Al Vernacchio: Sex needs a new metaphor. Here's one ...

Al Vernacchio: Tình dục cần phép ẩn dụ mới. Đây là một ...

Translator: Ming Ming Reviewer: Duong Duong

I'd like to talk to you today

Hôm nay tôi muốn nói chuyện với bạn

about a whole new way to think about sexual activity

về 1 cách nghĩ hoàn toàn mới về sinh hoạt tình dục

and sexuality education, by comparison.

và giáo dục giới tính, bằng phép so sánh.

If you talk to someone today in America

Nếu nói chuyện với 1 người Mỹ ngày nay

about sexual activity,

về sinh hoạt tình dục

you'll find pretty soon you're not just talking

bạn sẽ nhanh chóng nhận ra mình không chỉ đang nói

about sexual activity.

về sinh hoạt tình dục.

You're also talking about baseball.

Bạn cũng đang nói về bóng chày.

Because baseball is the dominant cultural metaphor

Vì bóng chày là biểu tượng văn hóa bao trùm

that Americans use to think about

mà người Mỹ từng nghĩ

and talk about sexual activity,

và nói về sinh hoạt tình dục.

and we know that because there's

và chúng ta biết thế vì

all this language in English

toàn bộ ngôn ngữ tiếng Anh này

that seems to be talking about baseball

có vẻ như dùng để nói về bóng chày

but that's really talking about sexual activity.

nhưng thực ra lại dùng để nói về sinh hoạt tình dục.

So, for example, you can be a pitcher or a catcher,

Vì thế, ví dụ, bạn là người giao bóng hoặc người bắt bóng,

and that corresponds to whether you

và điều này tương ứng với vai trò bạn là người

perform a sexual act or receive a sexual act.

chủ động hay tiếp nhận sinh hoạt tình dục.

Of course, there are the bases,

Tất nhiên, có cả các điểm tựa,

which refer to specific sexual activities

liên hệ đến những sinh hoạt tình dục cụ thể

that happen in a very specific order,

diễn ra theo thứ tự rất cụ thể,

ultimately resulting in scoring a run

dẫn đến việc ghi điểm

or hitting a home run,

hoặc thắng luôn lượt đấu,

which is usually having vaginal intercourse

và thường phải có sự cọ sát trong âm đạo

to the point of orgasm,

để đạt tới điểm cực khoái,

at least for the guy.

ít nhất đối với đàn ông.

(Laughter)

(Tiếng cười)

You can strike out, which means

Bạn có thể đập bóng mạnh, nghĩa là

you don't get to have any sexual activity.

bạn chẳng cần có hoạt động tình dục nào cả.

And if you're a benchwarmer,

Và nếu là cầu thủ dự bị,

you might be a virgin or somebody who for

có lẽ bạn còn trong trắng hoặc một ai đó

whatever reason isn't in the game,

vì lí do nào đó không tham gia vào trò chơi,

maybe because of your age or because of your ability

có lẽ vì tuổi tác hoặc khả năng

or because of your skillset.

hay bởi vì kĩ năng của bạn.

A bat's a penis,

Cái gậy là dương vật,

and a nappy dugout is a vulva, or a vagina.

và dãy ghế chờ ẩm ướt là âm hộ, hoặc âm đạo,

A glove or a catcher's mitt is a condom.

một găng tay hoặc nột người bắt bóng là bao cao su.

A switch-hitter is a bisexual person,

Cầu thủ thuận cả 2 tay là người lưỡng tính,

and we gay and lesbian folks play for the other team.

và chúng ta sẽ là gay hoặc les nếu là đội đối phương.

And then there's this one:

Và có chuyện thế này:

"if there's grass on the field, play ball."

"Nếu có cỏ trên sân, đánh bóng."

And that usually refers to

Điều đó thường có nghĩa

if a young person, specifically often a young woman,

nếu một thanh niên, nhất là trường hợp cô gái trẻ,

is old enough to have pubic hair,

đã đủ tuổi để gia nhập cộng đồng,

she's old enough to have sex with.

cô ấy đủ tuổi để quan hệ tình dục.

This baseball model is incredibly problematic.

Hình mẫu bóng chày này cực kỳ có vấn đề.

It's sexist. It's heterosexist.

Đó là phân biệt giới tính. Phân biệt dị tính.

It's competitive. It's goal-directed.

Đó là ganh đua. Đó là thực dụng.

And it can't result in healthy sexuality

Điều này không thể tạo ra tình dục lành mạnh

developing in young people or in adults.

đối với thiếu niên hay người lớn.

So we need a new model.

Nên ta cần 1 hình mẫu mới.

I'm here today to offer you that new model.

Hôm nay tôi đến đây để đưa ra hình mẫu mới.

And it's based on

Và nó dựa trên

pizza.

pizza.

Now pizza is something that is universally understood

Pizza giờ được biết đến rộng rãi

and that most people associate with a positive experience.

và hầu hết mọi người gắn nó với trải nghiệm tích cực.

So let's do this.

Nên hãy làm thế.

Let's take baseball and pizza and compare it

Hãy lấy bóng chày và pizza để so sánh

when talking about three aspects of sexual activity:

khi nói về 3 khía cạnh của sinh hoạt tình dục:

the trigger for sexual activity,

khởi điểm cho sinh hoạt tình dục,

what happens during sexual activity,

những gì diễn ra khi sinh hoạt,

and the expected outcome of sexual activity.

và kết quả mong muốn của sinh hoạt tình dục,

So when do you play baseball?

Vậy khi nào bạn chơi bóng chày?

You play baseball when it's baseball season

Bạn chơi bóng chày khi mùa bóng đến

and when there's a game on the schedule.

và khi có trận đấu diễn ra theo lịch.

It's not exactly your choice.

Đó không hoàn toàn là lựa chọn của bạn.

So if it's prom night or a wedding night

Nếu là đêm hội diễn hay đêm tân hôn

or at a party or if our parents aren't home,

hoặc ở bữa tiệc hoặc khi cha mẹ không ở nhà,

hey, it's just batter up.

"Này, đập bóng thôi."

Can you imagine saying to your coach,

Hãy tưởng tượng bạn nói với huấn luyện viên,

"Uh, I'm not really feeling it today,

"Uh, hôm nay tôi không khỏe,

I think I'll sit this game out."

có lẽ tôi sẽ nghỉ trận này."

That's just not the way it happens.

Đó không phải cách nó xảy ra.

And when you get together to play baseball,

Khi bạn tụ tập để chơi bóng chày,

immediately you're with two opposing teams,

ngay lập tức bạn sẽ vào 2 đội đối lập,

one playing offense, one playing defense,

1 đội tấn công, 1 đội phòng thủ,

somebody's trying to move deeper into the field.

ai đó sẽ cố vào sâu trong sân.

That's usually a sign to the boy.

Đó thường là kí hiệu cho đàn ông.

Somebody's trying to defend people moving into the field.

Ai đó sẽ cố cản người khác vào sâu trong sân.

That's often given to the girl.

Đó là kí hiệu cho phụ nữ.

It's competitive.

Như thế là ganh đua.

We're not playing with each other.

Chúng ta không chơi cùng nhau.

We're playing against each other.

Chúng ta đối chọi nhau.

And when you show up to play baseball,

Và khi bạn tới chơi bóng chày,

nobody needs to talk about what we're going to do

chẳng ai cần nói chúng ta sẽ làm gì

or how this baseball game might be good for us.

hay trận bóng chày này lợi ích ra sao.

Everybody knows the rules.

Mọi người đều biết luật.

You just take your position and play the game.

Bạn chỉ cần nhận vị trí và chơi bóng.

But when do you have pizza?

Nhưng khi có pizza thì thế nào?

Well, you have pizza when you're hungry for pizza.

Bạn mua pizza khi bạn thèm ăn pizza.

It starts with an internal sense, an internal desire, or a need.

Nó bắt đầu bằng cảm giác, ham muốn, hay nhu cầu nội tại.

"Huh. I could go for some pizza."

"Huh. Tôi muốn ăn pizza."

(Laughter)

(Tiếng cười)

And because it's an internal desire,

Vì là ham muốn nội tại,

we actually have some sense of control over that.

chúng ta chủ động kiểm soát chuyện đó.

Tôi biết mình đang đói

I could decide that I'm hungry

but know that it's not a great time to eat.

nhưng cũng biết bây giờ không phải lúc để ăn.

And then when we get together with someone for pizza,

Và khi ta ăn pizza cùng ai đó,

we're not competing with them,

chúng ta không ganh đua với nhau,

we're looking for an experience

chúng ta mong chờ trải nghiệm

that both of us will share

mà cả 2 cùng chia sẻ

that's satisfying for both of us,

làm cả 2 vui thích, hài lòng

and when you get together for pizza with somebody,

và khi bạn ăn pizza cùng ai đó,

what's the first thing you do?

trước tiên bạn làm gì?

You talk about it.

Bạn nói về nó.

You talk about what you want.

Nói về điều bạn muốn.

You talk about what you like.

Nói về điều bạn thích.

You may even negotiate it.

Bạn có thể thỏa thuận nữa.

"How do you feel about pepperoni?" (Laughter)

"Bạn thấy pepperoni thế nào?" (tiếng cười)

"Not so much, I'm kind of a mushroom guy myself."

"Không nhiều lắm, tớ là người thích ăn nấm."

"Well, maybe we can go half and half."

"Vậy, chúng ta có thể ăn nửa này nửa kia."

And even if you've had pizza with somebody

Cả khi bạn đã từng ăn pizza với ai đó

for a very long time,

trong khoảng thời gian dài,

don't you still say things like,

không phải bạn vẫn nói

"Should we get the usual?"

"Gọi như thường lệ nhé?"

(Laughter)

(Tiếng cười)

"Or maybe something a little more adventurous?"

"Hay cái gì đó khác lạ hơn?"

Okay, so when you're playing baseball,

Okay, khi bạn chơi bóng chày,

so if we talk about during sexual activity,

nếu ta nói về lúc đang quan hệ tình dục,

when you're playing baseball,

khi chơi bóng chày,

you're just supposed to round the bases

bạn cần về các gôn

in the proper order one at a time.

theo đúng thứ tự từng cái một.

You can't hit the ball and run to right field.

Bạn không thể đánh bóng rồi chạy về sân phải.

That doesn't work.

Làm thế không được.

And you also can't get to second base and say,

Bạn cũng không thể về gôn 2 và nói,

"I like it here. I'm going to stay here."

"Tôi thích chỗ này. Tôi ở lại đây."

No.

Không.

And also, of course, with baseball, there's, like,

Và tất nhiên, với bóng chày, giống như

the specific equipment and a specific skill set.

có những trang bị và kĩ năng cần thiết.

Không phải ai cũng chơi được bóng chày. Nó khá khác biệt.

Not everybody can play baseball. It's pretty exclusive.

Okay, but what about pizza?

Okay, còn pizza thì sao?

When we're trying to figure out what's good for pizza,

Khi ta cố hình dung pizza có gì tốt,

isn't it all about what's our pleasure?

không phải đó là niềm sảng khoái sao?

There are a million different kinds of pizza.

Có hàng triệu loại pizza khác nhau.

There's a million different toppings.

Có hàng triệu kiểu trải khác nhau.

There's a million different ways to eat pizza.

Có hàng triệu cách ăn pizza khác nhau.

And none of them are wrong. They're different.

Chúng không có gì sai. Chúng chỉ khác nhau.

And in this case, difference is good,

Trong trường hợp này, khác biệt là tốt,

because that's going to increase the chance

vì như thế sẽ tăng cơ hội

that we're having a satisfying experience.

để chúng ta có trải nghiệm thỏa mãn.

And lastly, what's the expected outcome of baseball?

Cuối cùng, kết quả mong muốn của bóng chày là gì?

Well, in baseball, you play to win.

Trong bóng chày, bạn chơi để thắng.

You score as many runs as you can.

Bạn ghi nhiều điểm nhất có thể.

There's always a winner in baseball,

Luôn có người thắng cuộc trong bóng chày,

and that means there's always a loser in baseball.

nghĩa là luôn có người thua cuộc trong bóng chày.

But what about pizza?

Nhưng pizza thì sao?

Well, in pizza, we're not really --

Với pizza, thì không như thế...

there's no winning. How do you win pizza?

không có chiến thắng. Làm sao bạn thắng trò pizza?

You don't. But you do look for,

Bạn không thắng. Nhưng bạn tìm kiếm,

"Are we satisfied?"

"Chúng ta có thỏa mãn không?"

And sometimes that can be different amounts

Đôi khi có thể có mức độ khác nhau

over different times or with different people

với thời điểm khác nhau hay với người khác

or on different days.

hoặc trong ngày khác.

And we get to decide when we feel satisfied.

Và ta quyết định khi nào mình thấy thỏa mãn.

If we're still hungry, we might have some more.

Nếu vẫn đói, ta có thể ăn thêm.

If you eat too much, though,

Dù nếu ăn quá nhiều, dường như,

you just feel gross.

bạn sẽ chán ngấy.

(Laughter)

(Tiếng cười)

So what if we could take this pizza model

Vậy nếu ta đưa hình mẫu pizza này

and overlay it on top of sexuality education?

bao phủ nó lên giáo dục giới tính?

A lot of sexuality education that happens today

Rất nhiều kiến thức giới tính ngày nay

is so influenced by the baseball model,

bị ảnh hưởng lớn bởi hình mẫu bóng chày,

and it sets up education that can't help

và nó tạo ra giáo dục không những vô ích

but produce unhealthy sexuality in young people.

mà còn là tình dục không lành mạnh với thanh niên.

And those young people become older people.

Và những người trẻ ấy trở nên già đi.

But if we could create sexuality education

Nhưng nếu ta tạo ra giáo dục giới tính

that was more like pizza,

giống như pizza,

we could create education that invites people

ta có thể tạo nền giáo dục khuyến khích con người

to think about their own desires,

nghĩ về ham muốn của riêng họ,

to make deliberate decisions about what they want,

đưa ra quyết định chín chắn về điều họ muốn,

to talk about it with their partners,

để nói với người đối tác của họ,

and to ultimately look for

và không nhắm đến

not some external outcome

kết quả bên ngoài

but for what feels satisfying,

mà là cảm giác thỏa mãn,

and we get to decide that.

mà ta quyết định.

You may have noticed

Có thể bạn chú ý

in the baseball and pizza comparison,

trong phép so sánh giữa bóng chày và pizza,

under the baseball, it's all commands.

với bóng chày, tất cả là yêu cầu.

They're all exclamation points.

Chúng đều là dấu chấm than.

But under the pizza model, they're questions.

Nhưng với hình mẫu pizza, chúng là chấm hỏi.

And who gets to answer those questions?

Và ai sẽ trả lời những câu hỏi đó?

You do. I do.

Bạn trả lời. Tôi trả lời.

So remember, when we're thinking about

Nên hãy nhớ, khi ta nghĩ về

sexuality education and sexual activity,

giáo dục giới tính và sinh hoạt tình dục,

baseball, you're out.

bóng chày, bạn thua cuộc.

Pizza is the way to think about healthy,

Pizza là cách nghĩ lành mạnh,

satisfying sexual activity,

sinh hoạt tình dục thỏa mãn,

and good, comprehensive sexuality education.

và giáo dục giới tính toàn diện, tốt đẹp.

Thank you very much for your time.

Rất cảm ơn đã lắng nghe.

(Applause)

(Vỗ tay)