Psychedelic Science | Fabian Oefner | TED Talks

Fabian Oefner: Khoa học ảo giác

214,646 views ・ 2013-10-03

TED


Vui lòng nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh bên dưới để phát video.

Translator: Uyen Le Nguyen Tuong Reviewer: Son Huynh
00:12
An image is worth more than a thousand words,
0
12553
3842
Một hình ảnh còn có giá trị hơn ngàn lời nói,
00:16
so I'm going to start my talk
1
16395
2127
vì vậy tôi sẽ bắt đầu buổi nói chuyện
00:18
by stop talking and show you a few images
2
18522
2668
bằng cách dừng nói và cho các bạn xem một vài hình ảnh
00:21
that I recently captured.
3
21190
3167
mà gần đây tôi đã chụp được.
00:42
So by now, my talk is already 6,000 words long,
4
42712
4030
Đến lúc này, bài nói của tôi đã dài 6,000 từ,
00:46
and I feel like I should stop here.
5
46742
2148
và tôi cảm thấy mình nên dừng tại đây.
00:48
(Laughter)
6
48890
2420
(cười)
00:51
At the same time, I probably owe you
7
51310
1821
Đồng thời, tôi có thể nợ các bạn
00:53
some explanation
8
53131
1006
một số lời giải thích
00:54
about the images that you just saw.
9
54137
3103
về những hình ảnh mà các bạn vừa nhìn thấy.
00:57
What I am trying to do as a photographer,
10
57240
2723
Những gì tôi đang cố gắng làm như một nhiếp ảnh gia,
00:59
as an artist, is to bring the world
11
59963
2483
như một nghệ sĩ, là đưa thế giới
01:02
of art and science together.
12
62446
3377
của nghệ thuật và khoa học lại gần với nhau.
01:05
Whether it is an image of a soap bubble
13
65823
2339
Cho dù đó là một hình ảnh của một bong bóng xà phòng
01:08
captured at the very moment where it's bursting,
14
68162
2766
được chụp vào ngay lúc nó vỡ tung,
01:10
as you can see in this image,
15
70928
2472
như các bạn có thể thấy trong hình này,
01:13
whether it's a universe made of tiny little beads
16
73400
2608
cho dù đó là một vũ trụ được làm bằng những hạt sơn dầu
01:16
of oil paint,
17
76008
2498
nhỏ bé,
01:18
strange liquids that behave in very peculiar ways,
18
78506
4343
những chất lỏng lạ di chuyển theo những cách rất đặc biệt,
01:22
or paint that is modeled by centrifugal forces,
19
82849
4266
hoặc sơn được mô hình hóa bằng những lực ly tâm,
01:27
I'm always trying to link those two fields together.
20
87115
3966
Tôi luôn luôn cố gắng để kết nối hai lĩnh vực này với nhau.
01:31
What I find very intriguing about those two
21
91081
2390
Những gì tôi nhận thấy rất hấp dẫn về hai lĩnh vực trên là
01:33
is that they both look at the same thing:
22
93471
3279
cả hai đều có một điểm chung:
01:36
They are a response to their surroundings.
23
96750
2824
Chúng đều phản ứng với môi trường xung quanh.
01:39
And yet, they do it in a very different way.
24
99574
3893
Tuy nhiên, chúng làm điều đó theo một cách rất khác nhau.
01:43
If you look at science on one hand,
25
103467
2047
Nếu bạn xem xét khoa học trên một khía cạnh,
01:45
science is a very rational approach
26
105514
3423
khoa học là một phương pháp tiếp cận rất hợp lý
01:48
to its surroundings,
27
108937
1481
cho môi trường xung quanh nó,
01:50
whereas art on the other hand
28
110418
2089
trong khi đó, nghệ thuật
01:52
is usually an emotional approach to its surroundings.
29
112507
4303
thường là một cách tiếp cận cảm xúc cho môi trường xung quanh.
01:56
What I am trying to do is I'm trying
30
116810
2017
Những gì tôi đang cố gắng làm là cố gắng
01:58
to bring those two views into one
31
118827
2641
kết nối hai khía cạnh trên thành một
02:01
so that my images both speak to the viewer's heart
32
121468
3950
vì thế những hình ảnh của tôi không chỉ nói với trái tim người xem
02:05
but also to the viewer's brain.
33
125418
3194
mà còn nói với bộ não của họ.
02:08
Let me demonstrate this based on three projects.
34
128612
4666
Hãy để tôi chứng minh điều này dựa trên ba dự án.
02:13
The first one has to do with making sound visible.
35
133278
5054
Dự án đầu tiên là làm cho âm thanh có thể nhìn thấy được.
02:18
Now as you may know,
36
138332
1018
Bây giờ, như các bạn đã biết,
02:19
sound travels in waves,
37
139350
2626
âm thanh di chuyển bằng bước sóng,
02:21
so if you have a speaker,
38
141976
2323
vì vậy nếu bạn có một cái loa,
02:24
a speaker actually does nothing else
39
144299
2049
một cái loa thật ra không làm gì khác ngoài
02:26
than taking the audio signal,
40
146348
1884
bắt tín hiệu âm thanh,
02:28
transform it into a vibration,
41
148232
3597
biến nó thành một rung động,
02:31
which is then transported through the air,
42
151829
2701
và sau đó truyền đi trong không khí,
02:34
is captured by our ear,
43
154530
1862
được tiếp nhận bởi tai của chúng ta,
02:36
and transformed into an audio signal again.
44
156392
3541
và được chuyển thành một tín hiệu âm thanh một lần nữa.
02:39
Now I was thinking,
45
159933
1846
Tôi đã nghĩ,
02:41
how can I make those sound waves visible?
46
161779
4220
làm cách nào để làm cho những sóng âm thanh trở nên nhìn thấy được?
02:45
So I came up with the following setup.
47
165999
2116
Vì vậy, tôi đã đưa ra thiết lập sau.
02:48
I took a speaker, I placed a thin foil
48
168115
3720
Tôi lấy một cái loa, tôi đặt một lá nhựa
02:51
of plastic on top of that speaker,
49
171835
2235
mỏng lên trên nó,
02:54
and then I added tiny little crystals
50
174070
2667
sau đó, bỏ thêm những tinh thể nhỏ
02:56
on top of that speaker.
51
176737
1977
lên trên loa.
02:58
And now, if I would play a sound through that speaker,
52
178714
2900
và bây giờ, nếu tôi tạo một âm thanh qua loa,
03:01
it would cause the crystals to move up and down.
53
181614
3882
nó sẽ làm cho các tinh thể di chuyển lên xuống.
03:05
Now this happens very fast,
54
185496
2299
Điều này diễn ra rất nhanh,
03:07
in the blink of an eye,
55
187795
1952
trong nháy mắt,
03:09
so, together with LG, we captured this motion
56
189747
3687
vì thế, cùng với sự hợp tác của LG, chúng tôi bắt được những chuyển động này
03:13
with a camera that is able
57
193434
1686
bằng một máy ảnh có thể
03:15
to capture more than 3,000 frames per second.
58
195120
3475
chụp được hơn 3,000 khung hình mỗi giây.
03:18
Let me show you what this looks like.
59
198595
3473
Hãy để tôi cho các bạn thấy điều này là như thế nào.
03:22
(Music: "Teardrop" by Massive Attack)
60
202068
5367
(Âm nhạc: "Teardrop" by Massive Attack)
04:03
(Applause)
61
243406
5318
(Vỗ tay)
04:08
Thank you very much.
62
248724
1263
Cảm ơn rất nhiều.
04:09
I agree, it looks pretty amazing.
63
249987
3244
Tôi đồng ý, điều này có vẻ khá tuyệt vời.
04:13
But I have to tell you a funny story.
64
253231
2359
Nhưng tôi phải kể cho các bạn nghe một câu chuyện vui.
04:15
I got an indoor sunburn doing this
65
255590
2514
Tôi bị bỏng nắng
04:18
while shooting in Los Angeles.
66
258104
2048
khi chụp hình ở Los Angeles.
04:20
Now in Los Angeles, you could get a decent sunburn
67
260152
2275
Bây giờ ở Los Angeles, bạn có thể bị cháy nắng nhẹ
04:22
just on any of the beaches,
68
262427
1726
ở bất kỳ bãi biển nào,
04:24
but I got mine indoors,
69
264153
2070
nhưng tôi bị bỏng nắng trong nhà
04:26
and what happened is that,
70
266223
1709
và nó xảy ra như thế này,
04:27
if you're shooting at 3,000 frames per second,
71
267932
2821
nếu bạn chụp 3,000 khung ảnh một giây,
04:30
you need to have a silly amount of light, lots of lights.
72
270753
4489
bạn cần phải có rất rất nhiều ánh sáng.
04:35
So we had this speaker set up,
73
275242
2529
Vì vậy, chúng tôi đã đặt cái loa này,
04:37
and we had the camera facing it,
74
277771
1599
và máy ảnh đối diện với nó,
04:39
and lots of lights pointing at the speaker,
75
279370
3386
và rất nhiều ánh sáng chiếu tập trung vào cái loa,
04:42
and I would set up the speaker,
76
282756
1355
và tôi sẽ xếp đặt chiếc loa,
04:44
put the tiny little crystals on top of that speaker,
77
284111
3046
đặt các tinh thể nhỏ xíu lên trên đầu loa
04:47
and we would do this over and over again,
78
287157
2821
và chúng tôi đi lặp đi lặp lại điều này
04:49
and it was until midday that I realized
79
289978
2761
cho đến cuối ngày, tôi nhận ra
04:52
that I had a completely red face
80
292739
2337
khuôn mặt của tôi bị đỏ lên hoàn toàn
04:55
because of the lights pointing at the speaker.
81
295076
3086
bởi vì ánh sáng chiếu thẳng vào loa.
04:58
What was so funny about it was that
82
298162
2306
Điều buồn cười là
05:00
the speaker was only coming from the right side,
83
300468
2727
chỉ có loa bên phải là phát ra âm thanh,
05:03
so the right side of my face was completely red
84
303195
3367
vì vậy mặt bên phải của tôi hoàn toàn bị nóng đỏ
05:06
and I looked like the Phantom of the Opera
85
306562
1842
và tôi trông giống như Phantom of the Opera
05:08
for the rest of the week.
86
308404
2842
trong suốt những ngày còn lại trong tuần.
05:11
Let me now turn to another project
87
311246
2103
Hãy để tôi chuyển sang một dự án khác
05:13
which involves less harmful substances.
88
313349
3520
bao gồm các chất ít độc hại hơn.
05:19
Has anyone of you heard of ferrofluid?
89
319852
3640
Có ai trong các bạn từng nghe nói đến ferrofluid không?
05:23
Ah, some of you have. Excellent.
90
323492
2522
À, một số trong các bạn đã từng nghe về nó. Tuyệt vời.
05:26
Should I skip that part?
91
326014
1877
Tôi có nên bỏ qua phần đó không nhỉ?
05:27
(Laughter)
92
327891
1582
(Cười)
05:29
Ferrofluid has a very strange behavior.
93
329473
3263
Ferrofluid có một trạng thái rất kỳ lạ.
05:32
It's a liquid that is completely black.
94
332736
2252
Đó là một chất lỏng hoàn toàn màu đen.
05:34
It's got an oily consistency.
95
334988
2494
Nó có độ đặc quánh của dầu.
05:37
And it's got tiny little particles of metal in it,
96
337482
3460
Và nó chứa các hạt kim loại nhỏ bé bên trong
05:40
which makes it magnetic.
97
340942
2139
làm cho nó có từ tính.
05:43
So if I now put this liquid into a magnetic field,
98
343081
3553
Vì vậy, nếu bây giờ tôi đặt chất lỏng này vào từ trường,
05:46
it would change its appearance.
99
346634
2793
nó sẽ thay đổi hình dạng.
05:49
Now I've got a live demonstration over here
100
349427
3795
Bây giờ, tôi có một minh họa trực tiếp ở đây
05:53
to show this to you.
101
353222
2576
để hiển thị cho các bạn xem.
05:59
So I've got a camera pointing down at this plate,
102
359533
2953
Tôi có một máy ảnh chỉ xuống tấm này,
06:02
and underneath that plate, there is a magnet.
103
362486
3528
và bên dưới tấm đó, là một nam châm.
06:06
Now I'm going to add some of that ferrofluid
104
366014
2992
Bây giờ tôi sẽ thêm một ít ferrofluid
06:09
to that magnet.
105
369006
3304
lên tấm nam châm đó.
06:17
Let's just slightly move it to the right
106
377609
4129
Chỉ di chuyển nó nhẹ sang bên phải
06:25
and maybe focus it a little bit more. Excellent.
107
385330
4758
và có thể tập trung vào nó nhiều hơn một chút. Tuyệt vời.
06:30
So what you can see now is that
108
390088
2193
Vì vậy, những gì bạn có thể thấy bây giờ là
06:32
the ferrofluid has formed spikes.
109
392281
2397
ferrofluid đã hình thành các gai.
06:34
This is due to the attraction and the repulsion
110
394678
3353
Điều này là do lực hút và lực đẩy
06:38
of the individual particles inside the liquid.
111
398031
3709
của các hạt cơ bản bên trong chất lỏng.
06:41
Now this looks already quite interesting,
112
401740
2243
Bây giờ nó đã có vẻ khá thú vị,
06:43
but let me now add some watercolors to it.
113
403983
3554
nhưng hãy để tôi thêm vào một ít màu nước.
06:47
Those are just standard watercolors
114
407537
2454
Những cái này chỉ là màu nước tiêu chuẩn
06:49
that you would paint with.
115
409991
1631
mà các bạn vẫn thường dùng để vẽ.
06:51
You wouldn't paint with syringes,
116
411622
1343
Các bạn sẽ không sơn bằng ống chích,
06:52
but it works just the same.
117
412965
4988
nhưng nó hoạt động giống nhau.
07:10
So what happened now is,
118
430798
2112
Những gì xảy ra bây giờ là,
07:12
when the watercolor was flowing into the structure,
119
432910
3244
khi màu nước chảy vào trong cấu trúc,
07:16
the watercolors do not mix with the ferrofluid.
120
436154
3351
các màu nước không trộn lẫn với ferrofluid.
07:19
That's because the ferrofluid itself
121
439505
2336
Đó là bởi vì
07:21
is hydrophobic.
122
441841
2183
ferrofluid kỵ nước.
07:24
That means it doesn't mix with the water.
123
444024
2163
Điều đó có nghĩa nó không kết hợp được với nước.
07:26
And at the same time, it tries to maintain its position
124
446187
3009
Và đồng thời, nó sẽ cố gắng duy trì vị trí của mình
07:29
above the magnet,
125
449196
1365
trên tấm nam châm,
07:30
and therefore, it creates those amazing-looking
126
450561
3395
và do đó, nó tạo ra những hình ảnh tuyệt vời
07:33
structures of channels and tiny little ponds
127
453956
3333
cấu trúc các kênh và ao nhỏ bé và đầy màu sắc
07:37
of colorful water paint.
128
457289
2580
của sơn nước .
07:39
So that was the second project.
129
459869
1751
Đó là dự án thứ hai.
07:41
Let me now turn to the last project,
130
461620
2352
Bây giờ tôi chuyển sang dự án cuối cùng,
07:43
which involves
131
463972
4772
bao gồm
07:48
the national beverage of Scotland.
132
468744
2090
thức uống truyền thống của Scotland.
07:50
(Laughter)
133
470834
2320
(Cười)
07:53
This image, and also this one,
134
473154
3920
Hình ảnh này, và hình này nữa,
07:57
were made using whiskey.
135
477074
3271
được tạo ra bằng cách sử dụng whiskey.
08:00
Now you might ask yourself,
136
480345
1490
Bây giờ bạn có thể tự hỏi mình,
08:01
how did he do that?
137
481835
1028
anh ấy đã làm điều đó như thế nào?
08:02
Did he drink half a bottle of whiskey
138
482863
1849
Anh ấy uống một nửa chai whiskey
08:04
and then draw the hallucination he got
139
484712
2711
và sau đó vẽ ra ảo ​​giác của mình
08:07
from being drunk onto paper?
140
487423
3614
lên giấy?
08:11
I can assure you I was fully conscious
141
491037
2244
Tôi có thể đảm bảo với bạn tôi hoàn toàn có ý thức
08:13
while I was taking those pictures.
142
493281
3110
trong khi chụp những bức ảnh này.
08:16
Now, whiskey contains 40 percent of alcohol,
143
496391
4102
Whisky chứa 40 phần trăm cồn,
08:20
and alcohol has got some very interesting properties.
144
500493
4236
và cồn có một số đặc tính rất thú vị
08:24
Maybe you have experienced
145
504729
1691
Có lẽ bạn đã từng trải nghiệm
08:26
some of those properties before,
146
506420
2126
một số những đặc tính này trước đây,
08:28
but I am talking about the physical properties,
147
508546
2719
nhưng tôi đang nói về các tính chất vật lý,
08:31
not the other ones.
148
511265
2235
chứ không phải những đặc tính khác.
08:33
So when I open the bottle, the alcohol molecules
149
513500
4200
Vì vậy, khi tôi mở chai, các phân tử rượu
08:37
would spread in the air,
150
517700
1343
sẽ phát tán trong không khí,
08:39
and that's because alcohol is a very volatile substance.
151
519043
4080
và đó là bởi vì rượu là một chất rất dễ bay hơi.
08:43
And at the same time, alcohol is highly flammable.
152
523123
4687
Và đồng thời, rất dễ cháy.
08:47
And it was with those two properties
153
527810
2149
Và với hai thuộc tính này,
08:49
that I was able to create the images
154
529959
2605
tôi đã có thể tạo ra những hình ảnh
08:52
that you're seeing right now.
155
532564
2030
mà các bạn sẽ nhìn thấy ngay bây giờ.
08:54
Let me demonstrate this over here.
156
534594
3471
Hãy để tôi chứng minh điều này tại đây.
09:04
And what I have here is an empty glass vessel.
157
544709
3318
Và những gì tôi có ở đây là một bình thủy tinh rỗng.
09:08
It's got nothing in it.
158
548027
1309
Không có gì bên trong.
09:09
And now I'm going to fill it with oxygen
159
549336
3808
Và bây giờ tôi sẽ bơm khí oxy
09:13
and whiskey.
160
553144
2681
và whiskey vào bình.
09:31
Add some more.
161
571962
2953
Thêm một ít nữa.
09:38
Now we just wait for a few seconds
162
578171
2015
Bây giờ, chúng ta chỉ cần chờ một vài giây
09:40
for the molecules to spread inside the bottle.
163
580186
3047
để cho các phân tử phát tán bên trong chai.
09:43
And now, let's set that on fire.
164
583233
2397
Và bây giờ, ta châm lửa.
09:45
(Laughter)
165
585630
4710
(Cười)
10:03
So that's all that happens.
166
603740
1538
Và đó là tất cả những gì diễn ra.
10:05
It goes really fast, and it's not that impressive.
167
605278
3199
Nó diễn ra thật nhanh và không có gì ấn tượng.
10:08
I could do it again to show it one more time,
168
608477
2606
Tôi có thể làm lại một lần nữa,
10:11
but some would argue that this is a complete waste
169
611083
2731
nhưng một số người sẽ cho rằng điều này là hoàn toàn lãng phí
10:13
of the whiskey, and that I should rather drink it.
170
613814
3852
whiskey, và tôi nên uống nó thì hơn.
10:17
But let me show you a slow motion
171
617666
2088
Nhưng hãy để tôi cho các bạn thấy một chuyển động chậm
10:19
in a completely darkened room
172
619754
1695
trong một căn phòng hoàn toàn tối
10:21
of what I just showed you in this live demonstration.
173
621449
5250
về những gì các bạn vừa xem trong minh họa trực tiếp này.
10:33
So what happened is that the flame
174
633605
2733
Vì vậy, những gì xảy ra là ngọn lửa
10:36
traveled through the glass vessel from top to bottom,
175
636338
3992
di chuyển trong bình thủy tinh từ trên xuống dưới
10:40
burning the mix of the air molecules
176
640330
3049
đốt cháy hỗn hợp các phân tử không khí
10:43
and the alcohol.
177
643379
1829
và rượu.
10:45
So the images that you saw at the beginning,
178
645208
2816
Vì vậy, những hình ảnh mà các bạn nhìn thấy ngay từ đầu,
10:48
they are actually a flame stopped in time
179
648024
4344
chúng thực ra là một ngọn lửa được dập tắt đúng thời điểm
10:52
while it is traveling through the bottle,
180
652368
2478
trong khi nó đang di chuyển bên trong chai
10:54
and you have to imagine
181
654846
1218
và các bạn phải tưởng tượng
10:56
it was flipped around 180 degrees.
182
656064
3466
nó đã được lật ngược 180 độ.
10:59
So that's how those images were made.
183
659530
2438
Vì vậy, đó là cách mà những hình ảnh đã được tạo ra.
11:01
(Applause)
184
661968
4356
(Vỗ tay)
11:06
Thank you.
185
666324
2773
Xin cảm ơn
11:09
So, I have now showed you three projects,
186
669097
3083
Vì vậy, bây giờ tôi đã cho các bạn xem ba dự án,
11:12
and you might ask yourself, what is it good for?
187
672180
2652
và các bạn có thể tự hỏi mình, điều đó để làm gì?
11:14
What's the idea behind it?
188
674832
1591
Ý tưởng đằng sau chúng là gì?
11:16
Is it just a waste of whiskey?
189
676423
1333
Chỉ là một sự lãng phí whiskey ư?
11:17
Is it just some strange materials?
190
677756
4225
Hay chỉ là những nguyên liệu kỳ lạ?
11:21
Those three projects, they're based on very simple
191
681981
2813
Ba dự án này, dựa trên những hiện tượng khoa học
11:24
scientific phenomena,
192
684794
1662
rất đơn giản,
11:26
such as magnetism, the sound waves,
193
686456
2741
chẳng hạn như từ tính, sóng âm thanh,
11:29
or over here, the physical properties of a substance,
194
689197
4042
hoặc các tính chất vật lý của một chất,
11:33
and what I'm trying to do
195
693239
1912
và những gì tôi đang cố gắng làm
11:35
is I'm trying to use these phenomena
196
695151
3149
là cố gắng dùng những hiện tượng
11:38
and show them in a poetic and unseen way,
197
698300
3117
and hiển thị chúng một cách thi vị và vô hình,
11:41
and therefore invite the viewer
198
701417
2419
và do đó mời gọi người xem
11:43
to pause for a moment
199
703836
1900
tạm dừng một lúc
11:45
and think about all the beauty
200
705736
2715
và nghĩ về tất cả các vẻ đẹp
11:48
that is constantly surrounding us.
201
708451
3943
xung quanh mình.
11:52
Thank you very much.
202
712394
1429
Cảm ơn các bạn rất nhiều.
11:53
(Applause)
203
713823
4493
(Vỗ tay)
Về trang web này

Trang web này sẽ giới thiệu cho bạn những video YouTube hữu ích cho việc học tiếng Anh. Bạn sẽ thấy các bài học tiếng Anh được giảng dạy bởi các giáo viên hàng đầu từ khắp nơi trên thế giới. Nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh hiển thị trên mỗi trang video để phát video từ đó. Phụ đề cuộn đồng bộ với phát lại video. Nếu bạn có bất kỳ nhận xét hoặc yêu cầu nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi bằng biểu mẫu liên hệ này.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7