Wael Ghonim: Inside the Egyptian revolution

Wael Ghonim: Cách mạng Ai Cập: Dưới cách nhìn của người trong cuộc

Translator: Nguyen Cao Reviewer: An Nguyen Ngoc

This is Revolution 2.0.

Đó là cuộc cách mạng 2.0

No one was a hero. No one was a hero.

Không một ai là anh hùng. Không có ai là anh hùng.

Because everyone was a hero.

Bởi vì mọi người đều là anh hùng.

Everyone has done something.

Mỗi người đều đã làm một điều gì đó.

We all use Wikipedia.

Tất cả chúng ta đều dùng Wikipedia.

If you think of the concept of Wikipedia

Khi bạn nhận ra ý tưởng chính của Wikipedia

where everyone is collaborating on content,

nơi mà thông tin được tạo thành bằng sự đóng góp của mỗi người.

and at the end of the day

Và cuối cùng đến một ngày

you've built the largest encyclopedia in the world.

chúng ta đã xây dựng nên từ điển bách khoa toàn thư lớn nhất trên thế giới.

From just an idea that sounded crazy,

Từ một ý tưởng nghe thật điên rồ,

you have the largest encyclopedia in the world.

chúng ta đã có được từ điển bách khoa toàn thư lớn nhất trên thế giới.

And in the Egyptian revolution,

Và trong cuộc cách mạng Ai Cập,

the Revolution 2.0,

cuộc cách mạng 2.0,

everyone has contributed something,

mỗi người đều đã đóng góp một phần nào đó --

small or big. They contributed something --

dù là nhỏ hay lớn, họ đều đã đóng góp một thứ gì đó --

to bring us

để mang đến cho chúng ta

one of the most inspiring stories

một trong những câu truyện thần kỳ nhất

in the history of mankind

trong lịch sử con người

when it comes to revolutions.

khi nói về những cuộc cách mạng.

It was actually really inspiring

Thật xúc động

to see all these Egyptians completely changing.

khi thấy tất cả những người Ai Cập thay đổi một cách hoàn toàn.

If you look at the scene,

Nếu bạn nhìn vào thực tế,

Egypt, for 30 years, had been in a downhill --

Ai Cập, trong 30 năm qua, đang xuống dốc

going into a downhill.

và vẫn đang xuống dốc.

Everything was going bad.

Mọi thứ đều trở nên tồi tệ.

Everything was going wrong.

Mọi thứ đều sai cả.

We only ranked high when it comes to poverty,

Chúng tôi chỉ xếp hạng cao khi đề cập đến nghèo đói,

corruption,

tham nhũng,

lack of freedom of speech,

thiếu tự do ngôn luận,

lack of political activism.

thiếu hoạt động chính trị.

Those were the achievements

Những điều đó là thành quả

of our great regime.

của cái chế độ "vĩ đại" của chúng tôi.

Yet, nothing was happening.

Nhưng dù thế không hề có điều gì xảy ra cả.

And it's not because people were happy

Điều đó không phải bởi vì người dân sống hạnh phúc

or people were not frustrated.

hay là họ không cảm thấy thất vọng.

In fact, people were extremely frustrated.

Thực ra, mọi người thất vọng một cách cực độ.

But the reason why everyone was silent

Nhưng lý do tại sao ai cũng im lặng

is what I call the psychological barrier of fear.

là điều mà tôi gọi là rào cản tâm lý sợ hãi.

Everyone was scared.

Ai cũng đều sợ cả.

Not everyone. There were actually a few brave Egyptians

Không phải tất cả mọi người. Thực ra đã có một số người Ai cập dũng cảm

that I have to thank for being so brave --

mà tôi phải cảm ơn vì sự quả cảm của họ --

going into protests as a couple of hundred,

đã dám phản kháng khi vài trăm người,

getting beaten up and arrested.

bị đánh đập và bắt bớ.

But in fact, the majority were scared.

Nhưng thực ra, phần đông vẫn sợ hãi.

Everyone did not want really

Mọi người đã không thực sự muốn

to get in trouble.

bị rắc rối, phiền toái.

A dictator cannot live without the force.

Một kẻ độc tài không thể tồn tại nếu không có vũ lực.

They want to make people live in fear.

Chúng muốn mọi người sống trong sợ hãi.

And that psychological barrier of fear

Và cái rào cản tâm lý sợ hãi đó

had worked for so many years,

đã hiệu quả trong rất nhiều năm trời,

and here comes the Internet,

và rồi khi Internet xuất hiện,

technology, BlackBerry, SMS.

công nghệ, BlackBerry, SMS.

It's helping all of us to connect.

Đã giúp kết nối chúng tôi lại với nhau.

Platforms like YouTube, Twitter, Facebook

Những nền tảng chia sẻ thông tin như YouTube, Twitter, Facebook

were helping us a lot

đã giúp chúng tôi rất nhiều,

because it basically gave us the impression that, "Wow, I'm not alone.

bởi vì về cơ bản, nó đem lại cho chúng tôi ấn tượng là "Trời ạ, tôi không đơn độc.

There are a lot of people who are frustrated."

Có rất nhiều người cũng đang thất vọng."

There are lots of people who are frustrated.

Có rất nhiều người đang thất vọng.

There are lots of people who actually share the same dream.

Có rất nhiều người cùng chung một giấc mơ.

There are lots of people who care about their freedom.

Có rất nhiều người ưu tư về sự tự do của họ.

They probably have the best life in the world.

Nhiều người có cuộc sống tốt nhất trên thế giới này.

They are living in happiness. They are living in their villas.

Họ đang sống trong hạnh phúc. Họ đang sống trong những căn biệt thự của mình.

They are happy. They don't have problems.

Họ hạnh phúc; họ không có rắc rối gì cả.

But they are still feeling the pain of the Egyptian.

Nhưng họ vẫn luôn cảm thấy nỗi đau của người Ai cập.

A lot of us, we're not really happy

Nhiều người trong chúng tôi không thực sự hạnh phúc

when we see a video of an Egyptian man

khi xem một băng ghi hình về một người dân Ai cập

who's eating the trash

đang tìm miếng ăn trong rác rưởi

while others are stealing

trong khi nhiều người khác đang ăn cắp

billions of Egyptian pounds

hàng tỉ đồng Ai cập

from the wealth of the country.

từ tài sản của quốc gia.

The Internet has played a great role,

Internet đã đóng vai trò quan trọng,

helping these people to speak up their minds,

giúp mọi người nói lên suy nghĩ của mình,

to collaborate together, to start thinking together.

để cộng tác với nhau, cùng bắt đầu suy nghĩ.

It was an educational campaign.

Đó là một cuộc vận động mang tính giáo dục.

Khaled Saeed was killed

Khaled Saeed đã bị giết

in June 2010.

vào tháng 6 năm 2010.

I still remember the photo.

Tôi vẫn nhớ bức hình.

I still remember every single detail of that photo.

Tôi vẫn nhớ rõ từng chi tiết nhỏ của bức ảnh.

The photo was horrible.

Bức ảnh đó thật kinh khủng.

He was tortured,

Anh ấy bị tra tấn,

brutally tortured to death.

bị hành hình cho đến chết.

But then what was the answer of the regime?

Nhưng rồi câu trả lời của chính quyền là gì?

"He choked on a pile of hash" --

Anh ấy bị đánh chết một cách dã man.

that was their answer:

Đó là câu trả lời của họ:

"He's a criminal.

"Hắn ta là một kẻ tội phạm.

He's someone who escaped from all these bad things."

Hắn là kẻ mới trở về từ những điều xấu xa."

But people did not relate to this.

Nhưng người dân không quan tâm đến điều đó.

People did not believe this.

Người dân không tin vào điều đó.

Because of the Internet, the truth prevailed

Bởi vì nhờ có Internet, sự thật đã chiến thắng

and everyone knew the truth.

và tất cả mọi người đều biết điều đó.

And everyone started to think that "this guy could be my brother."

Và tất cả mọi người bắt đầu nhận thấy rằng "anh ta có thể là người anh em của tôi."

He was a middle-class guy.

Anh ấy là một gã trung lưu.

His photo was remembered by all of us.

Bức hình của anh ấy được chúng tôi nhớ mãi.

A page was created.

Một trang web đã được tạo ra.

An anonymous administrator

Một người điều hành dấu mặt

was basically inviting people to join the page,

đã mời mọi người tham gia vào trang này,

and there was no plan.

và không hề có một kế hoạch nào cả.

"What are we going to do?" "I don't know."

"Chúng ta dự định làm gì?" "Tôi không biết."

In a few days, tens of thousands of people there --

Chỉ trong vài ngày, hàng vạn người ở đó --

angry Egyptians

những người Ai Cập đầy giận giữ

who were asking the ministry of interior affairs,

đòi Bộ Nội vụ

"Enough.

"Đủ rồi.

Get those who killed this guy.

Mang những kẻ đã giết chết người đàn ông này

To just bring them to justice."

ra ngoài công lý."

But of course, they don't listen.

Nhưng dĩ nhiên, chính quyền không hề lắng nghe.

It was an amazing story --

Thật là một câu chuyện đầy thú vị --

how everyone started feeling the ownership.

cái cách mà mọi người bắt đầu cảm giác về quyền làm chủ.

Everyone was an owner in this page.

Mỗi người là chủ nhân của trang web này.

People started contributing ideas.

Mọi người bắt đầu đóng góp ý tưởng.

In fact, one of the most ridiculous ideas

Thực tế, một trong những ý tưởng nực cười nhất

was, "Hey, let's have a silent stand.

đó là, nghe này, chúng ta hãy đứng yên lặng.

Let's get people to go in the street,

Chúng ta hãy cùng nhau bước ra đường,

face the sea, their back to the street,

đối mặt với biển cả, quay lưng lại những con đường,

dressed in black, standing up silently for one hour,

mặc áo đen, đứng lặng yên trong một giờ,

doing nothing and then just leaving,

không làm gì cả và sau đó chỉ đơn giản rời đi,

going back home."

trở về nhà.

For some people, that was like, "Wow, silent stand.

Đối với một vài người, điều đó như là. "Ồ, đứng yên lặng.

And next time it's going to be vibration."

Và kế tiếp là rung nhẹ."

People were making fun of the idea.

Mọi người đã cười nhạo ý tưởng đó.

But actually when people went to the street --

Nhưng thực ra khi mọi người xuống đường --

the first time it was thousands of people

lần đầu tiên đã khoảng hàng ngàn người

in Alexandria --

ở Alexandria --

it felt like -- it was amazing. It was great

có cảm giác như là -- thật thú vị. Thật tuyệt vời.

because it connected people from the virtual world,

Bởi vì nó đã kết nối mọi người từ thế giới ảo,

bringing them to the real world,

đem họ lại cùng nhau trong thế giới thực,

sharing the same dream,

chia sẻ cùng một giấc mơ,

the same frustration, the same anger,

cùng một sự thất vọng, cùng một cơn giận dữ,

the same desire for freedom.

cùng một khao khát tự do.

And they were doing this thing.

Và họ đã làm diều đó.

But did the regime learn anything? Not really.

Nhưng rồi chính quyền đã học được điều gì? Không gì cả.

They were actually attacking them.

Họ đã tấn công những người dân.

They were actually abusing them,

Họ đã ngược đãi những người dân,

despite the fact of how peaceful these guys were --

dù cho thực tế là những người này đã rất hòa hoãn --

they were not even protesting.

họ thâm chí đã không chống đối.

And things had developed

Và rồi mọi thứ đã tiến triển

until the Tunisian revolution.

cho tới khi cuộc cách mạng Tunisian nổ ra.

This whole page was, again,

Trang web đó lại, một lần nữa,

managed by the people.

được điều hành bởi những người này.

In fact, the anonymous admin job

Thực tế, công việc của người điều hành dấu mặt

was to collect ideas,

là thu thập những ý tưởng,

help people to vote on them

giúp mọi người bỏ phiếu

and actually tell them what they are doing.

và nói với mọi người những gì họ dự làm.

People were taking shots and photos;

Mọi người đã chụp ảnh;

people were reporting violations of human rights in Egypt;

có người đã thông báo việc vi phạm nhân quyền ở Ai Cập;

people were suggesting ideas,

mọi người đưa ra những ý tưởng,

they were actually voting on ideas,

họ đã thức sự bỏ phiếu chọn lựa những ý tưởng,

and then they were executing the ideas; people were creating videos.

và sau đó mọi người thực hiện những ý tưởng này; họ đã tạo ra những đoạn băng ghi hình

Everything was done by the people to the people,

Mọi việc được thưc hiện bởi người dân và cho chính người dân,

and that's the power of the Internet.

và đó là sức mạnh của Internet.

There was no leader.

Không hề có ai là người lãnh đạo.

The leader was everyone on that page.

Người lãnh đạo là chính mỗi cá nhân trên trang web đó.

The Tunisian experiment, as Amir was saying,

trải nghiệm từ người Tunisian, như Amir đã nói,

inspired all of us, showed us that there is a way.

đã thức tỉnh tất cả chúng tôi, chỉ cho chúng tôi thấy rằng có một con đường.

Yes we can. We can do it.

Và chúng tôi có thể. Chúng tôi có thể thực hiện nó.

We have the same problems;

Chúng tôi có chung những vấn đề,

we can just go in the streets.

chúng tôi có thể chỉ đổ ra đường phố.

And when I saw the street on the 25th,

Và khi tôi nhìn thấy đường phố ngày 25,

I went back and said,

Tôi đã lùi lại và nói,

"Egypt before the 25th

"Ai Cập trước ngày 25

is never going to be Egypt after the 25th.

không thể nào là Ai Cập sau ngày 25.

The revolution is happening.

Cuộc cách mạng đang diễn ra.

This is not the end,

Đó không là sự kết thúc,

this is the beginning of the end."

Đó là khởi đầu của sự kết thúc."

I was detained on the 27th night.

Tôi đã bị giam giữ vào đêm ngày 27.

Thank God I announced the locations and everything.

Cảm ơn Chúa, tôi đã có thể thông báo được địa điểm và mọi thứ.

But they detained me.

Nhưng họ đã bắt giữ tôi.

And I'm not going to talk about my experience, because this is not about me.

Và tôi sẽ không nói về những gì tôi đã trải qua, bởi bây giờ không phải là để nói về tôi.

I was detained for 12 days,

Tôi đã bị giam trong 12 ngày,

blindfolded, handcuffed.

bị bịt mắt, còng tay.

And I did not really hear anything. I did not know anything.

Và tôi đã không thực sự nghe được bất cứ điều gì. Tôi đã không biết bất cứ điều gì.

I was not allowed to speak with anyone.

Tôi đã không được phép nói chuyện với bất cứ ai.

And I went out.

Và khi tôi được thả ra.

The next day I was in Tahrir.

Ngày kế tiếp tôi đã ở Tahrir.

Seriously, with the amount of change I had noticed in this square,

Nghiêm túc mà nói, với sự thay đổi mà tôi có thể nhận ra tại quảng trường,

I thought it was 12 years.

Tôi nghĩ đó là 12 năm trời.

I never had in my mind

Tôi đã không hề có trong đầu

to see this Egyptian,

hình ảnh về người Ai Cập,

the amazing Egyptian.

người Ai Cập đáng kinh ngạc.

The fear is no longer fear.

Sự sợ hãi không còn nữa.

It's actually strength -- it's power.

Giờ là sự mạnh mẽ -- là sức mạnh.

People were so empowered.

Mọi người tràn đầy nội lực.

It was amazing how everyone was so empowered

Thật tuyệt vời khi thấy mọi người đã tràn đầy sức sống như thế

and now asking for their rights.

và giờ đang lên tiếng đòi quyền của họ.

Completely opposite.

Một sự trái ngược hoàn toàn.

Extremism became tolerance.

Sự cực đoan trở thành sự khoan dung.

Who would [have] imagined before the 25th,

Ai có thể tưởng tượng được trước ngày 25,

if I tell you that hundreds of thousands of Christians are going to pray

nếu tôi nói với các bạn rằng hàng trăm ngàn người Thiên Chúa giáo chuẩn bị cầu nguyện

and tens of thousands of Muslims are going to protect them,

và hàng vạn người Hồi giáo sẵn sàng bảo vệ họ,

and then hundreds of thousands of Muslims are going to pray

và sau đó hàng trăm ngàn người Hồi giáo chuẩn bị cầu nguyện

and tens of thousands of Christians are going to protect them --

trong khi hàng vạn người Thiên Chúa giáo sẵn sàng bảo vệ họ --

this is amazing.

điều đó thật lạ kỳ.

All the stereotypes

Và tất cả những khuôn mẫu

that the regime was trying to put on us

mà nhà cầm quyền đã cố gắng áp đặt lên chúng tôi

through their so-called propaganda, or mainstream media,

qua những thứ mà họ gọi là sự tuyên truyền, hoặc thông tin đại chúng,

are proven wrong.

đã bị chứng tỏ là sai lầm.

This whole revolution showed us

Cả cuộc cách mạng này đã chỉ cho chúng tôi

how ugly such a regime was

sự ngu ngốc của chế độ đó

and how great and amazing

và sức mạnh và đầy kinh ngạc

the Egyptian man, the Egyptian woman,

của những người đàn ông, phụ nữ Ai Cập,

how simple and amazing these people are

sự đơn giản và tuyệt vời của những con người này

whenever they have a dream.

bất cứ khi nào họ có một giấc mơ.

When I saw that,

Khi tôi nhìn thấy điều đó,

I went back and I wrote on Facebook.

Tôi đã trở lại và tôi viết trên Facebook.

And that was a personal belief,

Và đó là niềm tin cá nhân,

regardless of what's going on,

bất chấp những điều gì sắp xảy đến,

regardless of the details.

bất chấp những tiểu tiết.

I said that, "We are going to win.

Tôi đã nói, "Chúng ta sẽ chiến thắng.

We are going to win because we don't understand politics.

Chúng ta sẽ chiến thắng vì chúng ta không hiểu chính trị.

We're going to win because we don't play their dirty games.

Chúng ta sẽ chiến thắng vì chúng ta không chơi trò chơi bẩn thỉu của họ.

We're going to win because we don't have an agenda.

Chúng ta sẽ chiến thắng bởi vì chúng ta không hề có một lịch trình.

We're going to win because the tears that come from our eyes

Chúng ta sẽ chiến thắng bởi vì những giọt nước mắt chảy ra từ đôi mắt

actually come from our hearts.

cũng chính là từ tâm hồn của chúng ta.

We're going to win because we have dreams.

Chúng ta sẽ chiến thắng vì chúng ta có những giấc mơ.

We're going to win because we are willing to stand up for our dreams."

Chúng ta sẽ chiến thắng bởi vì chúng ta sẵn sàng đứng lên vì giấc mơ của mình."

And that's actually what happened. We won.

Và thực tế điều gì đã xảy ra. Chúng tôi đã chiến thắng.

And that's not because of anything,

Điều đó không phải bởi điều gì cả,

but because we believed in our dream.

mà bởi vì chúng ta tin tường vào giấc mơ của mình.

The winning here is not

Chiến thắng này không phải

the whole details of what's going to happen in the political scene.

những sự việc cụ thể của những gì sẽ xảy ra trên chính trường.

The winning is the winning of the dignity

Chiến thắng ở đây là chiến thắng của phẩm giá

of every single Egyptian.

của mỗi người Ai Cập.

Actually, I had this taxi driver telling me,

Thực tế, một người lái taxi đã nói với tôi,

"Listen, I am breathing freedom.

Nghe này, tôi đang hít thở sự tự do.

I feel that I have dignity

Tôi cảm thấy tôi có phẩm giá của mình

that I have lost for so many years."

thứ mà tôi đã mất trong quá nhiều năm trời."

For me that's winning,

Đối với tôi đó là chiến thắng,

regardless of all the details.

bất chấp tất cả những chi tiết.

My last word to you is a statement I believe in,

Điều cuối cùng tôi muốn nói với các bạn là câu nói mà tôi xác tín,

which Egyptians have proven to be true,

mà người dân Ai Cập đã chứng minh tính đúng đắn của nó,

that the power of the people

đó là sức mạnh của nhân dân

is much stronger than the people in power.

vĩ đại hơn nhiều những gì mà những kẻ nắm giữ quyền lực đang có.

Thanks a lot.

Cảm ơn rất nhiều.

(Applause)

(Vỗ tay)