Bjarke Ingels: 3 warp-speed architecture tales

Bjarke Ingels: Ba câu chuyện thần tốc về kiến trúc

Translator: LD . Reviewer: Lôren Đan

The public debate about architecture

Những cuộc tranh cãi của cộng đồng về kiến trúc

quite often just stays on contemplating the final result,

thường dừng lại ở nấc thưởng ngoạn kết quả cuối cùng,

the architectural object.

giống như một hiện vật kiến trúc.

Is the latest tower in London

Liệu tòa nhà chọc trời mới nhất ở Luân Đôn

a gherkin or a sausage

có phải là một quả dưa chuột ri hay một cây xúc xích

or a sex tool?

hay một món đồ chơi tình dục?

So recently, we asked ourselves

Vậy nên gần đây chúng tôi mới tự hỏi

if we could invent a format

nếu chúng tôi có thể phát minh ra một kiểu mẫu

that could actually tell the stories behind the projects,

mà có thể kể được những câu chuyện đứng sau các dự án.

maybe combining images and drawings and words

Có thể là gộp các hình ảnh và bản vẽ và từ ngữ với nhau

to actually sort of tell stories about architecture.

để thật sự kể lên những câu chuyện về kiến trúc.

And we discovered that we didn't have to invent it,

Và chúng tôi đã phát hiện ra rằng chúng tôi chẳng phải phát minh ra nó,

it already existed in the form of a comic book.

nó đã tồn tại trong hình hài một cuốn truyện tranh.

So we basically copied the format of the comic book

Vậy nên chúng tôi chỉ việc sao chép lại kiểu cách của cuốn truyện tranh.

to actually tell the stories of behind the scenes,

Vậy chúng tôi thật sự kể lên những câu chuyện diễn ra ở đằng sau sân khấu,

how our projects actually evolve through adaptation

bằng cách nào mà những dự án của chúng tôi phát triển qua sự tự thích nghi

and improvisation.

và ứng biến.

Sort of through the turmoil and the opportunities

Giống như đi qua một cơn bão giông và những cơ hội

and the incidents of the real world.

và sự kiện của thế giới thực.

We call this comic book "Yes is More,"

Chúng tôi gọi cuốn truyện tranh này là Yes is More (Có là Hơn Nữa)

which is obviously a sort of evolution of the ideas of some of our heroes.

Mà rõ ràng là một kiểu tiến hóa của những ý tưởng của những anh hùng của chúng ta.

In this case it's Mies van der Rohe's Less is More.

Trong trường hợp này là câu nói của Mies van der Rohe: Càng Ít Càng Nhiều.

He triggered the modernist revolution.

Ông ấy đã khơi dậy cuộc cách mạng đổi mới.

After him followed the post-modern counter-revolution,

Sau ông ấy là một cuộc phản cách mạng sau khi đổi mới.

Robert Venturi saying, "Less is a bore."

Robert Venturi thì nói rằng "Càng ít càng chán."

After him, Philip Johnson sort of introduced

Sau ông ta Philip Johnson đã cho ra đời

(Laughter)

(Tiếng cười)

you could say promiscuity, or at least openness

một thứ mà các bạn có thể gọi là sự lang chạ hay ít ra cũng là một sự dễ dãi

to new ideas with, "I am a whore."

đối với những ý tưởng mới mẻ với câu nói "Tôi là một con điếm."

Recently, Obama has introduced optimism

Gần đây Obama đã cho mở đầu một sự lạc quan

at a sort of time of global financial crisis.

vào thời điểm khủng hoảng kinh tế toàn cầu.

And what we'd like to say with "Yes is More"

Và những gì mà chúng tôi muốn thể hiện với câu nói Có là Hơn Nữa

is basically trying to question this idea

đơn giản là để chất vấn một quan niệm

that the architectural avant-garde is almost always negatively defined,

rằng những hành vi tiên phong trong kiến trúc luôn được định nghĩa một cách lầm lạc

as who or what we are against.

như một sự việc hay một người nào đó mà chúng ta chống lại.

The cliche of the radical architect

Một kiến trúc sư cấp tiến rập khuôn

is the sort of angry young man rebelling against the establishment.

giống như một người đàn ông trẻ tuổi dữ tợn chống lại tổ chức của mình.

Or this idea of the misunderstood genius,

Hay ý tưởng của con người tài ba bị hiểu lầm này,

frustrated that the world doesn't fit in with his or her ideas.

giận dữ với cái thế giới không ăn khớp với những ý tưởng, quan niệm của mình.

Rather than revolution, we're much more interested in evolution,

Chúng tôi quan tâm đến sự tiến hóa và phát triển hơn là một cuộc cách mạng.

this idea that things gradually evolve

Cái quan niệm về sự tiến hóa của mọi thứ

by adapting and improvising

bằng cách thích nghi và ứng biến

to the changes of the world.

với những thay đổi của thế giới.

In fact, I actually think that Darwin is one of the people

Và thật ra, tôi thật sự nghĩ rằng Darwin là một trong những người (Những loài sinh vật có thể tồn tại lâu dài nhất không phải là những loài khỏe nhất hay thông minh nhất. Đó là những loài có khả năng thích nghi với những thay đổi nhất)

who best explains our design process.

mà đã giải thích một cách tốt nhất quá trình thiết kế của chúng tôi.

His famous evolutionary tree

Cành cây tiến hóa nổi tiếng của ông ấy

could almost be a diagram of the way we work.

gần như có thể là một biểu đồ cho cách thức làm việc của chúng tôi.

As you can see, a project evolves through

Nhưng các bạn có thể thấy, một dự án tiến hóa qua

a series of generations of design meetings.

một chuỗi những cuộc họp mặt về đồ án.

At each meeting, there's way too many ideas.

Vào mỗi cuộc họp mặt thì lại có quá nhiều các ý tưởng.

Only the best ones can survive.

Chỉ những ý tưởng hay nhất mới sống sót được.

And through a process of architectural selection,

Và qua một quá trình lựa lọc kiến trúc

we might choose a really beautiful model

chúng tôi có thể chọn ra được một mẫu hình thật đẹp.

or we might have a very functional model.

Hoặc chúng tôi có thể chọn một mẫu hình thật đa năng.

We mate them. They have sort of mutant offspring.

Chúng tôi giao phối chúng. Chúng sẽ có những đứa con lai đột biến.

And through these sort of generations of design meetings

Và qua những thế hệ của những cuộc họp mặt về đồ án này

we arrive at a design.

chúng tôi đến với một bản thiết kế.

A very literal way of showing it is a project we did

Để cho thấy điều đó một cách nhanh chóng, có một dự án mà chúng tôi đã thực hiện

for a library and a hotel in Copenhagen.

cho một thư viện và một khách sạn ở Copenhagen.

The design process was really tough,

Quá trình thiết kế rất là gay go,

almost like a struggle for survival,

gần giống như một cuộc giằng co cho sự sống.

but gradually an idea evolved:

Nhưng dần dần thì một ý tưởng đã mở ra.

this sort of idea of a rational tower

Một ý tưởng về một tòa tháp cao vừa phải

that melts together with the surrounding city,

hòa tan vào thành phố xung quanh.

sort of expanding the public space onto what we refer to as

Gần giống như mở rộng thêm không gian công cộng lên trên một thứ mà chúng tôi quy cho là

a Scandinavian version of the Spanish Steps in Rome,

Những Bậc Thang Tây Ban Nha ở Rôma kiểu Xcăng-đi-na-vi

but sort of public on the outside, as well as on the inside,

Và cả công cộng ở bên ngoài lẫn ở bên trong

with the library.

với thư viện.

But Darwin doesn't only explain the evolution of a single idea.

Nhưng Darwin không hề giải thích sự tiến hóa của một ý tưởng duy nhất.

As you can see, sometimes a subspecies branches off.

Như các bạn có thể thấy, đôi khi một loài phụ rẽ nhánh riêng ra.

And quite often we sit in a design meeting

Và thường khi chúng tôi ngồi trong một cuộc họp đồ án

and we discover that there is this great idea.

và chúng tôi khám phá ra rằng có một ý tưởng rất hay.

It doesn't really work in this context.

Nhưng nó không lại không phù hợp với hoàn cảnh hiện tại.

But for another client in another culture,

Nhưng đối với một khách hàng khác trong tương lai

it could really be the right answer to a different question.

nó có thể là câu trả lời đúng cho một câu hỏi khác.

So as a result, we never throw anything out.

Vì thế nên chúng không bao giờ vứt cái gì đi cả.

We keep our office almost like an archive

Chúng tôi giữ văn phòng làm việc như một văn thư lưu trữ

of architectural biodiversity.

của những vật phẩm kiến trúc đa dạng.

You never know when you might need it.

Không biết khi nào ta lại cần đến chúng.

And what I'd like to do now, in an act of

Và cái mà tôi muốn làm bây giờ bằng một hành động

warp-speed storytelling,

kể chuyện thần tốc

is tell the story of how two projects evolved

là kể một câu chuyện về hai dự án mà đã tiến hóa

by adapting and improvising

bằng cách tự thích nghi và ứng biến

to the happenstance of the world.

với những tình huống ngẫu nhiên của thế giới.

The first story starts last year when we went to Shanghai

Câu chuyện đầu tiên bắt đầu vào năm ngoái khi chúng tôi đến Thượng Hải

to do the competition for the Danish

thay mặt cho Đan Mạch

National Pavilion for the World Expo in 2010.

tham gia Cuộc Thi Triển Lãm Thế Giới 2010.

And we saw this guy, Haibao.

Và chúng tôi đã thấy anh chàng Haibao này.

He's the mascot of the expo,

Anh ta là biểu tưởng cho cuộc triển lãm.

and he looks strangely familiar.

Và anh ta trông quen lạ thường.

In fact he looked like a building we had designed

Đúng như vậy, anh ta trông giống một tòa nhà mà chúng tôi đã thiết kế

for a hotel in the north of Sweden.

cho một khách sạn ở bắc Thụy Điển.

When we submitted it for the Swedish competition we thought

Khi chúng tôi trình nó trong cuộc thi Thụy Điển chúng tôi tưởng rằng

it was a really cool scheme, but it didn't exactly

nó là một kiểu mẫu bắt mắt. Nhưng nó thật sự đã không

look like something from the north of Sweden.

trông như nó một toàn nhà ở bắc Thụy Điển.

The Swedish jury didn't think so either. So we lost.

Ban giám khảo Thụy Điển cũng đã nghĩ tương tự. Nên chúng tôi đã thua.

But then we had a meeting with a Chinese businessman

Nhưng rồi chúng tôi đã có một cuộc gặp mặt với một thương gia Trung Quốc

who saw our design and said,

và anh ta đã thấy thiết kế của chúng tôi và nói,

"Wow, that's the Chinese character for the word 'people.'"

"Wow, đó là ký tự "nhân" trong tiếng Trung Quốc."

(Laughter)

(Tiếng cười)

So, apparently this is how you write "people,"

Vậy nên hóa ra đây là cách mà các bạn viết chữ nhân,

as in the People's Republic of China.

như trong Nhân Dân Cộng Hòa Trung Hoa.

We even double checked.

Chúng tôi thậm chí còn kiểm tra lại.

And at the same time, we got invited to exhibit

Và cũng trong thời gian đó, chúng tôi được mời đến một

at the Shanghai Creative Industry Week.

cuộc triển lãm tại Shanghai Creative Industry Week.

So we thought like, this is too much of an opportunity,

Vậy nên chúng tôi đã nghĩ rằng đây quả là cơ hội không thể bỏ qua.

so we hired a feng shui master.

Thế nên chúng tôi đã thuê một thầy phong thủy.

We scaled the building up three times to Chinese proportions,

Chúng tôi đã tăng kích cỡ của tòa nhà lên ba lần để phù hợp với khuôn khổ của Trung Quốc

and went to China.

và lên đường đến Trung Quốc.

(Laughter)

(Tiếng cười)

So the People's Building, as we called it.

Tòa Nhà Nhân Dân, chúng tôi gọi nó như thế.

This is our two interpreters, sort of reading the architecture.

Đây là hai người phiên dịch của chúng tôi.

It went on the cover of the Wen Wei Po newspaper,

Tòa nhà đã lên trang bìa của tờ báo Wen Wei Po.

which got Mr. Liangyu Chen, the mayor of Shanghai,

Ông Liang Yu Chen, thị trưởng Thượng Hải

to visit the exhibition.

đã đến xem cuộc triển lãm.

And we had the chance to explain the project.

Và chúng tôi đã có cơ hội để giải thích thêm về dự án.

And he said, "Shanghai is the city in the world

Và ông ấy nói, "Thượng Hải là thành phố có nhiều tòa nhà

with most skyscrapers,"

chọc trời nhất thế giới."

but to him it was as if the connection to the roots had been cut over.

Nhưng đối với ông dường như sự kết nối với cội nguồn đã cắt bị mất đi.

And with the People's Building, he saw an architecture

Và với Tòa Nhà Nhân Dân ông ta đã thấy một công trình kiến trúc

that could bridge the gap between the ancient wisdom of China

mà có thể nối lại khoảng cách giữa sự tinh thông cổ kính của Trung Quốc

and the progressive future of China.

với tương lai thăng tiến của Trung Quốc.

So we obviously profoundly agreed with him.

Vậy nên tất nhiên chúng tôi đồng ý với ông ấy một cách sâu sắc.

(Laughter)

(Tiếng cười)

(Applause)

(Vỗ tay)

Unfortunately, Mr. Chen is now in prison for corruption.

Đáng tiếc rằng ông Chen hiện đang ngồi tù vì tội tham nhũng.

(Laughter)

(Tiếng cười)

But like I said, Haibao looked very familiar,

Nhưng như tôi nói, Haibao đã trông rất quen thuộc.

because he is actually the Chinese character for "people."

Bởi vì anh chính là ký tự Trung Quốc cho chữ "nhân".

And they chose this mascot because

Và họ đã chọn biểu tượng này bởi vì

the theme of the expo is "Better City, Better Life."

đề tài của cuộc triển lãm là "Một thành phố tốt hơn, một cuộc sống tươi đẹp hơn"

Sustainability.

Khả năng tồn tại.

And we thought, sustainability has grown into being

Và chúng tôi đã nghĩ rằng khả năng tồn tại lâu dài đã lớn dần thành

this sort of neo-Protestant idea

một thứ như một ý tưởng chống kháng mới

that it has to hurt in order to do good.

giống như quan niệm phải gây hại thì mới làm được điều tốt.

You know, you're not supposed to take long, warm showers.

Các bạn biết đấy, các bạn không nên tắm lâu trong nước nóng.

You're not supposed to fly on holidays because it's bad for the environment.

Các bạn không nên đi lại bằng máy bay trong các kỳ nghỉ bởi vì nó có hại cho môi trường.

Gradually, you get this idea that sustainable life

Dần dần, các bạn tự tạo lập lấy một tư tưởng rằng một cuộc sống có khả năng duy trì lâu dài

is less fun than normal life.

không vui bằng một cuộc sống bình thường.

So we thought that maybe it could be interesting to focus on examples

Vậy nên chúng tôi đã nghĩ rằng có thể sẽ hẫp dẫn nếu chúng tập trung vào những ví dụ

where a sustainable city

về một thành phố có thể tồn tại lâu dài mà

actually increases the quality of life.

cũng tăng chất lượng cuộc sống.

We also asked ourselves, what could Denmark possibly show China

Chúng tôi cũng tự hỏi rằng Đan Mạch có thể cho Trung Quốc

that would be relevant?

thấy những gì hợp lý?

You know, it's one of the biggest countries in the world, one of the smallest.

Các bạn biết đấy, Trung Quốc là một trong những nước lớn nhất thế giới, còn đây một trong những nước nhỏ nhất.

China symbolized by the dragon.

Trung Quốc có biểu tượng là con rồng.

Denmark, we have a national bird, the swan.

Đanh Mạch, chúng tôi có một con chim biểu tượng của quốc gia, con thiên nga.

(Laughter)

(Tiếng cười)

China has many great poets,

Trung Quốc có rất nhiều nhà thơ vĩ đại.

but we discovered that in the People's Republic

Nhưng chúng tôi đã khám phá ra rằng chương trình giảng dạy

public school curriculum,

ở trường phổ thung của nước Công Hòa Trung Hoa

they have three fairy tales by An Tu Sheng,

họ có ba câu chuyện cổ tích bởi An Tu Shung

or Hans Christian Anderson, as we call him.

hay Hans Christian Anderson như chúng tôi hay gọi ông ta.

So that means that all 1.3 billion Chinese

Vậy nên điều đó có nghĩa là tất cả 1.3 tỷ người Trung Quốc

have grown up with "The Emperor's New Clothes,"

đã lớn lên với các câu chuyện The Emperor's New Clothes,

"The Matchstick Girl" and "The Little Mermaid."

The Matchstick Girl và The Little Mermaid.

It's almost like a fragment of Danish culture

Đó gần như là một mảng nhỏ của nền văn hóa Đan Mạch

integrated into Chinese culture.

được gắn nhập vào văn hóa Trung Quốc.

The biggest tourist attraction in China is the Great Wall.

Địa điểm tham quan du lịch lớn nhất ở Trung Quốc là Vạn Lý Trường Thành.

The Great Wall is the only thing that can be seen from the moon.

Vạn Lý Trường Thành là kiến trúc duy nhất có thể thấy được từ mặt trăng.

The big tourist attraction in Denmark is The Little Mermaid.

Địa điểm tham quan du lịch lớn nhất ở Đan Mạch là tượng Cô Người Cá (The Little Mermaid)

That can actually hardly be seen from the canal tours.

Mà thậm chí khó có thể thấy được từ các chuyến thăm quan trên các con kênh đào.

(Laughter)

(Tiếng cười)

And it sort of shows the difference between these two cities.

Và điều này phần nào phản ánh lên sự khác biệt giữa hai thành phố.

Copenhagen, Shanghai,

Copenhagen, Thượng Hải,

modern, European.

tân thời, thuộc Châu Âu.

But then we looked at recent urban development,

Nhưng rồi tiếp theo chúng tôi chú ý đến sự phát triển nội thành gần đây.

and we noticed that this is like a Shanghai street,

Và chúng tôi nhận thấy rằng đây là một con đường của Thượng Hải,

30 years ago. All bikes, no cars.

30 năm trước. Toàn xe máy, xe đạp, không có xe hơi.

This is how it looks today; all traffic jam.

Còn đây là Thượng Hải vào ngày nay. Toàn kẹt xe.

Bicycles have become forbidden many places.

Xe đạp đã bị cấm ở nhiều nơi.

Meanwhile, in Copenhagen we're actually expanding the bicycle lanes.

Trong khi ở Copenhagen chúng tôi lại đang mở rộng các làn đường dành cho xe đạp.

A third of all the people commute by bike.

Một phần ba cư dân đi lại bằng xe đạp.

We have a free system of bicycles called the City Bike

Chúng tôi có một hệ thống xe đạp miễn phí gọi là City Bike (Xe đạp thành phố).

that you can borrow if you visit the city.

Mà các bạn có thể mượn nếu các bạn đến thăm thành phố.

So we thought, why don't we reintroduce the bicycle in China?

Vậy nên chúng tôi nghĩ rằng, sao lại không thử đưa xe đạp vào lại sử dụng ở Trung Quốc nhỉ?

We donate 1,000 bikes to Shanghai.

Chúng tôi tặng 1000 chiếc xe đạp cho Thượng Hải.

So if you come to the expo, go straight to the Danish pavilion,

Vậy nên nếu các bạn đến cuộc triển lãm, hãy đến thẳng gian của Đan Mạch.

get a Danish bike, and then continue on that to visit the other pavilions.

Hãy lấy một chiếc xe đạp của Đan Mạch và đạp đến xem các sảnh khác.

Like I said, Shanghai and Copenhagen are both port cities,

Như tôi đã nói, Thượng Hải và Copenhagen đều là các thành phố bến cảng.

but in Copenhagen the water has gotten so clean

Nhưng ở Copenhagen nước trong đến nỗi

that you can actually swim in it.

các bạn có thể bơi.

One of the first projects we ever did

Một trong những dự án đầu tiên chúng tôi thi hành

was the harbor bath in Copenhagen,

là bể tắm cảng ở Copenhagen.

sort of continuing the public realm into the water.

Kiểu như nối tiếp vương quốc công cộng đến với sông nước.

So we thought that these expos quite often have a lot of

Nên chúng tôi thấy rằng tại những cuộc triển lãm như thế này, thông thường

state financed propaganda,

có nhiều thứ được tài trợ bởi nhà nước như

images, statements, but no real experience.

sự tuyên truyền, hình ảnh, lời nói, nhưng không có sự trải nghiệm.

So just like with a bike, we don't talk about it.

Nên với một chiếc xe đạp, các bạn chẳng phải bàn tán về nó.

You can try it.

Bạn chỉ có thể thử nó.

Like with the water, instead of talking about it,

Như với nước, thay vì bàn tán về nó

we're going to sail a million liters of harbor water

chúng ta đi thuyền hàng dặm lít nước

from Copenhagen to Shanghai,

từ Copenhagen đến Thượng Hải.

so the Chinese who have the courage can actually dive in

Vậy nên những người Trung Quốc đủ can đảm có thể lặn xuống

and feel how clean it is.

và cảm giác lấy nó sạch đến cỡ nào.

This is where people normally object that it doesn't sound very sustainable

Đây thường là lúc mà mọi người thường phản đối rằng điều này nghe không được chắc chắn cho lắm

to sail water from Copenhagen to China.

đi thuyền từ Copenhagen đến Trung Quốc.

But in fact, the container ships go

Nhưng thật ra các con tàu công-te-nơ

full of goods from China to Denmark,

đầy hàng hóa đi từ Trung Quốc đến Đan Mạch.

and then they sail empty back.

Và chúng lại đi về trống không.

So quite often you load water for ballast.

Vậy nên rất thường các bạn phải gánh nước về cho thuyền thăng bằng.

So we can actually hitch a ride for free.

Vậy nên chúng tôi có thể đi nhờ một chuyến.

And in the middle of this sort of harbor bath,

Và ở giữa bể tắm cảng

we're actually going to put the actual Little Mermaid.

chúng tôi sẽ thật sự đặt Cô Người Cá.

So the real Mermaid, the real water, and the real bikes.

Vậy là Cô Người Cá thật, nước thật, và những chiếc xe đạp thật.

And when she's gone, we're going to invite

Và trong khi cô ấy đi vắng chúng tôi sẽ mời

a Chinese artist to reinterpret her.

một họa sỹ Trung Quốc để phác thảo lại cô ấy.

The architecture of the pavilion is this sort of loop

Kiến trúc của sảnh triển lãm giống như một vòng

of exhibition and bikes.

trưng bày và xe đạp.

When you go to the exhibition, you'll see the Mermaid and the pool.

Khi các bạn đến gian trưng bày các bạn sẽ thấy Cô Người Cá và bể bơi.

You'll walk around, start looking for a bicycle on the roof,

Các bạn sẽ đi vòng quanh, kiếm một chiếc xe đạp ở trên nóc nhà,

jump on your ride and then continue out into the rest of the expo.

nhảy lên chiếc xe của mình và tiếp tục đến các phần còn lại của triển lãm.

So when we actually won the competition

Vậy nên khi chúng tôi thực sự thắng cuộc thi

we had to do an exhibition in China explaining the project.

chúng tôi đã phải làm một cuộc triển lãm ở Trung Quốc giải thích dự án mình.

And to our surprise we got one of our boards back

Và ngạc nhiên thay chúng tôi đã được gửi lại một trong những bản họa tiết

with corrections from the Chinese state censorship.

được sửa bởi Cơ Quan Kiểm Duyệt Nhà Nước của Trung Quốc.

The first thing, the China map missed Taiwan.

Đầu tiên, bản đồ Trung Quốc đã thiếu Đài Loan.

It's a very serious political issue in China. We will add on.

Đó là một trong những vấn đề chính trị rất nghiêm trọng ở Trung Quốc. Chúng tôi sẽ bổ sung thêm vào.

The second thing, we had compared the swan to the dragon,

Thứ hai, chúng tôi đã so sánh Thiên Nga với Con Rồng.

and then the Chinese state said,

Và rồi chính phủ Trung Quốc nói rằng,

"Suggest change to panda."

"Chúng tôi đề nghị đổi thành Con Gấu Trúc."

(Laughter)

(Tiếng cười)

(Applause)

(Vỗ tay)

So, when it came out in Denmark that we were actually going to

Vậy nên khi tin tức được loan ra ở Đan Mạch rằng chúng tôi sẽ

move our national monument,

dời bức tượng quốc gia của chúng tôi,

the National People's Party sort of rebelled against it.

Đảng Nhân Dân đã phản đối khốc liệt.

They tried to pass a law against moving the Mermaid.

Họ đã cố gắng đưa ra một luật mới chống lại sự di dời Cô Người Cá.

So for the first time, I got invited to speak at the National Parliament.

Nên lần đầu tiên tôi được mời đến phát biểu tại Nghị Viện.

It was kind of interesting because in the morning, from 9 to 11,

Khá là thú vị bởi vì vào buổi sáng từ 9 đến 11 giờ

they were discussing the bailout package --

họ bàn bạc về gói cứu trợ tài chính

how many billions to invest in saving the Danish economy.

bao nhiểu tỷ để đầu tư vào việc cứu lấy nền kinh tế Đan Mạch.

And then at 11 o'clock they stopped talking about these little issues.

Và sau đó vào 11 giờ họ dừng bàn bạc về những vấn để nhỏ nhoi này.

And then from 11 to 1,

Và từ 11 giờ đến 1 giờ

they were debating whether or not to send the Mermaid to China.

họ tranh cãi về việc có nên gửi Cô Người Cá đến Trung Quốc hay không.

(Laughter)

(Tiếng cười)

(Applause)

(Vỗ tay)

But to conclude, if you want to see the Mermaid from May to December

Nhưng để kết luận, nếu các bạn muốn thấy Cô Người Cá từ tháng 5 đến tháng 11

next year, don't come to Copenhagen,

vào năm sau, đừng đến Copenhagen.

because she's going to be in Shanghai.

Bởi vì cô ấy sẽ ở Thượng Hải.

If you do come to Copenhagen,

Nếu các bạn vẫn cữ đến Copenhagen

you will probably see an installation by Ai Weiwei, the Chinese artist.

các bạn sẽ thấy một tác phẩm bởi Ai Weiwei, một họa sỹ Trung Quốc.

But if the Chinese government intervenes, it might even be a panda.

Nhưng nếu chính phủ Trung Quốc can thiệp vào thì có thể thay vào đó chúng ta sẽ lại thấy một chú gấu trúc.

(Laughter)

(Tiếng cười)

So the second story that I'd like to tell

Vậy nên câu chuyện thứ hai mà tôi muốn kể với các bạn là

is, actually starts in my own house.

câu chuyện này thật ra bắt đầu từ căn nhà của tôi.

This is my apartment.

Đây là căn nhà của tôi.

This is the view from my apartment,

Đây là quang cảnh từ nhà của tôi.

over the sort of landscape of triangular balconies

Qua các ban công hình tam giác

that our client called the Leonardo DiCaprio balcony.

mà khách hàng của chúng tôi đã gọi là ban công Lenoardo Dicaprio.

And they form this sort of vertical backyard

Và chúng tôi tạo nên các sân sau thẳng đứng như thế này.

where, on a nice summer day, you'll actually get introduced to all your neighbors

Vào mùa hè các bạn sẽ được gặp các hàng xóm của bạn

in a vertical radius of 10 meters.

trong bán kính dọc tầm 10 mét.

The house is sort of a distortion of a square block.

Căn nhà giống như một lô đất bị bóp méo.

Trying to zigzag it to make sure

Chạy díc dắc để sao cho

that all of the apartments look at the straight views,

tất cả các căn nhà có một quang cảnh đối diện,

instead of into each other.

thay vì nhìn vào nhau.

Until recently, this was the view from my apartment,

Trước đây, đây là quang cảnh của căn nhà tôi.

onto this place where our client actually bought the neighbor site.

Khách hàng của chúng tôi đã mua một khu đất bên cạnh nhà tôi.

And he said that he was going to do an apartment block

Và ông ta nói rằng ông ấy sẽ xây một căn chung cư

next to a parking structure.

bên cạnh một căn đỗ xe.

And we thought, rather than doing a traditional stack of apartments

Và chúng tôi đã nghĩ rằng thay vì làm một căn nhà chung cư với các căn hộ chồng lên nhau như bình thường

looking straight into a big boring block of cars,

nhìn thẳng vào một gian đỗ xe nhàm chán,

why don't we turn all the apartments into penthouses,

tại sao lại không biến các căn hộ đấy thành các căn nhà mái bằng,

put them on a podium of cars.

đặt chung lên một bậc đài vòng của xe.

And because Copenhagen is completely flat,

Và bởi vì Copenhagen hoàn toàn bằng phẳng,

if you want to have a nice south-facing slope with a view,

nếu các bạn muốn một mặt bằng nghiêng hướng về phía nam với một quang cảnh,

you basically have to do it yourself.

bạn phải tự làm lấy nó.

Then we sort of cut up the volume,

Sau đó chúng tôi cắt khối nhà ra,

so we wouldn't block the view from my apartment.

để chúng tôi không chặn mất quang cảnh của căn nhà tôi.

(Laughter)

(Tiếng cười)

And essentially the parking is sort of occupying the deep space

Và về cơ bản thì khu đậu xe nằm ở sâu phần bên trong

underneath the apartments.

dưới các căn hộ.

And up in the sun, you have a single layer of apartments

Và phía trên mặt trời, các bạn có một lớp các căn hộ

that combine all the splendors of a suburban lifestyle,

kết lại mọi sự nguy nga tráng lệ của cuộc sống thành thị,

like a house with a garden with a sort of metropolitan view,

giống như một căn nhà với một khoản vườn và một quang cảnh thị thành,

and a sort of dense urban location.

và một địa điểm dày cộm trong nội thành.

This is our first architectural model.

Đây là phiên bản mẫu đầu tiên của chúng tôi.

This is an aerial photo taken last summer.

Đây là một bức ảnh chụp từ trên không vào mùa hè năm ngoái.

And essentially, the apartments cover the parking.

Và cơ bản là các căn hộ che khuất khu đỗ xe.

They are accessed through this diagonal elevator.

Lối vào các căn hộ được dẫn dắt bởi chiếc thang máy nghiêng này.

It's actually a stand-up product from Switzerland,

Đây thật ra là một sản phẩm của Thụy Sỹ.

because in Switzerland they have a natural need for diagonal elevators.

Bởi vì ở Thụy Sỹ người ta có nhu cầu tự nhiên đối với các thang máy nghiêng.

(Laughter)

(Tiếng cười)

And the facade of the parking,

Và phần mặt tiền của nhà đỗ xe,

we wanted to make the parking naturally ventilated,

chúng tôi muốn làm cho nó được thông khí một cách tự nhiên.

so we needed to perforate it.

Nên chúng tôi đã phải khoan các lỗ thông hơi.

And we discovered that by controlling the size of the holes,

Và chúng tôi đã phát hiện ra rằng bằng cách điều chỉnh kích cỡ của các lỗ

we could actually turn the entire facade

chúng tôi có thể biến toàn bộ mặt tiền

into a gigantic, naturally ventilated,

thành một bức tranh khổng lồ có thể

rasterized image.

lưu thông không khí một cách tự nhiên

And since we always refer to the project as The Mountain,

và bởi vì chúng tôi gọi dự án này là Núi Lớn (The Mountain)

we commissioned this Japanese Himalaya photographer

chúng tôi đã đặt mua một bức tranh của một nhiếp ảnh gia người Nhật hay chụp dãy Himalaya

to give us this beautiful photo of Mount Everest,

một tấm của đỉnh Everest

making the entire building a 3,000 square meter artwork.

biến toàn bộ tòa nhà thành một sản phẩm nghệ thuật 3.000 mét vuông.

(Applause)

(Vỗ tay)

So if you go back into the parking, into the corridors,

Nên nếu các bạn quay trở lại khu đỗ xem, đi vào trong các hành lang,

it's almost like traveling into a parallel universe

nó gần như là đi vào trong một thế giới song song

from cars and colors,

từ những chiếc xe hơi và màu sắc,

into this sort of south-facing urban oasis.

vào trong cái ốc đảo thành thị nhìn về phía nam.

The wood of your apartment continues outside becoming the facades.

Phần gỗ của các căn hộ của các bạn nối tiếp ra ngoài trở thành các mặt tiền.

If you go even further, it turns into this green garden.

Và nếu các bạn đi tiếp thì nó trở thành khu vườn xanh này.

And all the rainwater that drops on the Mountain

Và tất cả các giọt mưa rơi trên Núi Lớn

is actually accumulated.

được kết tụ lại.

And there is an automatic irrigation system

Và có một hệ thống tưới nước tự động

that makes sure that this sort of landscape of gardens,

mà sẽ đảm bảo sao cho phong cảnh của những khu vườn này

in one or two years it will sort of transform

trong một hay hai năm tới sẽ trở thành

into a Cambodian temple ruin,

một ngôi đền Campuchia bỏ hoang,

completely covered in green.

hoàn toàn được bao phủ trong một màu xanh.

So, the Mountain is like our first built example

Vậy nên Núi Lớn giống như ví dụ đầu tiên chúng tôi xây

of what we like to refer to as architectural alchemy.

một ví dụ về một thứ mà chúng tôi thích gọi là thuật gia kim của kiến trúc.

This idea that you can actually create, if not gold,

Ý tưởng về một thứ mà các bạn có thể tạo ra, nếu ko phải là vàng,

then at least added value by mixing

thì ít ra cũng được tăng thêm giá trị bởi cách trộn lẫn

traditional ingredients, like normal apartments

các thành phần truyền thống, giống như các căn hộ bình thường

and normal parking,

và một khu đỗ xe bình thường,

and in this case actually offer people

và trong trường hợp này thật sự cho con người

the chance that they don't have to choose between

cơ hội mà họ không phải chọn giữa

a life with a garden or a life in the city.

một cuộc sống với một khu vườn hay một cuộc sống trong thành phố.

They can actually have both.

Họ thật sự có thể có cả hai.

As an architect, it's really hard to set the agenda.

Với cương vỵ là một kiến trúc sư, rất khó để có thể xây dựng nên một chương trình nghị sự.

You can't just say that now I'd like to do a sustainable city

Các bạn không thể tự dưng nói rằng giờ tôi muốn xây một thành phố có khả năng tự duy trỳ lâu dài

in central Asia,

ở trung tâm Châu Á.

because that's not really how you get commissions.

Bởi vì đó không phải là cách mà các bạn kiếm được việc làm.

You always have to sort of adapt and improvise

Các bạn luôn phải tự thích nghi và tùy cơ ứng biến

to the opportunities and accidents that happen,

với các cơ hội và rủi ro xảy ra

and the sort of turmoil of the world.

và với một thế giới náo loạn.

One last example is that recently we,

Một ví dụ cuối cùng là gần đây chúng tôi,

like last summer, we won the competition

hè năm ngoái chúng tôi thắng một cuộc thi

to design a Nordic national bank.

thiết kế một ngân hàng trung ương Bắc Âu.

This was the director of the bank when he was still smiling.

Đây là vị chủ tịch ngân hàng khi ông ấy vẫn còn cười được.

(Laughter)

(Tiếng cười)

It was in the middle of the capital so we were really excited by this opportunity.

Ngân hàng nằm ngay giữa thủ đô nên chúng tôi rất là phấn khởi bởi cơ hội này.

Unfortunately, it was the national bank of Iceland.

Không may là ngân hàng đó lại là ngân hàng trung ương của Icleand.

At the same time, we actually had a visitor --

Cùng lúc đó chúng tôi lại có một vị khách đến thăm,

a minister from Azerbaijan came to our office.

một bộ trưởng từ Azerbaijan đến văn phòng của chúng tôi.

We took him to see the Mountain. And he got very excited

Chúng tôi đưa ông ấy đến xem Núi Lớn. Và ông ấy trở nên rất thích thú

by this idea that you could actually make mountains

bới ý tưởng rằng bạn thật sự có thể làm ra được các con núi

out of architecture,

từ kiến trúc.

because Azerbaijan is known as the Alps of Central Asia.

Bởi vì Azerbaijan được xem là dãy Alps của Trung Á.

So he asked us if we could actually imagine

Vậy nên ông ấy hỏi chúng tôi nếu chúng tôi có thể tưởng tượng ra

an urban master plan

một dự kiến thành thị ưu tú

on an island outside the capital

trên một hoàn đảo bên ngoài thủ đô

that would recreate the silhouette of the seven most significant mountains

mà sẽ tạo dựng lại chân dung cắt bóng của bảy ngọn núi quan trọng nhất

of Azerbaijan.

của Azerbaijan.

So we took the commission.

Nên chúng tôi nhận việc.

And we made this small movie that I'd like to show.

Và chúng tôi đã làm ra một đoạn phim nhỏ này mà tôi muốn cho các bạn xem.

We quite often make little movies.

Chúng tôi cũng hay làm những đoạn phim nhỏ.

We always argue a lot about the soundtrack,

Chúng tôi luôn tranh cãi nhiều về phần nhạc nền.

but in this case it was really easy to choose the song.

Nhưng trong trường hợp này, việc chọn một bài hát trở nên khá dễ dàng.

So basically, Baku is this sort of crescent bay

Vậy cơ bản là Baku là một vịnh có hình lưỡi liềm

overlooking the island of Zira, the island that we are planning --

nhìn về phía đảo Zira, đảo mà chúng tôi đang lập dự án xây dựng.

almost like the diagram of their flag.

Gần như là biểu đồ của lá cờ của họ.

And our main idea was

Và ý tưởng chính của chúng tôi là

to sort of sample the seven most significant mountains

lấy mẫu của bảy ngọn núi quan trọng nhất

of the topography of Azerbaijan

trên địa hình của Azerbaijan.

and reinterpret them into urban and architectural structures,

Và tái tạo lại chúng trên các kiến trúc thành thị,

inhabitable of human life.

mà con người có thể cư trú.

Then we place these mountains on the island,

Và chúng tôi đặt những ngọn núi này trên ngôi đảo,

surrounding this sort of central green valley,

bao quanh một cái thung lũng xanh trung tâm.

almost like a central park.

Gần giống như khu công viên trung tâm.

And what makes it interesting is that the island right now

Và điều mà khiến đó trở nên thú vị là ngôi đảo ngay bây giờ

is just a piece of desert. It has no vegetation.

chỉ là một khoảnh đất sa mạc. Không có cây cỏ.

It has no water. It has no energy, no resources.

Không có nước. Không có điện, không có tài nguyên.

So we actually sort of designed the entire island as a single ecosystem,

Nên chúng tôi đã thiết kế toàn bộ hòn đảo thành một hệ sinh thái đơn thuần,

exploiting wind energy to drive the desalination plants,

hấp thụ năng lượng từ gió để chạy các nhà máy khử muối

and to use the thermal properties of water

và để sử dụng nhiệt độ của nước

to heat and cool the buildings.

để sưởi và làm lạnh các toàn nhà.

And all the sort of excess freshwater wastewater

Và toàn bộ phần thừa của nước sạch nước thải

is filtered organically into the landscape,

đều được lọc một cách hữu cơ vào đất,

gradually transforming the desert island

dần dần sẽ biến hòn đảo sa mạc này

into sort of a green, lush landscape.

thành một vùng đất xanh, tươi tốt.

So, you can say where an urban development

Nên các bạn có thể nói rằng nơi mà sự phát triển đô thị

normally happens at the expense of nature,

thường xảy ra với sự trả giá của tự nhiên,

in this case it's actually creating nature.

trong trường hợp tự nhiên lại được tạo ra.

And the buildings, they don't only sort of

Và các ngôi nhà, chúng không chỉ

invoke the imagery of the mountains,

gợi lên hình ảnh của các ngọn núi.

they also operate like mountains.

Chúng cũng hoạt động như các ngọn núi.

They create shelter from the wind.

Chúng là nơi tránh gió.

They accumulate the solar energy.

Chúng hội tụ năng lượng mặt trời.

They accumulate the water.

Chúng tích lũy nước.

So they actually transform the entire island

Nên chúng thật sự có thể biến toàn bộ hòn đảo

into a single ecosystem.

thành một hệ sinh thái.

So we recently presented the master plan,

Nên gần đây chúng tôi đã trình diện dự án ưu tú này.

and it has gotten approved.

Và nó đã được chấp thuận.

And this summer we are starting the construction documents

Và hè năm nay chúng tôi bắt đầu công việc giấy tờ

of the two first mountains,

và hai ngọn núi đầu tiên,

in what's going to be the first carbon-neutral island

mà trên đó sẽ là hòn đảo không carbon đầu tiền

in Central Asia.

ở Trung Á.

(Applause)

(Vỗ tay)

Yes, maybe just to round off.

Vâng, có thể chỉ để làm tròn.

So in a way you can see how the Mountain in Copenhagen

Nên xét trên một phương diện thì chúng tôi có thể thấy rằng Núi Lớn ở Copenhagen

sort of evolved into the Seven Peaks of Azerbaijan.

đã tiến hóa thành 7 Đỉnh Núi của Azerbaijan.

With a little luck and some more evolution,

Với một chút may mắn và thêm phần tiến hóa

maybe in 10 years it could be the Five Mountains on Mars.

có thể trong 10 năm nó sẽ có thể là 5 Ngọn Núi của Sao Hỏa.

Thank you.

Cảm ơn.

(Applause)

(Vỗ tay)