Al Vernacchio: Sex needs a new metaphor. Here's one ...

Tłumaczenie: Małgorzata Kuś Korekta: Rysia Wand

I'd like to talk to you today

Będę dziś mówił

about a whole new way to think about sexual activity

o nowym podejściu do aktywności

and sexuality education, by comparison.

i edukacji seksualnej.

If you talk to someone today in America

Rozmawiając o seksie

about sexual activity,

w Ameryce

you'll find pretty soon you're not just talking

szybko zrozumiesz, że rozmawiasz

about sexual activity.

nie tylko o seksie

You're also talking about baseball.

ale o baseballu.

Because baseball is the dominant cultural metaphor

Baseball jest główną metaforą

that Americans use to think about

seksualnej aktywności

and talk about sexual activity,

w amerykańskiej kulturze.

and we know that because there's

Dowiadujemy się o tym

all this language in English

słuchając angielskich zwrotów,

that seems to be talking about baseball

które pozornie mówią o baseballu,

but that's really talking about sexual activity.

a faktycznie o czynnościach seksualnych.

So, for example, you can be a pitcher or a catcher,

Możesz być miotaczem lub łapaczem,

and that corresponds to whether you

czyli aktywnym lub pasywnym

perform a sexual act or receive a sexual act.

uczestnikiem aktu seksualnego,

Of course, there are the bases,

Bazy odnoszą się

which refer to specific sexual activities

do ustalonej kolejności

that happen in a very specific order,

angażowania się w pieszczoty,

ultimately resulting in scoring a run

zwieńczone zdobyciem punktu

or hitting a home run,

lub zaliczeniem

which is usually having vaginal intercourse

czyli stosunkiem genitalnym

to the point of orgasm,

który kończy orgazm,

at least for the guy.

przynajmniej dla faceta.

(Laughter)

(Śmiech)

You can strike out, which means

Możesz zaliczyć skuchę

you don't get to have any sexual activity.

i stracić szansę na stosunek.

And if you're a benchwarmer,

Siedzenie na rezerwie

you might be a virgin or somebody who for

oznacza dziewictwo lub kogoś,

whatever reason isn't in the game,

kto wypada z gry

maybe because of your age or because of your ability

ze względu na wiek, możliwości

or because of your skillset.

lub umiejętności.

A bat's a penis,

Pałka to penis,

and a nappy dugout is a vulva, or a vagina.

a szatnia to srom lub wagina.

A glove or a catcher's mitt is a condom.

Kondom można nazwać rękawicą.

A switch-hitter is a bisexual person,

Biseksualistę - oburęcznym graczem,

and we gay and lesbian folks play for the other team.

a my, homoseksualiści, gramy dla "tamtych".

And then there's this one:

I jeszcze jedno:

"if there's grass on the field, play ball."

"Jest murawa, można grać".

And that usually refers to

Co oznacza,

if a young person, specifically often a young woman,

że jeśli ktoś, zwykle kobieta,

is old enough to have pubic hair,

ma już włosy łonowe,

she's old enough to have sex with.

to jest w odpowiednim wieku do uprawiania seksu.

This baseball model is incredibly problematic.

Model baseballowy jest problematyczny.

It's sexist. It's heterosexist.

Jest seksistowski, heteroseksistowski.

It's competitive. It's goal-directed.

Skupiony na rywalizacji i celu.

And it can't result in healthy sexuality

Nie może prowadzić do rozwoju

developing in young people or in adults.

zdrowych związków seksualnych.

So we need a new model.

Potrzebne jest nowe podejście.

I'm here today to offer you that new model.

Chcę zaproponować model

And it's based on

oparty na...

pizza.

...pizzy.

Now pizza is something that is universally understood

Pizza jest powszechnie znana

and that most people associate with a positive experience.

i większości kojarzy się pozytywnie.

So let's do this.

Spróbujmy.

Let's take baseball and pizza and compare it

Porównajmy baseball i pizzę

when talking about three aspects of sexual activity:

w odniesieniu do trzech aspektów aktywności seksualnej:

the trigger for sexual activity,

tym, co ją wywołuje,

what happens during sexual activity,

co dzieje się w trakcie,

and the expected outcome of sexual activity.

i oczekiwanym rezultacie.

So when do you play baseball?

Kiedy gra się w baseball?

You play baseball when it's baseball season

W sezonie,

and when there's a game on the schedule.

zgodnie z terminarzem spotkań.

It's not exactly your choice.

To nie twój wybór.

So if it's prom night or a wedding night

Bal studniówkowy, noc poślubna

or at a party or if our parents aren't home,

impreza albo "wolna chata".

hey, it's just batter up.

"Zająć pozycje!".

Can you imagine saying to your coach,

Nie da się powiedzieć trenerowi:

"Uh, I'm not really feeling it today,

"Nie jestem w nastroju,

I think I'll sit this game out."

chyba dziś odpuszczę".

That's just not the way it happens.

To tak nie działa.

And when you get together to play baseball,

Kiedy grasz z kimś w baseball,

immediately you're with two opposing teams,

jesteście przeciwnikami,

one playing offense, one playing defense,

ktoś w obronie, ktoś w ataku,

somebody's trying to move deeper into the field.

ktoś stwarza zagrożenie,

That's usually a sign to the boy.

to zwykle przypada chłopakowi.

Somebody's trying to defend people moving into the field.

Ktoś stosuje blokady i uniki.

That's often given to the girl.

To często przypada dziewczynie.

It's competitive.

Rywalizujemy.

We're not playing with each other.

Nie gramy razem,

We're playing against each other.

ale przeciwko sobie.

And when you show up to play baseball,

Kiedy umawiasz się na mecz,

nobody needs to talk about what we're going to do

nie trzeba ustalać, co się będzie działo

or how this baseball game might be good for us.

i jakie korzyści przyniesie nam gra.

Everybody knows the rules.

Zasady są jasne.

You just take your position and play the game.

Zajmujesz pozycję i grasz.

But when do you have pizza?

A kiedy je się pizzę?

Well, you have pizza when you're hungry for pizza.

Kiedy ma się ochotę.

It starts with an internal sense, an internal desire, or a need.

Zaczyna się od wewnętrznego pragnienia.

"Huh. I could go for some pizza."

"Mam ochotę na pizzę".

(Laughter)

(Śmiech)

And because it's an internal desire,

Mamy kontrolę nad tym

we actually have some sense of control over that.

wewnętrznym pragnieniem.

Mogę być głodny,

I could decide that I'm hungry

but know that it's not a great time to eat.

ale wiedzieć, że to zły moment.

And then when we get together with someone for pizza,

Kiedy umawiamy się z kimś na pizzę,

we're not competing with them,

nie rywalizujemy.

we're looking for an experience

Chodzi nam o wspólne przeżycie

that both of us will share

that's satisfying for both of us,

i obopólną satysfakcję.

and when you get together for pizza with somebody,

Gdy idziesz z kimś na pizzę,

what's the first thing you do?

od czego zaczynacie?

You talk about it.

Od rozmowy:

You talk about what you want.

na co macie ochotę,

You talk about what you like.

co lubicie.

You may even negotiate it.

Możecie negocjować.

"How do you feel about pepperoni?" (Laughter)

"Co powiesz na pepperoni?" (Śmiech)

"Not so much, I'm kind of a mushroom guy myself."

"Nie bardzo, mam słabość do grzybów".

"Well, maybe we can go half and half."

"Możemy wziąć po połowie".

And even if you've had pizza with somebody

Nawet jeśli jadacie razem pizzę

for a very long time,

od dawna,

don't you still say things like,

mówi się:

"Should we get the usual?"

"Bierzemy to, co zwykle?",

(Laughter)

(Śmiech)

"Or maybe something a little more adventurous?"

"Czy może zaszalejemy?".

Okay, so when you're playing baseball,

Kiedy już gracie w baseball,

so if we talk about during sexual activity,

czyli w trakcie seksu,

when you're playing baseball,

you're just supposed to round the bases

trzeba zaliczyć bazy

in the proper order one at a time.

po kolei, jedną po drugiej.

You can't hit the ball and run to right field.

Nie można odbić piłki i biec, gdzie chcesz.

That doesn't work.

Nie wolno.

And you also can't get to second base and say,

Nie można stanąć przy drugiej bazie:

"I like it here. I'm going to stay here."

"Fajnie tu. Chyba zostanę".

No.

Nie.

And also, of course, with baseball, there's, like,

W baseballu liczą się też

the specific equipment and a specific skill set.

sprzęt i umiejętności.

Nie każdy może zostać graczem.

Not everybody can play baseball. It's pretty exclusive.

Okay, but what about pizza?

A co z pizzą?

When we're trying to figure out what's good for pizza,

Oczekiwania wobec pizzy

isn't it all about what's our pleasure?

odnoszą się do przyjemności.

There are a million different kinds of pizza.

Są miliony rodzajów pizzy

There's a million different toppings.

i różnych dodatków.

There's a million different ways to eat pizza.

Niezliczone sposoby jej jedzenia

And none of them are wrong. They're different.

Żaden nie jest zły. Są różne.

And in this case, difference is good,

Ta różnorodność jest dobra,

because that's going to increase the chance

bo zwiększa szanse

that we're having a satisfying experience.

na satysfakcjonujące doznania.

And lastly, what's the expected outcome of baseball?

Jaki jest rezultat gry w baseball?

Well, in baseball, you play to win.

Celem jest zwycięstwo.

You score as many runs as you can.

Zdobywasz tyle punktów, ile się da.

There's always a winner in baseball,

Zawsze ktoś wygrywa,

and that means there's always a loser in baseball.

a ktoś przegrywa.

But what about pizza?

A z pizzą?

Well, in pizza, we're not really --

Cóż, nie ma zwycięzców.

there's no winning. How do you win pizza?

Jak wygrać w pizzę?

You don't. But you do look for,

Nie da się. Ale można zapytać:

"Are we satisfied?"

"Podobało się nam?".

And sometimes that can be different amounts

Może być lepiej lub gorzej,

over different times or with different people

w różnym momencie, z różnymi ludźmi

or on different days.

i w różne dni.

And we get to decide when we feel satisfied.

Sami decydujemy, czy się nam podobało.

If we're still hungry, we might have some more.

W razie potrzeby można zjeść więcej.

If you eat too much, though,

Ale jeśli przesadzimy,

you just feel gross.

czujemy się okropnie.

(Laughter)

(Śmiech)

So what if we could take this pizza model

Czy możemy przyjąć ten model

and overlay it on top of sexuality education?

i wykorzystać w edukacji seksualnej?

A lot of sexuality education that happens today

Edukacja seksualna obecnie

is so influenced by the baseball model,

czerpie z baseballowej metafory

and it sets up education that can't help

i nieuchronnie wykształca u młodych

but produce unhealthy sexuality in young people.

zaburzone wzorce seksualne.

And those young people become older people.

A młodzi dojrzewają.

But if we could create sexuality education

Edukacja seksualna

that was more like pizza,

bliższa pizzy

we could create education that invites people

mogłaby zachęcać ludzi

to think about their own desires,

do skupienia się na pragnieniach,

to make deliberate decisions about what they want,

i świadomych decyzjach, czego chcą

to talk about it with their partners,

i komunikacji z partnerami,

and to ultimately look for

bez dążenia

not some external outcome

do narzuconego rezultatu,

but for what feels satisfying,

ale do satysfakcji

and we get to decide that.

we własnej ocenie.

You may have noticed

Porównując baseball i pizzę widać,

in the baseball and pizza comparison,

under the baseball, it's all commands.

że baseball to komendy,

They're all exclamation points.

nakazy.

But under the pizza model, they're questions.

Metafora pizzy zawiera pytania.

And who gets to answer those questions?

Kto na nie odpowiada?

You do. I do.

Ty. Ja.

So remember, when we're thinking about

Pamiętaj,

sexuality education and sexual activity,

w edukacji i praktyce seksualnej,

baseball, you're out.

baseball wypada z gry.

Pizza is the way to think about healthy,

Pizza to nowa metafora zdrowego,

satisfying sexual activity,

udanego seksu

and good, comprehensive sexuality education.

i wszechstronnej edukacji seksualnej.

Thank you very much for your time.

Dziękuję za uwagę.

(Applause)

(Brawa)