Stefano Mancuso: The roots of plant intelligence

Stefano Mancuso: Bộ rễ thông minh của thực vật

Translator: Tu Tran Reviewer: Phuong Nguyen

Sometimes I go browsing

Thỉnh thoảng tôi lưới qua

[through] a very old magazine.

một tạp chí rất cũ

I found this observation test

Tôi tìm thấy bài kiểm tra khả năng quan sát này

about the story of the ark.

về câu chuyện chiếc tàu của Noah.

And the artist that drew this observation test

Và người họa sĩ đưa ra bài kiểm tra này

did some errors, had some mistakes --

vẽ sai vài lỗi, vài sai sót

there are more or less 12 mistakes.

Có trên dưới 12 sai sót.

Some of them are very easy.

Một số thì rất dễ dàng.

There is a funnel, an aerial part,

Đó là một cái ống khói nằm trên không,

a lamp and clockwork key on the ark.

cái đèn và cái đồng hồ chính trên tàu.

Some of them are about the animals, the number.

Một số thì về các con thú và con số.

But there is a much more fundamental mistake

Nhưng có rất nhiều lỗi cơ bản

in the overall story of the ark

trong toàn bộ câu chuyện về chiếc tàu

that's not reported here.

mà không được mô tả ở đây.

And this problem is: where are the plants?

Và vấn đề là: Thực vật ở đâu?

So now we have God

Vậy bây giờ chúng ta có Chúa

that is going to submerge Earth permanently

người sẽ nhấn chìm Trái Đất vĩnh viễn,

or at least for a very long period,

hay ít nhất trong một khoảng thời gian dài,

and no one is taking care of plants.

mà không ai chăm sóc cây cối.

Noah needed to take two of every kind of bird,

Noah chăm sóc cho hai cá thể của mỗi loài chim,

of every kind of animal,

của mỗi loài động vật

of every kind of creature that moves,

của mỗi loài sinh vật biết di chuyển

but no mention about plants.

nhưng không hề đề cập đến thực vật.

Why?

Tại sao?

In another part of the same story,

Trong phần khác của một câu chuyện tương tự,

all the living creatures

tất cả các sinh vật sống

are just the living creatures

là những sinh vật sống duy nhất

that came out from the ark,

đến từ chiếc tàu

so birds, livestock and wild animals.

đó là chim chóc, thú nuôi và động vật hoang dã.

Plants are not living creatures --

Thực vật không phải là sinh vật sống.

this is the point.

Đây là một quan điểm

That is a point that is not

quan điểm này

coming out from the Bible,

không phải từ Kinh Thánh,

but it's something that

mà nó là điều gì đó

really accompanied humanity.

luôn luôn đồng hành với con người.

Let's have a look at this nice code

Hãy cùng nhìn vào mật mã cầu kỳ này

that is coming from a Renaissance book.

nó nằm trong một quyển sách Phục Hưng.

Here we have the description

Ở đây chúng ta thấy có một mô tả

of the order of nature.

về thứ tự của tự nhiên.

It's a nice description because it's starting from left --

Đây là một mô tả hay bởi vì bắt đầu từ bên trái

you have the stones --

là những khối đá..

immediately after the stones, the plants

ngay sau các khối đá là thực vật

that are just able to live.

chỉ có chúng mới có thể sống được.

We have the animals that are able to live and to sense,

Động vật có thể sống và cảm giác,

and on the top of the pyramid,

và trên đỉnh của kim tự tháp

there is the man.

là con người.

This is not the common man.

Đó không phải là người bình thường.

The "Homo studiosus" -- the studying man.

Mà là "Homo studiosus"- con người học hành.

This is quite comforting

Điều đó khá an ủi

for people like me -- I'm a professor --

đối với những người như tôi.. Tôi là một giáo sư..

this to be over there on the top of creation.

là ở chỗ kia trên đỉnh chóp của tạo hóa.

But it's something completely wrong.

Nhưng một vài điều hoàn toàn sai.

You know very well about professors.

Các bạn biết rất rõ về các giáo sư.

But it's also wrong about plants,

Nhưng lại hiểu sai về thực vật

because plants are not just able to live;

Thực vật không chỉ có thể sống,

they are able to sense.

chúng còn có thể cảm giác.

They are much more sophisticated

Chúng phức tạp hơn rất nhiều

in sensing than animals.

so với động vật về cảm giác.

Just to give you an example,

Cho các bạn ví dụ thế này,

every single root apex

tất cả các chóp rễ đơn

is able to detect and to monitor

đều có khả năng cùng lúc và liên tục

concurrently and continuously

tìm kiếm và kiểm soát

at least 15 different chemical

ít nhất 15 thông số hóa học

and physical parameters.

và thông số vật lý.

And they also are able to show and to exhibit

Và chúng cũng có thể thể hiện và khoe

such a wonderful and complex behavior

đó quả là một hành vi tuyệt vời và phức tạp

that can be described just with the term of intelligence.

hành vi mà chỉ có thể được mô tả là thuật ngữ "sự thông minh".

Well, but this is something --

Vâng, nhưng đây là điều --

this underestimation of plants is something

Chúng ta luôn đánh giá thấp

that is always with us.

các loài thực vật.

Let's have a look at this short movie now.

Hãy nhìn vào đoạn phim ngắn này ngay bây giờ.

We have David Attenborough.

Chúng ta có David Attenborough.

Now David Attenborough is really a plant lover;

David Attenborough là một người yêu thích thực vật thực sự.

he did some of the most beautiful movies

Chính ông đã làm ra một số trong số những bộ phim đẹp nhất

about plant behavior.

về động thái của thực vật.

Now, when he speaks about plants,

Bây giờ, khi ông nói về thực vật

everything is correct.

mọi thứ đều chính xác.

When he speaks about animals,

Khi ông nói về động vật,

[he] tends to remove the fact

thì có xu hướng lược bớt điều hiển nhiên

that plants exist.

rằng thực vật có tồn tại

The blue whale,

Cá voi xanh

the biggest creature that exists on the planet --

sinh vật lớn nhất tồn tại trên hành tinh.

that is wrong, completely wrong.

Điều đó sai, hoàn toàn sai.

The blue whale, it's a dwarf

Cá voi xanh, nó là loài nhỏ xíu

if compared with the real biggest creature

nếu so sánh với sinh vật thực sự lớn nhất

that exists on the planet --

tồn tại trên hành tinh..

that is, this wonderful,

đó là loài đại thụ Sequoiadendron

magnificent Sequoiadendron giganteum.

loài cây tuyệt vời, đáng ngưỡng mộ

(Applause)

Vỗ tay

And this is a living organism

Và đây là một cơ thể sống

that has a mass of at least 2,000 tons.

có khối lượng ít nhất 2000 tấn.

Now, the story

Ngày nay

that plants are some low-level organisms

câu chuyện về các thực vật bậc thấp

has been formalized

nhờ Aristotle mà đã trở nên phổ biến chính thức

many times ago by Aristotle,

từ nhiều năm trước

that in "De Anima" --

trong quyển "De Anima"..

that is a very influential book for the Western civilization --

một cuốn sách có tầm ảnh hưởng lớn đối với nền văn minh phương Tây ..

wrote that the plants are on the edge

đã viết rằng thực vật nằm ở ranh giới

between living and not living.

giữa sống và không sống.

They have just a kind of very low-level soul.

Chúng chỉ có một loại sinh vật cấp thấp.

It's called the vegetative soul,

Nó được gọi là sinh vật sinh dưỡng,

because they lack movement,

bởi vì chúng không vận động

and so they don't need to sense.

và vì vậy chúng không cần cảm giác.

Let's see.

Hãy cùng nhìn nhé.

Okay, some of the movements of the plants are very well-known.

Vâng, một vài vận động của thực vật đã được biết rất rõ.

This is a very fast movement.

Đây là một vận động rất nhanh.

This is a Dionaea, a Venus fly trap

Đây là một cây ăn thịt Dionaea

hunting snails --

săn lùng ốc sên.

sorry for the snail.

Rất tiếc cho con ốc sên.

This has been something that has been refused for centuries,

Đây đã là điều đã bị phủ nhận trong nhiều thế kỷ,

despite the evidence.

mặc dù có bằng chứng cho thấy nó đúng.

No one can say that the plants were able to eat an animal,

Không ai nói rằng thực vật có thể ăn động vật,

because it was against the order of nature.

bởi vì điều đó ngược lại với quy luật tự nhiên.

But plants are also able

Nhưng thực vật vẫn có thể

to show a lot of movement.

chuyển động rất nhiều.

Some of them are very well known, like the flowering.

Một số đã được biết rất rõ, như là sự nở hoa.

It's just a question to use some techniques

Đây chỉ là vấn đề về sử dụng một vài cách thức

like the time lapse.

như sự gián đoạn thời gian.

Some of them are much more sophisticated.

Một số phức tạp hơn.

Look at this young bean

Hãy nhìn vào cây đậu non này

that is moving to catch the light every time.

nó chuyển động để lấy ánh sáng mọi lúc.

And it's really so graceful;

Và nó thật sự rất uyển chuyển.

it's like a dancing angel.

Giống như một thiên thần đang nhảy múa.

They are also able to play --

Chúng cũng có thể chơi đùa.

they are really playing.

Chúng thực sự đang chơi đùa.

These are young sunflowers,

Đây là những cây hướng dương non,

and what they are doing

và hành độngmà chúng đang làm

cannot be described

không thể miêu tả

with any other terms than playing.

bằng bất cứ thuật ngữ nào hơn là đang chơi đùa.

They are training themselves,

Chúng đang tự dạy mình,

as many young animals do,

cũng như những động vật non nớt thường hay làm,

to the adult life

để trở nên trưởng thành,

where they will be called to track the sun

và chúng sẽ được gọi là hoa dõi theo mặt trời

all the day.

suốt cả ngày.

They are able to respond to gravity, of course,

Tất nhiên chúng cũng phản ứng với trọng lực

so the shoots are growing

vì thế mà những cái chồi này đang lớn lên

against the vector of gravity

ngược chiều của trọng lực

and the roots toward the vector of gravity.

và những cái rễ hướng theo chiều của trọng lực.

But they are also able to sleep.

Chúng cũng có thể ngủ.

This is one, Mimosa pudica.

Đây là một cây trinh nữ (Mimosa pudica).

So during the night,

Trong suốt buổi tối,

they curl the leaves

chúng khép lá lại

and reduce the movement,

và giảm vận động,

and during the day, you have the opening of the leaves --

và vào ban ngày, bạn thấy chúng xòe lá..

there is much more movement.

vận động nhiều hơn nữa.

This is interesting

Điều đó thật thú vị

because this sleeping machinery,

bởi vì bộ máy biết ngủ này

it's perfectly conserved.

được bảo tồn một cách hoàn hảo.

It's the same in plants, in insects

Nó giống nhau thực vật, giống côn trùng

and in animals.

và giống động vật.

And so if you need to study this sleeping problem,

Và vì vậy nếu bạn muốn nghiên cứu vấn đề ngủ nghỉ,

it's easy to study on plants, for example,

thật dễ dàng khi nghiên cứu ở thực vật

than in animals

hơn là ở động vật,

and it's much more easy even ethically.

và thậm chí dễ dàng hơn nữa về mặt đạo đức.

It's a kind of vegetarian

Đó là một kiểu thử nghiệm

experimentation.

trên thực vật

Plants are even able to communicate --

Thực vật thậm chí có thể liên lạc với nhau.

they are extraordinary communicators.

Chúng là những nhà liên lạc đáng kinh ngạc.

They communicate with other plants.

Chúng liên lạc với các cây khác.

They are able to distinguish kin and non-kin.

Chúng có thể phân biệt họ hàng hay không họ hàng.

They communicate

Chúng liên lạc

with plants of other species

với các cây và các cây khác loài,

and they communicate with animals

và liên lạc với động vật

by producing chemical volatiles,

bằng cách sinh ra những chất hóa học bay hơi,

for example, during the pollination.

như trong thời kì thụ phấn.

Now with the pollination, it's a very serious issue for plants,

Sự thụ phấn là một vấn đề quan trọng đối với thực vật,

because they move the pollen from one flower to the other,

bởi vì chúng phát tán hạt phấn từ một bông hoa đến bông khác,

yet they cannot move from one flower to the other.

nhưng chúng không thể di chuyển từ bông hoa này đến bông hoa khác.

So they need a vector --

Vì vậy, chúng cần một vật trung gian (vector),

and this vector,

và vật trung gian này

it's normally an animal.

thông thường là động vật.

Many insects

Nhiều loài côn trùng

have been used by plants as vectors

đã được thực vật sử dụng như vật chủ trung gian

for the transport of the pollination,

vận chuyển cho mục đích thụ phấn,

but not just insects; even birds, reptiles,

nhưng không chỉ côn trùng; thậm chí chim, bò sát,

and mammals like bats rats

và thú như dơi chuột

are normally used for the transportation of the pollen.

thường làm phương tiện vận chuyển hạt phấn.

This is a serious business.

Đó là một thương vụ quan trọng.

We have the plants that are giving to the animals

Chúng ta thấy rằng thực vật cho động vật

a kind of sweet substance --

một loại chất ngọt...

very energizing --

rất nhiều năng lượng..

having in change this transportation of the pollen.

đổi lại là sự vận chuyển hạt phấn.

But some plants are manipulating animals,

Nhưng một vài thực vật đang dẫn dụ động vật,

like in the case of orchids

giống như kiểu của cây phong lan

that promise sex and nectar

dẫn dụ bằng bạn tình và mật hoa

and give in change nothing

và không đổi lại gì cả

for the transportation of the pollen.

chỉ để vận chuyển phấn hoa.

Now, there is a big problem

Giờ thì một vấn đề lớn

behind all this behavior that we have seen.

đằng sau tất cả những động thái mà chúng ta đã thấy.

How is it possible to do this without a brain?

Làm thế nào có thể thực hiện được điều đó mà không có não bộ?

We need to wait until 1880,

Chúng ta phải chờ đến năm 1880,

when this big man,

khi một người đàn ông vĩ đại,

Charles Darwin,

Charles Darwin,

publishes a wonderful, astonishing book

xuất bản một cuốn sách tuyệt với và rất đáng kinh ngạc

that starts a revolution.

tạo ra một cuộc cách mạng.

The title is "The Power of Movement in Plants."

Tựa đề cuốn sách là "Sức mạnh của vận động ở thực vật"

No one was allowed to speak about movement in plants

Trước Charles Darwin

before Charles Darwin.

không ai được phép nói về sự vận động của thực vật

In his book,

Trong cuốn cuốn sách của ông,

assisted by his son, Francis --

với sự giúp đỡ của con trai, Francis..

who was the first professor of plant physiology in the world, in Cambridge --

ở Cambridge, là giáo sư đầu tiên huyên về sinh lý thực vật trên thế giới

they took into consideration every single movement

họ đã xem xét đến từng vận động riêng lẻ

for 500 pages.

trong 500 trang giấy.

And in the last paragraph of the book,

Và ở đoạn văn cuối cùng trong cuốn sách,

it's a kind of stylistic mark,

là mộtkiểu xác định dấu ấn riêng,

because normally Charles Darwin stored,

bởi vì thông thường Charles Darwin ghi lại,

in the last paragraph of a book,

ở đoạn văn cuối cùng của một quyển sách,

the most important message.

thông điệp quan trọng nhất.

He wrote that,

Ông viết rằng,

"It's hardly an exaggeration

"Hầu như không cường điệu

to say that the tip of the radical

khi nói rằng chóp của rễ con

acts like the brain

hoạt động tương tự như bộ não

of one of the lower animals."

của một động vật bậc thấp"

This is not a metaphor.

Đây không phải là một phép ẩn dụ

He wrote some very interesting letters to one of his friends

Ông đã viết một vài bức thư thú vị cho một trong số những người bạn

who was J.D. Hooker, or at that time, president of the Royal Society,

là J.D. Hooker, ở thời điểm đó là chủ tịch của Hiệp hội khoa học hoàng gia

so the maximum scientific authority in Britain

,cơ quan khoa học tối cao ở Anh

speaking about the brain in the plants.

để nói về bộ não của thực vật.

Now, this is a root apex

Đây là một chóp rễ

growing against a slope.

phát triển bất chấp mặt dốc

So you can recognize this kind of movement,

Vì vậy bạn có thể nhận ra rằng loại vận động này,

the same movement that worms, snakes

tương tự như ở loài sâu, rắn

and every animal

và tất cả các động vật khác

that are moving on the ground without legs

di chuyển trên mặt đất mà không có chân

is able to display.

là có thể nhìn thấy được

And it's not an easy movement

Vận động này không hề dễ dàng

because, to have this kind of movement,

bởi vì để có loại vận động này,

you need to move different regions of the root

bạn cần di chuyển nhiều vùng khác nhau của rễ

and to synchronize these different regions

và đồng bộ hóa những vùng khác nhau này

without having a brain.

mà không có một bộ não.

So we studied the root apex

Vì vậy chúng tôi đã nghiên cứu chóp rễ,

and we found that there is a specific region

và chúng tôi tìm ra rằng có một vùng riêng biệt

that is here, depicted in blue --

mà ở đây được thể hiện màu xanh..

that is called the "transition zone."

gọi nó là vùng chuyển tiếp.

And this region, it's a very small region --

Vùng này rất nhỏ

it's less than one millimeter.

Nó nhỏ hơn 1 milimet.

And in this small region

Và trong vùng nhỏ này

you have the highest consumption

bạn thấy là nơi tiêu thụ

of oxygen in the plants

nhiếu oxy nhất ở thực vật

and more important,

và quan trọng hơn,

you have these kinds of signals here.

bạn thấy những loại tín hiệu ở đây.

The signals that you are seeing here are action potential,

Các tín hiệu mà bạn thấy ở đây là điện thế hoạt động,

are the same signals

là những tín hiệu tương tự

that the neurons of my brain, of our brain,

mà những tế bào thần kinh trong não tôi, não chúng ta,

use to exchange information.

sử dụng để trao đổi thông tin.

Now we know that a root apex

Bây giờ chúng ta biết rằng một chóp rễ

has just a few hundred cells

chỉ có vài trăm tế bào

that show this kind of feature,

để thể hiện kiểu đặc tính này,

but we know how big

mà như chúng ta biết

the root apparatus of a small plant, like a plant of rye.

chóp rễ của một thực vật nhỏ như cây lúa mạch thì lớn chừng nào

We have almost

Chúng ta thấy có

14 million roots.

gần 14 triệu rễ.

We have 11 and a half million

Có 11 triệu rưỡi

root apex

chóp rễ

and a total length of 600 or more kilometers

và tổng chiều dài hơn 600 kilomet

and a very high surface area.

và một diện tích về mặt rất lớn.

Now let's imagine

Bây giờ hãy tưởng tượng

that each single root apex

mỗi chóp rễ đơn

is working in network with all the others.

đang làm việc trong một mạng lưới cùng với những chóp rễ khác.

Here were have on the left, the Internet

Ở đây có, bên trái là mạng internet

and on the right, the root apparatus.

còn bên phải là một bộ rễ.

They work in the same way.

Chúng làm việc theo cùng một cách thức

They are a network

Chúng là một mạng lưới

of small computing machines,

gồm các máy tính nhỏ,

working in networks.

làm việc trong mạng lưới.

And why are they so similar?

Và tại sao chúng giống nhau như vậy?

Because they evolved

Bởi vì chúng đã tiến hóa

for the same reason:

với cùng một nguyên do:

to survive predation.

để sống sót trước loài ăn thịt.

They work in the same way.

Chúng làm việc theo cùng một cách thức

So you can remove 90 percent of the root apparatus

Vì vậy bạn có thể bỏ đi 90% bộ rễ

and the plants [continue] to work.

mà cây vẫn tiếp tục làm việc.

You can remove 90 percent of the Internet

Bạn có thể bỏ đi 90% mạng Internet

and it is [continuing] to work.

mà nó vẫn tiếp tục làm việc.

So, a suggestion

Vì vậy có một lời khuyên

for the people working with networks:

cho những người làm việc với mạng lưới:

plants are able

thực vật có thể

to give you good suggestions

cho bạn những gợi ý tốt

about how to evolve networks.

về cách để cải tiến mạng lưới.

And another possibility

Và một triển vọng khác

is a technological possibility.

là một triển vọng về công nghệ.

Let's imagine

Hãy tưởng tượng

that we can build robots

chúng ta có thể tạo ra những người máy

and robots that are inspired by plants.

và những người máy này được lấy cảm hứng từ thực vật.

Until now,

Mãi đến bây giờ,

the man was inspired

Con người chỉ lấy cảm hứng

just by man or the animals

từ con người hay động vật

in producing a robot.

để tạp ra một người máy.

We have the animaloid --

Chúng ta có thú nhân tạo..

and the normal robots inspired by animals,

là các kiểu thú máy lấy ý tưởng từ động vật,

insectoid, so on.

côn trùng nhân tạo cũng vậy.

We have the androids

Chúng ta có người máy

that are inspired by man.

được lấy cảm hứng từ con người.

But why have we not any plantoid?

Nhưng tại sao chúng ta không có thực vật bằng máy?

Well, if you want to fly,

Vâng, nếu bạn muốn bay,

it's good that you look at birds --

thật tốt nếu bạn quan sát chim chóc,

to be inspired by birds.

để được truyền cảm hứng

But if you want to explore soils,

Còn nếu bạn muốn khám phá đất đai,

or if you want to colonize

hay nếu bạn muốn xâm chiếm

new territory,

vùng đất mới,

to best thing that you can do is to be inspired by plants

tốt nhất là bạn nên lấy cảm hứng từ thực vật

that are masters in doing this.

chúng là bậc thầy làm điều đó.

We have another possibility

Chúng ta có một triển vọng khác

we are working [on] in our lab,

chúng tôi đang làm việc trong phòng thí nghiệm,

[which] is to build hybrids.

để tạo ra các giống lai (hybrid).

It's much more easy to build hybrids.

Tạo giống lai thì dễ dàng hơn nhiều.

Hybrid means it's something

Giống lai có nghĩa là một thứ

that's half living and half machine.

nửa sống và nửa máy

It's much more easy to work with plants

Làm việc trên thực vật dễ hơn nhiều

than with animals.

so với khi làm với động vật

They have computing power,

Chúng có khả năng tính toán

they have electrical signals.

Chúng có tín hiệu điện

The connection with the machine is much more easy,

Kết nối với máy móc thì dễ dàng hơn rất nhiều

much more even ethically possible.

thậm chí càng dễ dàng hơn nếu xét đến khía cạnh nhân đạo

And these are three possibilities

Ba triển vọng này

that we are working on

mà chúng ta đang làm

to build hybrids,

để tạo ra giống lai,

driven by algae

được thực hiện trên tảo

or by the leaves at the end,

hoặc lá cây

by the most, most powerful parts of the plants,

và cuối cùng là trên những bộ phận chức năng nhất của thực vật,

by the roots.

và trên rễ.

Well, thank you for your attention.

Vâng, cảm ơn sự quan tâm của các bạn

And before I finish,

Và trước khi tôi kết thúc,

I would like to reassure that no snails were harmed

Tôi muốn cam đoan rằng không có con ốc sên nào bị ăn thịt

in making this presentation.

trong khi tiến hành buổi trình bày này

Thank you.

Cảm ơn

(Applause)

(Vỗ tay)