Wael Ghonim: Inside the Egyptian revolution

Translator: Gohar Khachatryan Reviewer: Arpiné Grigoryan

This is Revolution 2.0.

Սա հեղափոխություն 2.0. է։

No one was a hero. No one was a hero.

Ոչ մի հերոս չկար: Ոչ մեկ հերոս չէր։

Because everyone was a hero.

Որովհետև բոլորը հերոս էին։

Everyone has done something.

Բոլորն ինչ-որ բան էին արել։

We all use Wikipedia.

Մենք բոլորս օգտվում ենք Վիքիփեդիայից։

If you think of the concept of Wikipedia

Եթե մտածեք Վիքիփեդիայի գաղափարի մասին,

where everyone is collaborating on content,

որտեղ բոլորը համագործակցում են պարունակություն ստեղծելու շուրջ։

and at the end of the day

Վերջ ի վերջո

you've built the largest encyclopedia in the world.

մենք ստանում եք աշխարհի ամենամեծ հանրագիտարանը։

From just an idea that sounded crazy,

Այս թվացյալ խենթ գաղափարը,

you have the largest encyclopedia in the world.

հանդիսանում է աշխարհի ամենամեծ հանրագիտարանի հիմքը։

And in the Egyptian revolution,

Եգիպտական հեղափոխության,

the Revolution 2.0,

2.0 հեղափոխություն ժամանակ,

everyone has contributed something,

բոլորն ինչ-որ բանով աջակցել են,

small or big. They contributed something --

մեծ կամ փոքր, իրենք իրենց ներդրումն են ունեցել,

to bring us

մարդկության պատմության մեջ,

one of the most inspiring stories

ամենաոգեշնչող դրվագներից մեկը,

in the history of mankind

մեզ հասցնելու մեջ,

when it comes to revolutions.

երբ խոսքը գնում է հեղափոխությունների մասին։

It was actually really inspiring

Իրականում շատ ոգեշնչող էր,

to see all these Egyptians completely changing.

տեսնել թե ինչպես են եգիպտացիները փոխվում։

If you look at the scene,

Եթե նայեք ընդհանուր պատկերին,

Egypt, for 30 years, had been in a downhill --

Եգիպտոսը վերջին 30 տարիներին,

going into a downhill.

միայն անկում էր ապրում։

Everything was going bad.

Ամեն ինչ դեպի վատն էր գնում։

Everything was going wrong.

Ամեն ինչ սխալ էր։

We only ranked high when it comes to poverty,

Մենք բարձր ցուցանիշներ ունեինք միայն երբ խոսքը գնում էր աղքատության,

corruption,

կոռուպցիայի,

lack of freedom of speech,

խոսքի ազատության բացակայության,

lack of political activism.

քաղաքական ակտիվիզմի պակասի մասին։

Those were the achievements

Սրանք մեր հրաշալի վարչակարգի

of our great regime.

նվաճումներն էին։

Yet, nothing was happening.

Եվ չնայած դրան, որևէ բան տեղի չէր ունենում։

And it's not because people were happy

Եվ ոչ այն պատճառով, որ մարդիկ երջանիկ էին,

or people were not frustrated.

կամ որ նրանք դժգոհ չէին։

In fact, people were extremely frustrated.

Իրականում, մարդիկ չափազանց դժգոհ էին։

But the reason why everyone was silent

Բայց բոլորը լռում էին մի պատճառով,

is what I call the psychological barrier of fear.

որը ես անվանում եմ վախի հոգեբանական խոչընդոտ։

Everyone was scared.

Բոլորը վախեցած էին։

Not everyone. There were actually a few brave Egyptians

Ոչ բոլորը։ Իրականում կային որոշ խիզախ եգիպտացիներ,

that I have to thank for being so brave --

ում ես պետք է հայտնեմ իմ շնորհակալությունն այդքան խիզախ գտնվելու համար,

going into protests as a couple of hundred,

Նրանք մասնակցում էին բողոքի ցույցերին մի քանի հարյուր մարդկանցով,

getting beaten up and arrested.

ծեծի ենթարկվում և ձերբակալվում։

But in fact, the majority were scared.

Բայց փաստն այն է, որ մեծամասնությունը վախենում էր։

Everyone did not want really

Ոչ ոք չէր ցանկանում

to get in trouble.

անախորժության մեջ ընկնել։

A dictator cannot live without the force.

Բռնակալը չի կարող գոյատևել առանց իր ուժի։

They want to make people live in fear.

Նա ցանկանում է ստիպել մարդկանց ապրել վախի մեջ։

And that psychological barrier of fear

Եվ վախի այդ հոգեբանական խոչընդոտը

had worked for so many years,

աշխատել է այդքան տարիներ,

and here comes the Internet,

իսկ հիմա առաջ է գալիս համաշխարհային ցանցը,

technology, BlackBerry, SMS.

տեխնոլոգիաները, BlackBerry-ն, բջջային հաղորդագրությունները։

It's helping all of us to connect.

Դրանք օգնում եմ մեզ բոլորիս կապի մեջ գտնվել։

Platforms like YouTube, Twitter, Facebook

YouTube-ի, Twitter-ի, Facebook-ի նման պլատֆորմները

were helping us a lot

շատ օգնեցին,

because it basically gave us the impression that, "Wow, I'm not alone.

քանի որ դրանք տպավորություն ստեղծեցին, որ «Ես մենակ չեմ։

There are a lot of people who are frustrated."

Շատ մարդիկ կան, ովքեր ինձ պես դժգոհ են»։

There are lots of people who are frustrated.

Շատ մարդիկ կան, ովքեր դժգոհ են։

There are lots of people who actually share the same dream.

Շատ մարդիկ կան, ովքեր կիսում են նույն երազանքը։

There are lots of people who care about their freedom.

Շատ մարդիկ կան, ում պետք է ազատություն։

They probably have the best life in the world.

Նրանք հավանաբար հիանալի կյանքով են ապրում։

They are living in happiness. They are living in their villas.

Նրանք երջանիկ են։ Նրանք ապրում են իրենց ամառանոցներում։

They are happy. They don't have problems.

Նրանք երջանիկ են, նրանք չունեն խնդիրներ։

But they are still feeling the pain of the Egyptian.

Բայց միաժամանակ նրանք կիսում են եգիպտացիները ցավը։

A lot of us, we're not really happy

Մեզանից շատերը երջանիկ չեն,

when we see a video of an Egyptian man

տեսնելով մի տեսահոլովակ, որտեղ մի եգիպտացի տղամարդ

who's eating the trash

աղբից սնվում է,

while others are stealing

մինչ մյուսները գողանում են

billions of Egyptian pounds

միլիարդների հասնող գումարներ

from the wealth of the country.

երկրի հարստությունից։

The Internet has played a great role,

Ինտերնետը հսկայական դեր է ունեցել

helping these people to speak up their minds,

օգնելով այդ մարդկանց արտահայտվել,

to collaborate together, to start thinking together.

միասին համագործակցել, միասին խորհել։

It was an educational campaign.

Դա կրթական արշավ էր։

Khaled Saeed was killed

Խալեդ Սաիդը սպանվեց

in June 2010.

2010թ․-ի հունիսին։

I still remember the photo.

Ես մինչ այժմ հիշում եմ այդ լուսանկարը։

I still remember every single detail of that photo.

Ես մինչ այժմ հիշում եմ լուսանկարի յուրաքանչյուր մանրուք։

The photo was horrible.

Լուսանկարը սարսափելի էր։

He was tortured,

Նրան տանջել էին,

brutally tortured to death.

դաժանորեն տանջել և սպանել էին։

But then what was the answer of the regime?

Բայց ո՞րն էր վարչակարգի պատասխանը։

"He choked on a pile of hash" --

Նա խեղդվել է հաշիշ կուլ տալուց։

that was their answer:

Դա նրանց պատասխանն էր․

"He's a criminal.

«Նա հանցագործ է։

He's someone who escaped from all these bad things."

Նա մեկն է, ով փրկվել է բոլոր այս վատ բաներից»։

But people did not relate to this.

Բայց մարդիկ չընդունեցին դա։

People did not believe this.

Մարդիկ չհավատացին դրան։

Because of the Internet, the truth prevailed

Ինտերնետի շնորհիվ ճշմարտությունը հաղթանակեց,

and everyone knew the truth.

և բոլորն այն իմացան։

And everyone started to think that "this guy could be my brother."

Եվ բոլորը սկսեցին մտածել, որ «այդ երիտասարդը կարող էր լինել իմ եղբայրը»։

He was a middle-class guy.

Նա միջին խավին էր պատկանում։

His photo was remembered by all of us.

Նրա լուսանկարը բոլորս հիշում ենք։

A page was created.

Ստեղծվեց իր էջը։

An anonymous administrator

Անանուն ադմինիստրատոր

was basically inviting people to join the page,

հրավիրում էր մարդկանց միանալ էջին,

and there was no plan.

բայց որևէ ծրագիր չկար։

"What are we going to do?" "I don't know."

«Ի՞նչ ենք մենք պատրաստվում անել»։ «Ես չգիտեմ»։

In a few days, tens of thousands of people there --

Մի քանի օրվա ընթացքում, տասնյակ հազարավոր մարդիկ,

angry Egyptians

զայրացած եգիպտացիներ,

who were asking the ministry of interior affairs,

Ներքին գործերի նախարարությանը պահանջ են ներկայացնում․

"Enough.

«Բավական է։

Get those who killed this guy.

Գտեք տղային սպանած մարդկանց

To just bring them to justice."

և պատժեք նրանց»։

But of course, they don't listen.

Բայց իհարկե նրանց ոչ մեկ չի լսում։

It was an amazing story --

Սա մի հրաշալի պատմություն է,

how everyone started feeling the ownership.

թե ինչպես բոլորը սկսեցին իրենց պատասխանատու զգալ։

Everyone was an owner in this page.

Այդ էջը պատկանում էր բոլորին։

People started contributing ideas.

Մարդիկ սկսեցին մտքեր փոխանակել։

In fact, one of the most ridiculous ideas

Իրականում, ամենածիծաղելի մտքերից մեկն էր,

was, "Hey, let's have a silent stand.

եկեք լուռ ցույց անենք։

Let's get people to go in the street,

Եկենք դուրս գանք փողոց,

face the sea, their back to the street,

դեմքով դեպի ծովը, մեջքով դեպի փողոց,

dressed in black, standing up silently for one hour,

սև հագնված, լուռ կանգնենք մեկ ժամ,

doing nothing and then just leaving,

առանց որևէ բան անելու, և ապա թողնենք

going back home."

գնանք տուն։

For some people, that was like, "Wow, silent stand.

Որոշ մարդիկ մտածեցին․ «Լռության ակցիա,

And next time it's going to be vibration."

իսկ մյուս անգամ տատանում է լինելու»։

People were making fun of the idea.

Մարդիկ ծաղրի ենթարկեցին այդ միտքը։

But actually when people went to the street --

Բայց իրականում երբ մարդիկ դուրս եկան փողոց,

the first time it was thousands of people

առաջին անգամ դա հազարավոր մարդիկ էին

in Alexandria --

Ալեքսանդրիայում,

it felt like -- it was amazing. It was great

դա հրաշալի էր, դա հիասքանչ էր։

because it connected people from the virtual world,

Դա միացրեց վիրտուալ աշխարհի մարդկանց,

bringing them to the real world,

բերեց նրանց իրական աշխարհ,

sharing the same dream,

մարդկանց, ովքեր կիսում են նույն երազանքը,

the same frustration, the same anger,

նույն դժգոհությունը, նույն զայրույթը,

the same desire for freedom.

նույն ազատատենչությունը։

And they were doing this thing.

Եվ նրանք մասնակցում էին այս ամենին։

But did the regime learn anything? Not really.

Բայց արդյո՞ք վարչակարգը որևէ դաս քաղեց դրանից։ Չէի ասի։

They were actually attacking them.

Նրանք իրականում հարձակվեցին մարդկանց վրա։

They were actually abusing them,

և ծեծի ենթարկեցին նրանց,

despite the fact of how peaceful these guys were --

անկախ նրանից, որ այս մարդիկ շատ խաղաղ էին,

they were not even protesting.

նրանք նույնիսկ չէին բողոքում։

And things had developed

Եվ դեպքերը զարգացան

until the Tunisian revolution.

մինչև Թունիսյան հեղափոխությունը։

This whole page was, again,

Կրկին, էջն ամբողջությամբ

managed by the people.

կառավարվում էր մարդկանց կողմից։

In fact, the anonymous admin job

Իրականում, անանուն ադմինիստրատորի գործն էր

was to collect ideas,

կուտակել մտքերը,

help people to vote on them

օգնել մարդկանց քվեարկել դրանց օգտին,

and actually tell them what they are doing.

և տեղեկացնել մարդկանց իրենց անելիքի մասին։

People were taking shots and photos;

Մարդիկ լուսանկարներ էին անում,

people were reporting violations of human rights in Egypt;

և զեկուցում Եգիպտիսում մարդկանց իրավունքների խախտումների մասին,

people were suggesting ideas,

մարդիկ գաղափարներ էին առաջարկում,

they were actually voting on ideas,

նրանք իրականում քվեարկում էին գաղափարների օգտին,

and then they were executing the ideas; people were creating videos.

իսկ այնուհետև դրանք ի կատար ածում, տեսահոլովակներ նկարում։

Everything was done by the people to the people,

Ամեն բան արվում էր մարդկանց կողմից մարդկանց համար,

and that's the power of the Internet.

և դրանում է ինտերնետի հզորությունը։

There was no leader.

Չկար մեկ առաջնորդ։

The leader was everyone on that page.

Այդ էջում յուրաքանչյուրն առաջնորդ էր։

The Tunisian experiment, as Amir was saying,

Թունիսյան փորձը, ինչպես Ամիրն էր ասում,

inspired all of us, showed us that there is a way.

ոգեշնչեց մեզ բոլորիս, ցույց տվեց, որ պայքարի միջոց կա։

Yes we can. We can do it.

Այո, մենք կարող ենք դա անել։

We have the same problems;

Մենք ունենք նույն խնդիրները,

we can just go in the streets.

մենք կարող ենք պարզապես փողոց դուրս գալ։

And when I saw the street on the 25th,

Եվ երբ ես տեսա փողոցը 25-ին,

I went back and said,

ես հետ գնացի և ասացի,

"Egypt before the 25th

«Եգիպտոսը 25-ից առաջ,

is never going to be Egypt after the 25th.

երբեք նույն երկիրը չի լինի ինչ 25-ից հետո։

The revolution is happening.

Տեղի է ունենում հեղափոխություն։

This is not the end,

Սա վերջը չէ,

this is the beginning of the end."

սա վերջի սկիզբն է»։

I was detained on the 27th night.

Ինձ ձերբակալեցին 27-ի գիշերը։

Thank God I announced the locations and everything.

Փառք աստծո ես հայտարարեցի բոլոր վայրերը և մնացած ամենը։

But they detained me.

Բայց նրանք ձերբակալեցին ինձ։

And I'm not going to talk about my experience, because this is not about me.

Ես չեմ պատրաստվում խոսել դրա մասին, որովհետև այստեղ կարևորը ես չէի։

I was detained for 12 days,

Ես ձերբակալված էի 12 օր,

blindfolded, handcuffed.

աչքերս կապված էին, ձեռքերս՝ շղթայված։

And I did not really hear anything. I did not know anything.

Ես ոչ մի բան չէի լսում։ Ես ոչ մի բան չգիտեի։

I was not allowed to speak with anyone.

Ինձ թույլ չէին տալիս խոսել որևէ մեկի հետ։

And I went out.

Այնուհետև ինձ ազատ արձակեցին։

The next day I was in Tahrir.

Հաջորդ օրը ես Թահրիրում էի։

Seriously, with the amount of change I had noticed in this square,

Այն փոփոխությունը, որ նկատեցի հրապարակում,

I thought it was 12 years.

ստիպեց ինձ մտածել, որ 12 տարի է անցել։

I never had in my mind

Ես չէի կարող պատկերացնել,

to see this Egyptian,

որ կտեսնեմ եգիպտացիներին,

the amazing Egyptian.

զարմանալի եգիպտացիներին։

The fear is no longer fear.

Վախն այլևս վախ չէ։

It's actually strength -- it's power.

Այն իրականում ուժ է։

People were so empowered.

Մարդիկ այնքան թևավորված էին,

It was amazing how everyone was so empowered

պարզապես հրաշալի էր տեսնել բոլորին այդքան թևավորված,

and now asking for their rights.

և պատրաստ պաշտպանելու իրենց իրավունքները։

Completely opposite.

Ամբողջությամբ հակառակ պատկեր։

Extremism became tolerance.

Էքստրեմիզմը դարձել էր հանդուրժողականություն։

Who would [have] imagined before the 25th,

Ո՞վ կարող էր պատկերացնել մինչև ամսի 25-ը,

if I tell you that hundreds of thousands of Christians are going to pray

որ հարյուր հազարավոր քրիստոնյաներ կաղոթեն,

and tens of thousands of Muslims are going to protect them,

և տասնյակ հազարավոր մահմեդականներ կպաշտպանեն իրենց,

and then hundreds of thousands of Muslims are going to pray

և ապա հարյուր հազարավոր մահմեդականներ կաղոթեն,

and tens of thousands of Christians are going to protect them --

և տասնյակ հազարավոր քրիստոնյաներ կպաշտպանեն նրանց,

this is amazing.

դա հրաշալի էր։

All the stereotypes

Բոլոր կարծրատիպերը,

that the regime was trying to put on us

որոնք վարչակարգը փորձում էր վերագրել մեզ,

through their so-called propaganda, or mainstream media,

այսպես կոչված պրոպագանդայի կամ մեյնսթրիմ մամուլի միջոցով,

are proven wrong.

սխալ դուրս եկան։

This whole revolution showed us

Այս հեղափոխությունը ցույց տվեց մեզ,

how ugly such a regime was

թե ինչքան գարշելի էր վարչակարգը,

and how great and amazing

և ինչքան հրաշալի և վեհ են

the Egyptian man, the Egyptian woman,

եգիպտացի տղամարդը և կինը,

how simple and amazing these people are

ինչքան պարզ ու զարմանալի են այս մարդիկ,

whenever they have a dream.

երբ իրենք երազանք ունեն։

When I saw that,

Երբ ես տեսա դա,

I went back and I wrote on Facebook.

ես վերադարձա և գրեցի Facebook-ում։

And that was a personal belief,

Եվ դա անձնական համոզմունք էր,

regardless of what's going on,

անկախ նրանից, թե ինչ էր տեղի ունենում,

regardless of the details.

անկախ մանրամասներից։

I said that, "We are going to win.

Ես ասացի․ «Մենք հաղթելու ենք։

We are going to win because we don't understand politics.

Մենք հաղթելու ենք, որովհետև մենք քաղաքականությունից չենք հասկանում։

We're going to win because we don't play their dirty games.

Մենք հաղթելու ենք, որովհետև մենք չենք խաղում նրանց կեղտոտ խաղերը։

We're going to win because we don't have an agenda.

Մենք հաղթելու ենք, որովհետև մենք չունենք օրակարգ։

We're going to win because the tears that come from our eyes

Մենք հաղթելու ենք, որովհետև արցունքները, որոնք հոսում են մեր աչքերից,

actually come from our hearts.

իրականում հոսում են մեր սրտերից։

We're going to win because we have dreams.

Մենք հաղթելու ենք, որովետև մենք ունենք երազանքներ։

We're going to win because we are willing to stand up for our dreams."

Մենք հաղթելու ենք, որովհետև մենք պատրաստ ենք պայքարել մեր երազանքների համար»։

And that's actually what happened. We won.

Եվ իրականում այդպես էլ եղավ։ Մենք հաղթեցինք։

And that's not because of anything,

Եվ դա հնարավոր եղավ միայն այն պատճառով,

but because we believed in our dream.

որ մենք հավատացինք մեր երազանքին։

The winning here is not

Հաղթանակն այստեղ այն չէ,

the whole details of what's going to happen in the political scene.

թե ինչ է տեղի ունենալու քաղաքական ասպարեզում։

The winning is the winning of the dignity

Հաղթանակն այստեղ յուրաքանչյուր եգիպտացու

of every single Egyptian.

արժանապատվության հաղթանակն է։

Actually, I had this taxi driver telling me,

Մի տաքսու վարորդ ինձ հետևյալն ասաց․

"Listen, I am breathing freedom.

«Ես ազատություն եմ շնչում։

I feel that I have dignity

Ես զգում եմ կարծես արժանապատվություն ունեմ,

that I have lost for so many years."

որն այսքան տարիների ընթացքում կորցրել էի»։

For me that's winning,

Ինձ համար դա հաղթանակ է,

regardless of all the details.

անկախ մնացած մանրամասներից։

My last word to you is a statement I believe in,

Իմ վերջին խոսքը ձեզ մի պնդում է, որին ես հավատում եմ,

which Egyptians have proven to be true,

Եգիպտացիներն ապացուցեցին, որ այն ճշմարիտ է,

that the power of the people

մարդկանց իշխանությունը

is much stronger than the people in power.

շատ ավելի հզոր է քան իշխանության հասած մարդիկ։

Thanks a lot.

Շատ շնորհակալություն։

(Applause)

(Ծափահարություններ)