Gene editing can now change an entire species -- forever | Jennifer Kahn

Translator: Huong Phan Reviewer: Lê Anh

So this is a talk about gene drives,

Đây là bài diễn thuyết về công nghệ gene drive (phát động gen),

but I'm going to start by telling you a brief story.

nhưng tôi xin được bắt đầu bằng một câu chuyện ngắn.

20 years ago, a biologist named Anthony James

20 năm trước, một nhà sinh vật học tên là Anthony James

got obsessed with the idea of making mosquitos

đã luôn suy nghĩ về ý tưởng tạo ra loại muỗi

that didn't transmit malaria.

không truyền bệnh sốt rét.

It was a great idea, and pretty much a complete failure.

Đó là một ý tưởng tuyệt vời, và gần như một thất bại hoàn toàn.

For one thing, it turned out to be really hard

Một điều đáng lưu ý,

đó là tạo ra muỗi kháng bệnh sốt rét là việc cực kì khó.

to make a malaria-resistant mosquito.

James managed it, finally, just a few years ago,

James cuối cùng đã thành công, chỉ mới vài năm trước,

by adding some genes that make it impossible

bằng cách thêm vào một vài loại gene

làm cho ký sinh trùng sốt rét không thể sống sót trong muỗi.

for the malaria parasite to survive inside the mosquito.

But that just created another problem.

Nhưng ý tưởng này lại nảy sinh một vấn đề khác.

Now that you've got a malaria-resistant mosquito,

Giờ bạn có một con muỗi kháng bệnh sốt rét,

how do you get it to replace all the malaria-carrying mosquitos?

làm cách nào để nó thay thế

những con muỗi mang bệnh sốt rét khác?

There are a couple options,

Có một vài lựa chọn,

but plan A was basically to breed up

nhưng kế hoạch A cơ bản là

a bunch of the new genetically-engineered mosquitos

nuôi một đàn muỗi biến đổi gene,

release them into the wild

thả chúng ra ngoài tự nhiên,

and hope that they pass on their genes.

và hy vọng chúng sẽ truyền gene tới thế hệ sau.

The problem was that you'd have to release

Vấn đề là bạn sẽ phải thả số muỗi

literally 10 times the number of native mosquitos to work.

gấp mười lần so với số muỗi bản địa để kế hoạch này có hiệu quả.

Thế nên, trong một ngôi làng có 10,000 con muỗi,

So in a village with 10,000 mosquitos,

you release an extra 100,000.

bạn sẽ phải thả thêm 100,000 con.

Vậy bạn có thể đoán được rằng,

As you might guess,

this was not a very popular strategy with the villagers.

chiến lược này không được lòng dân làng cho lắm.

(Laughter)

(Cười)

Then, last January, Anthony James got an email

Sau đó, vào tháng Giêng năm ngoái, Anthony James nhận được email

from a biologist named Ethan Bier.

từ một nhà sinh vật học tên là Ethan Bier.

Bier said that he and his grad student Valentino Gantz

Bier nói rằng

ông và học sinh cao học của mình Valentino Gantz

had stumbled on a tool that could not only guarantee

đã tình cờ phát hiện ra một công cụ có thể bảo đảm

that a particular genetic trait would be inherited,

một đặc tính gene không những có thể di truyền

but that it would spread incredibly quickly.

mà còn phát tán cực kì nhanh chóng.

If they were right, it would basically solve the problem

Nếu họ đúng, vấn đề mà ông và James

that he and James had been working on for 20 years.

đã nghiên cứu trong 20 năm sẽ được giải quyết.

As a test, they engineered two mosquitos to carry the anti-malaria gene

Để thử nghiệm, họ cấy ghép cho 2 con muỗi gene chống sốt rét

and also this new tool, a gene drive,

và công cụ mới

mà tôi sẽ giải thích cho các bạn một lát sau: gene drive.

which I'll explain in a minute.

Finally, they set it up so that any mosquitos

Cuối cùng, họ sắp đặt sao cho bất cứ con muỗi nào

that had inherited the anti-malaria gene

thừa kế gene chống bệnh sốt rét

wouldn't have the usual white eyes, but would instead have red eyes.

không có mắt màu trắng như bình thường, mà có mắt màu đỏ.

That was pretty much just for convenience

Mục đích của việc đó

so they could tell just at a glance which was which.

là để dễ dàng nhận biết muỗi nào có mang gene chống sốt rét.

So they took their two anti-malarial, red-eyed mosquitos

Họ lấy ra 2 con muỗi chống sốt rét mắt màu đỏ

and put them in a box with 30 ordinary white-eyed ones,

bỏ chúng trong một hộp có 30 con mắt màu trắng bình thường,

and let them breed.

và để cho chúng sinh sản.

In two generations, those had produced 3,800 grandchildren.

Sau 2 lần nhân giống, chúng đã sản sinh ra 3,800 con muỗi con.

That is not the surprising part.

Đó không phải là điều đáng ngạc nhiên.

This is the surprising part:

Đây mới là điều đáng ngạc nhiên:

given that you started with just two red-eyed mosquitos

khi ta bắt đầu thí nghiệm với chỉ 2 con muỗi mắt màu đỏ

and 30 white-eyed ones,

và 30 con mắt màu trắng,

you expect mostly white-eyed descendants.

thì ta thường cho rằng kết quả phần lớn muỗi con sẽ có mắt màu trắng.

Instead, when James opened the box,

Thay vì thế, khi James mở hộp,

all 3,800 mosquitos had red eyes.

tất cả 3,800 con muỗi đều có mắt màu đỏ.

When I asked Ethan Bier about this moment,

Khi tôi hỏi Ethan Bier về khoảnh khắc đó,

he became so excited that he was literally shouting into the phone.

ông trở nên hào hứng đến mức hét lên trong điện thoại.

That's because getting only red-eyed mosquitos

Đó là bởi vì việc chỉ thu được muỗi mắt màu đỏ

đi ngược lại định luật

violates a rule that is the absolute cornerstone of biology,

được coi là nền tảng tuyệt đối trong sinh học,

quy tắc di truyền Mendel.

Mendelian genetics.

I'll keep this quick,

Nói ngắn gọn,

quy tắc nói rằng khi một giống đực và một giống cái giao phối,

but Mendelian genetics says when a male and a female mate,

their baby inherits half of its DNA from each parent.

con của chúng sẽ thừa hưởng nửa DNA từ mỗi bố mẹ.

So if our original mosquito was aa and our new mosquito is aB,

Bởi vậy nếu muỗi ban đầu mang gene aa và muỗi mới mang gene aB,

where B is the anti-malarial gene,

ở đó B là gene chống bệnh sốt rét

the babies should come out in four permutations:

con của chúng sẽ mang 1 trong 4 hoán vị gene sau:

aa, aB, aa, Ba.

aa, aB, aa, Ba.

Instead, with the new gene drive,

Thay vì vậy, với gene drive,

they all came out aB.

chúng đều mang gene aB.

Biologically, that shouldn't even be possible.

Theo lý thuyết sinh học, điều này là không thể.

So what happened?

Vậy chuyện gì đã xảy ra?

The first thing that happened

Đầu tiên, đó là sự phát minh ra

was the arrival of a gene-editing tool known as CRISPR in 2012.

công cụ chỉnh sửa gene gọi là CRISPR vào năm 2012.

Many of you have probably heard about CRISPR,

Nhiều bạn có thể đã nghe nói về CRISPR,

so I'll just say briefly that CRISPR is a tool that allows researchers

nên tôi xin nói ngắn gọn rằng

CRIPSR là công cụ các nhà nghiên cứu dùng

để chỉnh sửa gene một cách chính xác, dễ dàng và nhanh chóng.

to edit genes very precisely, easily and quickly.

It does this by harnessing a mechanism that already existed in bacteria.

CRISPR làm điều này

bằng cách tận dụng một cơ cấu đã có sẵn trong vi khuẩn.

Basically, there's a protein that acts like a scissors

Nói đơn giản, có một protein có chức năng như cái kéo và cắt DNA,

and cuts the DNA,

và có một phân tử RNA có khả năng điều khiển cái kéo đó

and there's an RNA molecule that directs the scissors

tới bất kì chỗ nào trên hệ gene bạn muốn.

to any point on the genome you want.

The result is basically a word processor for genes.

Thế là một công cụ như phần mềm chỉnh sửa văn bản cho gene ra đời.

You can take an entire gene out, put one in,

Bạn có thể bớt hay thêm gene

or even edit just a single letter within a gene.

hay chỉ chỉnh sửa một “chữ cái” duy nhất trong gene.

And you can do it in nearly any species.

Và bạn có thể làm vậy đối với bất cứ sinh vật nào.

OK, remember how I said that gene drives originally had two problems?

Được rồi, các bạn có nhớ tôi đã nói rằng

công nghệ gene drive ban đầu có 2 vấn đề?

The first was that it was hard to engineer a mosquito

Thứ nhất đó là rất khó để cấy ghép cho một con muỗi

to be malaria-resistant.

gene kháng sốt rét.

That's basically gone now, thanks to CRISPR.

Vấn đề đó giờ đã được giải quyết, nhờ có CRISPR.

But the other problem was logistical.

Nhưng vấn đề còn lại là về mặt phương pháp.

How do you get your trait to spread?

làm thế nào để lan truyền rộng rãi một đặc tính gene?

This is where it gets clever.

Cách giải quyết vấn đề này rất sáng tạo.

A couple years ago, a biologist at Harvard named Kevin Esvelt

Vài năm trước, một nhà sinh vật học ở Harvard tên là Kevin Esvelt

wondered what would happen

đã băn khoăn chuyện gì sẽ xảy ra

if you made it so that CRISPR inserted not only your new gene

nếu ta làm cho CRISPR có thể thêm vào không chỉ gene mới

but also the machinery that does the cutting and pasting.

mà còn cả cơ chế sao chip và dán gene.

In other words, what if CRISPR also copied and pasted itself.

Nói cách khác, nếu CRISPR có thể tự sao chép và dán chính nó thì sao?

You'd end up with a perpetual motion machine for gene editing.

Bạn sẽ có một cỗ máy chỉnh sửa gene tuần hoàn.

And that's exactly what happened.

Và đó chính là điều đã xảy ra.

This CRISPR gene drive that Esvelt created

Công nghệ gene drive CRISPR mà Esvelt tạo ra

not only guarantees that a trait will get passed on,

không chỉ bảo đảm rằng một đặc tính gene có thể di truyền,

but if it's used in the germline cells,

mà nếu được sử dụng trong các tế bào mầm,

nó sẽ tự động sao chép và dán gene mới

it will automatically copy and paste your new gene

into both chromosomes of every single individual.

vào nhiễm sắc thể của từng cá thể một.

It's like a global search and replace,

Nó như một công cụ tìm kiếm và thay thế toàn cầu,

hay theo thuật ngữ khoa học,

or in science terms, it makes a heterozygous trait homozygous.

nó làm cho một đặc tính dị hợp trở nên đồng nhất.

So, what does this mean?

Vậy, điều này có ý nghĩa gì?

For one thing, it means we have a very powerful,

Có một điều, chúng ta đang sở hữu một công cụ vô cùng mạnh mẽ,

but also somewhat alarming new tool.

nhưng cũng khá đáng sợ.

Up until now, the fact that gene drives didn't work very well

Cho đến bây giờ, việc gene drive hoạt động không hiệu quả

was actually kind of a relief.

là 1 điều khá may mắn.

Bình thường khi thay đổi trật tự gene của một sinh vật nào đó,

Normally when we mess around with an organism's genes,

chúng ta cũng làm giảm khả năng tiến hoá của nó.

we make that thing less evolutionarily fit.

So biologists can make all the mutant fruit flies they want

Vậy các nhà sinh vật học

có thể biến đổi gene bao nhiêu ruồi giấm họ muốn mà không cần lo lắng.

without worrying about it.

If some escape, natural selection just takes care of them.

Nếu có vài con thoát ra, quy luật chọn lọc tự nhiên sẽ đào thải chúng.

What's remarkable and powerful and frightening about gene drives

Điều phi thường, mạnh mẽ và đáng sợ về gene drive

is that that will no longer be true.

đó là quy luật này không còn đúng nữa.

Giả sử gene sinh vật của bạn

Assuming that your trait does not have a big evolutionary handicap,

không có tật nguyền lớn nào trong quá trình tiến hoá,

like a mosquito that can't fly,

ví dụ như một con muỗi không thể bay,

the CRISPR-based gene drive will spread the change relentlessly

công nghệ gene drive CRISPR

sẽ lan truyền sự biến đổi trong gene một cách rộng rãi

until it is in every single individual in the population.

đến tất cả các cá thể trong 1 quần thể.

Một gene drive hiệu quả đến vậy hiện giờ chưa thể chế tạo được,

Now, it isn't easy to make a gene drive that works that well,

nhưng James và Esvelt nghĩ rằng chúng ta hoàn toàn có thể.

but James and Esvelt think that we can.

The good news is that this opens the door to some remarkable things.

Tin tốt lành là điều này mở ra nhiều cơ hội

If you put an anti-malarial gene drive

Nếu bạn chỉ cấy ghép gene drive chống sốt rét

in just 1 percent of Anopheles mosquitoes,

cho 1% số muỗi Anophen,

the species that transmits malaria,

loài muỗi truyền bệnh sốt rét,

researchers estimate that it would spread to the entire population in a year.

các nhà nghiên cứu ước tính

nó sẽ lan truyền tới toàn bộ quần thể muỗi chỉ trong vòng 1 năm.

So in a year, you could virtually eliminate malaria.

Vậy trong 1 năm, bạn có thể loại bỏ sốt rét gần như hoàn toàn.

In practice, we're still a few years out from being able to do that,

Thực tế, chúng ta vẫn còn cần một vài năm nữa mới làm được điều đó,

tuy vậy, có 1000 đứa trẻ trong 1 ngày mất mạng do bệnh sốt rét.

but still, a 1,000 children a day die of malaria.

In a year, that number could be almost zero.

Trong vòng 1 năm, con số đó có thể trở thành 0.

The same goes for dengue fever, chikungunya, yellow fever.

Điều này cũng đúng đối với bệnh sốt dengue,

bệnh chikungunya và bệnh sốt vàng.

And it gets better.

Và tốt hơn nữa,

giả sử bạn muốn loại bỏ một sinh vật ngoại lai xâm lấn,

Say you want to get rid of an invasive species,

like get Asian carp out of the Great Lakes.

ví dụ như tách giống cá chép châu Á ra khỏi Ngũ Đại Hồ.

All you have to do is release a gene drive

Tất cả những gì bạn cần làm là cấy ghép một gene drive

that makes the fish produce only male offspring.

làm cho lũ cá chỉ có thể sinh được cá con đực.

In a few generations, there'll be no females left, no more carp.

Sau một vài thế hệ sẽ không còn giống cái, không còn cá chép nữa.

Theo lý thuyết, điều này nghĩa là ta có thể phục hồi

In theory, this means we could restore hundreds of native species

hàng trăm sinh vật bản địa đứng trên bờ vực tuyệt chủng.

that have been pushed to the brink.

OK, that's the good news,

Được rồi, đó là tin tốt,

this is the bad news.

và đây là tin xấu.

Gene drives are so effective

Gene drive có hiệu quả đến nỗi

that even an accidental release could change an entire species,

chỉ cần vô tình thả các sinh vật

cũng có thể làm thay đổi cả giống nòi của chúng,

and often very quickly.

và thường rất nhanh chóng.

Anthony James thực hiện biện pháp phòng tránh rất tốt.

Anthony James took good precautions.

He bred his mosquitos in a bio-containment lab

Ông nuôi muỗi trong phòng thí nghiệm sinh học khép kín

and he also used a species that's not native to the US

và sử dụng giống không sinh ra tại Mỹ

so that even if some did escape,

để kể cả khi một số con thoát ra,

they'd just die off, there'd be nothing for them to mate with.

chúng sẽ chết đi mà không thể giao phối với những con khác.

But it's also true that if a dozen Asian carp with the all-male gene drive

Nhưng nếu một vài con cá chép châu Á với gene drive đực

accidentally got carried from the Great Lakes back to Asia,

được vô tình mang từ Ngũ Đại Hồ về châu Á,

they could potentially wipe out the native Asian carp population.

chúng có thể xoá sổ toàn bộ quần thể cá chép châu Á.

And that's not so unlikely, given how connected our world is.

Điều này hoàn toàn có thể xảy ra, do sự liên kết chặt chẽ của thế giới.

In fact, it's why we have an invasive species problem.

Thực ra, đó là lý do

chúng ta gặp vấn đề sinh vật ngoại lai xâm lấn.

And that's fish.

Và đó mới chỉ là cá.

Things like mosquitos and fruit flies,

Những con vật như ruồi và muỗi,

there's literally no way to contain them.

không có cách nào ngăn chúng thoát ra được.

They cross borders and oceans all the time.

Chúng luôn bay qua mọi ranh giới và biển khơi.

OK, the other piece of bad news

Một tin xấu nữa là 1 gene drive

is that a gene drive might not stay confined

sẽ không chỉ tác động đến sinh vật mục tiêu.

to what we call the target species.

Đó là vì sự di truyền của gene giữa các quần thể

That's because of gene flow,

which is a fancy way of saying that neighboring species

hay nói đơn giản hơn,

các sinh vật ở các vùng lân cận có thể giao phối với nhau.

sometimes interbreed.

If that happens, it's possible a gene drive could cross over,

Nếu chuyện đó xảy ra, gene drive có thể lây lan,

ví dụ, gene drive từ cá chép châu Á có thể lây sang loài cá chép khác.

like Asian carp could infect some other kind of carp.

That's not so bad if your drive just promotes a trait, like eye color.

Sẽ là không tồi nếu gene drive mang lại một đặc điểm bề ngoài, như màu mắt.

In fact, there's a decent chance that we'll see

Thực ra, chúng ta rất có thể sẽ nhìn thấy

a wave of very weird fruit flies in the near future.

một loại ruồi giấm trông rất lạ trong tương lai không xa.

But it could be a disaster

Nhưng sẽ là một thảm hoạ

if your drive is deigned to eliminate the species entirely.

nếu gene drive được thiết kế để loại bỏ hoàn toàn cả một loài sinh vật.

The last worrisome thing is that the technology to do this,

Điều đáng lo cuối cùng,

đó là công nghệ cấy ghép gene và thêm gene drive vào một sinh vật

to genetically engineer an organism and include a gene drive,

is something that basically any lab in the world can do.

có thể thành thứ mà bất cứ phòng thí nghiệm nào có thể sử dụng được.

An undergraduate can do it.

Một sinh viên đại học có thể sử dụng được.

A talented high schooler with some equipment can do it.

Một học sinh cấp 3 tài năng với một số thiết bị có thể sử dụng được.

Now, I'm guessing that this sounds terrifying.

Giờ thì tôi đoán chắc rằng điều này nghe thật kinh khủng.

(Laughter)

(Cười)

Interestingly though, nearly every scientist I talk to

Thú vị thay, gần như tất cả các nhà khoa học tôi nói chuyện cùng

seemed to think that gene drives were not actually that frightening or dangerous.

dường như đều nghĩ gene drive không đáng sợ hay nguy hiểm đến vậy.

Partly because they believe that scientists will be

Một phần bởi vì họ tin rằng các nhà khoa học

sẽ sử dụng công nghệ một cách thận trọng và có trách nghiệm.

very cautious and responsible about using them.

(Laughter)

(Cười)

So far, that's been true.

Tới bây giờ, điều đó vẫn đúng.

But gene drives also have some actual limitations.

Nhưng gene drive cũng có một số hạn chế.

So for one thing, they work only in sexually reproducing species.

Trước hết chúng chỉ ảnh hưởng tới các sinh vật sinh sản hữu tính,

So thank goodness, they can't be used to engineer viruses or bacteria.

nên thật may là chúng không thể sử dụng

để biến đổi gene cho virus hay vi khuẩn.

Also, the trait spreads only with each successive generation.

Còn nữa, đặc tính gene chỉ lan truyền tới thế hệ kế tiếp.

So changing or eliminating a population

Bởi vậy thay đổi hay loại bỏ cả 1 quần thể

is practical only if that species has a fast reproductive cycle,

chỉ thiết thực khi sinh vật đó có chu kì sinh sản ngắn,

like insects or maybe small vertebrates like mice or fish.

như côn trùng hay động vật có xương sống như chuột hay cá.

Đối với voi hay người, sẽ mất vài thế kỷ để một đặc tính gene

In elephants or people, it would take centuries

for a trait to spread widely enough to matter.

lan truyền đủ rộng và đem lại thành quả.

Also, even with CRISPR, it's not that easy to engineer a truly devastating trait.

Hơn nữa, kể cả với CRISPR,

việc cấy ghép một đặc tính gây hại cũng không dễ dàng gì.

Say you wanted to make a fruit fly

Giả sử bạn muốn làm cho ruồi giấm

that feeds on ordinary fruit instead of rotting fruit,

ăn trái cây tươi thay vì trái cây hỏng,

with the aim of sabotaging American agriculture.

với mục địch phá hoại ngành nông nghiệp Mỹ.

First, you'd have to figure out

Đầu tiên, bạn phải tìm ra

which genes control what the fly wants to eat,

gene nào kiểm soát loại thức ăn mà con ruồi muốn ăn,

which is already a very long and complicated project.

một công đoạn tốn thời gian và rắc rối.

Then you'd have to alter those genes to change the fly's behavior

Sau đó bạn phải biến đổi những gene này

để thay đổi tập tính của con ruồi theo cách bạn mong muốn,

to whatever you'd want it to be,

which is an even longer and more complicated project.

một công đoạn còn tốn thời gian và rắc rối hơn.

Và chưa chắc nó sẽ có tác dụng,

And it might not even work,

because the genes that control behavior are complex.

vì gene kiểm soát tập tính của một sinh vật rất phức tạp.

Vậy nếu bạn là một tên khủng bố và phải lựa chọn

So if you're a terrorist and have to choose

between starting a grueling basic research program

giữa một công trình nghiên cứu mệt nhọc cần nhiều năm làm thí nghiệm tỉ mỉ

that will require years of meticulous lab work and still might not pan out,

mà vẫn không thu được kết quả,

và việc làm nổ tung mọi thứ?

or just blowing stuff up?

You'll probably choose the later.

Bạn chắc sẽ lựa chọn cách thứ hai.

This is especially true because at least in theory,

Điều này đặc biệt đúng vì ít nhất theo lý thuyết,

it should be pretty easy to build what's called a reversal drive.

việc thiết lập một gene drive ngược là khá dễ dàng.

That's one that basically overwrites the change made by the first gene drive.

Đó là loại gene drive làm đảo ngược lại sự biến đổi của gene drive ban đầu.

So if you don't like the effects of a change,

Vậy nếu không thích tác dụng của gene drive đầu tiên,

you can just release a second drive that will cancel it out,

bạn chỉ cần cấy ghép một gene drive mới xoá bỏ tác dụng đó,

at least in theory.

ít nhất là theo lý thuyết.

OK, so where does this leave us?

Vậy công nghệ này sẽ dẫn ta đi tới đâu?

We now have the ability to change entire species at will.

Giờ chúng ta đang sở hữu khả năng biển đổi cả một nòi giống theo ý muốn.

Chúng ta có nên làm vậy?

Should we?

Are we gods now?

Phải chăng chúng ta đang là thần thánh?

I'm not sure I'd say that.

Tôi không chắc lắm.

But I would say this:

Nhưng tôi có thể nói điều này:

first, some very smart people

đầu tiên, có một số những người rất thông minh

are even now debating how to regulate gene drives.

vẫn đang tranh cãi về cách điều chỉnh tác dụng của gene drive.

At the same time, some other very smart people

Cùng lúc đó, một số những người rất thông minh khác

are working hard to create safeguards,

đang làm việc miệt mài để tạo ra những lá chắn,

like gene drives that self-regulate or peter out after a few generations.

ví dụ như những gene drive tự điều chỉnh,

hay có tác dụng giảm dần sau một vài lần nhân giống.

That's great.

Điều đó thật tuyệt vời.

But this technology still requires a conversation.

Nhưng vẫn cần có một cuộc bàn luận về công nghệ này.

Vì tầm ảnh hưởng của gene drive,

And given the nature of gene drives,

that conversation has to be global.

cuộc bàn luận này phải có quy mô toàn cầu.

Sẽ như thế nào nếu Kenya muốn sử dụng gene drive

What if Kenya wants to use a drive but Tanzania doesn't?

nhưng Tanzania lại không?

Who decides whether to release a gene drive that can fly?

Ai có thể quyết định

việc có nên thả một sinh vật mang gene drive biết bay?

I don't have the answer to that question.

Tôi không có câu trả lời cho câu hỏi đó.

All we can do going forward, I think,

Tôi nghĩ tất cả những gì chúng ta có thể làm

is talk honestly about the risks and benefits

đó là bàn luận một cách trung thực về những rủi ro và lợi ích

and take responsibility for our choices.

và chịu trách nghiệm cho sự lựa chọn của chúng ta.

By that I mean, not just the choice to use a gene drive,

Ý tôi là, không chỉ bàn luận đến lựa chọn sử dụng gene drive,

but also the choice not to use one.

mà còn lựa chọn không sử dụng nó.

Loài người thường có xu hướng cho rằng sự lựa chọn an toàn nhất

Humans have a tendency to assume that the safest option

is to preserve the status quo.

là giữ nguyên hiện trạng.

But that's not always the case.

Tuy nhiên, không phải lúc nào điều đó cũng đúng.

Gene drives have risks, and those need to be discussed,

Gene drive mang lại những rủi ro cần được chúng ta xem xét,

but malaria exists now and kills 1,000 people a day.

nhưng sốt rét vẫn đang tồn tại và giết 1000 người trong 1 ngày.

To combat it, we spray pesticides that do grave damage to other species,

Để đối phó, chúng ta phun thuốc trừ sâu,

gây hại trầm trọng đến các sinh vật khác,

including amphibians and birds.

bao gồm động vật lưỡng cư và nhiều loài chim.

So when you hear about gene drives in the coming months,

Bởi vậy, khi bạn nghe về gene drive trong những tháng sắp tới,

and trust me, you will be hearing about them,

tin tôi đi, bạn sẽ nghe về chúng,

remember that.

hãy ghi nhớ điều này.

It can be frightening to act,

Hành động để thay đổi có thể là 1 việc đáng sợ,

but sometimes, not acting is worse.

nhưng đôi khi, không hành động còn tệ hơn.

(Applause)

(Vỗ tay)