How cults rewire the brain | Diane Benscoter

Diane Benscoter: Những giáo phái suy nghĩ như thế nào

Translator: Cathy Van Tran Reviewer: Duc Nguyen

My journey to coming here today

Cuộc hành trình của tôi tới đây hôm nay

started in 1974.

bắt đầu từ năm 1974.

That's me with the funny gloves.

Đó là tôi với đôi găng tay ngộ nghĩnh.

I was 17 and going on a peace walk.

Lúc đó tôi 17 tuổi và đang tham gia một cuộc đình công hòa bình.

What I didn't know though, was most of those people, standing there

Tôi đã không biết là phần đông những người tham gia hôm ấy

with me, were Moonies.

là những tín đồ thuộc một môn phái Đại Hàn.

(Laughter)

(Cười)

And within a week

Và trong vòng một tuần

I had come to believe

tôi đã bắt đầu tin rằng

that the second coming of Christ had occurred,

sự trở lại của Chúa Giêsu đã xảy ra,

that it was Sun Myung Moon,

và đó là Moon Myung Sun,

and that I had been specially chosen and prepared by God

và tôi đã được Chúa tuyển chọn và huấn luyện

to be his disciple.

để trở thành sứ đồ của Ngài.

Now as cool as that sounds,

Lúc ấy thì thật là điều tuyệt diệu,

my family was not that thrilled with this.

nhưng gia đình tôi thì không vui lắm về việc này.

(Laughter)

(Cười)

And they tried everything they could to get me out of there.

Và họ đã cố gắng hết sức để kéo tôi ra khỏi đấy.

There was an underground railroad of sorts

Nó giống như là một đường dây ngầm

that was going on during those years. Maybe some of you remember it.

trong những năm ấy. Có thể một trong số quý vị vẫn còn nhớ.

They were called deprogrammers.

Họ được gọi là những người cải tạo viên.

And after about five long years

Và khoảng năm năm dài,

my family had me deprogrammed.

gia đình tôi đã cải tạo tôi.

And I then became a deprogrammer.

Và rồi tôi trở thành một người cải tạo viên.

I started going out on cases.

Tôi bắt đầu cải tạo nhiều trường hợp.

And after about five years of doing this,

Và sau 5 năm cải tạo người khác,

I was arrested for kidnapping.

tôi bị giam vì tội bắt cóc.

Most of the cases I went out on

Nhiều trường hợp tôi cải tạo

were called involuntary.

được xem là vô tình.

What happened was that the family

Chuyện là những gia đình ấy

had to get their loved ones some safe place somehow.

cần dẫn người thân của họ đến một nơi an toàn.

And so they took them to some safe place.

Và họ đã dẫn những người ấy đến một nơi an toàn nào đó.

And we would come in and talk to them, usually for about a week.

Và chúng tôi đến và trò chuyện với mọi người, thường khoảng một tuần.

And so after this happened,

Sau khi tôi bị bắt,

I decided it was a good time to turn my back on this work.

tôi quyết định đó là thời gian tốt để tôi ngừng công việc này.

And about 20 years went by.

Và khoảng 20 năm trôi qua.

There was a burning question though that would not leave me.

Có một câu hỏi cháy bỏng trong tôi, nó cứ âm ỉ mãi.

And that was, "How did this happen to me?"

"Tại sao chuyện này lại xảy ra với tôi?"

And in fact, what did happen to my brain?

Và thật sự là chuyện gì đã xảy ra với bộ não của tôi?

Because something did.

Bởi vì một chuyện gì đó đã xảy ra.

And so I decided to write a book, a memoir,

Và tôi quyết định viết một cuốn sách, một cuốn hồi ký,

about this decade of my life.

về cái thập niên này của cuộc đời tôi.

And toward the end of writing that book

Vào khoảng giai đoạn cuối khi viết cuốn sách này

there was a documentary that came out.

thì một bộ phim tài liệu được công chiếu.

It was on Jonestown.

Nó nói về Jonestown.

And it had a chilling effect on me.

Và nó có một ảnh hưởng lớn với tôi.

These are the dead in Jonestown.

Nó vây quanh câu chuyện về những người chết trong Jonestown.

About 900 people died that day,

Khoảng 900 người đã chết ngày hôm ấy,

most of them taking their own lives.

và phần đông là tự sát.

Women gave poison to their babies,

Phụ nữ đầu độc con của họ,

and watched foam come from their mouths as they died.

và chứng kiến sủi bọt trào khỏi miệng khi chúng chết.

The top picture is a group of Moonies

Tấm hình ở trên là những tín đồ thuộc một môn phái Đại Hàn (Moonies),

that have been blessed by their messiah.

những người đã được vị Cứu Thế của họ ban phước lành.

Their mates were chosen for them.

Người bạn đời của họ được chọn cho họ.

The bottom picture is Hitler youth.

Tấm hình ở dưới là một thanh niên thuộc chủ nghĩa Phát Xít.

This is the leg of a suicide bomber.

Đây là cái chân của một người đánh bom tự sát.

The thing I had to admit to myself,

Một điều mà tôi đã phải thú nhận với chính mình,

with great repulsion,

với sự ghê tởm kinh hoàng,

was that I get it.

là tôi đã hiều rồi.

I understand how this could happen.

Tôi hiểu tại sao chuyện như vậy có thể xảy ra.

I understand how someone's brain,

Tôi hiểu như thế nào mà một bộ não,

how someone's mind can come to the place

một trí tuệ có thể đến một nơi

where it makes sense --

mà mọi việc có ý nghĩa,

in fact it would be wrong, when your brain is working like that --

khi thật sự thì rất sai trái, khi bộ não của quý vị hoạt động như thế,

not to try to save the world through genocide.

không có gắng cứu vớt thế giới khỏi tội diệt chủng.

And so what is this? How does this work?

Vậy đó là cái gì? Nó hoạt động như thế nào?

And how I've come to view what happened to me

Và cách mà tôi đã nhận thức được chuyện gì đã xảy ra với tôi

is a viral, memetic infection.

là sự đầu độc của cử chỉ bắt chước.

For those of you who aren't familiar with memetics,

Quý vị nào không biết nhiều về những cử chỉ bắt chước này,

a meme has been defined as

một miếng bắt chước được định nghĩa

an idea that replicates in the human brain

là một ý tưởng được sao chép trong bộ não của con người

and moves from brain to brain like a virus,

và duy chuyển từ bộ não này đến bộ não khác như một con vi rút,

much like a virus. The way a virus works is --

rất giống một con vi rút. Phương pháp hoạt động của con vi rút là --

it can infect and do the most damage to someone

nó tấn công và hủy hại nhiều nhất những người

who has a compromised immune system.

có hệ thống miễn dịch kém.

In 1974, I was young, I was naive,

Vào năm 1974, tôi còn trẻ, tôi còn khờ,

and I was pretty lost in my world.

và tôi đã đi lạc trong thế giới của chính mình.

I was really idealistic.

Tôi đã quá lý tưởng.

These easy ideas to complex questions are very appealing

Các khái niệm đơn giản về những khúc mắc phức tập trở nên rất lôi cuốn

when you are emotionally vulnerable.

khi chúng ta dễ bị tổn thương tâm lý.

What happens is that

Và chuyện xảy ra là

circular logic takes over.

một lô gíc vòng quanh.

"Moon is one with God.

"Moon là một với Chúa Trời.

God is going to fix all the problems in the world.

Chúa Trời sẽ giải quyết hết tất cả những vấn đề trên thế giới.

All I have to do is humbly follow.

Và điều duy nhất tôi phải làm là vâng theo.

Because God is going to stop war and hunger --

Vì Chúa Trời sẽ ngăn chặn chiến tranh và sự đói khát --

all these things I wanted to do --

những điều mà tôi đã từng muốn làm.

all I have to do is humbly follow.

Và tất cả tôi phải làm là vâng theo.

Because after all, God is [working through] the messiah. He's going to fix all this."

Bởi vì cuối cùng thì Chúa Trời sẽ hoàn thành sứ mệnh qua vị Cứu Thế. Ngài sẽ sửa chữa hết tất cả."

It becomes impenetrable.

Nó trở thành một ý tưởng không thể xuyên thủng.

And the most dangerous part of this

Và phần nguy hiểm nhất của sự việc này

is that is creates "us" and "them,"

là nó tạo ra "chúng ta" và "họ"

"right" and "wrong,"

"đúng" và "sai"

"good" and "evil."

"tốt đẹp" và "tội lỗi".

And it makes anything possible,

Và nó làm mọi việc khả thi.

makes anything rationalizable.

Nó làm mọi việc hợp lý.

And the thing is, though,

Và một điều là,

if you looked at my brain

nếu như quý vị nhìn vào bộ não của tôi

during those years in the Moonies --

trong những năm tôi tham gia môn phái Đại Hàn --

neuroscience is expanding exponentially,

khoa học thần kinh đang phát triển một cách chóng mặt,

as Ray Kurzweil said yesterday. Science is expanding.

như Ray Kurzweil đã phát biểu hôm qua. Khoa học đang phát triển.

We're beginning to look inside the brain.

Chúng ta đang bắt đầu nhìn vào trong bộ não.

And so if you looked at my brain, or any brain that's infected with

Và nếu quý vị đã nhìn vào bộ não của tôi, hay bất cứ bộ não nào đã bị

a viral memetic infection like this,

đầu độc bởi cử chỉ bắt chước ấy,

and compared it to anyone in this room,

và so sánh nó với bất cứ người nào trong căn phòng này,

or anyone who uses critical thinking on a regular basis,

hay bất cứ người nào dùng tư duy phê phán thường xuyên,

I am convinced it would look very, very different.

nó sẽ thực sự rất khác biệt.

And that, strange as it may sound,

Có thể điều này nghe rất lạ lẫm

gives me hope.

nhưng nó cho tôi hy vọng.

And the reason that gives me hope

Lý do nó cho tôi hy vọng

is that the first thing is to admit

là điều đầu tiên là hãy thừa nhận

that we have a problem.

chúng ta có một vấn đề.

But it's a human problem. It's a scientific problem, if you will.

Nhưng nó là một vấn đề của loài người. Nó là một vấn đề khoa học.

It happens in the human brain. There is no evil force out there to get us.

Nó xảy ra với bộ não của loài người. Không có một sức mạnh ác độc nào ảnh hưởng tới chúng ta.

And so this is something that, through research and education,

Và đây là một vấn đề mà qua nghiên cứu và giáo dục

I believe that we can solve.

tôi tin là chúng ta có thể giải quyết.

And so the first step is to realize

Và bước đầu tiên là nhận ra rằng

that we can do this together,

chúng ta có thể cùng nhau đạt được mục đích này,

and that there is no "us" and "them."

và không hề có "chúng ta" và "họ."

Thank you very much. (Applause)

Cám ơn quý vị rất nhiều. (Vỗ tay)