Anna Mracek Dietrich: A plane you can drive

Anna Mracek Dietrich: Chiếc máy bay mà bạn có thể lái đi trên đường

Translator: Trúc Quỳnh Đặng Reviewer: Thanh Le

What is it about flying cars?

Xe bay thì như thế nào nhỉ ?

We've wanted to do this for about a hundred years.

Chúng ta mơ về điều này cả trăm năm rồi.

And there are historic attempts

Lịch sử đã ghi nhận những nỗ lực

that have had some level of technical success.

mà đã thành công về mặt kỹ thuật ở một mức độ nào đó.

But we haven't yet gotten to the point

Nhưng chúng ta vẫn chưa đạt tới mức độ mà

where on your way here this morning

trên đường đi tới đây sáng nay,

you see something that really, truly seamlessly integrates

bạn sẽ bắt gặp được một thứ gì có thể nối liền một mạch

the two-dimensional world that we're comfortable in

thế giới 2 chiều nơi ta đang sinh sống thoải mái

with the three-dimensional sky above us --

với chiều thứ 3 là bầu trời.

that, I don't know about you, but I really enjoy spending time in.

Tôi không biết các bạn thế nào, nhưng tôi thật sự thích trải nghiệm điều đó.

We looked at the historical attempts that had been out there

Hãy cùng nhìn lại chặng đường lịch sử

and realized that, despite the fact

và nhận ra rằng, mặc dù sự thật là

that we have a lot of modern innovations

chúng ta có rất nhiều cải tiến

to draw on today

để có được ngày hôm nay,

that weren't available previously --

những điều mà trong quá khứ không thể có được:

we have modern composite materials,

chúng ta có vật liệu tổng hợp

we have aircraft engines that get good fuel economy

chúng ta có động cơ máy bay tiết kiệm nhiên liệu

and have better power-to-rate ratios than have ever been available,

và đạt hiệu suất cao nhất từ xưa tới nay,

we have glass cockpit avionics

chúng ta có kính chuyên dụng dành cho buồng lái

that bring the information you need to fly

để truyền đạt các thông tin cần thiết khi bay

directly to you in the cockpit --

thẳng tới buồng lái.

but without fundamentally addressing the problem from a different perspective,

Thế nhưng về cơ bản, ta lại không nhìn nhận vấn đề theo một góc độ khác.

we realized that we were going to be getting

Chúng ta nhận ra mình đạt được

the same result that people had been getting

những gì mà cha ông ta đã tạo ra

for the last hundred years,

từ hàng trăm năm trước rồi.

which isn't where we want to be right now.

Đó không phải là điều mà chúng ta muốn.

So instead of trying to make a car that can fly,

Do đó, thay vì cố gắng chế tạo một chiếc xe có thể bay,

we decided to try to make a plane that could drive.

chúng tôi quyết định chế tạo chiếc máy bay mà ta có thể lái đi trên đường.

And the result is the Terrafugia Transition.

Điều đó dẫn đến sự ra đời của chiếc Terrafugia Trasition.

It's a two-seat, single-engine airplane

Đó là một chiếc máy bay 2 chỗ ngồi, 1 động cơ

that works just like any other small airplane.

và vận hành giống như những chiếc máy bay con khác.

You take off and land at a local airport.

Cất cánh và hạ cánh ở sân bay địa phương

Then once you're on the ground,

Sau khi đáp xuống đất,

you fold up the wings, drive it home,

bạn chỉ cần gập cánh lại rồi lái về nhà,

park it in your garage.

đậu vào nhà xe.

And it works.

Thế là xong.

After two years of an innovative design and construction process,

Sau 2 năm cải tiến về thiết kế và cấu trúc,

the proof of concept made its public debut

chúng tôi thử nghiệm lần đầu tiên trước công chúng

in 2008.

vào năm 2008.

Now like with anything

Đến thời điểm này,

that's really different from the status quo,

cũng giống như các sáng chế khác,

it didn't always go so well testing that aircraft.

không phải lần thử nghiệm nào cũng thành công.

And we discovered that it's a very good thing

Nhưng chúng tôi đã rút ra được một bài học thú vị.

that, when you go home with something that's been broken,

Đó là: Khi thất bại,

you've actually learned a lot more

bạn lại học được nhiều điều hơn

than when you managed to tick off all of your test objectives

so với việc chỉ cốt làm sao đạt được các mục tiêu thử nghiệm

the first time through.

ngay từ lần đầu.

Still, we very much wanted to see

Đến nay, chúng tôi vẫn muốn nhìn thấy

the aircraft that we'd all helped build

chiếc máy bay mà mình đã dày công chế tạo

in the air, off the ground,

cất cánh khỏi mặt đất

like it was supposed to be.

như nó vốn phải như vậy đây.

And on our third high-speed testing deployment

Đến lần thử nghiệm thứ 3,

on a bitter cold morning in upstate New York,

vào một buổi sáng rét buốt ở ngoại ô phía Bắc New York,

we got to do that for the first time.

chiếc "xe bay" đã cất cánh lần đầu tiên.

The picture behind me was snapped by the copilot in our chase aircraft

Bức hình sau lưng tôi được chụp bởi phi công phụ của máy bay theo dõi

just moments after the wheels got off the ground for the first time.

vào khoảnh khắc ngay sau khi bánh xe nhấc lên khỏi mặt đất, lần đầu tiên.

And we were all very flattered to see that image

Chúng tôi đã rất hãnh diện khi hình ảnh ấy

become a symbol of accomplishing something

trở thành biểu tượng của việc đạt được một điều

that people had thought was impossible

mà chẳng mấy ai tin rằng

really the world over.

có thể tồn tại trên thế gian này.

The flight testing that followed that

Chuyến bay thử nghiệm sau đó

was as basic and low-risk as we could make it,

được tiến hành ở mức độ giảm thiểu rủi ro hết sức có thể,

but it still accomplished what we needed to

nhưng cuộc thử nghiệm vẫn đạt được mục tiêu đặt ra

to take the program to the next step

để có thể tiến hành bước kế tiếp

and to gain the credibility that we needed

và để đủ độ an toàn cần thiết

within our eventual market, the general aviation community,

cho động thái thâm nhập vào thị trường hàng không

and with the regulators

và thỏa mãn điều kiện

that govern the use of design of aircraft, particularly in the States.

về thiết kế máy bay dân dụng, đặc biệt là ở Mỹ.

The FAA, about a year ago,

Một năm trước, FAA (Cục quản lý hàng không liên bang)

gave us an exemption for the Transition

đã miễn thuế cho chiếc Transition

to allow us to have an additional 110 lbs.

để cho phép chúng tôi thêm 110 lbs (~ 50 kg)

within the light sport aircraft category.

trong phân khúc máy bay thể thao hạng nhẹ.

Now that doesn't sound like a lot, but it's very important,

Bây giờ có vẻ không hay ho cho lắm, nhưng cũng rất quan trọng

because being able to deliver the Transition as a light sport aircraft

bởi việc dễ dàng vận chuyển Transition như một chiếc máy bay hạng nhẹ

makes it simpler for us to certify it,

sẽ dễ dàng để chứng thực nó hơn

but it also makes it much easier

và cũng dễ hơn

for you to learn how to fly it.

để học lái nó.

A sport pilot can be certificated

Bạn có thể được cấp bằng phi công thể thao

in as little as 20 hours of flight time.

khi đạt tối thiểu 20 giờ bay.

And at 110 lbs.,

Và với 110 lbs (~50 kg )

that's very important for solving the other side of the equation --

cũng dễ cho bạn

driving.

điều khiển nó hơn.

It turns out that driving,

Hóa ra rằng

with its associated design implementation and regulatory hurdles,

việc tạo ra mẫu thiết kế dễ dàng sử dụng mà vẫn vượt qua rào cản pháp lý,

is actually a harder problem to solve than flying.

còn khó hơn là lái chúng.

For those of us that spend most of our lives on the ground,

Với những người chủ yếu dành thời gian ở trên mặt đất như chúng tôi,

this may be counter-intuitive,

điều này có lẽ là khác thường,

but driving has potholes, cobblestones,

nhưng lái xe thì có ổ gà, đá cuội,

pedestrians, other drivers

người đi bộ, những tài xế khác

and a rather long and detailed list

và một danh sách khá dài và chi tiết

of federal motor vehicle safety standards to contend with.

những tiêu chuẩn an toàn của liên bang cần phải được tuân theo.

Fortunately, necessity remains the mother of invention,

May mắn thay, cái khó mới ló cái khôn,

and a lot of the design work

và rất nhiều mẫu thiết kế cho chiếc máy bay này

that we're the most proud of with the aircraft

mà chúng tôi cãm thấy tự hào nhất

came out of solving the unique problems

đã ra đời để hóa giải những vấn đề đặc biệt nhất

of operating it on the ground --

về việc vận hành nó trên mặt đất:

everything from a continuously-variable transmission

Mọi thứ từ hộp số có tỉ số truyền biến thiên vô cấp

and liquid-based cooling system

và hệ thống làm mát bằng chất lỏng

that allows us to use an aircraft engine

cho phép sử dụng động cơ máy bay

in stop-and-go traffic,

để dừng hay di chuyển

to a custom-designed gearbox

tới hộp số được thiết kế đặc biệt

that powers either the propeller when you're flying or the wheels on the ground,

nhằm vận hành cánh quạt khi đang bay hay bánh xe khi đáp xuống mặt đất,

to the automated wing-folding mechanism that we'll see in a moment,

tới hệ thống cánh gập tự động mà chúng ta sẽ thấy ở ngay đây,

to crash safety features.

cho đến các tính năng đảm bảo an toàn khi va chạm.

We have a carbon fiber safety cage

Chúng tôi có khoang ngồi bằng sợi cacbon

that protects the occupants

nhẹ hơn 10% trọng lượng so với khung gầm bằng sắt của xe thông thường

for less than 10 percent of the weight of a traditional steel chassis in a car.

để bảo vệ phi công.

Now this also, as good as it is, wasn't quite enough.

Bây giờ, những điều này có vẻ như vẫn chưa đủ.

The regulations for vehicles on the road

Quy định dành cho xe lưu thông trên đường

weren't written with an airplane in mind.

chưa hề được viết ra để dành cho một chiếc máy bay.

So we did need a little bit of support

Nên chúng tôi cần một chút hỗ trợ

from the National Highway Traffic Safety Administration.

từ Cục quản lý an toàn giao thông quốc gia.

Now you may have seen in the news recently,

Bạn có thể thấy thông tin này mới đây thôi.

they came through with us at the end of last month

Chúng xuất hiện vào cuối tháng trước

with a few special exemptions

với một số ngoại lệ đặc biệt

that will allow the Transition to be sold

sẽ cho phép bày bán Transition

in the same category as SUVs and light trucks.

trong cùng phân khúc xe như SUV hay xe tải loại nhẹ.

As a multi-purpose passenger vehicle,

Là một phương tiện chở người đa dụng,

it is now officially "designed for occasional off-road use."

giờ đây nó chính thức "được thiết kế để sử dụng không thường xuyên trên nhiều địa hình."

(Laughter)

(Cười)

Now let's see it in action.

Giờ, chúng ta hãy xem nó hoạt động thế nào.

You can see there the wings folded up just along the side of the plane.

Bạn có thể thấy rằng cánh được gập thẳng đứng dọc theo hai bên chiếc máy bay.

You're not powering the propeller, you're powering the wheels.

Bạn không điều khiển cánh quạt mà điều khiển bánh xe.

And it is under seven feet tall,

Và vì nó cao dưới 7ft (~2 m),

so it will fit in a standard construction garage.

bạn có thể đậu nó vừa vặn vào nhà xe có cấu trúc tiêu chuẩn.

And that's the automated wing-folding mechanism.

Và đó là hệ thống duỗi cánh tự động.

That's real time.

Đó là lúc nó vận hành.

You just push a few buttons in the cockpit, and the wings come out.

Bạn chỉ cần nhấn vài nút trong khoang lái và cánh sẽ duỗi ra.

Once they're fully deployed,

Và khi cánh duỗi ra hoàn toàn,

there's a mechanical lock that goes into place,

một ổ khóa bằng máy từ trong buồng lái

again, from inside the cockpit.

sẽ cố định nó lại.

And they're now fully capable of handling

Và giờ chiếc Transition hoàn toàn có khả năng đảm nhận

any of the loads you would see in flight --

bất kì tải trọng nào trong các chuyến bay

just like putting down your convertible top.

chỉ như là việc hạ mui xe xuống vậy.

And you're all thinking what your neighbors would think of seeing that.

Và rồi tất cả điều bạn nghĩ là hàng xóm của bạn sẽ nghĩ sao khi thấy nó.

(Video) Test Pilot: Until the vehicle flies,

(Video) Phi công lái thử : Khi nó bay lên,

75 percent of your risk is that first flight.

75% nguy cơ nằm ở lần đầu tiên.

Radio: It actually flew. Yes.

Radio: Nó thật sự bay rồi kìa. Tuyệt!

Radio 2: That was gorgeous.

Radio 2 : Thật sự thần kỳ.

Radio: What did you think of that?

Radio : Cậu nghĩ sao về việc này?

That was beautiful from up here, I tell you.

Mọi thứ trông thật tuyệt từ trên này.

AMD: See, we're all exceedingly excited about that little bunny hop.

AMD: Đấy, chúng tôi thật sự phấn khích khi "chú thỏ nhỏ" ấy rời mặt đất.

And our test pilot gave us

Sau chuyến bay đầu tiên, phi công lái thử của chúng tôi

the best feedback you can get from a test pilot after a first flight,

đưa ra phản hồi tốt nhất mà bạn có thể nhận được từ phi công lái thử,

which was that it was "remarkably unremarkable."

đó là: "[Dễ dàng đến] Không thể nhận ra một cách đáng ghi nhận".

He would go onto tell us

Anh ta còn nói rằng

that the Transition had been the easiest airplane to land

chiếc Transition là chiếc dễ tiếp đất nhất

that he'd flown in his entire 30-year career as a test pilot.

trong cả sự nghiệp 30 năm làm phi công lái thử của mình.

So despite making something

Vì thế, dù cho việc tạo ra thứ gì đó

that is seemingly revolutionary,

có vẻ mang tính cách mạng,

we really focused on doing

chúng tôi thực sự chú tâm vào việc

as little new as possible.

làm mới từng chút một.

We leverage a lot of technology from the state-of-the-art in general aviation

Chúng tôi tận dụng rất nhiều công nghệ hiện đại từ hàng không

and from automotive racing.

và từ xe đua.

When we do have to do something truly out-of-the-box,

Khi ctạo ra thứ gì đó thật đột phá,

we use an incremental design, build, test, redesign cycle

chúng tôi sử dụng một quy trình thiết kế, xây dựng, thử nghiệm, tái thiết kế

that lets us reduce risk in baby steps.

và điều đó giúp giảm thiểu rủi ro từng chút một.

Now since we started Terrafugia about 6 years ago,

Từ lúc khởi tạo hãng Terrafugia 6 năm về trước,

we've had a lot of those baby steps.

chúng tôi đã có nhiều bước chập chững.

We've gone from being three of us

Chúng tôi bắt đầu từ ba người

working in the basement at MIT while we were still in graduate school

làm việc ở tầng hầm trường MIT khi chưa tốt nghiệp,

to about two-dozen of us

đến bây giờ, chúng tôi có 12 người

working in an initial production facility outside of Boston.

làm việc ở cơ sở sản xuất ban đầu ngoài Boston.

We've had to overcome challenges

Chúng tôi đã vượt qua thử thách

like keeping the weight below the light sport limit that I talked about,

như việc giữ cho khối lượng ở dưới mức dành cho xe phân khúc thể thao nhẹ ,

figuring out how to politely respond

mà tôi đã nói tới, tìm kiếm cách trả lời thật lịch sự

when a regulator tells you,

khi người quản lý nói rằng:

"But that won't fit through a toll booth with the wings extended --

"Nó sẽ không lọt được vào trạm thu phí với đôi cánh mở thế kia",

(Laughter)

(Tiếng cười)

to all of the other associated durability and engineering issues

tới những vấn đề khác về độ bền và kỹ thuật

that we talked about on the ground.

mà chúng tôi đã nói đến khi nó hoạt động trên mặt đất.

Still, if everything goes to our satisfaction

Nếu mọi thứ diễn ra như mong muốn

with the testing and construction

khi thử nghiệm và xây dựng

of the two production prototypes

2 dòng sản phẩm đầu tiên

that we're working on right now,

mà chúng tôi vẫn đang làm đây,

those first deliveries

những đơn hàng đầu tiên

to the, about a hundred, people who have reserved an airplane at this point

từ khoảng 100 khách hàng tính tới thời điểm này

should begin at the end of next year.

sẽ bắt đầu vào cuối năm sau.

The Transition will cost in line with other small airplanes.

Chiếc Transition sẽ có giá phù hợp so với những chiếc máy bay cỡ nhỏ khác.

And I'm certainly not out to replace your Chevy,

Và tôi chắc chắn nó sẽ không thay thế chiếc Chevy của bạn,

but I do think that the Transition should be your next airplane.

nhưng tôi nghĩ Transition sẽ là chiếc máy bay kế tiếp của bạn.

Here's why.

Lý do ở đây:

While nearly all of the commercial air travel in the world

Khi mà hầu hết các chuyến bay thương mại trên thế giới

goes through a relatively small number of large hub airports,

bay qua một số ít các sân bay lớn,

there is a huge underutilized resource out there.

có rất nhiều nguồn lực chưa được tận dụng.

There are thousands of local airstrips

Có hàng ngàn bãi đáp

that don't see nearly as many aircraft operations a day as they could.

không được sử dụng để phục vụ các chuyến bay ở mức độ tối ưu.

On average, there's one within 20 to 30 miles

Trung bình, cứ khoảng 20-30 dặm (~32-48 km) lại có 1 bãi đáp

of wherever you are in the United States.

trên toàn nước Mỹ.

The Transition gives you

Chiếc Transition giúp bạn tận dụng nguồn lực đó

a safer, more convenient and more fun way

một cách an toàn hơn, tiện lợi hơn

of using this resource.

và thú vị hơn.

For those of you who aren't yet pilots,

Đối với những ai chưa trở thành phi công,

there's four main reasons why those of us who are

việc bạn không bay nhiều như mong muốn

don't fly as much as we'd like to:

là do 4 lý do chính sau:

the weather, primarily,

thời thiết (chủ yếu)

cost, long door-to-door travel time

chi phí, thời gian di chuyển lâu

and mobility at your destination.

và sự linh động khi di chuyển.

Now, bad weather comes in,

Giờ đây, khi thời tiết xấu dần,

just land, fold up the wings, drive home.

chỉ cần hạ, gập cánh rồi lái về nhà.

Doesn't matter if it rains a little, you have a windshield wiper.

Đừng lo, nếu trời có hơi mưa, bạn đã có cần gạt nước rồi.

Instead of paying to keep your airplane in a hanger,

Thay vì tốn tiền để giữ máy bay trong bãi đáp,

park it in your garage.

bạn chỉ cần đậu trong nhà xe.

And the unleaded automotive fuel that we use

Và nhiên liệu không chì mà chúng tôi sử dụng

is both cheaper and better for the environment

sẽ rẻ hơn và tốt hơn cho môi trường

than traditional avgas.

so với xăng dầu truyền thống.

Door-to-door travel time is reduced,

Thời gian di chuyển giảm đáng kể,

because now, instead of lugging bags, finding a parking space,

bởi vì bây giờ, thay vì thu gom hành lý, tìm chỗ đậu,

taking off your shoes or pulling your airplane out of the hanger,

cởi giày ra hay phải đẩy máy bay ra khỏi bãi,

you're now just spending that time getting to where you want to go.

giờ bạn chỉ cần dành thời gian đi đến nơi bạn muốn.

And mobility to your destination is clearly solved.

Và sự linh động khi di chuyển không còn là vấn đề.

Just fold up the wings and keep going.

Chỉ cần gập cánh lại và đi tiếp.

The Transition simultaneously expands our horizons

Chiếc Transition mở rộng chân trời của bạn

while making the world a smaller, more accessible place.

trong khi khiến thế giới nhỏ bé hơn, và dễ dàng khám phá hơn.

It also continues to be a fabulous adventure.

Nó cũng khiến cuộc hành trình trở nên tuyệt vời.

I hope you'll each take a moment

Tôi hy vọng bạn sẽ dành thời gian

to think about how you could use something like this

chiêm nghiệm cách mà bạn có thể sử dụng một thứ như thế

to give yourself more access to your own world,

để tự khám phá thế giới,

and to make your own travel more convenient and more fun.

và khiến chuyến hành trình thuận tiện và nhiều niềm vui hơn.

Thank you for giving me the opportunity to share it with you.

Cảm ơn vì đã cho tôi cơ hội để chia sẻ điều này với các bạn.

(Applause)

(Vỗ tay)