Enough with the fear of fat | Kelli Jean Drinkwater

Translator: Tham Nguyen Reviewer: BachMy Nguyen

I'm here today to talk to you about a very powerful little word,

Hôm nay, tôi ở đây để nói cho mọi người về một từ đầy quyền lực,

one that people will do almost anything

người ta có thể sẽ làm gần như là mọi thứ,

để tránh nó.

to avoid becoming.

Billion-dollar industries thrive

Ngành công nghiệp tỉ đô phát triển mạnh mẽ được

because of the fear of it,

nhờ nỗi sợ với cái từ đó

and those of us who undeniably are it

còn với những người đã được gắn mác với từ đó

are left to navigate a relentless storm

sẽ phải khó khăn vượt qua phong ba bão bùng

surrounding it.

vây quanh nó.

Tôi chẳng rõ liệu bạn có để ý,

I'm not sure if any of you have noticed,

but I'm fat.

rằng tôi mập.

Not the lowercase, muttered-behind-my-back kind,

Chẳng phải kiểu nói lẩm bẩm sau lưng tôi

or the seemingly harmless chubby or cuddly.

hoặc là những từ có vẻ vô hại như mũm mĩm hay tròn tròn.

Tôi cũng chẳng phải kiểu người đồng hồ cát hấp dẫn hay đẫy đà.

I'm not even the more sophisticated voluptuous or curvaceous kind.

Let's not sugarcoat it.

Do đó đừng dùng mấy từ hoa mỹ ngọt ngào ấy

I am the capital F-A-T kind of fat.

Tôi M-Ậ-P theo đúng nghĩa.

I am the elephant in the room.

Điều đó chẳng thể phủ nhận.

Khi tôi bước ra sân khấu,

When I walked out on stage,

some of you may have been thinking,

có lẽ nhiều người đang nghĩ

"Aww, this is going to be hilarious,

"Ôi, hôm nay sẽ rất buồn cười cho xem,

because everybody knows that fat people are funny."

bởi ai ai cũng biết rằng người mập thường rất khôi hài."

(Laughter)

(Khán phòng cười)

Or you may have been thinking, "Where does she get her confidence from?"

Hoặc là tự hỏi: "Cô này lấy đâu ra sự tự tin đó nhỉ?"

Because a confident fat woman is almost unthinkable.

Vì phụ nữ mập mà lại tự tin thì có vẻ không tưởng.

The fashion-conscious members of the audience

Những người quan tâm đến thời trang

có lẽ sẽ thấy tôi rất tuyệt vời

may have been thinking how fabulous I look

in this Beth Ditto dress --

trong chiếc đầm Beth Ditto này.

(Cheers)

(Tiếng vỗ tay)

thank you very much.

Cảm ơn mọi người.

Whereas some of you might have thought,

Dù có thể có mấy người nghĩ

"Hmm, black would have been so much more slimming."

"Ừm, nếu mặc màu đen thì nhìn ốm hơn đấy!'

(Khán phòng cười)

(Laughter)

You may have wondered, consciously or not,

Có lẽ bạn đã từng tự hỏi, có thể trong vô thức

if I have diabetes, or a partner,

rằng liệu tôi có bị tiểu đường, hay vài bệnh tương tự

or if I eat carbs after 7pm.

hoặc tôi hay ăn carbohydrate sau 7 giờ tối.

(Khán phòng cười)

(Laughter)

You may have worried that you ate carbs after 7pm last night,

Nghe vậy chắc hẳn mấy bạn đang quýnh lên vì lỡ ăn carbs tối qua

and that you really should renew your gym membership.

đồng nghĩa với việc lại phải đi tập gym tiếp.

These judgments are insidious.

Những tư tưởng này luôn ngấm ngầm hiện diện.

They can be directed at individuals and groups,

Những tư tưởng này có ở từng cá nhân, từng tập thể

and they can also be directed at ourselves.

và có thể ở mỗi người trong số chúng ta.

And this way of thinking is known as fatphobia.

Tư tưởng này được gọi là 'Hội chứng sợ béo' (Fatphobia)

Like any form of systematic oppression,

Như mọi hội chứng ám ảnh khác,

fatphobia is deeply rooted in complex structures

hội chứng sợ béo đã ăn sâu bám rễ vào những thể chế phức tạp như

like capitalism, patriarchy and racism,

chủ nghĩa tư bản, chế độ phụ quyền và chủ nghĩa phân biệt chủng tộc,

rất khó để ta thấy được điều ấy

and that can make it really difficult to see,

let alone challenge.

huống chi là phủ nhận.

Ta sống trong một thời đại

We live in a culture

where being fat is seen as being a bad person --

mà người mập được coi như thể là người xấu

lazy, greedy, unhealthy, irresponsible

lười biếng, tham lam, bệnh hoạn, thiếu trách nhiệm và bị người khác

nghi ngờ về tư cách đạo đức.

and morally suspect.

And we tend to see thinness

Và ta thường coi người ốm

là một người hoàn mỹ, toàn tính tốt đẹp

as being universally good --

có trách nhiệm, thành công,

responsible, successful,

dẫn dắt mọi xu hướng mới, thành thước đo cho 'cách sống đúng đắn'

and in control of our appetites, bodies and lives.

We see these ideas again and again

Ta thấy được những đánh giá này ở khắp nơi,

in the media, in public health policy,

trên truyền thông, chính sách y tế công

doctors' offices,

phòng mạch bác sĩ

in everyday conversations

và trong những cuộc đối thoại hằng ngày

and in our own attitudes.

và trong quan điểm mỗi người.

We may even blame fat people themselves

Thậm chí ta thường đổ lỗi cho người mập

for the discrimination they face

rằng họ đáng chịu sự phân biệt

because, after all, if we don't like it, we should just lose weight.

bởi, xét cho cùng, nếu ta không thích béo thì cứ giảm cân đi

Easy.

Đơn giản mà!

This antifat bias has become so integral, so ingrained

Tư tưởng kì thi người mập này đã trở nên quan trọng, bám sâu vào đầu óc ta

to how we value ourselves and each other

mỗi khi ta đánh giá chính mình hay một người

that we rarely question why we have such contempt for people of size

đến mức ta quên tự hỏi vì sao ta lại có thành kiến về họ

and where that disdain comes from.

và sự khinh thị này có từ đâu.

But we must question it,

Nhưng ta cần phải đặt ra câu hỏi này,

because the enormous value we place on how we look

vì những giá trị to lớn ta gán cho ngoại hình

ảnh hưởng đến ta.

affects every one of us.

Và liệu rằng ta có muốn sống trong một xã hội

And do we really want to live in a society

where people are denied their basic humanity

mà người ta không được hưởng quyền con người cơ bản

if they don't subscribe to some arbitrary form of acceptable?

nếu đi ngược lại những điều vô lý về một hình mẫu chuẩn mực nào đó?

So when I was six years old,

Khi tôi lên 6,

my sister used to teach ballet to a bunch of little girls in our garage.

Chị tôi từng dạy balê cho mấy bé gái ở ga-ra nhà tôi

I was about a foot taller and a foot wider than most of the group.

tôi hơn tụi nó cả chiều ngang lẫn chiều dọc

When it came to doing our first performance,

trong buổi diễn đầu tiên

I was so excited about wearing a pretty pink tutu.

nghĩ đến được mặc váy xòe hồng, tôi cực kì háo hức

I was going to sparkle.

tôi sẽ lấp lánh cho mà xem

As the other girls slipped easily into their Lycra and tulle creations,

khi mấy đứa kia chui lọt vô bộ đồ thun

not one of the tutus was big enough to fit me.

và tuyn dễ dàng, không có chiếc váy xòe nào đủ to cho tôi

I was determined not to be excluded from the performance,

Tôi nhất quyết không để ai loại mình khỏi buổi diễn

so I turned to my mother

Thế là tôi quay sang mẹ tôi

and loud enough for everyone to hear

và la lớn lên rằng

said, "Mom, I don't need a tutu.

'Mẹ ơi, con không cần đầm tutu (đồng âm với 22)

I need a fourfour."

con cần đầm 44.'

(Laughter)

(Khán phòng cười)

Thanks, Mom.

Cảm ơn mẹ rất nhiều.

(Tiếng vỗ tay)

(Applause)

And although I didn't recognize it at the time,

và không phải lúc nào tôi cũng nhận ra

mặc chiếc váy 44 lộng lẫy đó

claiming space for myself in that glorious fourfour

was the first step towards becoming a radical fat activist.

chính là khởi đầu hành trình trở thành một nhà ủng hộ người béo

Tôi không nói rằng việc yêu bản thân

Now, I'm not saying that this whole body-love thing

has been an easy skip along a glittering path of self-acceptance

là một bước nhảy dễ dàng trên con đường đầy hoa hồng để chấp nhận bản thân

từ cái ngày đó ở lớp múa

since that day in class.

Far from it.

trái lại

I soon learned that living outside what the mainstream considers normal

tôi sớm nhận rằng đi ra khỏi cái bình thường của mọi người

can be a frustrating and isolating place.

là tự đến một nơi thật chán nản và bị cô lập

I've spent the last 20 years unpacking and deprogramming these messages,

Suốt 20 năm qua, tôi đã lan truyền và chỉnh sửa lại những thông điệp này

and it's been quite the roller coaster.

và nó cũng là cả một hành trình gian nan

I've been openly laughed at, abused from passing cars

mọi người vẫn luôn cười nhạo thẳng vào mặt, xúc phạm tôi khi vượt qua xe tôi

and been told that I'm delusional.

và nói tôi bị ảo tưởng

I also receive smiles from strangers

Tôi cũng nhận được nụ cười từ người lạ

who recognize what it takes to walk down the street

người hiểu phải như thế nào để dám bước ngoài đường

with a spring in your step and your head held high.

với bước chân mạnh mẽ và đầu ngẩng cao

(Cheer)

(Tiếng vỗ tay)

Thanks.

Xin cảm ơn mọi người

Trải qua bao thăng trầm, cô bé 6 tuổi mạnh mẽ ấy vẫn ở trong tôi

And through it all, that fierce little six-year-old has stayed with me,

và giúp tôi đứng trước các bạn hôm nay

and she has helped me stand before you today

với tư cách một người mập hiên ngang

as an unapologetic fat person,

một người chỉ từ chối nghe theo

a person that simply refuses to subscribe

những tiếng nói áp đảo

to the dominant narrative

about how I should move through the world in this body of mine.

bảo tôi phải đi đứng bằng chính cơ thể tôi thế nào

(Applause)

(Tiếng vỗ tay)

And I'm not alone.

và tôi không đơn độc

I am part of an international community of people

tôi thuộc một cộng đồng quốc tế

who choose to, rather than passively accepting

gồm những người, thay vì miễn cưỡng chấp nhận

that our bodies are and probably always will be big,

cơ thể chúng tôi thật sự và có thể sẽ luôn mập thế này

we actively choose to flourish in these bodies as they are today.

chúng tôi chủ động chọn cách phát triển trong chính hình dáng chúng tôi có hôm nay

People who honor our strength and work with, not against,

Chúng tôi trân trọng thế mạnh và hợp tác

chứ không chống lại giới hạn của chúng tôi

our perceived limitations,

people who value health

chúng tôi xem trọng sức khỏe

as something much more holistic

một cách toàn diện

than a number on an outdated BMI chart.

hơn là chỉ số BMI lỗi thời

Thay vì thế, chúng tôi xem sức khỏe tinh thần, giá trị bản thân và sự cảm nhận

Instead, we value mental health, self-worth and how we feel in our bodies

trong cơ thể là yếu tố cần thiết cho sức khỏe toàn diện

as vital aspects to our overall well-being.

People who refuse to believe that living in these fat bodies

Chúng tôi không tin rằng sống trong một cơ thể mập

is a barrier to anything, really.

là rào cản tới mọi thứ, thật đấy.

There are doctors, academics and bloggers

Các bác sĩ, học giả và người viết blog

who have written countless volumes

đã từng viết vô số tuyển tập

on the many facets of this complex subject.

về các khía cạnh trong vấn đề phức tạp này

There are fatshionistas who reclaim their bodies and their beauty

Có các fashionista ngoại cỡ (fatshionista) tái khẳng định cơ thể và vẻ đẹp của họ

by wearing fatkinis and crop tops,

bằng cách mặc bikini dành cho người mập và áo crop top

exposing the flesh that we're all taught to hide.

để lộ phần da thịt mà chúng ta được dạy là phải giấu đi.

There are fat athletes

có những vận động viên mập

who run marathons, teach yoga or do kickboxing,

chạy marathon, dạy yoga hay đánh quyền cước

all done with a middle finger firmly held up to the status quo.

họ bất chấp, chẳng thèm quan tâm đến quan niệm đương thời

And these people have taught me that radical body politics

họ đã dạy tôi rằng tư tưởng tiến bộ về cơ thể

là liều thuốc cho văn hóa mặc cảm về cơ thể của chúng ta

is the antidote to our body-shaming culture.

But to be clear, I'm not saying that people shouldn't change their bodies

Để cho rõ rằng, tôi không nói mọi người không nên thay đổi cơ thể mình

if that's what they want to do.

nếu đó là điều họ muốn

Reclaiming yourself can be one of the most gorgeous acts of self-love

Khẳng định lại bản thân chính là một viêc thể hiện sự yêu bản thân tuyệt đẹp

and can look like a million different things,

và nó giống với hàng triệu việc khác

from hairstyles to tattoos to body contouring

từ kiểu tóc, hình xăm đến tạo đường nét cơ thể

to hormones to surgery and yes, even weight loss.

hoocmon, phẫu thuật thẩm mỹ và vâng, cả giảm cân nữa

It's simple: it's your body,

Đơn giản thôi: Đó là cơ thể của bạn

and you decide what's best to do with it.

và bạn quyết định điều tốt nhât cho nó

My way of engaging in activism

Cách tôi làm việc tuyên truyền hoạt động

is by doing all the things that we fatties aren't supposed to do,

là làm mọi việc mà người ta nghĩ người mập chúng tôi không nên làm

and there's a lot of them,

và có rât nhiều việc như thế

inviting other people to join me and then making art about it.

là mời mọi người tham gia cùng tôi và sáng tạo nghệ thuật về nó

The common thread through most of this work

Điểm chung trong hầu hết những việc trên

has been reclaiming spaces that are often prohibitive to bigger bodies,

vẫn luôn là chiếm lại những nơi thường khắt khe với người mập

from the catwalk to club shows,

từ sàn catwalk đến buổi diễn ở club

from public swimming pools to prominent dance stages.

từ hồ bơi công cộng đến sàn nhảy nổi tiếng

And reclaiming spaces en masse is not only a powerful artistic statement

và chiếm lại không gian ấy không chỉ là một khẳng định nghệ thuật mạnh mẽ

but a radical community-building approach.

nhưng còn là một cách xây dựng cộng đồng tiến bộ

Nó thật đúng với phim AQUAPORKO

This was so true of "AQUAPORKO!" --

(Laughter)

(Khán phòng cười)

the fat fem synchronized swim team

về đội bơi nghệ thuật của những phụ nữ mập

I started with a group of friends in Sydney.

tôi thành lập một nhóm bạn ở Sydney

The impact of seeing a bunch of defiant fat women

Ảnh hưởng của việc thấy một đám phụ nữ mập ngang bướng

in flowery swimming caps and bathers

trong những chiếc mũ và đồ bơi hoa hòe

đá chân lên trời, kệ mặc người ta

throwing their legs in the air without a care

should not be underestimated.

không nên bị đánh giá thấp

(Laughter)

(Khán phòng cười)

Throughout my career, I have learned that fat bodies are inherently political,

Trong suốt sự nghiệp tôi, tôi luôn học được rằng thân hình mập là thế mạnh

và một cơ thể mập mà không chịu khuất phục

and unapologetic fat bodies

sẽ làm người ta bật ngửa

can blow people's minds.

When director Kate Champion,

khi đạo diễn Kate Champion

of acclaimed dance theater company Force Majeure,

của công ty sân khấu khiêu vũ danh giá Force Majeure

asked me to be the artistic associate

mời tôi làm cộng tác viên nghệ thuật

on a work featuring all fat dancers,

trong một tác phẩm diễn bởi toàn vũ công mập

I literally jumped at the opportunity.

Tôi gần như nhảy vào chộp lấy cơ hội

And I mean literally.

Và thật, theo nghĩa đen đấy

"Nothing to Lose" is a work made in collaboration with performers of size

"Không có gì để mất" (Nothing to Lose) là tác phẩm do người ngoại cỡ trình diễn

who drew from their lived experiences

họ lấy kinh nghiệm sống động của bản thân

to create a work as varied and authentic as we all are.

để tạo ra một tác phẩm đa dạng và chân thực như chính họ

và nó còn có cả balê nữa

And it was as far from ballet as you could imagine.

Chính một bài nhảy của người mập của một công ty uy tín như thế

The very idea of a fat dance work by such a prestigious company

was, to put it mildly, controversial,

nói nhẹ nhàng là, đã gây tranh cãi

vì chưa một tiền lệ nào như thế trên sân khấu nhảy đương đại

because nothing like it had ever been done on mainstream dance stages before

cũng như bất cứ nơi nào trên thế giới

anywhere in the world.

People were skeptical.

mọi người hoài nghi

"What do you mean, 'fat dancers?'

ý bạn là sao? vũ công mập?

Like, size 10, size 12 kind of fat?

mập cỡ như cỡ 10, cỡ 12, kiểu vậy ư?

Where did they do their dance training?

Họ học nhảy ở đâu?

Are they going to have the stamina for a full-length production?"

Họ có đủ sức bền cho toàn bộ chương trình không?

But despite the skepticism,

nhưng, bất chấp sự nghi ngờ đó

"Nothing to Lose" became a sellout hit of Sydney Festival.

"Không có gì để mất" cháy vé và thành công trong Lễ hội Sydney

We received rave reviews, toured,

chúng tôi được truyền thông đánh giá tích cực

won awards and were written about in over 27 languages.

đi lưu diễn, thắng giải và được đưa tin bằng hơn 27 thứ tiếng

These incredible images of our cast were seen worldwide.

Những hình ảnh tuyệt vời của nhóm được toàn thế giới biết đến

I've lost count of how many times people of all sizes

Tôi không thể đếm được bao nhiêu lần những người ngoại cỡ

từng nói tôi là buổi diễn đã thay đổi cuộc sống họ

have told me that the show has changed their lives,

cách nó giúp thay đổi quan hệ của họ

how it helped them shift their relationship

với chính cơ thể mình và cơ thể người khác

to their own and other people's bodies,

and how it made them confront their own bias.

và nó làm họ đối đầu với chính định kiến của họ

But of course, work that pushes people's buttons

nhưng tất nhiên, công việc chọc tức một số người này

is not without its detractors.

không thể thiếu những kẻ chống đối

I have been told that I'm glorifying obesity.

Họ vẫn luôn nói tôi tôn vinh việc béo phì

I have received violent death threats

tôi nhận được những lời đe dọa giết người đáng sợ

and abuse for daring to make work that centers fat people's bodies and lives

và sự quấy rối vì dám tập trung vào thân hình và cuộc sống người mập

and treats us as worthwhile human beings with valuable stories to tell.

và đối xử với chúng tôi như người có giá trị với những câu chuyện đáng được kể

họ vẫn luôn gọi tôi là

I've even been called

"the ISIS of the obesity epidemic" --

ISIS của nạn dịch béo phì

(Laughter)

(Khán phòng cười)

a comment so absurd that it is funny.

một nhận xét ngớ ngẩn đến mắc cười

nhưng nó cũng chỉ ra sự hoảng sợ

But it also speaks to the panic,

the literal terror,

cái khiếp đảm thật sự

that the fear of fat can evoke.

mà nỗi sợ mập khơi dậy được.

It is this fear that's feeding the diet industry,

chính nỗi sợ này đang nuôi sống ngành công nghiệp ăn kiêng

thứ đang ngăn cản ta sống yên ổn với thân hình chính mình

which is keeping so many of us from making peace with our own bodies,

for waiting to be the after-photo

vì muốn nhìn giống bức hình sau ăn kiêng

trước khi chúng ta thực sự bắt đầu sống

before we truly start to live our lives.

Because the real elephant in the room here is fatphobia.

vì vấn đề nghiêm trọng mà ta đều biết nhưng không muốn nói là nỗi sợ mập

Fat activism refuses to indulge this fear.

nhà hoạt động vì người mập không sợ nó

By advocating for self-determination and respect for all of us,

bằng cách ủng hộ quyết tâm cá nhân và sự tôn trọng cho mọi người

we can shift society's reluctance to embrace diversity

chúng ta thay đổi được sự do dự trong việc chấp nhận sự đa dạng

and start to celebrate the myriad ways there are to have a body.

và bắt đầu trân trọng chính cơ thể mình bằng vô số phương thức

Thank you.

Cảm ơn mọi người.

(Applause)

(Tiếng vỗ tay)