationship between people

mối quan hệ giữa con người

and societies.

và xã hội.

And that's what I'm hoping the debate will move towards,

Đó mới là hướng tranh luận mà tôi mong muốn,

and we've seen that increasing over time.

và dần dần điều đó đang thành hiện thực

If I had to describe myself,

Nếu phải miêu tả về bản thân

I wouldn't use words like "hero."

tôi sẽ không dùng từ "anh hùng",

I wouldn't use "patriot," and I wouldn't use "traitor."

cũng không phải "nhà yêu nước" hay "kẻ phản bội".

I'd say I'm an American and I'm a citizen,

Tôi sẽ nói tôi là người Mỹ, một công dân Mỹ

just like everyone else.

giống như bất kì ai khác.

CA: So just to give some context

CA: Giờ tôi sẽ giới thiệu lại toàn cảnh câu chuyện

for those who don't know the whole story --

cho những ai chưa biết.

(Applause) —

(Vỗ tay)

this time a year ago, you were stationed in Hawaii

Cũng thời gian này một năm trước đây,

working as a consultant to the NSA.

anh đang làm cố vấn cho NSA ở Hawaii.

As a sysadmin, you had access

Với tư cách là quản trị hệ thống,

to their systems,

anh đã tiếp cận hệ thống của họ.

and you began revealing certain classified documents

và bắt đầu tiết lộ một số tài liệu mật

to some handpicked journalists

cho các nhà báo mình tin tưởng

leading the way to June's revelations.

dẫn tới sự kiện tiết lộ tháng 6.

Now, what propelled you to do this?

Điều gì đã khiến anh làm vậy?

ES: You know,

ES: Anh biết đó,

when I was sitting in Hawaii,

lúc ấy tôi đang ở Hawaii,

and the years before, when I was working in the intelligence community,

nhiều năm trước đó, tôi làm việc cho bên tình báo,

I saw a lot of things that had disturbed me.

tôi đã chứng kiến rất nhiều những việc làm tôi bất an.

We do a lot of good things in the intelligence community,

Chúng tôi đã đóng góp nhiều tốt cho cộng đồng tình báo,

things that need to be done,

làm những cần phải làm

and things that help everyone.

để phục vụ cho mọi người.

But there are also things that go too far.

Nhưng cũng có những việc đã đi quá giới hạn,

There are things that shouldn't be done,

Có những việc lẽ ra không nên làm

and decisions that were being made in secret

và những quyết định được làm bí mật

without the public's awareness,

không được tiết lộ ra ngoài

without the public's consent,

không có sự đồng thuận của dân chúng,

and without even our representatives in government

và thậm chí các nhà lãnh đạo

having knowledge of these programs.

cũng không hề hay biết về chúng.

When I really came to struggle with these issues,

Khi tôi trăn trở những vấn đề này

I thought to myself,

tôi đã tự hỏi:

how can I do this in the most responsible way,

làm thế nào tôi có thể thực hiện tốt nhất trách nhiệm của mình,

that maximizes the public benefit

vừa tối đa hóa lợi ích cộng đồng

while minimizing the risks?

vừa giảm thiểu nhất các mối nguy hại?

And out of all the solutions that I could come up with,

Và những giải pháp tôi có thể nghĩ đến,

out of going to Congress,

vào cả Quốc hội

when there were no laws,

khi nơi không luật nào

there were no legal protections

không có bất cứ bảo vệ pháp lý nào

for a private employee,

cho một nhân viên đơn lẻ

a contractor in intelligence like myself,

một nhân viên hợp đồng cho bên tình báo như tôi.

there was a risk that I would be buried along with the information

Và điều nguy hiểm là tôi có thể sẽ bị chôn vùi cùng với bí mật này,

and the public would never find out.

công chúng sẽ không bao giờ phát hiện ra.

But the First Amendment of the United States Constitution

Tu chính thứ nhất của Hiến pháp Hoa Kỳ

guarantees us a free press for a reason,

bảo vệ quyền tự do ngôn luận,

and that's to enable an adversarial press,

đó là cho phép báo chí khả năng đối kháng

to challenge the government,

để thách thức

but also to work together with the government,

và cũng để hợp tác với chính phủ,

to have a dialogue and debate about how we can

để tạo ra đối thoại và tranh luận về cách chúng ta có thể

inform the public about matters of vital importance

thông báo cho công chúng biết những vấn đề sống còn,

without putting our national security at risk.

mà không đẩy an ninh quốc gia vào tình trạng nguy hiểm.

And by working with journalists,

Hơn nữa thông qua với cánh nhà báo

by giving all of my information

bằng cách đưa những thông tin mình biết

back to the American people,

tới người dân Mỹ,

rather than trusting myself to make

hơn là thuyết phục bản thân

the decisions about publication,

tự mình đưa ra trước công luận,

we've had a robust debate

chúng tôi đã có một cuộc tranh luận thẳng thắn

with a deep investment by the government

bằng nguồn đầu tư sâu rộng của chính phủ

that I think has resulted in a benefit for everyone.

mà lúc đầu tôi đã nghĩ nó sẽ có lợi cho tất cả mọi người.

And the risks that have been threatened,

Và những mối nguy hiểm đã được cảnh báo trước,

the risks that have been played up

được tận dụng

by the government

bởi chính phủ

have never materialized.

chưa bao giờ thành hiện thực.

We've never seen any evidence

Chúng ta chưa bao giờ nhìn thấy bất cứ bằng chứng nào

of even a single instance of specific harm,

dù chỉ là một ví dụ đơn giản về những mối nguy này.

and because of that,

Nhờ những lý do như vậy

I'm comfortable with the decisions that I made.

tôi cảm thấy thoải mái với quyết định của mình.

CA: So let me show the audience

CA: Giờ chúng ta hãy xem

a couple of examples of what you revealed.

một vài ví dụ anh đã tiết lộ

If we could have a slide up, and Ed,

Chúng ta có một slide ở đây, và Ed,

I don't know whether you can see,

không biết anh có nhìn thấy không

the slides are here.

những slide ở đây.

This is a slide of the PRISM program,

Đây là slide của chương trình PRISM,

and maybe you could tell the audience

anh có thể nói với khán giả

what that was that was revealed.

về những gì mình đã tiết lộ chứ?

ES: The best way to understand PRISM,

ES: Bởi vì có một vài tranh luận nhỏ ở đây

because there's been a little bit of controversy,

nên cách tốt nhất để hiểu về PRISM

is to first talk about what PRISM isn't.

là trước tiên phải nói về việc PRISM không phải là cái gì.

Much of the debate in the U.S. has been about metadata.

Phần lớn các cuộc tranh luận ở Mỹ là về siêu dữ liệu.

They've said it's just metadata, it's just metadata,

Họ đã nói rằng đó chỉ là siêu dữ liệu, chỉ là siêu dữ liệu,

and they're talking about a specific legal authority

nhưng thực ra họ đang chạm tới một quyền pháp lý cụ thể

called Section 215 of the Patriot Act.

được gọi là Mục 215 của Đạo luật Yêu nước.

That allows sort of a warrantless wiretapping,

Đạo luật này cho phép nghe trộm,

mass surveillance of the entire country's

và giám sát trái phép

phone records, things like that --

tất cả dữ liệu cuộc gọi trên cả nước

who you're talking to,

gồm người nhận cuộc gọi của bạn

when you're talking to them,

thời gian cuộc gọi

where you traveled.

những nơi bạn đã đi qua.

These are all metadata events.

Đó là những sự kiện của siêu dữ liệu.

PRISM is about content.

PRISM là nhắm vào nội dung.

It's a program through which the government could

Đó là chương trình mà thông qua đó

compel corporate America,

chính phủ có thể thâu tóm các tập đoàn,

it could deputize corporate America

và buộc họ thực hiện

to do its dirty work for the NSA.

những công việc bẩn thỉu cho NSA.

And even though some of these companies did resist,

Mặc dù một vài công ty trong số đó đã cố chống cự,

even though some of them --

mặc dù một vài công ty trong số đó

I believe Yahoo was one of them —

mà tôi tin là có cả Yahoo

challenged them in court, they all lost,

đã tìm đến cả tòa án, nhưng tất cả đều thất bại,

because it was never tried by an open court.

bởi họ không được xét xử công khai.

They were only tried by a secret court.

Tất cả các phiên tòa đều là bí mật.

And something that we've seen,

Và một vài điều chúng ta đã thấy

something about the PRISM program that's very concerning to me is,

ở PRISM mà có liên quan nhiều đến tôi,

there's been a talking point in the U.S. government

có một điểm đang được bàn luận trong chính phủ Mỹ

where they've said 15 federal judges

họ nói rằng có tới 15 thẩm phán liên bang

have reviewed these programs and found them to be lawful,

đã xem xét và công nhận những chương trình này hợp pháp

but what they don't tell you

Nhưng họ không nói với các bạn

is those are secret judges

đó là những thẩm phán bí mật

in a secret court

tại một phiên tòa bí mật

based on secret interpretations of law

dựa trên những lý giải bí mật của luật pháp

that's considered 34,000 warrant requests

Có đến 34,000 yêu cầu đảm bảo

over 33 years,

trong suốt 33 năm

and in 33 years only rejected

và trong 33 năm ấy

11 government requests.

chỉ từ chối yêu cầu của chính phủ 11 lần.

These aren't the people that we want deciding

Đó không phải những người chúng ta muốn giao quyền quyết định

what the role of corporate America

vai trò của các doanh nghiệp Mỹ

in a free and open Internet should be.

trong thế giới Internet tự do và rộng mở.

CA: Now, this slide that we're showing here

CA: Bây giờ, slide mà chúng tôi đang trình chiếu ở đây

shows the dates in which

sẽ cho chúng ta biết thời gian

different technology companies, Internet companies,

mà các công ty về công nghệ, về Internet

are alleged to have joined the program,

bị cáo buộc đã tham gia vào chương trình này

and where data collection began from them.

và nguồn dữ liệu họ thu thập từ đâu.

Now, they have denied collaborating with the NSA.

Bây giờ, họ phủ nhận việc hợp tác với NSA.

How was that data collected by the NSA?

Vậy dữ liệu bị NSA thu thập như thế nào?

ES: Right. So the NSA's own slides

ES: Vâng. Những slide của NSA

refer to it as direct access.

gọi là truy cập trực tiếp.

What that means to an actual NSA analyst,

Điều quan trọng với một chuyên gia của NSA,

someone like me who was working as an intelligence analyst

ai đó như tôi đang làm công việc của một chuyên gia tình báo

targeting, Chinese cyber-hackers,

những hacker Trung Quốc,

things like that, in Hawaii,

hay đại loại như thế, ở Hawaii,

is the provenance of that data

là các dữ liệu có nguồn gốc

is directly from their servers.

từ chính các nhà cung cấp dịch vụ.

It doesn't mean

Như vậy không có nghĩa là

that there's a group of company representatives

có một nhóm đại diện các công ty

sitting in a smoky room with the NSA

ngồi tán gẫu với NSA

palling around and making back-room deals

và cùng tiến hành những thỏa thuận ngầm

about how they're going to give this stuff away.

cho việc cung cấp những dữ liệu này.

Now each company handles it different ways.

Hiện nay mỗi công ty xử lý nó theo những cách khác nhau.

Some are responsible.

Một số có trách nhiệm,

Some are somewhat less responsible.

số khác lơ là đôi chút.

But the bottom line is, when we talk about

Nhưng điều mấu chốt là

how this information is given,

những thông tin này bị tiết lộ

it's coming from the companies themselves.

lại từ chính những công ty trên.

It's not stolen from the lines.

Không phải bị lấy trộm.

But there's an important thing to remember here:

Nhưng có một lưu ý quan trọng ở đây:

even though companies pushed back,

dù là các công ty thúc đẩy

even though companies demanded,

hay yêu cầu theo kiểu

hey, let's do this through a warrant process,

này, hãy làm việc này theo một quy trình an toàn

let's do this

hãy làm như thế này

where we actually have some sort of legal review,

ở nơi thật sự có sự kiểm định hợp pháp

some sort of basis for handing over

có cơ sở cho phép cung cấp

these users' data,

những dữ liệu của người dùng,

we saw stories in the Washington Post last year

chúng tôi đã thấy nhiều vụ ở Washington Post năm ngoái

that weren't as well reported as the PRISM story

đã không được báo cáo đầy đủ như ở PRISM

that said the NSA broke in

cho rằng NSA đã tấn công vào

to the data center communications

các trung tâm dữ liệu

between Google to itself

của Google

and Yahoo to itself.

và của Yahoo.

So even these companies that are cooperating

Vậy nên thậm chí với những công ty hợp tác

in at least a compelled but hopefully lawful manner

một cách bắt buộc nhưng đúng luật

with the NSA,

với NSA,

the NSA isn't satisfied with that,

NSA không thỏa mãn với điều này,

and because of that, we need our companies

và vì vậy, chúng ta cần các công ty

to work very hard

hết sức cố gắng

to guarantee that they're going to represent

bảo đảm rằng họ đại diện cho

the interests of the user, and also advocate

lợi ích của người dùng,

for the rights of the users.

cũng như đứng về phía quyền lợi của người dùng.

And I think over the last year,

Và năm ngoái, tôi đã suy nghĩ rất nhiều

we've seen the companies that are named

chúng tôi thấy những công ty có tên

on the PRISM slides

trên trang trình chiếu của PRISM

take great strides to do that,

đã có những bước tiến đáng kể để thực hiện điều đó

and I encourage them to continue.

và tôi khuyến khích họ tiếp tục làm vậy.

CA: What more should they do?

CA: Họ nên làm gì hơn thế nữa?

ES: The biggest thing that an Internet company

ES: Điều quan trọng nhất một công ty mạng

in America can do today, right now,

ở Mỹ có thể làm hôm nay, ngay bây giờ,

without consulting with lawyers,

mà không cần tư vấn của luật sư,

to protect the rights of users worldwide,

để bảo vệ quyền lợi người dùng trên toàn thế giới

is to enable SSL web encryption

là cho phép mã hóa SSL

on every page you visit.

trên bất cứ trang web nào bạn ghé thăm.

The reason this matters is today,

Nguyên do của những vấn đề này là vì hiện nay,

if you go to look at a copy of "1984" on Amazon.com,

nếu bạn vào xem một bản"1984" trên Amazon.com,

the NSA can see a record of that,

NSA có thể thấy ghi nhận về thao tác này,

the Russian intelligence service can see a record of that,

dịch vụ tình báo của Nga có thể thấy

the Chinese service can see a record of that,

dịch vụ của Trung Quốc có thể thấy,

the French service, the German service,

dịch vụ của Pháp, của Đức,

the services of Andorra.

của Andorra.

They can all see it because it's unencrypted.

Họ đều nhìn thấy bởi vì nó không được mã hóa.

The world's library is Amazon.com,

Amazon.com là thư viện của thế giới,

but not only do they not support encryption by default,

nhưng họ không định dạng hỗ trợ mặc hóa

you cannot choose to use encryption

bạn cũng không thể lựa chọn sử dụng mã hóa

when browsing through books.

khi tra cứu sách trên mạng.

This is something that we need to change,

Đây là cái chúng ta cần thay đổi,

not just for Amazon, I don't mean to single them out,

không chỉ với Amazon, tôi không có ý chỉ có Amazon

but they're a great example.

nhưng họ là một ví dụ điển hình

All companies need to move

Tất cả các công ty cần tập

to an encrypted browsing habit by default

thói quen mặc định mã hóa việc lướt web

for all users who haven't taken any action

cho mọi người dùng, dù họ không cần tham gia

or picked any special methods on their own.

hay lựa chọn bất cứ phương thức đặc thù nào.

That'll increase the privacy and the rights

Điều đó sẽ gia tăng tính riêng tư và quyền lợi

that people enjoy worldwide.

cho mọi người trên toàn cầu.

CA: Ed, come with me to this part of the stage.

CA: Ed, hãy cùng tôi di chuyển đến vị trí này.

I want to show you the next slide here. (Applause)

Tôi muốn cho anh thấy trang trình chiếu kế tiếp.

This is a program called Boundless Informant.

Đây là chương trình Boundless Informant.

What is that?

Đó là gì?

ES: So, I've got to give credit to the NSA

ES: Tôi phải tán dương NSA

for using appropriate names on this.

vì đã có một cái tên thích hợp cho chương trình.

This is one of my favorite NSA cryptonyms.

Đây là một trong những chương trình mã hóa tôi thích nhất của NSA.

Boundless Informant

Boundless Informant

is a program that the NSA hid from Congress.

là một chương trình NSA giấu Quốc Hội.

The NSA was previously asked by Congress,

Trước đây Quốc Hội hỏi NSA

was there any ability that they had

liệu họ có thể

to even give a rough ballpark estimate

cung cấp một con số tương đối chính xác

of the amount of American communications

về số lượng thông tin liên lạc của Mỹ

that were being intercepted.

đang bị chặn.

They said no. They said, we don't track those stats,

Họ trả lời không. Họ nói, chúng tôi không theo dõi

and we can't track those stats.

và không thể theo dõi số liệu đó.

We can't tell you how many communications

Chúng tôi không thể cho các ông biết số lượng thông tin liên lạc

we're intercepting around the world,

mà chúng tôi chặn trên thế giới,

because to tell you that would be

vì nói ra điều đó có nghĩa là

to invade your privacy.

xâm phạm quyền riêng tư của các ông.

Now, I really appreciate that sentiment from them,

Tôi thực sự đánh giá cao quan điểm đó của họ,

but the reality, when you look at this slide is,

nhưng thực tế, khi nhìn vào trang trình chiếu này,

not only do they have the capability,

đó không còn là khả năng,

the capability already exists.

khả năng này đã tồn tại rồi.

It's already in place.

Nó đã được thực hiện.

The NSA has its own internal data format

NSA có định dạng dữ liệu nội bộ riêng

that tracks both ends of a communication,

để theo dõi sự kết thúc từ cả hai phía liên lạc,

and if it says,

và nếu nó nói rằng,

this communication came from America,

cuộc liên lạc này đến từ Mỹ,

they can tell Congress how many of those communications

họ có thể nói với Quốc Hội có bao nhiêu lần liên lạc

they have today, right now.

trong hôm nay ngay lúc đó.

And what Boundless Informant tells us

Và những gì Boundless Informant cho chúng ta biết

is more communications are being intercepted

có nhiều cuộc liên lạc bị chặn đứng

in America about Americans

ở Mỹ

than there are in Russia about Russians.

hơn là ở Nga.

I'm not sure that's what an intelligence agency

Tôi không chắc về mục tiêu

should be aiming for.

mà tổ chức tình báo này nhắm tới.

CA: Ed, there was a story broken in the Washington Post,

CA: Ed, Washington Post có nêu một câu chuyện,

again from your data.

một lần nữa từ dữ liệu của anh.

The headline says,

Tiêu đề bài báo nói rằng,

"NSA broke privacy rules

"NSA vi phạm luật về riêng tư

thousands of times per year."

hàng nghìn lần mỗi năm."

Tell us about that.

Hãy cho chúng tôi biết về việc này.

ES: We also heard in Congressional testimony last year,

ES: Quốc Hội Mỹ đã chứng thực điều này hồi năm ngoái,

it was an amazing thing for someone like me

nó gây ngạc nhiên cho những người như tôi

who came from the NSA

một người đến từ NSA

and who's seen the actual internal documents,

đã được xem những tài liệu nội bộ thật

knows what's in them,

biết được trong đó có gì,

to see officials testifying under oath

thấy được những lời tuyên thệ chính thức

that there had been no abuses,

rằng chẳng có sự lạm dụng nào,

that there had been no violations of the NSA's rules,

rằng chẳng có sự vi phạm nào với quy định của NSA,

when we knew this story was coming.

trong khi chúng tôi biết điều gì đang xảy ra.

But what's especially interesting about this,

Nhưng điều đặc biệt thú vị về vấn đề này,

about the fact that the NSA has violated

về sự thật NSA vi phạm

their own rules, their own laws

quy định và luật lệ của chính họ

thousands of times in a single year,

hàng nghìn lần chỉ trong một năm,

including one event by itself,

bao gồm bản thân một sự kiện,

one event out of those 2,776,

một sự kiện trong số 2776 sự kiện khác,

that affected more than 3,000 people.

đã tác động đến hơn 3000 người.

In another event, they intercepted

Trong một sự kiện khác, một cách tình cờ

all the calls in Washington, D.C., by accident.

họ đã chặn mọi cuộc gọi ở Washington D.C.

What's amazing about this,

Ngạc nhiên là,

this report, that didn't get that much attention,

báo cáo này đã không gây được nhiều chú ý,

is the fact that not only were there 2,776 abuses,

sự thật là không chỉ có 2776 ca lạm dụng,

the chairman of the Senate Intelligence Committee,

chủ tịch Ủy ban Thượng Viện,

Dianne Feinstein, had not seen this report

Dianne Feinstein, đã không xem báo cáo này

until the Washington Post contacted her

cho đến khi Washington Post liên hệ với bà

asking for comment on the report.

để xin bình luận về bản báo cáo.

And she then requested a copy from the NSA

Sau đó, bà ấy yêu cầu một bản sao chép từ NSA

and received it,

và đã nhận được nó,

but had never seen this before that.

chứ chưa từng đọc nó trước đó.

What does that say about the state of oversight

Điều này cho thấy gì về tình trạng sơ suất

in American intelligence

trong cục tình báo Mỹ

when the chairman of the Senate Intelligence Committee

khi chủ tịch Thượng Viện

has no idea that the rules are being broken

không biết rằng các quy định đã bị vi phạm

thousands of times every year?

hàng nghìn lần mỗi năm?

CA: Ed, one response to this whole debate is this:

CA: Ed, có một phản hồi cho cả cuộc tranh luận như sau:

Why should we care about

Thành thật mà nói, tại sao chúng ta cần quan tâm

all this surveillance, honestly?

đến việc giám sát này?

I mean, look, if you've done nothing wrong,

Ý tôi là, này, nếu bạn không làm gì sai

you've got nothing to worry about.

thì chẳng có gì phải lo lắng cả.

What's wrong with that point of view?

Quan điểm này có gì không ổn?

ES: Well, so the first thing is,

ES: À, điều đầu tiên là,

you're giving up your rights.

bạn đang từ bỏ quyền lợi của mình.

You're saying hey, you know,

Bạn nói rằng này, anh biết đấy,

I don't think I'm going to need them,

tôi không cho rằng tôi cần

so I'm just going to trust that, you know,

nên tôi chỉ tin rằng, bạn biết đấy,

let's get rid of them, it doesn't really matter,

cứ vứt bỏ chúng đi, chẳng thành vấn đề,

these guys are going to do the right thing.

những người này đang làm điều đúng đắn.

Your rights matter

Quyền lợi của bạn quan trọng

because you never know when you're going to need them.

vì bạn không biết khi nào bạn sẽ cần đến chúng.

Beyond that, it's a part of our cultural identity,

Ngoài ra, đó là một phần của bản sắc văn hóa,

not just in America,

không chỉ ở Mỹ,

but in Western societies

cả trong xã hội phương Tây

and in democratic societies around the world.

và xã hội dân chủ trên khắp thế giới.

People should be able to pick up the phone

Người ta có thể nhấc điện thoại lên

and to call their family,

và gọi cho gia đình,

people should be able to send a text message

người ta có thể gửi tin nhắn

to their loved ones,

cho người họ yêu thương,

people should be able to buy a book online,

người ta có thể mua sách qua mạng,

they should be able to travel by train,

họ có thể du lịch bằng tàu lửa,

they should be able to buy an airline ticket

có thể mua vé máy bay

without wondering about how these events

mà không cần băn khoăn những việc này

are going to look to an agent of the government,

sẽ được các cơ quan chính phủ lưu tâm như thế nào,

possibly not even your government

có thể không chỉ chính quyền của bạn

years in the future,

những năm sau này,

how they're going to be misinterpreted

họ sẽ bị hiểu sai ra sao

and what they're going to think your intentions were.

và họ sẽ nghĩ mục đích của bạn là gì.

We have a right to privacy.

Chúng ta có quyền riêng tư.

We require warrants to be based on probable cause

Chúng ta yêu cầu sự đảm bảo dựa trên nguyên nhân có thể xảy ra

or some kind of individualized suspicion

hoặc một số nghi ngờ cá nhân

because we recognize that trusting anybody,

bởi chúng ta nhận ra rằng tin tưởng bất kỳ ai,

any government authority,

bất kỳ chính quyền nào,

with the entirety of human communications

với toàn bộ hoạt động giao tiếp của con người

in secret and without oversight

trong bí mật và không có sự sơ suất

is simply too great a temptation to be ignored.

đơn giản là sự lôi cuốn quá lớn để được bỏ qua.

CA: Some people are furious at what you've done.

CA: Có một số người giận dữ với những gì anh làm.

I heard a quote recently from Dick Cheney

Tôi nghe được câu nói gần đây của Dick Cheney

who said that Julian Assange was a flea bite,

rằng Julian Assange là vết cắn bọ chét,

Edward Snowden is the lion that bit the head off the dog.

Edward Snowden là con sư tử thẳng thừng và giận dữ.

He thinks you've committed

Ông ấy cho rằng anh phạm phải

one of the worst acts of betrayal

một trong những hành động phản bội tồi tệ nhất

in American history.

trong lịch sử nước Mỹ.

What would you say to people who think that?

Anh sẽ nói gì với những ai suy nghĩ như thế?

ES: Dick Cheney's really something else.

ES: Dick Cheney lại là một chuyện khác.

(Laughter) (Applause)

(Cười) (Vỗ tay)

Thank you. (Laughter)

Cám ơn. (Cười)

I think it's amazing, because at the time

Tôi nghĩ điều này thật thú vị, vì vào thời điểm

Julian Assange was doing some of his greatest work,

Julian Assange đang làm những công việc vĩ đại

Dick Cheney was saying

Dick Cheney nói rằng

he was going to end governments worldwide,

ông ta sẽ chấm dứt chính quyền trên toàn thế giới,

the skies were going to ignite

bầu trời sẽ bùng cháy,

and the seas were going to boil off,

và nước biển sẽ sôi lên,

and now he's saying it's a flea bite.

và bây giờ ông ta nói đó là vết cắn bọ chét.

So we should be suspicious about the same sort of

Thế nên chúng ta cần nghi ngờ những tuyên bố quá lời

overblown claims of damage to national security

nguy hại cho an ninh quốc gia

from these kind of officials.

từ những công chức như vậy.

But let's assume that these people really believe this.

Giả dụ có những người tin vào điều này.

I would argue that they have kind of

Tôi sẽ tranh luận rằng họ có nhận thức hạn hẹp

a narrow conception of national security.

về an ninh quốc gia.

The prerogatives of people like Dick Cheney

Đặc quyền của những người như Dick Cheney

do not keep the nation safe.

không bảo vệ được an toàn cho đất nước.

The public interest is not always the same

Quyền lợi cộng đồng không phải lúc nào

as the national interest.

cũng giống với quyền lợi quốc gia.

Going to war with people who are not our enemy

Gây chiến với những người không phải kẻ thù

in places that are not a threat

ở những nơi không bị đe dọa

doesn't make us safe,

không làm cho chúng ta an toàn,

and that applies whether it's in Iraq

và điều này đúng ở Iraq

or on the Internet.

và cả trên Internet.

The Internet is not the enemy.

Internet không phải kẻ địch.

Our economy is not the enemy.

Nền kinh tế không phải kẻ địch.

American businesses, Chinese businesses,

Công ty Mỹ, công ty Trung Quốc,

and any other company out there

và bất kỳ công ty nào ngoài kia

is a part of our society.

là một phần của xã hội chúng ta.

It's a part of our interconnected world.

Đó là một phần thế giới kết nối của chúng ta,

There are ties of fraternity that bond us together,

Có những ràng buộc thân thiết gắn kết chúng ta lại với nhau,

and if we destroy these bonds

nếu chúng ta phá hủy những ràng buộc này

by undermining the standards, the security,

bằng cách ngầm phá hoại những chuẩn mực, an ninh,

the manner of behavior,

cách cư xử,

that nations and citizens all around the world

mà người dân trên toàn thế giới

expect us to abide by.

mong muốn chúng ta tôn trọng.

CA: But it's alleged that you've stolen

CA: Nhưng anh bị cho là đã lấy trộm

1.7 million documents.

1.7 triệu tài liệu.

It seems only a few hundred of them

Dường như chỉ vài trăm trong số đó

have been shared with journalists so far.

được chia sẻ cho báo chí.

Are there more revelations to come?

Liệu sẽ có thêm các tiết lộ khác?

ES: There are absolutely more revelations to come.

ES: Chắc chắn sẽ có thêm nhiều tiết lộ.

I don't think there's any question

Tôi không nghĩ rằng sẽ có câu hỏi nào

that some of the most important reporting

về việc các báo cáo quan trọng nhất

to be done is yet to come.

hoàn thành mà chưa xuất hiện không.

CA: Come here, because I want to ask you

CA: Đến đây, vì tôi muốn hỏi anh

about this particular revelation.

về tiết lộ đặc biệt này.

Come and take a look at this.

Hãy nhìn cái này.

I mean, this is a story which I think for a lot of the techies in this room

Đây là câu chuyện mà tôi nghĩ đối với rất nhiều chuyên viên ở đây

is the single most shocking thing

gây sốc nhất

that they have heard in the last few months.

mà họ từng nghe trong vài tháng qua.

It's about a program called "Bullrun."

Đó là về một chương trình gọi là "Bullrun".

Can you explain what that is?

Anh có thể giải thích đó là gì không?

ES: So Bullrun, and this is again

ES: Bullrun, một lần nữa

where we've got to thank the NSA for their candor,

chúng ta phải cám ơn NSA bởi sự ngay thẳng của họ,

this is a program named after a Civil War battle.

đây là chương trình được đặt tên theo một trận đánh trong cuộc Nội chiến.

The British counterpart is called Edgehill,

Đối tác Anh là gọi Edgehill,

which is a U.K. civil war battle.

tên một trận đánh trong Nội chiến Vương quốc Anh.

And the reason that I believe they're named this way

Và lý do tôi tin chúng được đặt tên theo cách đó

is because they target our own infrastructure.

vì mục tiêu của chúng là cơ sở hạ tầng của chúng ta.

They're programs through which the NSA

Đó là những chương trình mà NSA

intentionally misleads corporate partners.

cố ý khiến cho những đối tác hợp tác lầm tưởng.

They tell corporate partners that these

Họ cho các đối tác biết

are safe standards.

đây là những tiêu chuẩn an toàn.

They say hey, we need to work with you

Họ nói này, chúng tôi cần làm việc với anh

to secure your systems,

để bảo vệ cho hệ thống của anh,

but in reality, they're giving bad advice

nhưng thực tế, họ đưa ra những lời khuyên xấu

to these companies that makes them

cho những công ty này,

degrade the security of their services.

làm suy giảm an toàn hệ thống của họ.

They're building in backdoors that not only

Họ đã thiết lập lối cửa sau mà không chỉ

the NSA can exploit,

mình NSA có thể khai thác,

but anyone else who has time and money

mà bất cứ ai có thời gian và tiền bạc

to research and find it

có thể dò tìm và tìm ra

can then use to let themselves in

rồi sau đó đưa vào

to the world's communications.

mạng lưới truyền thông trên thế giới.

And this is really dangerous,

Và điều này thật sự nguy hiểm,

because if we lose a single standard,

vì nếu chúng ta để mất một chuẩn mực đặc thù,

if we lose the trust of something like SSL,

nếu chúng ta đánh mất niềm tin vào những điều như SSL-

which was specifically targeted

mục tiêu đặc biệt

by the Bullrun program,

của chương trình Bullrun,

we will live a less safe world overall.

chúng ta sẽ sống trong một thế giới kém an toàn hơn.

We won't be able to access our banks

Chúng ta sẽ không thể truy cập vào ngân hàng

and we won't be able to access commerce

và không thể truy cập thương mại

without worrying about people monitoring those communications

mà không lo lắng có người giám sát các mối liên hệ này

or subverting them for their own ends.

hoặc phá hoại vì mục đích của chính họ.

CA: And do those same decisions also potentially

CA: Có phải những quyết định tương tự cũng tạo nguy cơ

open America up to cyberattacks

đẩy nước Mỹ vào cuộc tấn công mạng

from other sources?

từ những nguồn khác?

ES: Absolutely.

ES: Hoàn toàn đúng.

One of the problems,

Một trong những vấn đề,

one of the dangerous legacies

một trong những di sản đáng ngại nhất

that we've seen in the post-9/11 era,

chúng ta từng thấy vào ngày 11/9,

is that the NSA has traditionally worn two hats.

là NSA theo truyền thống đã đội hai trọng trách.

They've been in charge of offensive operations,

Họ phụ trách hoạt động tấn công,

that is hacking,

đó là hack,

but they've also been in charge of defensive operations,

nhưng họ cũng phụ trách hoạt động phòng thủ,

and traditionally they've always prioritized

và theo truyền thống họ luôn ưu tiên

defense over offense

phòng thủ hơn là tấn công

based on the principle

dựa trên nguyên tắc

that American secrets are simply worth more.

đơn giản là những bí mật của Mỹ quan trọng hơn.

If we hack a Chinese business

Nếu chúng ta tấn công một công ty Trung Quốc

and steal their secrets,

và trộm thông tin mật,

if we hack a government office in Berlin

hay nếu tấn công văn phòng chính phủ ở Berlin

and steal their secrets,

và trộm thông tin mật,

that has less value to the American people

điều đó không quan trọng đối với người dân Mỹ

than making sure that the Chinese

bằng việc đảm bảo rằng Trung Quốc

can't get access to our secrets.

không thể truy cập thông tin mật của chúng ta.

So by reducing the security of our communications,

Nên nếu giảm an toàn việc liên lạc của chúng ta,

they're not only putting the world at risk,

họ không chỉ đặt thế giới vào nguy hiểm,

they're putting America at risk in a fundamental way,

mà còn đặt nước Mỹ vào nguy hiểm căn bản,

because intellectual property is the basis,

bởi sở hữu trí tuệ là cơ sở,

the foundation of our economy,

nền tảng cho nền kinh tế của chúng ta,

and if we put that at risk through weak security,

và nếu đặt nó vào tình trạng nguy hiểm vì an ninh kém,

we're going to be paying for it for years.

chúng ta sẽ phải trả giá trong một thời gian dài.

CA: But they've made a calculation

CA: Nhưng họ đã tính toán

that it was worth doing this

rằng đó là điều đáng làm

as part of America's defense against terrorism.

như một phần hệ thống phòng ngự chống lại khủng bố.

Surely that makes it a price worth paying.

Đó là cái giá đáng để trả.

ES: Well, when you look at the results

ES: Khi nhìn vào kết quả

of these programs in stopping terrorism,

của những chương trình này trong việc ngăn chặn khủng bố,

you will see that that's unfounded,

anh sẽ thấy nó không có cơ sở,

and you don't have to take my word for it,

anh không phải cứ tin tôi,

because we've had the first open court,

vì chúng ta sẽ có phiên tòa mở đầu tiên,

the first federal court that's reviewed this,

phiên tòa liên bang đầu tiên xem xét lại việc này,

outside the secrecy arrangement,

ngoài những thu xếp bí mật,

called these programs Orwellian

gọi những chương trình này là Orwellian

and likely unconstitutional.

và có khả năng trái với hiến pháp

Congress, who has access

Quốc Hội, cơ quan có quyền sử dụng

to be briefed on these things,

những chỉ dẫn này,

and now has the desire to be,

và bây giờ khao khát hành động

has produced bills to reform it,

đã đưa ra dự luật để sửa đổi nó,

and two independent White House panels

và hai đoàn bồi thẩm độc lập Nhà Trắng

who reviewed all of the classified evidence

đã xem xét tất cả các bằng chứng bí mật

said these programs have never stopped

nói rằng những chương trình này không bao giờ ngăn được

a single terrorist attack

cuộc tấn công khủng bố đơn phương

that was imminent in the United States.

sắp xảy ra ở Hoa Kỳ.

So is it really terrorism that we're stopping?

Vậy có đúng là chúng ta đang ngăn chặn chủ nghĩa khủng bố không?

Do these programs have any value at all?

Những chương trình này có chút giá trị nào không?

I say no, and all three branches

Tôi nói không, và cả ba nhánh

of the American government say no as well.

của chính phủ Hoa Kỳ cũng nói không.

CA: I mean, do you think there's a deeper motivation

CA: Anh có nghĩ có động cơ sâu xa nào

for them than the war against terrorism?

ngoài cuộc chiến chống khủng bố không?

ES: I'm sorry, I couldn't hear you, say again?

ES: Xin lỗi, tôi không nghe rõ?

CA: Sorry. Do you think there's a deeper motivation

CA: Anh có nghĩ có động cơ sâu xa nào

for them other than the war against terrorism?

ngoài cuộc chiến chống khủng bố không?

ES: Yeah. The bottom line is that terrorism

ES: Vâng. Mấu chốt là chủ nghĩa khủng bố

has always been what we in the intelligence world

luôn là điều mà thế giới tình báo

would call a cover for action.

gọi là sự che giấu hành động.

Terrorism is something that provokes

Chủ nghĩa khủng bố kích động

an emotional response that allows people

sự đáp trả trong trạng thái xúc động, cho phép người ta

to rationalize authorizing powers and programs

hợp lý hóa quyền lực và chương trình,

that they wouldn't give otherwise.

mà họ sẽ không đưa ra khác đi được.

The Bullrun and Edgehill-type programs,

Dạng chương trình Bullrun và Edgehill,

the NSA asked for these authorities

NSA đã yêu cầu quyền hạn

back in the 1990s.

từ những năm 90.

They asked the FBI to go to Congress and make the case.

Họ đề nghị FBI kiến nghị ra Quốc Hội.

The FBI went to Congress and did make the case.

FBI đã đến Quốc Hội trình bày.

But Congress and the American people said no.

Nhưng Quốc Hội và người dân Mỹ nói không.

They said, it's not worth the risk to our economy.

Họ nói, nó không đáng để mạo hiểm kinh tế.

They said it's worth too much damage

Họ nói nó gây ra quá nhiều nguy hại

to our society to justify the gains.

cho xã hội để biện minh cho lợi ích.

But what we saw is, in the post-9/11 era,

Nhưng cái chúng ta nhìn thấy là, vào ngày 11/9,

they used secrecy and they used the justification of terrorism

họ đã sử dụng thông tin mật, và lý lẽ chính đáng cho sự khủng bố

to start these programs in secret

để khởi động chương trình một cách kín đáo

without asking Congress,

không thông qua Quốc Hội,

without asking the American people,

không thông qua nhân dân Mỹ,

and it's that kind of government behind closed doors

và đó là kiểu chính quyền sau những cánh cửa đóng kín

that we need to guard ourselves against,

mà chúng ta cần ngăn lại để bảo vệ bản thân,

because it makes us less safe,

vì nó làm chúng ta ít an toàn hơn,

and it offers no value.

và không mang lại giá trị nào cả.

CA: Okay, come with me here for a sec,

CA: Được rồi, mời anh lại đây một chút,

because I've got a more personal question for you.

tôi có vài câu hỏi cá nhân cho anh.

Speaking of terror,

Nói đến khủng bố,

most people would find the situation you're in right now

nhiều người nhận thấy tình hình của anh hiện giờ

in Russia pretty terrifying.

ở Nga khá kinh khủng.

You obviously heard what happened,

Hiển nhiên anh đã biết chuyện gì đang diễn ra,

what the treatment that Bradley Manning got,

Bradley Manning đã bị đối xử như thế nào,

Chelsea Manning as now is,

Chelsea Manning bây giờ đang ra sao,

and there was a story in Buzzfeed saying that

và theo Buzzfeed thì

there are people in the intelligence community

có người trong tổ chức tình báo

who want you dead.

muốn anh phải chết.

How are you coping with this?

Anh sẽ đương đầu với việc này như thế nào?

How are you coping with the fear?

Anh sẽ đương đầu với nỗi sợ hãi như thế nào?

ES: It's no mystery

ES: Không có gì ngạc nhiên

that there are governments out there that want to see me dead.

khi có những chính phủ muốn thấy tôi chết.

I've made clear again and again and again

Tôi xin khẳng định rõ lần nữa

that I go to sleep every morning

là tôi đi ngủ vào mỗi buổi sớm

thinking about what I can do for the American people.

suy nghĩ về việc tôi có thể làm gì cho nhân dân Mỹ.

I don't want to harm my government.

Tôi không hề muốn gây nguy hại cho chính phủ của mình.

I want to help my government,

Tôi muốn giúp chính phủ,

but the fact that they are willing to

nhưng sự thật là họ sẵn sàng

completely ignore due process,

hoàn toàn lờ đi vì thủ tục,

they're willing to declare guilt

họ sẵn sàng tuyên tội

without ever seeing a trial,

mà không qua xét xử,

these are things that we need to work against

đây là cái mà chúng ta cần chống lại

as a society, and say hey, this is not appropriate.

bởi trong một xã hội, điều này không đúng.

We shouldn't be threatening dissidents.

Chúng ta không nên bị đe dọa vì chống đối.

We shouldn't be criminalizing journalism.

Chúng ta không nên bị kết tội vì viết báo,

And whatever part I can do to see that end,

Và tôi có thể làm bất cứ điều gì để đạt được cục diện này,

I'm happy to do despite the risks.

Dù phải bất chấp nguy hiểm tôi cũng vui lòng.

CA: So I'd actually like to get some feedback

CA: Tôi thật sự muốn nhận phản hồi

from the audience here,

từ những khán giả ở đây,

because I know there's widely differing reactions

vì tôi biết có nhiều phản ứng khác nhau

to Edward Snowden.

đối với Edward Snowden.

Suppose you had the following two choices, right?

Bạn có hai lựa chọn sau, đúng chứ?

You could view what he did

Bạn có thể xem những gì anh ấy làm

as fundamentally a reckless act

cơ bản là sự liều lĩnh

that has endangered America

sẽ gây nguy hiểm cho Mỹ

or you could view it as fundamentally a heroic act

hoặc bạn có thể xem đó chỉ là hành động dũng cảm

that will work towards America and the world's

sẽ làm cho tương lai của Mỹ và thế giới

long-term good?

tốt đẹp hơn?

Those are the two choices I'll give you.

Đây là hai lựa chọn tôi đưa ra.

I'm curious to see who's willing to vote with

Tôi hiếu kỳ không biết ai sẽ chọn

the first of those,

cái đầu tiên,

that this was a reckless act?

rằng đó là hành động liều lĩnh?

There are some hands going up.

Có một số cánh tay đưa lên.

Some hands going up.

Một số cánh tay đưa lên.

It's hard to put your hand up

Thật khó để giơ tay

when the man is standing right here,

khi anh ấy đang đứng ngay đây,

but I see them.

nhưng tôi đã nhìn thấy chúng.

ES: I can see you. (Laughter)

ES: Tôi có thể nhìn thấy bạn. (Cười)

CA: And who goes with the second choice,

CA: Và ai đồng tình với lựa chọn thứ hai,

the fundamentally heroic act?

cơ bản là hành động anh hùng?

(Applause) (Cheers)

(Vỗ tay) (Chúc mừng)

And I think it's true to say that there are a lot of people

Và tôi nghĩ là có nhiều người

who didn't show a hand and I think

đã không giơ tay và tôi cho là

are still thinking this through,

họ vẫn đang băn khoăn,

because it seems to me that the debate around you

dường như bởi sự tranh luận quanh bạn

doesn't split along traditional political lines.

không phân theo đường lối chính trị truyền thống.

It's not left or right, it's not really about

Đó không phải trái hay phải, không thực sự về việc

pro-government, libertarian, or not just that.

ủng hộ chính quyền, chủ nghĩa tự do, hoặc không chỉ như thế.

Part of it is almost a generational issue.

Phần lớn chuyện này là vấn đề thế hệ.

You're part of a generation that grew up

Các bạn đa phần là thế hệ trưởng thành

with the Internet, and it seems as if

cùng với Internet, và như thể là

you become offended at almost a visceral level

bạn trở nên bực tức một cách cảm tính

when you see something done

khi nhìn thấy điều gì

that you think will harm the Internet.

mà bạn cho rằng sẽ gây hại cho Internet.

Is there some truth to that?

Điều này có đúng không?

ES: It is. I think it's very true.

ES: Đúng vậy. Tôi nghĩ đây là sự thật.

This is not a left or right issue.

Vấn đề không phải là trái hay phải.

Our basic freedoms, and when I say our,

Sự tự do căn bản của chúng ta, và khi tôi nói chúng ta,

I don't just mean Americans,

tôi không chỉ nói người Mỹ,

I mean people around the world,

mà bao gồm tất cả mọi người trên thế giới,

it's not a partisan issue.

đó không phải vấn đề của riêng ai.

These are things that all people believe,

Có những thứ mọi người đều tin,

and it's up to all of us to protect them,

và là nhiệm vụ bảo vệ chung của chúng ta,

and to people who have seen and enjoyed

và cả những người thấy và được hưởng

a free and open Internet,

Internet mở và tự do,

it's up to us to preserve that liberty

chúng ta có trách nhiệm phải giữ gìn sự tự do này

for the next generation to enjoy,

cho thế hệ kế tiếp,

and if we don't change things,

và nếu chúng ta không thay đổi,

if we don't stand up to make the changes

nếu chúng ta không đứng lên để tạo ra thay đổi

we need to do to keep the Internet safe,

cần thiết để giữ gìn an ninh mạng,

not just for us but for everyone,

không chỉ cho chúng ta mà cho tất cả mọi người,

we're going to lose that,

thì chúng ta sẽ đánh mất nó,

and that would be a tremendous loss,

và đó là một mất mát to lớn,

not just for us, but for the world.

không chỉ với chúng ta, mà với cả nhân loại.

CA: Well, I have heard similar language recently

CA: Vâng, gần đây tôi có nghe được lời tương tự

from the founder of the world wide web,

từ người sáng lập ra mạng lưới toàn cầu,

who I actually think is with us, Sir Tim Berners-Lee.

ông ấy đang có mặt ở đây, ngài Tim Berners-Lee.

Tim, actually, would you like to come up and say,

Tim ngài muốn lên đây phát biểu chứ,

do we have a microphone for Tim?

chúng ta có micrô cho Tim chứ?

(Applause)

(Vỗ tay)

Tim, good to see you. Come up there.

Tim, hân hạnh được gặp anh. Mời anh lên đây.

Which camp are you in, by the way,

Ngài thuộc phe nào,

traitor, hero? I have a theory on this, but --

kẻ phản bội, anh hùng? Tôi có giả thuyết cho vấn đề này, nhưng...

Tim Berners-Lee: I've given much longer

Tim Berners-Lee: Câu trả lời của tôi rất dài

answers to that question, but hero,

cho câu hỏi này, nhưng sẽ là anh hùng,

if I have to make the choice between the two.

nếu tôi phải chọn trong hai.

CA: And Ed, I think you've read

CA: Và Ed, tôi cho là anh đã đọc

the proposal that Sir Tim has talked about

đề nghị mà ngài Tim đề cập

about a new Magna Carta to take back the Internet.

về một Đại Hiến Chương mới để giành lại Internet.

Is that something that makes sense?

Đây có là điều có ý nghĩa không?

ES: Absolutely. I mean, my generation, I grew up

ES: Có chứ. Ý tôi là, thế hệ của tôi, tôi lớn lên

not just thinking about the Internet,

không chỉ nghĩ về Internet,

but I grew up in the Internet,

mà tôi lớn lên cùng Internet,

and although I never expected to have the chance

và mặc dù tôi chưa từng mong có cơ hội

to defend it in such a direct and practical manner

bảo vệ nó theo một cách trực tiếp và thiết thực

and to embody it in this unusual,

và là hiện thân lạ thường,

almost avatar manner,

hầu như là sự hiện thân,

I think there's something poetic about the fact that

tôi nghĩ nói một cách thơ văn thì thực tế là

one of the sons of the Internet

một trong những đứa con của Internet

has actually become close to the Internet

đã thật sự trở nên gần gũi hơn với Internet

as a result of their political expression.

là kết quả của sự biểu đạt về chính trị.

And I believe that a Magna Carta for the Internet

Và tôi tin rằng một Đại Hiến Chương cho Internet

is exactly what we need.

chính xác là điều chúng ta cần.

We need to encode our values

Chúng ta cần mã hóa các giá trị

not just in writing but in the structure of the Internet,

không chỉ bằng văn bản mà bằng kết cấu Internet,

and it's something that I hope,

và đó là điều tôi hy vọng,

I invite everyone in the audience,

tôi xin mời tất cả khán giả,

not just here in Vancouver but around the world,

không chỉ ở Vancouver mà trên khắp thế giới,

to join and participate in.

chung tay thực hiện.

CA: Do you have a question for Ed?

CA: Ngài có câu hỏi nào cho Ed không?

TBL: Well, two questions,

TBL: Vâng, có hai câu,

a general question —

một câu hỏi chung

CA: Ed, can you still hear us?

CA: Ed, anh vẫn nghe được chúng tôi chứ?

ES: Yes, I can hear you. CA: Oh, he's back.

ES: Có, tôi nghe được. CA: À, anh ấy đây rồi.

TBL: The wiretap on your line

TBL: Việc nghe trộm đường dây của anh

got a little interfered with for a moment.

gặp phải một chút can thiệp nhỏ.

(Laughter)

(Cười)

ES: It's a little bit of an NSA problem.

ES: Đây là chút vấn đề của NSA.

TBL: So, from the 25 years,

TBL: Thế thì, lui lại thời điểm cách đây 25 năm

stepping back and thinking,

và suy nghĩ,

what would you think would be

anh nghĩ điều gì

the best that we could achieve

là điều tốt nhất chúng ta có thể đạt được

from all the discussions that we have

từ mọi cuộc thảo luận đã có

about the web we want?

về mạng lưới chúng ta mong muốn?

ES: When we think about

ES: Khi chúng ta nghĩ về

in terms of how far we can go,

việc chúng ta có thể đi bao xa,

I think that's a question that's really only limited

tôi cho đó thật sự chỉ là một câu hỏi giới hạn

by what we're willing to put into it.

bởi những cái chúng ta sẵn sàng đặt vào đó.

I think the Internet that we've enjoyed in the past

Tôi cho rằng Internet mà chúng ta trải nghiệm trong quá khứ

has been exactly what we as not just a nation

chính xác là cái mà không chỉ một quốc gia

but as a people around the world need,

mà tất cả mọi người trên thế giới cần,

and by cooperating, by engaging not just

và bằng cách hợp tác, bằng cách tham gia

the technical parts of society,

không chỉ bộ phận kỹ thuật,

but as you said, the users,

mà như anh nói, tất cả người dùng,

the people around the world who contribute

tất cả những ai có góp phần

through the Internet, through social media,

thông qua Internet, qua truyền thông xã hội,

who just check the weather,

người chỉ xem thông tin thời tiết,

who rely on it every day as a part of their life,

người tin tưởng vào nó mỗi ngày như một phần của cuộc sống,

to champion that.

đấu tranh cho điều đó.

We'll get not just the Internet we've had,

Chúng ta không chỉ có được Internet mà chúng ta đã có,

but a better Internet, a better now,

mà là một Internet tốt hơn, tốt hơn bây giờ,

something that we can use to build a future

cái mà chúng ta có thể sử dụng để xây dựng tương lai tốt đẹp hơn

that'll be better not just than what we hoped for

không chỉ hơn cái chúng ta hy vọng

but anything that we could have imagined.

mà bất kỳ điều gì chúng ta có thể hình dung ra.

CA: It's 30 years ago that TED was founded, 1984.

CA: Đã 30 năm kể từ ngày TED thành lập, 1984.

A lot of the conversation since then has been

Có rất nhiều buổi nói chuyện kể từ đó

along the lines that

theo lối chung mà

actually George Orwell got it wrong.

thật sự George Orwell đã hiểu lầm.

It's not Big Brother watching us.

Không phải Người Giấu Mặt theo dõi chúng ta.

We, through the power of the web,

Chúng ta, qua sức mạnh của mạng lưới,

and transparency, are now watching Big Brother.

và màn hình trong, đang xem Người Giấu Mặt.

Your revelations kind of drove a stake

Tiết lộ của anh giống như anh đã tìm ra cách

through the heart of that rather optimistic view,

giải quyết vấn đề, quan điểm khá lạc quan,

but you still believe there's a way of doing something

nhưng anh vẫn tin rằng có cách để làm điều gì đó

about that.

cho nó.

And you do too.

Và anh cũng vậy.

ES: Right, so there is an argument to be made

ES: Đúng vậy, thế nên có lý lẽ cho rằng

that the powers of Big Brother have increased enormously.

khả năng của Người Giấu Mặt tăng lên đáng kể.

There was a recent legal article at Yale

Có một bài báo pháp luật gần đây ở Yale

that established something called the Bankston-Soltani Principle,

thiết lập cái gọi là Nguyên tắc Bankston-Soltani,

which is that our expectation of privacy is violated

cho rằng mong muốn về sự riêng tư của chúng ta bị vi phạm

when the capabilities of government surveillance

khi năng lực giám sát của chính quyền

have become cheaper by an order of magnitude,

trở nên kém quan trọng,

and each time that occurs, we need to revisit

và mỗi khi điều này xảy ra, chúng ta cần xem lại

and rebalance our privacy rights.

và cân bằng lại quyền riêng tư.

Now, that hasn't happened since

Hiện nay, điều này không xảy ra từ khi

the government's surveillance powers

năng lực giám sát chính phủ

have increased by several orders of magnitude,

tăng lên vài cấp khuếch đại,

and that's why we're in the problem that we're in today,

và đó là lý do tại sao chúng ta đối mặt với những vấn đề hôm nay,

but there is still hope,

nhưng vẫn còn hy vọng,

because the power of individuals

vì năng lực cá nhân

have also been increased by technology.

cũng tăng lên nhờ vào kỹ thuật.

I am living proof

Tôi là bằng chứng sống

that an individual can go head to head

rằng cá nhân có thể cạnh tranh trực tiếp

against the most powerful adversaries

chống lại những đối thủ quyền lực nhất

and the most powerful intelligence agencies

và những cục tình báo quyền lực nhất

around the world and win,

trên thế giới và chiến thắng,

and I think that's something

và tôi nghĩ rằng đó là điều

that we need to take hope from,

chúng ta cần hy vọng,

and we need to build on

và chúng ta cần xây dựng

to make it accessible not just to technical experts

để có thể không chỉ truy cập bởi những chuyên viên kỹ thuật

but to ordinary citizens around the world.

mà cho những công dân bình thường trên thế giới.

Journalism is not a crime,

Viết báo không phải là phạm tội,

communication is not a crime,

liên lạc không phải là phạm tội,

and we should not be monitored in our everyday activities.

và chúng ta không nên bị giám sát trong sinh hoạt hằng ngày.

CA: I'm not quite sure how you shake the hand of a bot,

CA: Tôi không chắc ngài bắt tay với một cái máy như thế nào,

but I imagine it's, this is the hand right here. TBL: That'll come very soon.

nhưng tôi sẽ tưởng tượng, có một bàn tay ở đây. TBL: Điều đó sẽ đến sớm thôi.

ES: Nice to meet you,

ES: Hân hạnh được gặp anh,

and I hope my beam looks as nice

tôi hy vọng vẻ mặt tươi cười của tôi nhìn cũng đẹp

as my view of you guys does.

như tôi nhìn thấy ở các bạn.

CA: Thank you, Tim.

CA: Xin cám ơn, Tim.

(Applause)

(Vỗ tay)

I mean, The New York Times recently called for an amnesty for you.

Gần đây báo The New York Times đã yêu cầu ân xá cho anh.

Would you welcome the chance to come back to America?

Anh sẵn lòng nhận lấy cơ hội này quay trở lại Mỹ chứ?

ES: Absolutely. There's really no question,

ES: Chắc chắn rồi. Thật sự không có vấn đề,

the principles that have been the foundation

những nguyên tắc là nền tảng

of this project

của dự án này

have been the public interest

là quyền lợi cộng đồng

and the principles that underly

và những nguyên tắc

the journalistic establishment in the United States

thiết lập báo chí ở Hoa Kỳ

and around the world,

và trên thế giới,

and I think if the press is now saying,

và tôi nghĩ nếu báo chí nói như vậy,

we support this,

chúng ta ủng hộ họ,

this is something that needed to happen,

đó là điều cần diễn ra,

that's a powerful argument, but it's not the final argument,

đó là lý lẽ mạnh nhất, nhưng không phải là lý lẽ cuối cùng.

and I think that's something that public should decide.

và tôi cho rằng đó là điều mà cộng đồng nên quyết định.

But at the same time,

Nhưng đồng thời,

the government has hinted that they want

chính quyền gợi ý rằng họ muốn

some kind of deal,

có thỏa thuận,

that they want me to compromise

họ muốn tôi thỏa hiệp

the journalists with which I've been working,

với các nhà báo về cái tôi đang làm,

to come back,

để quay về,

and I want to make it very clear

và tôi muốn khẳng định rõ rằng

that I did not do this to be safe.

tôi không làm điều này để được an toàn,

I did this to do what was right,

tôi làm vì đây là điều đúng đắn,

and I'm not going to stop my work

và tôi sẽ không dừng việc hành động

in the public interest

vì quyền lợi tập thể

just to benefit myself.

chỉ để tư lợi cá nhân.

(Applause)

(Vỗ tay)

CA: In the meantime,

CA: Trong khi chờ đợi,

courtesy of the Internet and this technology,

nhờ sự giúp đỡ của Internet và công nghệ này,

you're here, back in North America,

anh đã ở đây, trở lại Bắc Mỹ,

not quite the U.S., Canada, in this form.

không hẳn Hoa Kỳ, Canada, theo hình thức này.

I'm curious, how does that feel?

Tôi hiếu kỳ, không biết cảm giác như thế nào?

ES: Canada is different than what I expected.

ES: Canada khác hơn so với tôi mong đợi.

It's a lot warmer.

Ở đó ấm hơn nhiều.

(Laughter)

(Cười)

CA: At TED, the mission is "ideas worth spreading."

CA: Tại TED, sứ mệnh là "những ý tưởng xứng đáng lan tỏa".

If you could encapsulate it in a single idea,

Nếu anh có thể tóm lược nó trong một câu,

what is your idea worth spreading

ý tưởng xứng đáng lan tỏa của anh là gì

right now at this moment?

lập tức ngay thời điểm này?

ES: I would say the last year has been a reminder

ES: Tôi sẽ nói năm ngoái là một lời nhắc nhở

that democracy may die behind closed doors,

rằng nền dân chủ sẽ sụp đổ sau những cánh cửa đóng kín,

but we as individuals are born

nhưng chúng ta như những cá nhân được sinh ra

behind those same closed doors,

sau những cánh cửa đóng giống như vậy,

and we don't have to give up

và chúng ta không được phép từ bỏ

our privacy to have good government.

sự riêng tư để có chính quyền tốt.

We don't have to give up our liberty

Chúng ta không được phép từ bỏ sự tự do

to have security.

để có sự an toàn.

And I think by working together

Và tôi nghĩ bằng cách làm việc cùng nhau

we can have both open government

chúng ta có thể đạt được cả chính quyền mở

and private lives,

và đời sống riêng tư,

and I look forward to working with everyone

và tôi mong đợi được làm việc với tất cả mọi người

around the world to see that happen.

trên toàn thế giới để nhìn thấy điều đó xảy ra.

Thank you very much.

Xin chân thành cám ơn.

CA: Ed, thank you.

CA: Ed, cám ơn anh.

(Applause)

(Vỗ tay)