The passing of time, caught in a single photo | Stephen Wilkes

Translator: Nguyen Dung Reviewer: Sharon Nguyen

I'm driven by pure passion

Tôi sống với niềm đam mê thuần tuý

to create photographs that tell stories.

là tạo ra những bức ảnh biết kể chuyện.

Photography can be described as the recording of a single moment

Chụp ảnh có thể xem như sự ghi lại một khoảnh khắc

frozen within a fraction of time.

cô đọng lại tại một khoảnh khác nào đó.

Each moment or photograph represents a tangible piece

Mỗi khoảnh khắc hay bức ảnh là một mảnh ghép hữu hình

of our memories as time passes.

trong bức tranh ký ức của ta khi thời gian trôi qua.

But what if you could capture more than one moment in a photograph?

Nhưng sẽ thế nào nếu bạn có thể ghi lại nhiều khoảnh khắc trong 1 bức hình?

What if a photograph could actually collapse time,

Sẽ ra sao nếu một bức hình thực sự phá vỡ quy luật thời gian

compressing the best moments of the day and the night

để những khoảnh khắc ngày-đêm đẹp nhất được cô đọng lại

seamlessly into one single image?

một cách liền mạch trong một bức ảnh duy nhất?

I've created a concept called "Day to Night"

Tôi đã nghĩ ra một ý tưởng chụp ảnh tên là "Ngày đến Đêm"

and I believe it's going to change

và tôi tin nó có thể thay đổi

the way you look at the world.

cách bạn nhìn nhận thế giới.

I know it has for me.

Tôi biết nó đã thay đổi tôi.

My process begins by photographing iconic locations,

Quá trình của tôi bắt đầu từ việc chụp lại những địa điểm nổi tiếng,

places that are part of what I call our collective memory.

những nơi xuất hiện trong ký ức của hầu hết chúng ta.

I photograph from a fixed vantage point, and I never move.

Tôi chọn điểm chụp thuận lợi nhất, và không hề thay đổi hay di chuyển.

I capture the fleeting moments of humanity and light as time passes.

Tôi ghi lại những khoảnh khắc thoáng qua của con người và ánh sáng.

Photographing for anywhere from 15 to 30 hours

Tại mỗi nơi bất kì, tôi đều chụp trong khoảng 15 đến 30 giờ

and shooting over 1,500 images,

và chụp hơn 1,500 bức ảnh,

I then choose the best moments of the day and night.

sau đó tôi chọn ra những tấm đẹp nhất của ngày và đêm.

Using time as a guide,

Lấy thời gian làm thước đo,

I seamlessly blend those best moments into one single photograph,

tôi lần lượt ghép những khoảnh khắc đó thành một bức hình toàn vẹn,

visualizing our conscious journey with time.

vẽ ra chuyến du hành có ý thức của chúng ta với thời gian.

I can take you to Paris

Tôi có thể đưa bạn tới Paris

for a view from the Tournelle Bridge.

để ngắm cảnh từ Cầu Tournelle.

And I can show you the early morning rowers

Và cho bạn thấy những người chèo thuyền buổi sáng

along the River Seine.

dọc dòng sông Seine.

And simultaneously,

Và đồng thời,

I can show you Notre Dame aglow at night.

tôi có thể dẫn bạn tới Nhà thờ Đức Bà rực rỡ trong đêm.

And in between, I can show you the romance of the City of Light.

Và giữa không gian đó, bạn sẽ thấy sự lãng mạn của Kinh đô Ánh sáng.

I am essentially a street photographer from 50 feet in the air,

Tôi xuất thân là một thợ chụp ảnh đường phố ở độ cao hơn 12m,

and every single thing you see in this photograph

và mỗi thứ bạn thấy trong bức ảnh này

actually happened on this day.

đều thật sự xảy ra trong ngày.

Day to Night is a global project,

"Ngày đến đêm" là một dự án toàn cầu,

and my work has always been about history.

và tác phẩm của tôi luôn nói về lịch sử.

I'm fascinated by the concept of going to a place like Venice

Tôi bị quyến rũ bởi ý tưởng mình sẽ đến chơi một nơi như Venice

and actually seeing it during a specific event.

và ngắm nhìn nó vào một dịp cụ thể nào đó.

And I decided I wanted to see the historical Regata,

Và tôi quyết định đi xem lễ hội đua thuyền Regata Storica,

an event that's actually been taking place since 1498.

một sự kiện lịch sử diễn ra từ năm 1498.

The boats and the costumes look exactly as they did then.

Những chiếc thuyền và trang phục trông giống y hệt khi đó.

And an important element that I really want you guys to understand is:

Có một điều quan trọng tôi thực sự muốn các bạn hiểu:

this is not a timelapse,

đây không phải là tua nhanh thời gian,

this is me photographing throughout the day and the night.

đây là thứ mà tôi phải mất từ sáng đến tối mới chụp được.

I am a relentless collector of magical moments.

Tôi là kẻ miệt mài thu thập những khoảnh khắc diệu kỳ.

And the thing that drives me is the fear of just missing one of them.

Với một động lực, chính là nỗi sợ sẽ bỏ lỡ một trong số chúng.

The entire concept came about in 1996.

Toàn bộ ý tưởng này đến với tôi năm 1996.

LIFE Magazine commissioned me to create a panoramic photograph

Tạp chí LIFE cử tôi đi chụp một bức ảnh toàn cảnh

of the cast and crew of Baz Luhrmann's film Romeo + Juliet.

của dàn diễn viên và đoàn làm phim Romeo và Juliet của Baz Luhrmann.

I got to the set and realized: it's a square.

Tôi đi đến đó và phát hiện: nó là một quảng trường.

So the only way I could actually create a panoramic was to shoot a collage

Nên cách duy nhất để có một tấm hình toàn cảnh là chụp hàng loạt ảnh

of 250 single images.

khoảng 250 tấm nhỏ rồi ghép lại.

So I had DiCaprio and Claire Danes embracing.

Vậy là tôi đã chụp được cảnh DiCaprio và Claire Danes ôm nhau.

And as I pan my camera to the right,

Và khi tôi lia máy ảnh sang bên phải,

I noticed there was a mirror on the wall

Tôi nhìn thấy một tấm gương trên tường

and I saw they were actually reflecting in it.

và tôi thấy hình phản chiếu của hai người họ trong gương.

And for that one moment, that one image

Và chỉ lúc đó, cho đúng tấm hình đó

I asked them, "Would you guys just kiss

Tôi hỏi họ: "Các bạn hôn nhau

for this one picture?"

chỉ vì một bức ảnh này sao?"

And then I came back to my studio in New York,

Và sau đó tôi trở về xưởng làm việc của mình ở New York,

and I hand-glued these 250 images together

và dán hết 250 bức ảnh này bằng tay

and stood back and went, "Wow, this is so cool!

đứng lùi lại và thốt lên: "Ôi, tuyệt quá này,

I'm changing time in a photograph."

mình đang thay đổi thời gian bằng một bức ảnh!"

And that concept actually stayed with me for 13 years

Và ý tưởng đó đã theo tôi suốt 13 năm

until technology finally has caught up to my dreams.

cho đến khi công nghệ cuối cùng cũng bắt kịp với ước mơ của tôi.

This is an image I created of the Santa Monica Pier, Day to Night.

Đây là một bức hình tôi chụp ở Bến Santa Monica, từ Sáng đến Tối.

And I'm going to show you a little video

Và tôi sẽ cho bạn xem một đoạn phim ngắn

that gives you an idea of what it's like being with me

cho bạn thấy ở cảnh vật quanh tôi trông thế nào

when I do these pictures.

khi tôi chụp những bức hình này.

To start with, you have to understand that to get views like this,

Trước hết, bạn phải hiểu để có được góc nhìn như thế này,

most of my time is spent up high, and I'm usually in a cherry picker

tôi phải ở trên cao suốt, và thường được cần cẩu đưa lên

or a crane.

hay ngồi trong cần cẩu.

So this is a typical day, 12-18 hours, non-stop

Đây là một ngày chụp trung bình, 12-18 tiếng, không ngừng nghỉ

capturing the entire day unfold.

chụp hết lại những gì diễn ra trong ngày.

One of the things that's great is I love to people-watch.

Một trong những điều tuyệt nhất là tôi thích ngắm mọi người.

And trust me when I tell you,

Và hãy tin tôi đi,

this is the greatest seat in the house to have.

đây là chỗ ngồi tốt nhất của toà nhà.

But this is really how I go about creating these photographs.

Nhưng đây mới chính là cách tôi thực hiện những bức ảnh này.

So once I decide on my view and the location,

Khi tôi quyết định được góc ngắm và địa điểm,

I have to decide where day begins and night ends.

tôi cũng phải chọn ra ngày bắt đầu và đêm kết thúc.

And that's what I call the time vector.

Và tôi gọi nó là véc-tơ thời gian.

Einstein described time as a fabric.

Einstein mô tả thời gian như một tấm vải.

Think of the surface of a trampoline:

Xem bề mặt của nó là tấm đệm lò xo:

it warps and stretches with gravity.

co rồi dãn theo tác dụng trọng lực.

I see time as a fabric as well,

Tôi cũng coi thời gian như một tấm vải,

except I take that fabric and flatten it, compress it into single plane.

trừ chuyện tôi cán bằng nó, ép nó thành một mặt phẳng.

Một trong những điểm độc đáo của tác phẩm cũng là,

One of the unique aspects of this work is also,

if you look at all my pictures,

nếu bạn nhìn vào mọi bức ảnh của tôi,

the time vector changes:

sẽ thấy véc-tơ thời gian thay đổi:

sometimes I'll go left to right,

thỉnh thoảng tôi đi từ trái sang phải,

sometimes front to back, up or down, even diagonally.

có khi từ trước ra sau, trên xuống dưới, thậm chí là đường chéo.

I am exploring the space-time continuum

Tôi đang khám phá một thể liên tục không gian-thời gian

within a two-dimensional still photograph.

trong một bức ảnh tĩnh, hai chiều.

Now when I do these pictures,

Khi tôi thực hiện những bức hình này,

it's literally like a real-time puzzle going on in my mind.

Thật sự trong đầu tôi là cả một mớ bòng bong về thời gian.

I build a photograph based on time,

Tôi xây dựng nên một bức hình dựa trên thời gian,

and this is what I call the master plate.

và đây là cái tôi gọi là tấm biển lớn.

This can take us several months to complete.

Ta có thể mất đến vài tháng để hoàn tất nó.

The fun thing about this work is

Điều thú vị về tác phẩm này là

I have absolutely zero control when I get up there

tôi không thể kiểm soát bất cứ thứ gì khi lên trên đó

on any given day and capture photographs.

vào bất cứ ngày nào trong lịch bấm máy.

So I never know who's going to be in the picture,

Nên tôi chẳng bao giờ biết trước ai sẽ ở trong ảnh,

if it's going to be a great sunrise or sunset -- no control.

cảnh mặt trời mọc/lặn đó có đẹp không. Không biết.

It's at the end of the process,

Chỉ tới giai đoạn cuối,

khi tôi hài lòng với ngày chụp của mình, và kế hoạch không có gì thay đổi,

if I've had a really great day and everything remained the same,

that I then decide who's in and who's out,

tôi mới quyết định ai được lên hình, ai không được,

and it's all based on time.

và nó hoàn toàn phụ thuộc vào thời gian.

I'll take those best moments that I pick over a month of editing

Tôi sẽ chọn những khoảnh khắc tuyệt nhất sau một tháng chỉnh sửa.

and they get seamlessly blended into the master plate.

và sẽ ghép chúng lại liền mạch thành một tấm biển lớn.

I'm compressing the day and night

Tôi gộp cả ban ngày và ban đêm

as I saw it,

hệt như lúc tôi nhìn thấy nó,

creating a unique harmony between these two very discordant worlds.

tạo ra một sự hài hoà độc nhất giữa hai thế giới trái ngược nhau này.

Painting has always been a really important influence in all my work

Hội hoạ luôn có ảnh hưởng lớn với mọi tác phẩm của tôi

and I've always been a huge fan of Albert Bierstadt,

và tôi luôn hâm mộ Albert Bierstadt,

the great Hudson River School painter.

danh hoạ vĩ đại của phong trào Hudson River School.

He inspired a recent series that I did on the National Parks.

Ông đã truyền cảm hứng cho loạt ảnh tôi chụp ở các Vườn Quốc gia.

This is Bierstadt's Yosemite Valley.

Đây là bức Thung lũng Yosemite của Bierstadt.

So this is the photograph I created of Yosemite.

Đây là bức hình tôi chụp ở Yosemite.

This is actually the cover story of the 2016 January issue

Đây chính là câu chuyện chủ đề trong ấn phẩm tháng 1 năm 2016

of National Geographic.

của tạp chí National Geographic.

I photographed for over 30 hours in this picture.

Tôi mất hơn 30 giờ để có bức hình này.

I was literally on the side of a cliff,

Tôi đã ở bên cạnh một vách đá,

capturing the stars and the moonlight as it transitions,

chụp lại đường đi của sao và ánh trăng,

the moonlight lighting El Capitan.

ánh trăng đã soi sáng dãy El Capitan.

And I also captured this transition of time throughout the landscape.

Và tôi cũng chụp lại bước đi thời gian qua toàn bộ phong cảnh ấy.

The best part is obviously seeing the magical moments of humanity

Dĩ nhiên, tuyệt nhất là được thấy những khoảnh khắc diệu kì của nhân loại

as time changed --

khi thời gian chuyển đổi

from day into night.

từ ngày đến đêm.

And on a personal note,

Và trong một ghi chú cá nhân,

I actually had a photocopy of Bierstadt's painting in my pocket.

tôi đã đem bản sao bức hoạ của Bierstadt, cho vào túi.

And when that sun started to rise in the valley,

Và khi mặt trời bắt đầu ló dạng trong thung lũng,

I started to literally shake with excitement

cả người tôi bắt đầu rung lên vì phấn khích.

because I looked at the painting and I go,

vì khi nhìn vào tranh, tôi phải thốt lên,

"Oh my god, I'm getting Bierstadt's exact same lighting

"Chúa ơi, con đang có ánh sáng giống y hệt của Bierstadt

100 years earlier."

100 năm trước đây."

Day to Night is about all the things,

"Ngày tới Đêm" nói về tất cả mọi thứ,

it's like a compilation of all the things I love

nó như một tổ hợp của tất cả những gì tôi yêu quý

about the medium of photography.

về lĩnh vực nhiếp ảnh.

It's about landscape,

Nó nói về phong cảnh,

it's about street photography,

nó nói về nhiếp ảnh đường phố,

it's about color, it's about architecture,

nói về màu sắc, về kiến trúc,

perspective, scale -- and, especially, history.

góc chụp, tỷ lệ, và đặc biệt là lịch sử.

This is one of the most historical moments

Đây là một trong những khoảnh khắc lịch sử

I've been able to photograph,

tôi đã chụp lại được,

the 2013 Presidential Inauguration of Barack Obama.

lễ Nhậm chức Tổng thống của Barack Obama năm 2013.

And if you look closely in this picture,

Và nếu bạn nhìn kĩ vào bức hình này,

you can actually see time changing

bạn có thể thấy rõ bước đi của thời gian

in those large television sets.

trên những màn hình lớn kia.

You can see Michelle waiting with the children,

Bạn có thể thấy Michelle đang đứng đợi với các con,

the president now greets the crowd,

tổng thống đang chào đám đông,

he takes his oath,

ông đọc lời tuyên thệ,

and now he's speaking to the people.

và bây giờ ông đang nói chuyện với người dân.

There's so many challenging aspects when I create photographs like this.

Có rất nhiều thử thách khi tôi tạo ra những bức ảnh như vầy.

For this particular photograph,

Như trong chính bức hình cụ thể này,

I was in a 50-foot scissor lift up in the air

Tôi đã ở trên một xe cẩu cao tới 12m

and it was not very stable.

và nó không đứng im cho lắm.

So every time my assistant and I shifted our weight,

Nên mỗi lần trợ lí và tôi thay đổi thế đứng,

our horizon line shifted.

đường chân trời cũng bị thay đổi theo.

So for every picture you see,

Vậy, mỗi bức hình mà bạn thấy,

and there were about 1,800 in this picture,

nhân tiện đây, có khoảng 1,800 tấm hình trong hình này,

we both had to tape our feet into position

chúng tôi phải đánh dấu chỗ đứng của mình

every time I clicked the shutter.

mỗi lần tôi bấm chụp.

(Applause)

(Vỗ tay)

I've learned so many extraordinary things doing this work.

Tôi đã học được rất nhiều điều tuyệt vời khi thực hiện công việc này.

I think the two most important are patience

Tôi nhận ra hai yếu tố quan trọng nhất chính là tính kiên nhẫn,

and the power of observation.

và năng lực quan sát.

When you photograph a city like New York from above,

Khi ngắm chụp một thành phố như New York từ trên cao,

I discovered that those people in cars

tôi phát hiện ra rằng những con người trong ô tô

that I sort of live with everyday,

những người tôi gặp hàng ngày,

they don't look like people in cars anymore.

nhìn họ không còn giống như người ngồi ô tô nữa.

They feel like a giant school of fish,

Tôi thấy họ như một đàn cá khổng lồ,

it was a form of emergent behavior.

đó là hình thái bao quát rõ nét nhất.

And when people describe the energy of New York,

Và khi họ thể hiện nhịp sống của New York,

I think this photograph begins to really capture that.

tôi nghĩ bức hình này bắt đầu bắt được điều đó.

When you look closer in my work,

Nếu nhìn kĩ hơn vào tác phẩm của tôi,

you can see there's stories going on.

bạn sẽ thấy có những câu chuyện đang xảy ra.

You realize that Times Square is a canyon,

Bạn nhận ra Quảng trường Thời Đại là một hẻm núi,

it's shadow and it's sunlight.

là bóng tối và ánh mặt trời.

So I decided, in this photograph, I would checkerboard time.

Nên tôi quyết định, trong tấm hình này, tôi sẽ chia đều thời gian.

So wherever the shadows are, it's night

Vì thế khi nào có bóng, nó là ban đêm

and wherever the sun is, it's actually day.

và khi nào có mặt trời, nó là ban ngày.

Time is this extraordinary thing

Thời gian là một điều kì diệu

that we never can really wrap our heads around.

mà ta không bao giờ hiểu tường tận được.

But in a very unique and special way,

Nhưng bằng một cách duy nhất và đặc biệt,

I believe these photographs begin to put a face on time.

Tôi tin rằng những bức hình này sẽ cho nó một diện mạo mới.

They embody a new metaphysical visual reality.

Chúng đại diện cho một trường phái hiện thực mới của thị giác siêu hình.

When you spend 15 hours looking at a place,

Khi bạn dành 15 tiếng để quan sát một nơi,

you're going to see things a little differently

bạn sẽ thấy mọi thứ khác hơn một chút

than if you or I walked up with our camera,

so với khi chúng ta chỉ đem máy ảnh ra,

took a picture, and then walked away.

chụp một bức, và rồi lại đi ngay.

This was a perfect example.

Đây là một ví dụ hoàn hảo.

I call it "Sacré-Coeur Selfie."

Tôi gọi nó là "Tự sướng ở thánh đường Sacré-Coeur".

I watched over 15 hours

Tôi nhìn nó trong 15 giờ

all these people not even look at Sacré-Coeur.

toàn bộ những người này còn không nhìn vào Sacré-Coeur.

They were more interested in using it as a backdrop.

Họ thích dùng nó làm hình nền hơn.

They would walk up, take a picture,

Họ đi tới đó, chụp một tấm hình,

and then walk away.

rồi đi mất.

And I found this to be an absolutely extraordinary example,

Và tôi phát hiện ra đây là một ví dụ tuyệt vời,

a powerful disconnect between what we think the human experience is

cho sự xa rời giữa cái mà ta tin chỉ có con người mới được trải nghiệm

versus what the human experience is evolving into.

với cái mà loài người chúng ta cần trải nghiệm thực sự.

The act of sharing has suddenly become more important

Động tác chia sẻ trải nghiệm bỗng dưng được coi trọng

than the experience itself.

hơn cả bản chất của việc trải nghiệm.

(Applause)

(Vỗ tay)

And finally, my most recent image,

Và cuối cùng, bức ảnh mới nhất của tôi,

which has such a special meaning for me personally:

có ý nghĩa đặc biệt với riêng tôi thế này:

this is the Serengeti National Park in Tanzania.

đây chính là Vườn Quốc gia Serengeti ở Tanzania.

And this is photographed in the middle of the Seronera,

Và nó được chụp ở trung tâm Seronera,

this is not a reserve.

đây không phải hồ chứa nước nhé.

I went specifically during the peak migration

Tôi chủ định đến đây vào giai đoạn đỉnh điểm của mùa di trú

to hopefully capture the most diverse range of animals.

với hy vọng chụp được nhiều loài động vật nhất.

Unfortunately, when we got there,

Không may thay, khi chúng tôi đến đó,

there was a drought going on during the peak migration,

tại giai đoạn đỉnh điểm của mùa di trú,

xuất hiện một trận hạn hán kéo dài 5 tuần.

a five-week drought.

So all the animals were drawn to the water.

Vì thế tất cả động vật đều bị kéo lại gần khu vực có nước.

I found this one watering hole,

Tôi tìm ra được hố nước này,

and felt if everything remained the same way it was behaving,

và thấy, nếu mọi thứ tiếp tục diễn ra như thế này,

I had a real opportunity to capture something unique.

đó là một cơ hội thực sự để tôi chụp lại một thứ độc nhất.

We spent three days studying it,

Chúng tôi mất 3 ngày xem xét tình hình,

and nothing could have prepared me

và tôi không hề chuẩn bị tâm lý

for what I witnessed during our shoot day.

để chứng kiến những gì xảy ra vào ngày bấm máy.

I photographed for 26 hours

Tôi chụp trong 26 giờ

in a sealed crocodile blind, 18 feet in the air.

trong một chỗ khuất tầm nhìn, ở độ cao khoảng 5.5m.

What I witnessed was unimaginable.

Những gì tôi chứng kiến thật không tưởng.

Frankly, it was Biblical.

Mà thật ra, chắc chỉ có trong Kinh thánh.

We saw, for 26 hours,

Chúng tôi thấy, trong suốt 26 giờ,

all these competitive species share a single resource called water.

tất cả những loài đấu nhau để sinh tồn, lại chia nhau một nguồn nước duy nhất.

The same resource that humanity is supposed to have wars over

Nguồn tài nguyên mà lẽ ra con người phải ngừng tranh nhau

during the next 50 years.

trong vòng 50 năm tới.

The animals never even grunted at each other.

Thậm chí bọn thú còn chẳng gầm gừ với nhau.

They seem to understand something that we humans don't.

Có vẻ chúng hiểu được điều mà con người chúng ta không hiểu.

That this precious resource called water

Rằng nguồn tài nguyên quý giá này, nguồn nước

is something we all have to share.

là cái tất cả chúng ta phải chia sẻ.

When I created this picture,

Khi tôi tạo nên bức hình này,

I realized that Day to Night is really a new way of seeing,

Tôi nhận ra rằng "Ngày tới Đêm" chính là một cách mới để nhìn nhận,

compressing time,

cô đọng lại thời gian,

exploring the space-time continuum within a photograph.

khám phá không gian-thời gian như một thể liên tục bằng một bức hình.

As technology evolves along with photography,

Vì công nghệ phát triển cùng với nhiếp ảnh,

photographs will not only communicate a deeper meaning of time and memory,

ảnh chụp không chỉ truyền đạt một ý nghĩa sâu xa hơn về thời gian và ký ức,

but they will compose a new narrative of untold stories,

mà còn cho ra một hình thức mới để kể những gì chưa từng kể,

creating a timeless window into our world.

tạo nên một góc nhìn vô tận vào trong thế giới của chúng ta.

Thank you.

Xin cảm ơn.

(Applause)

(Vỗ tay)