Sarah Kaminsky: My father the forger

Sarah Kaminsky: Bố tôi, người giả mạo

Translator: federica bonaldi Reviewer: Thomas VANDENBOGAERDE

Translator: Tu Tran Reviewer: Duc Nguyen

I am the daughter of a forger,

Tôi là con gái của một người làm đồ giả,

not just any forger ...

không giống những người làm đồ giả khác ...

When you hear the word "forger," you often understand "mercenary."

Khi bạn nghe từ "làm đồ giả", bạn thường hiểu là "hám lợi".

You understand "forged currency," "forged pictures."

Bạn hiểu là "làm tiền giả", "làm tranh giả"

My father is no such man.

Bố tôi không phải một người như vậy.

For 30 years of his life,

Trong 30 năm cuộc đời,

he made false papers --

ông làm giấy tờ giả --

never for himself, always for other people,

không phải cho bản thân, mà luôn là cho người khác,

and to come to the aid of the persecuted and the oppressed.

và để cứu giúp những người bị ngược đãi, bị áp bức.

Let me introduce him.

Để tôi kể về ông.

Here is my father at age 19.

Đây là bố tôi năm ông 19 tuổi.

It all began for him during World War II,

Mọi chuyện bắt đầu với ông vào Thế Chiến thứ 2,

when at age 17 he found himself thrust

năm 17 tuổi ông thấy mình

into a forged documents workshop.

chui vào một xưởng làm giấy tờ giả.

He quickly became the false papers expert of the Resistance.

Ông nhanh chóng trở thành chuyên gia làm giấy tờ giả cho quân Kháng chiến.

And it's not a banal story --

Chuyện này không tầm thường --

after the liberation he continued

sau giải phóng, ông tiếp tục

to make false papers until the '70s.

làm giấy tờ giả cho mãi đến những năm 70.

When I was a child

Khi tôi còn nhỏ

I knew nothing about this, of course.

tất nhiên tôi không biết gì về điều này.

This is me in the middle making faces.

Đây là tôi, là khuôn mặt đang làm trò ở giữa.

I grew up in the Paris suburbs

Tôi lớn lên ở ngoại ô Paris

and I was the youngest of three children.

tôi nhỏ tuổi nhất trong 3 đứa.

I had a "normal" dad like everybody else,

Tôi có một người bố "bình thường" như bao người khác,

apart from the fact that he was 30 years older than ...

ngoại trừ sự thật là ông lớn hơn 30 tuổi ...

well, he was basically old enough to be my grandfather.

uhm, cơ bản là ông đủ tuổi ông của tôi.

Anyway, he was a photographer and a street educator,

Dù sao, ông là một nhiếp ảnh gia và là một nhà giáo dục đường phố,

and he always taught us to obey the law very strictly.

ông luôn dạy chúng tôi phải nghiêm chỉnh tuân theo luật pháp.

And, of course, he never talked about his past life

Và tất nhiên là ông chưa bao giờ nói về cuộc đời trước đây của mình

when he was a forger.

khi ông là một người làm đồ giả.

There was, however, an incident I'm going to tell you about,

Nhưng có một sự cố mà tôi sắp kể sau đây,

that perhaps could have led me suspect something.

có lẽ là điều khiến tôi nghi ngờ đôi điều.

I was in high school and got a bad grade,

Lúc đó tôi đang học trung học và bị điểm kém,

a rare event for me,

là một chuyện hiếm gặp đối với tôi,

so I decided to hide it from my parents.

nên tôi quyết định giấu bố mẹ tôi.

In order to do that, I set out to forge their signature.

Để làm vậy, tôi lên kế hoạch giả chữ kí của họ.

I started working on my mother's signature,

Tôi bắt đầu giả chữ kí của mẹ,

because my father's is absolutely impossible to forge.

bởi vì chữ kí của bố rõ là khó giả.

So, I got working. I took some sheets of paper

Thế, tôi bắt đầu làm. Tôi lấy vài tờ giấy

and started practicing, practicing, practicing,

rồi bắt đầu tập, tập, tập,

until I reached what I thought was a steady hand,

cho đến khi tôi thấy mình viết cứng tay rồi,

and went into action.

và kí thật.

Later, while checking my school bag,

Sau đó, trong lúc kiểm tra cặp,

my mother got hold of my school assignment and immediately saw that the signature was forged.

mẹ tôi cầm bài tập của tôi lên và lập tức nhìn thấy chữ kí giả.

She yelled at me like she never had before.

Bà la mắng xối xả chưa từng có.

I went to hide in my bedroom, under the blankets,

Tôi trốn vào phòng ngủ, nằm dưới chăn,

and then I waited for my father to come back from work

rồi tôi đợi bố tôi đi làm về

with, one could say, much apprehension.

có thể nói là, với sự sợ hãi kinh khủng.

I heard him come in.

Tôi nghe ông bước bước vào.

I remained under the blankets. He entered my room,

Tôi vẫn nằm trong chăn. Ông bước vào phòng tôi,

sat on the corner of the bed,

ngồi ở góc giường,

and he was silent, so I pulled the blanket from my head,

và im lặng, nên tôi kéo chăn ra khỏi đầu,

and when he saw me he started laughing.

khi ông nhìn tôi ông phì cười.

He was laughing so hard, he could not stop and he was holding my assignment in his hand.

Ông cười rất dữ, ông không thể dừng lại được, và tay ông thì cầm bài tập của tôi.

Then he said, "But really, Sarah, you could have worked harder! Can't you see it's really too small?"

Rồi ông nói, "Mà thực là, Sarah, đáng ra con có thể tập thêm! Con không thấy nó quá nhỏ à?"

Indeed, it's rather small.

Thực ra, nó khá nhỏ.

I was born in Algeria.

Tôi sinh ra ở Algeria.

There I would hear people say my father was a "moudjahid"

Ở đó tôi nghe người ta gọi bố tôi là một "moudjahid"

and that means "fighter."

có nghĩa là "lính".

Later on, in France, I loved eavesdropping on grownups' conversations,

Sau đó, khi ở Pháp, tôi rất thích nghe trộm người lớn nói chuyện,

and I would hear all sorts of stories about my father's previous life,

tôi nghe đủ chuyện về cuộc đời trước đây của bố tôi,

especially that he had "done" World War II,

đặc biệt là những gì ông đã "làm" trong Thế Chiến II,

that he had "done" the Algerian war.

những gì ông đã "làm" trong chiến tranh Algeria.

And in my head I would be thinking that "doing" a war meant being a soldier.

Và trong đầu, tôi nghĩ rằng "làm" trong một cuộc chiến nghĩa là làm một người lính.

But knowing my father, and how he kept saying that he was a pacifist and non-violent,

Nhưng hiểu bố tôi, và ông luôn nói rằng ông là một người chuộng hòa bình, không bạo lực,

I found it very hard to picture him with a helmet and gun.

tôi thấy thật khó hình dung ông với một cái mũ cối và khẩu súng.

And indeed, I was very far from the mark.

Thực sự, hình tượng đó rất xa vời với tôi.

One day, while my father was working on a file

Một ngày, khi bố tôi đang làm việc với một hồ sơ

for us to obtain French nationality,

để nhập quốc tịch Pháp cho chúng tôi,

I happened to see some documents

tôi chợt thấy vài giấy tờ

that caught my attention.

khiến tôi chú ý.

These are real!

Đó là thật!

These are mine, I was born an Argentinean.

Những cái đó là của tôi, tôi sinh ra là một người Argentina.

But the document I happened to see

Mà giấy tờ tôi chợt thấy

that would help us build a case for the authorities

sẽ giúp chúng tôi có cơ sở nói với chính quyền

was a document from the army

là một giấy tờ từ quân đội

that thanked my father for his work

đại diện cho các tổ chức bí mật

on behalf of the secret services.

cảm ơn bố tôi vì việc ông đã làm.

And then, suddenly, I went "wow!"

Rồi đột nhiên tôi thốt lên "wow!"

My father, a secret agent?

Bố tôi, một đặc vụ bí mật?

It was very James Bond.

Rất giống James Bond.

I wanted to ask him questions, which he didn't answer.

Tôi muốn hỏi ông nhiều câu hỏi mà ông không trả lời.

And later, I told myself that

Sau đó, tôi tự hỏi mình rằng

one day I would have to question him.

một ngày nào đó tôi sẽ phải hỏi ông.

And then I became a mother and had a son,

Và rồi tôi làm mẹ và có con trai,

and finally decided it was time -- that he absolutely had to talk to us.

cuối cùng quyết định đã đến lúc -- ông nhất định phải nói cho tôi biết.

I had become a mother

Tôi đã làm mẹ

and he was celebrating his 77th birthday,

còn ông đang ăn mừng sinh nhật thứ 77,

and suddenly I was very, very afraid.

đột nhiên tôi rất rất lo sợ.

I feared he'd go

Tôi sợ ông sẽ đi

and take his silences with him,

đem sự im lặng đi cùng

and take his secrets with him.

và đem theo cả những bí mật.

I managed to convince him that it was important for us,

Tôi cố gắng thuyết phục ông rằng câu chuyện đó rất quan trọng với chúng tôi,

but possibly also for other people

và có thể còn với những người khác

that he shared his story.

nếu ông chia sẻ.

He decided to tell it to me

Ông quyết định kể tôi nghe

and I made a book,

và tôi đã viết một cuốn sách,

from which I'm going to read you some excerpts later.

mà lát nữa tôi sẽ lấy ra kể một vài trích đoạn.

So, his story. My father was born in Argentina.

Vậy, chuyện của ông. Bố tôi sinh ra ở Argentina.

His parents were of Russian descent.

Bố mẹ ông là người gốc Nga.

The whole family came to settle in France in the '30s.

Cả gia đình đến định cư ở Pháp những năm 30.

His parents were Jewish, Russian and above all, very poor.

Bố mẹ ông là người Do Thái, Nga và trên tất cả, họ rất nghèo.

So at the age of 14 my father had to work.

Nên năm 14 tuổi bố tôi phải đi làm.

And with his only diploma,

Với bằng tốt nghiệp duy nhất,

his primary education certificate,

là chứng chỉ tốt nghiệp tiểu học,

he found himself working at a dyer - dry cleaner.

ông tìm cho mình công việc thợ nhuộm - người lau khô.

That's where he discovered something totally magical,

Đó là nơi ông khám phá ra gì đó thực sự diệu kì,

and when he talks about it, it's fascinating --

và khi ông nói về điều đó, nó thật tuyệt vời --

it's the magic of dyeing chemistry.

đó là ảo thuật của hóa nhuộm.

During that time the war was happening

Trong thời gian đó đang diễn ra chiến tranh

and his mother was killed when he was 15.

mẹ ông bị giết khi ông mới 15 tuổi.

This coincided with the time when

Sự việc này cùng lúc với khi

he threw himself body and soul into chemistry

ông dồn hết tâm trí và sức lực vào hóa học

because it was the only consolation for his sadness.

bởi vì đó niềm an ủi duy nhất với ông.

All day he would ask many questions to his boss

Cả ngày ông đặt nhiều câu hỏi với ông chủ

to learn, to accumulate more and more knowledge,

để học, để tích lũy nhiều và nhiều kiến thức,

and at night, when no one was looking,

đến tối, khi không ai nhìn ngó nữa,

he'd put his experience to practice.

ông làm thí nghiệm.

He was mostly interested in ink bleaching.

Ông gần như rất thích việc tẩy mực.

All this to tell you

Tất cả những điều này là để nói rằng

that if my father became a forger, actually,

nếu bố tôi thực là người làm đồ giả

it was almost by accident.

thì gần như do ngẫu nhiên.

His family was Jewish, so they were hounded.

Gia đình ông là người Do Thái, vì thế họ bị truy lùng.

Finally they were all arrested and taken to the Drancy camp

Cuối cùng họ đều bị bắt và bị đưa tới trại Drancy

and they managed to get out at the last minute thanks to their Argentinean papers.

họ xoay sở để chạy trốn vào phút cuối cùng, nhờ vào giấy tờ quốc tích Argentina.

Well, they were out,

Họ đã thoát,

but they were always in danger. The big "Jew" stamp was still on their papers.

nhưng họ luôn gặp nguy hiểm. Cái nhãn "Do Thái" to lớn vẫn nằm trên giấy tờ tùy thân.

It was my grandfather who decided they needed false documents.

Chính ông tôi là người quyết định cần giấy tờ giả mạo.

My father had been instilled with such respect for the law

Bố tôi luôn luôn tuân thủ luật lệ

that although he was being persecuted,

cho dù ông bị ngược đãi,

he'd never thought of false papers.

ông cũng không bao giờ nghĩ đến giấy tờ giả.

But it was he who went to meet a man from the Resistance.

Nhưng chính ông là người đến gặp người đàn ông quân Kháng chiến.

In those times documents had hard covers,

Vào thời đó giấy tờ có bìa cứng,

they were filled in by hand,

và được điền bằng tay,

and they stated your job.

nêu công việc của bạn.

In order to survive, he needed

Để sống sót, ông cần có việc làm

to be working. He asked the man

Ông yêu cầu người đàn ông đó

to write "dyer."

viết chữ "thợ nhuộm".

Suddenly the man looked very, very interested.

Người đàn ông đột nhiên nhìn rất, rất thích thú.

As a "dyer," do you know how to bleach ink marks?

Là một "thợ nhuộm", bạn có biết cách để tẩy dấu mực?

Of course he knew.

Tất nhiên là ông biết.

And suddenly the man started explaining that

Đột nhiên người đó bắt đầu giải thích rằng

actually the whole Resistance had a huge problem:

thực ra toàn quân Kháng chiến có một vấn đề lớn:

even the top experts

thậm chí những chuyên gia hàng đầu

could not manage to bleach an ink, called "indelible,"

cũng không thể xóa được dấu mực, gọi là "không tẩy",

the "Waterman" blue ink.

mực xanh "Waterman"

And my father immediately replied that he knew exactly

Bố tôi lập tức trả lời rằng ông biết chính xác

how to bleach it.

cách tẩy đi như thế nào.

Now, of course, the man was very impressed with this young man of 17

Lúc đó, người đàn ông đó hẳn rất ấn tượng với cậu thanh niên 17 tuổi này

who could immediately give him the formula, so he recruited him.

người ngay tức khắc cho ông cái công thức, nên ông đã nhận cậu ta.

And actually, without knowing it, my father had invented something

Thực ra, dù không biết gì về nó, ông đã phát minh ra một thứ

we can find in every schoolchild's pencil case:

mà chúng ta có thể thấy ở bất cứ hộp bút học sinh nào:

the so-called "correction pen."

được gọi là "bút xóa"

(Applause)

(Vỗ tay)

But it was only the beginning.

Nhưng đó chỉ mới là bắt đầu.

That's my father.

Đó là bố tôi.

As soon as he got to the lab,

Ngay khi ông vào phòng thí nghiệm,

even though he was the youngest,

dù ông là người trẻ tuổi nhất,

he immediately saw that there was a problem with the making of forged documents.

ông lập tức nhận thấy có một vấn đề với việc làm giấy tờ giả.

All the movements stopped at falsifying.

Hoạt động làm giả không có cải tiến nào thêm.

But demand was ever-growing

Nhưng nhu cầu thì vẫn tăng

and it was difficult to tamper with existing documents.

và việc làm giả trên các giấy tờ đã có sẵn thật khó.

He told himself it was necessary to make them from scratch.

Ông tự nhủ cần phải làm giả ngay từ đầu.

He started a press. He started photoengraving.

Ông bắt đầu làm máy in. Ông làm bản khắc quang.

He started making rubber stamps.

Ông khởi xướng làm mấy con tem bằng cao su.

He started inventing all kind of things --

Ông bắt đầu phát minh ra đủ kiểu đồ --

with some materials he invented a centrifuge using a bicycle wheel.

với một số vật liệu ông đã tạo ra máy ly tâm từ một cái bánh xe đạp.

Anyway, he had to do all this

Dù sao đi nữa, ông phải làm tất cả những việc này

because he was completely obsessed with output.

vì ông hoàn toàn bị ám ảnh của thành phẩm đạt được.

He had made a simple calculation:

Ông đã làm một phép tính đơn giản:

In one hour he could make 30 forged documents.

Trong một giờ ông có thể làm được 30 giấy tờ giả.

If he slept one hour, 30 people would die.

Nếu ông ngủ một giờ, 30 người sẽ chết.

This sense of

Ông ý thức mình phải có trách nhiệm

responsibility for other people's lives when he was just 17 --

cho tính mạng của người khác khi chỉ mới 17 tuổi --

and also his guilt for being a survivor,

và còn cảm thấy tội lỗi vì là kẻ sống sót,

since he had escaped the camp when his friends had not --

vì ông trốn khỏi trại giam còn bạn bè ông thì không --

stayed with him all his life.

ý thức đó theo suốt cuộc đời ông.

And this is maybe what explains why, for 30 years,

Và điều này có thể giải thích vì sao, trong 30 năm,

he continued to make false papers

ông tiếp tục làm giấy tờ giả mạo

at the expense of all kinds of sacrifices.

trả giá bằng sự hi sinh.

I'd like to talk about those sacrifices,

Tôi muốn nói về những hi sinh đó,

because there were many.

bởi vì có quá nhiều.

There were obviously financial sacrifices

Rõ ràng có sự hi sinh về tiền của

because he always refused to be paid.

bởi vì ông luôn từ chối nhận tiền trả công.

To him, being paid would have meant being a mercenary.

Đối với ông, nhận tiền có nghĩa là một con buôn vụ lợi.

If he had accepted payment,

Nếu ông nhận tiền công,

he wouldn't be able to say "yes" or "no"

ông sẽ không thể nói "có" hay "không"

depending on what he deemed a just or unjust cause.

khi ông cho rằng có một lý do thỏa đáng hay không thỏa đáng.

So he was a photographer by day,

Vì vậy ông làm nghề nhiếp ảnh vào ban ngày,

and a forger by night for 30 years.

và làm thợ làm giả vào ban đêm trong 30 năm.

He was broke all of the time.

Đối với ông đã không còn thời gian ngày và đêm.

Then there were the emotional sacrifices:

Và rồi còn cả sự hi sinh về cảm xúc:

How can one live with a woman while having so many secrets?

Làm sao có thể sống với một người phụ nữ khi có nhiều bí mật như vậy được?

How can one explain what one does at night in the lab, every single night?

Làm sao một người có thể giải thích ông làm gì trong phòng thí nghiệm vào ban đêm, tất cả các đêm?

Of course, there was another kind of sacrifice

Tất nhiên, còn có một sự hi sinh khác nữa

involving his family that I understood much later.

liên quan tới gia đình mà về sau tôi mới hiểu nhiều hơn.

One day my father introduced me to my sister.

Một ngày bố tôi giới thiệu tôi với chị gái tôi.

He also explained to me that I had a brother, too,

Ông còn giải thích rằng tôi có một anh trai nữa,

and the first time I saw them I must have been three or four,

và lần đầu tôi gặp họ tôi chỉ mới 3 hay 4 tuổi,

and they were 30 years older than me.

còn họ lớn hơn tôi 30 tuổi.

They are both in their sixties now.

Giờ thì họ đều đã ở tuổi ngũ tuần.

In order to write the book,

Để viết cuốn sách đó,

I asked my sister questions. I wanted to know who my father was,

tôi hỏi chị gái tôi. Tôi muốn biết bố tôi là ai,

who was the father she had known.

người bố mà chị biết.

She explained that the father that she'd had

Chị giải thích rằng người bố mà chị có

would tell them he'd come and pick them up on Sunday to go for a walk.

sẽ nói với anh chị là ông sẽ đến đón vào ngày Chủ nhật để dắt đi bộ.

They would get all dressed up and wait for him,

Họ sẽ thay quần áo chỉnh tề và đợi ông,

but he would almost never come.

nhưng ông sẽ không bao giờ đến.

He'd say, "I'll call." He wouldn't call.

Ông sẽ nói "Bố sẽ gọi". Ông không gọi.

And then he would not come.

Và rồi ông không đến

Then one day he totally disappeared.

Một ngày nọ ông biến mất hoàn toàn.

Time passed,

Thời gian trôi qua,

and they thought he had surely forgotten them,

lúc đầu họ nghĩ

at first.

ông hẳn đã quên mất họ rồi.

Then as time passed,

Thời gian trôi,

at the end of almost two years, they thought,

và cuối cùng sau gần 2 năm, họ nghĩ

"Well, perhaps our father has died."

"Có lẽ bố chúng ta đã chết".

And then I understood

Và thế là tôi hiểu

that asking my father so many questions

việc hỏi bố quá nhiều câu hỏi

was stirring up a whole past he probably didn't feel like talking about

đã xoáy vào cả quá khứ ông không muốn nói về

because it was painful.

vì nó đau đớn.

And while my half brother and sister thought they'd been abandoned,

Và trong khi anh chị khác mẹ của tôi nghĩ rằng mình đã bị bỏ rơi,

orphaned,

mồ côi,

my father was making false papers.

thì bố tôi đang làm giấy tờ giả.

And if he did not tell them, it was of course to protect them.

Và nếu ông không nói cho họ biết là bởi vì muốn bảo vệ họ.

After the liberation he made false papers

Sau giải phóng, ông làm giấy tờ giả

to allow the survivors of concentration camps to immigrate to Palestine

để những người sống sót trong các trại tập trung di cư tới Palestine

before the creation of Israel.

trước khi lập ra nước Israel.

And then, as he was a staunch anti-colonialist,

Sau đó, ông là một người trung thành chống đối thực dân,

he made false papers for Algerians during the Algerian war.

ông làm giấy tờ cho người Algeria trong chiến tranh Algeria.

After the Algerian war,

Sau chiến tranh Algeria,

at the heart of the international resistance movements,

ở tại trái tim của phong trào kháng chiến quốc tế

his name circulated

tên ông được lưu truyền,

and the whole world came knocking at his door.

và cả thế giới đến gõ cửa nhà ông.

In Africa there were countries fighting for their independence:

Ở Châu Phi có các nước đấu tranh giành độc lập:

Guinea, Guinea-Bissau, Angola.

Guinea, Guinea-Bissau, Angola.

And then my father connected with Nelson Mandela's anti-apartheid party.

Rồi bố tôi liên hệ với tổ chức chống phân biệt chủng tộc của Nelson Mandela.

He made false papers for persecuted black South Africans.

Ông làm giấy tờ giả cho những người da đen Nam Phi bị ngược đãi.

There was also Latin America.

Cũng có Mỹ Latinh nữa.

My father helped those who resisted dictatorships

Bố tôi đã giúp những người chống lại chế độ độc tài

in the Dominican Republic, Haiti,

ở Cộng hòa Dominica, Haiti,

and then it was the turn of Brazil, Argentina, Venezuela, El Salvador, Nicaragua,

và rồi chuyển qua Brazil, Argentina, Venezuela, El Salvador, Nicaragua,

Colombia, Peru, Uruguay, Chile and Mexico.

Colombia, Peru, Uruguay, Chile và Mexico.

Then there was the Vietnam War.

Và rồi cả chiến tranh Việt Nam.

My father made false papers for the American deserters

Bố tôi làm giấy tờ giả cho lính đào ngũ Mỹ

who did not wish to take up arms against the Vietnamese.

họ là những người không muốn đưa tay chống lại người Việt Nam.

Europe was not spared either.

Cũng không ngoại trừ Châu Âu.

My father made false papers for the dissidents

Bố tôi đã làm giả giấy tờ cho những người chống đối

against Franco in Spain, Salazar in Portugal,

Franco ở Tây Ban Nha, Salazar ở Bồ Đào Nha,

against the colonels' dictatorship in Greece,

chống lại chế độ độc tài của tên đại tá ở Hy Lạp,

and even in France.

và thậm chí cả ở Pháp.

There, just once, it happened in May of 1968.

Chỉ có một lần, xảy ra vào tháng 5 năm 1968.

My father watched, benevolently, of course,

Bố tôi hẳn nhiên rất quan tâm theo dõi

the demonstrations of the month of May,

các cuộc biểu tình trong tháng Năm,

but his heart was elsewhere, and so was his time

nhưng trái tim ông lại ở nơi khác, cũng như thời gian của ông

because he had over 15 countries to serve.

vì ông có hơn 15 nước để phục vụ.

Once, though, he agreed to make false papers

Có một lần, ông nhận lời làm giấy tời giả

for someone you might recognize.

cho một người bạn có thể thấy quen.

(Laughter)

(Cười)

He was much younger in those days,

Những ngày đó ông trẻ hơn nhiều,

and my father agreed to make false papers

và bố tôi nhận làm hồ sơ giả

to enable him to come back and speak at a meeting.

để ông có thể trở lại và diễn thuyết ở một cuộc họp.

He told me that those false papers were the most media-relevant

Ông nói với tôi rằng những giấy tờ đó dính dáng tới truyền thông nhất

and the least useful he'd had to make in all his life.

và ít hữu ích nhất mà ông từng làm trong suốt đời.

But, he agreed to do it,

Nhưng, ông đồng ý làm,

even though Daniel Cohn-Bendit's life was not in danger,

thậm chí dù Daniel Cohn-Bendit không bị nguy hiểm gì cả,

just because

chỉ vì

it was a good opportunity

đó là một cơ hội tốt

to mock the authorities,

để qua mặt các nhà chức trách,

and to show them that there's nothing more porous than borders --

và để cho họ thấy không có gì thưa rỗng hơn là những ranh giới --

and that ideas have no borders.

mà ý tưởng thì không có ranh giới.

All my childhood,

Cả tuổi thơ tôi,

while my friends' dads would tell them Grimm's fairy tales,

trong khi bố của bạn bè kể chúng nghe chuyện cổ Grimm,

my father would tell me stories about very unassuming heroes

bố tôi kể tôi chuyện về những người hùng rất thầm lặng

with unshakeable utopias

có lý tưởng sống khó lay chuyển

who managed to make miracles.

họ đã tạo nên những điều kì diệu.

And those heroes did not need an army behind them.

Những anh hùng đó không cần một quân đội phía sau họ.

Anyhow, nobody would have followed them,

Dù sao đi nữa, không ai theo họ cả,

except for a handful [of] men and women of conviction and courage.

ngoại trừ một ít đàn ông và phụ nữ có niềm tin và lòng can đảm.

I understood much later

Về sau tôi hiểu hơn

that actually it was his own story my father would tell me to get me to sleep.

rằng đó thực ra là câu chuyện của riêng ông, bố tôi kể để đưa tôi vào giấc ngủ.

I asked him whether, considering the sacrifices he had to make,

Tôi hỏi ông có khi nào nghĩ đến những hi sinh của ông,

he ever had any regrets.

có khi nào ông tiếc nuối.

He said no.

Ông nói không.

He told me that he would have been unable

Ông nói rằng ông không thể

to witness or submit to injustice without doing anything.

chứng kiến hay chịu đựng bất công mà không làm gì cả.

He was persuaded, and he's still convinced

Ông đã tin, và đến giờ ông vẫn tin

that another world is possible --

rằng có thể có một thế giới khác --

a world where no one would ever need a forger.

một thế giới mà ở nơi đó không ai cần phải một người làm giả.

He's still dreaming about it.

Ông vẫn mơ về nó.

My father

Bố tôi

is here in the room today.

đang có mặt trong phòng này ngày hôm nay.

His name is Adolfo Kaminsky and I'm going to ask him to stand up.

Ông tên là Adolfo Kaminsky, và tôi sẽ mời ông đứng dậy.

(Applause)

(Vỗ tay)

Thank you.

Cảm ơn.